5000 metre (yaklaşık 3,1 mil veya 16.404 ft) olarak koşulan bir atletizm yarış türüdür. Dünya Şampiyonası ve Olimpiyat Oyunları'nda Atletizm dalında açık ya da kapalı salonlarda koşulur. Taktikler de önemli bir rol oynadığı için ve birçok kombinasyon kullanıldığından her zaman cazip bir branş olmuştur.

Osaka'daki 2007 Dünya Atletizm Şampiyonası Erkekler 5000 metre ilk turunun 2. serisinden bir görünüm.

Yılın en iyi dereceleri

değiştir

Erkekler en iyi dereceler (açık hava)

değiştir
Yıl Zaman Sporcu Yer
1960 13.38.1   Pyotr Bolotnikov (URS) Kiev
1961 13.38.2   Murray Halberg (NZL) Stockholm
1962 13.38.4   Murray Halberg (NZL) Auckland
1963 13.38.6   Pyotr Bolotnikov (URS) Zürih
1964 13.38.0   Bob Schul (USA) Compton
1965 13.24.2   Kipchoge Keino (KEN) Auckland
1966 13.16.6   Ron Clarke (AUS) Stockholm
1967 13.18.8   Ron Clarke (AUS) Stockholm
1968 13.27.66   Ron Clarke (AUS) London
1969 13.29.0   Dick Taylor (GBR) London
1970 13.22.8   Ian Stewart (GBR) Edinburgh
1971 13.22.2   Dave Bedford (GBR) Edinburgh
1972 13.13.0   Emiel Puttemans (BEL) Brüksel
1973 13.14.51   Emiel Puttemans (BEL) Stockholm
1974 13.14.4   Ben Jipcho (KEN) Christchurch
1975 13.18.6   Emiel Puttemans (BEL) Papendal
1976 13.13.10   Dick Quax (NZL) Stockholm
1977 13.12.86   Dick Quax (NZL) Stockholm
1978 13.08.4   Henry Rono (KEN) Berkeley
1979 13.12.29   Suleiman Nyambui (TAN) Stockholm
1980 13.16.38   Miruts Yifter (ETH) Bratislava
1981 13.06.20   Henry Rono (KEN) Knarvik
1982 13.00.41   David Moorcroft (GBR) Oslo
1983 13.08.54   Fernando Mamede (POR) Tokyo
1984 13.04.78   Saïd Aouita (MAR) Floransa
1985 13.00.40   Saïd Aouita (MAR) Oslo
1986 13.00.86   Saïd Aouita (MAR) La Coruña
1987 12.58.39   Saïd Aouita (MAR) Roma
1988 13.11.70   John Ngugi (KEN) Seul
1989 13.04.24   Yobes Ondieki (KEN) Oslo
1990 13.05.59   Salvatore Antibo (ITA) Bologna
1991 13.01.82   Yobes Ondieki (KEN) Zürih
1992 13.00.93   Moses Kiptanui (KEN) Brüksel
1993 13.02.75   Ismael Kirui (KEN) Stuttgart
1994 12.56.96   Haile Gebrselassie (ETH) Hengelo
1995 12.44.39   Haile Gebrselassie (ETH) Zürih
1996 12.45.09   Daniel Komen (KEN) Zürih
1997 12.39.74   Daniel Komen (KEN) Brüksel
1998 12.39.36   Haile Gebrselassie (ETH) Helsinki
1999 12.49.64   Haile Gebrselassie (ETH) Zürih
2000 12.49.28   Brahim Lahlafi (MAR) Brüksel
2001 12.56.72   Richard Limo (KEN) Zürih
2002 12.55.85   Salah Hissou (MAR) Roma
2003 12.48.81   Stephen Cherono (KEN) Ostrava
2004 12.37.35   Kenenisa Bekele (ETH) Hengelo
2005 12.40.18   Kenenisa Bekele (ETH) Paris
2006 12.48.09   Kenenisa Bekele (ETH) Brüksel
2007 12.49.53   Kenenisa Bekele (ETH) Zaragoza
2008 12.50.18   Kenenisa Bekele (ETH) Zürih
2009 12.52.32   Kenenisa Bekele (ETH) Zürih
2010 12.51.21   Eliud Kipchoge (KEN) Doha

Kadınlar en iyi dereceler (açık hava)

değiştir
Yıl Zaman Sporcu Yer
1976 16.04.2   Nina Holmén (FIN) Pietarsaari
1977 15.37.0   Jan Merrill (USA) Ingelheim
1978 15.35.52   Kathy Mills (USA) Knoxville
1979 15.33.8   Jan Merrill (USA) Durham
1980 15.30.6   Jan Merrill (USA) Palo Alto
1981 15.14.51   Paula Fudge (GBR) Knarvik
1982 15.08.26   Mary Slaney (USA) Eugene
1983 15.01.65   Zola Budd (RSA) Port Elizabeth
1984 14.58.89   Ingrid Kristiansen (NOR) Oslo
1985 14.48.07   Zola Budd (GBR) Londra
1986 14.37.33   Ingrid Kristiansen (NOR) Stockholm
1987 15.01.08   Liz McColgan (GBR) Oslo
1988 15.03.29   Liz McColgan (GBR) Berlin
1989 14.59.01   Kathrin Weßel (GDR) Stockholm
1990 15.02.23   Yelena Romanova (URS) Seattle
1991 14.49.35   Elana Meyer (RSA) Cape Town
1992 14.44.15   Elana Meyer (RSA) Bellville
1993 14.45.92   Sonia O'Sullivan (IRL) Berlin
1994 15.05.94   Yelena Romanova (RUS) Stockholm
1995 14.36.45   Fernanda Ribeiro (POR) Hechtel
1996 14.41.07   Fernanda Ribeiro (POR) Oslo
1997 14.28.09   Jiang Bo (CHN) Şanghay
1998 14.31.48   Gabriela Szabo (ROM) Berlin
1999 14.40.59   Gabriela Szabo (ROM) Berlin
2000 14.30.88   Getenesh Wami (ETH) Heusden
2001 14.29.32   Olga Yegorova (RUS) Berlin
2002 14.31.42   Paula Radcliffe (GBR) Manchester
2003 14.29.32   Berhane Adere (ETH) Oslo
2004 14.24.68   Elvan Abeylegesse (TUR) Bergen
2005 14.28.98   Meseret Defar (ETH) Brüksel
2006 14.24.53   Meseret Defar (ETH) New York City
2007 14.16.63   Meseret Defar (ETH) Oslo
2008 14.11.15   Tirunesh Dibaba (ETH) Oslo
2009 14.33.65   Tirunesh Dibaba (ETH) Londra
14.24.37i   Meseret Defar (ETH) Stockholm
2010 14.27.41   Vivian Cheruiyot (KEN) Saint-Denis
14.24.79i   Meseret Defar (ETH) Stockholm

Tüm zamanların en iyi 25 derecesi

değiştir

Erkekler

değiştir
Sıra Derece Sporcu Yer Tarih
1. 12.37.35   Kenenisa Bekele (ETH) Hengelo 2004
2. 12.39.36   Haile Gebrselassie (ETH) Helsinki 1998
3. 12.39.74   Daniel Komen (KEN) Brüksel 1997
4. 12.46.53   Eliud Kipchoge (KEN) Roma 2004
5. 12.47.04   Sileshi Sihine (ETH) Roma 2004
6. 12.48.66   Isaac Songok (KEN) Zürih 2006
7. 12.48.81   Stephen Cherono (KEN) Ostrava 2003
8. 12.49.28   Brahim Lahlafi (MAR) Brüksel 2000
9. 12.49.71   Mohammed Mourhit (BEL) Brüksel 2000
10. 12.49.87   Paul Tergat (KEN) Zürih 1997
11. 12.50.24   Hicham El Guerrouj (MAR) Ostrava 2003
12. 12.50.25   Abderrahim Goumri (MAR) Brüksel 2005
13. 12.50.55   Moses Ndiema Masai (KEN) Berlin 2008
14. 12.50.72   Moses Ndiema Kipsiro (UGA) Brüksel 2007
15. 12.50.80   Salah Hissou (MAR) Roma 1996
16. 12.50.86   Ali Saïdi-Sief (ALG) Roma 2000
17. 12.51.00   Joseph Ebuya (KEN) Brüksel 2007
18. 12.51.45   Vincent Kiprop Chepkok (KEN) Doha 2010
19. 12.51.95   Thomas Pkemei Longosiwa (KEN) Brüksel 2007
20. 12.52.33   Sammy Kipketer (KEN) Oslo 2003
21. 12.52.40   Edwin Cheruiyot Soi (KEN) Paris 2006
22. 12.52.45   Tariku Bekele (ETH) Berlin 2008
23. 12.52.80   Gebregziabher Gebremariam (ETH) Roma 2005
24. 12.52.99   Abraham Chebii (KEN) Oslo 2003
25. 12.53.11   Mo Farah (GBR) Fontvieille 2011[1]

Kadınlar

değiştir

(Güncelleme Eylül 2011)

Sıra Zaman Sporcu Yer Tarih
1. 14.11.15   Tirunesh Dibaba (ETH) Oslo 2008
2. 14.12.88   Meseret Defar (ETH) Stockholm 2008
3. 14.20.87   Vivian Cheruiyot (KEN) Stockholm 2011
4. 14.23.75   Liliya Shobukhova (RUS) Kazan 2008
5. 14.24.68   Elvan Abeylegesse (TUR) Bergen 2004
6. 14.28.09   Jiang Bo (CHN) Şanghay 1997
7. 14.28.39   Sentayehu Ejigu (ETH) Paris 2010
8. 14.29.11   Paula Radcliffe (GBR) Bydgoszcz 2004
9. 14.29.32   Olga Yegorova (RUS) Berlin 2001
  Berhane Adere (ETH) Oslo 2003
11. 14.29.82   Dong Yanmei (CHN) Şanghay 1997
12. 14.30.42   Sally Kipyego (KEN) Zürih 2011
13. 14.30.88   Gete Wami (ETH) Heusden-Zolder 2000
14. 14.31.14   Linet Chepkwemoi Masai (KEN) Şanghay 2010
15. 14.31.20   Gelete Burka (ETH) Ostrava 2007
16. 14.31.48   Gabriela Szabo (ROM) Berlin 1998
17. 14.31.91   Meselech Melkamu (ETH) Şanghay 2010
  Sylvia Jebiwott Kibet (KEN) Şanghay 2010
19. 14.32.08   Zahra Ouaziz (MAR) Berlin 1998
20. 14.32.33   Liu Shixiang (CHN) Şanghay 1997
21. 14.32.74   Ejegayehu Dibaba (ETH) Bergen 2004
22. 14.33.04   Werknesh Kidane (ETH) Oslo 2003
23. 14.33.13   Gulnara Samitova-Galkina (RUS) Kazan 2008
24. 14.33.49   Lucy Wangui (KEN) Oslo 2008
25. 14.33.84   Edith Masai (KEN) Oslo 2006

Dünya rekoru gelişimi

değiştir

Erkekler dünya rekoru gelişimi

değiştir

IAAF öncesi

değiştir
5000 Metre Erkekler Dünya Rekoru (Açık Hava)
Derece Sporcu Tarih Yer
16.34.6   George Touquet-Daunis (FRA) 1897-10-31 Paris, Fransa
16.29.2   George Touquet-Daunis (FRA) 1899-05-22 Lyon, Fransa
15.29.8   Charles Bennett (GBR) 1900-07-22 Paris, Fransa
14.59.0   Alfred Shrubb (GBR) 1904-06-13 Glasgow, İskoçya

IAAF dönemi

değiştir

İlk dünya rekoru 1912 yılında kırılmıştır.[2]

Toplam 35 dünya rekoru kırılmıştır.[2]

5000 Metre Erkekler Dünya Rekoru (Açık Hava)
Derece Sporcu Tarih Yer
14.36.6   Hannes Kolehmainen (FIN) 1912-06-10 Stockholm, İsveç[2]
14.35.4   Paavo Nurmi (FIN) 1922-09-12 Stockholm, İsveç[2]
14.28.2   Paavo Nurmi (FIN) 1924-06-19 Helsinki, Finlandiya[2]
14.17.0   Lauri Lehtinen (FIN) 1932-06-19 Helsinki, Finlandiya[2]
14.08.8   Taisto Mäki (FIN) 1939-06-16 Helsinki, Finlandiya[2]
13.58.2   Gunder Hägg (SWE) 1942-09-20 Göteborg, İsveç[2]
13.57.2   Emil Zátopek (TCH) 1954-05-30 Paris, Fransa[2]
13.56.6   Vladimir Kuts (URS) 1954-08-29 Bern, İsviçre[2]
13.51.6   Chris Chataway (GBR) 1954-10-13 Londra, Birleşik Krallık[2]
13.51.2   Vladimir Kuts (URS) 1954-10-23 Prag, Çekoslovakya[2]
13.50.8   Sandor Iharos (HUN) 1955-09-10 Budapeşte, Macaristan[2]
13.46.8   Vladimir Kuts (URS) 1955-09-18 Belgrad, Yugoslavya[2]
13.40.6   Sandor Iharos (HUN) 1955-09-23 Budapeşte, Macaristan[2]
13.36.8   Gordon Pirie (GBR) 1956-06-19 Bergen, Norveç[2]
13.35.0   Vladimir Kuts (URS) 1957-10-13 Roma, İtalya[2]
13.34.8   Ron Clarke (AUS) 1965-01-16 Hobart, Avustralya[2]
13.33.6   Ron Clarke (AUS) 1965-02-01 Auckland, Yeni Zelanda[2]
13.25.8   Ron Clarke (AUS) 1965-06-04 Compton, ABD[2]
13.24.2   Kipchoge Keino (KEN) 1965-11-30 Auckland, Yeni Zelanda[2]
13.16.6   Ron Clarke (AUS) 1966-07-05 Stockholm, isveç[2]
13.16.4   Lasse Virén (FIN) 1972-09-14 Helsinki, Finlandiya[2]
13.13.0   Emiel Puttemans (BEL) 1972-09-20 Brüksel, Belçika[2]
13.12.9   Dick Quax (NZL) 1977-07-05 Stockholm, İsveç[2]
13.08.4   Henry Rono (KEN) 1978-04-08 Berkeley, California, ABD[2]
13.06.20   Henry Rono (KEN) 1981-09-13 Knarvik, Norveç[2]
13.00.41   David Moorcroft (GBR) 1982-07-07 Oslo, Norveç[2]
13.00.40   Saïd Aouita (MAR) 1985-07-22 Oslo, Norveç[2]
12.58.39   Saïd Aouita (MAR) 1987-07-27 Roma, İtalya[2]
12.56.96   Haile Gebrselassie (ETH) 1994-06-04 Hengelo, Hollanda[2]
12.55.30   Moses Kiptanui (KEN) 1995-06-06 Roma, İtalya[2]
12.44.39   Haile Gebrselassie (ETH) 1995-08-16 Zürih, İsviçre[2]
12.41.86   Haile Gebrselassie (ETH) 1997-08-13 Zürih, İsviçre[2]
12.39.74   Daniel Komen (KEN) 1997-08-22 Brüksel, Belçika[2]
12.39.36   Haile Gebrselassie (ETH) 1998-06-13 Helsinki, Finlandiya[2]
12.37.35   Kenenisa Bekele (ETH) 2004-05-31 Hengelo, Hollanda[2]

Kadınlar dünya Rekoru gelişimi

değiştir

İlk dünya rekoru 1981 yılında kırılmıştır.[3]

Günümüze kadar 13 dünya rekoru kırılmıştır.[3]

5000 Metre Kadınlar Dünya Rekoru (Açık Hava)
Derece Sporcu Tarih Yer
15.14.51   Paula Fudge (GBR) 1981-09-13 Knarvik, Norveç[3]
15.13.22   Anne Audain (NZL) 1982-03-17 Auckland, Yeni Zelanda[3]
15.08.26   Mary Decker-Slaney (USA) 1982-07-05 Eugene, Oregon, ABD[3]
14.58.89   Ingrid Kristiansen (NOR) 1984-06-28 Oslo, Norveç[3]
14.48.07   Zola Budd (GBR) 1985-08-26 Londra, Birleşik Krallık[3]
14.37.33   Ingrid Kristiansen (NOR) 1986-08-05 Stockholm, İsveç[3]
14.36.45   Fernanda Ribeiro (POR) 1995-07-22 Hechtel, Belçika[3]
14.31.27   Dong Yanmei (CHN) 1997-10-21 Şanghay, Çin[3]
14.28.09   Jiang Bo (CHN) 1997-10-23 Şanghay, Çin[3]
14.24.68   Elvan Abeylegesse (TUR) 2004-06-11 Bergen, Norveç[3]
14.24.53   Meseret Defar (ETH) 2006-06-03 New York, ABD[3]
14.16.63   Meseret Defar (ETH) 2007-06-15 Oslo, Norveç[3]
14.11.15   Tirunesh Dibaba (ETH) 2008-06-06 Oslo, Norveç[3]

Madalya listesi

değiştir

Olimpiyat Oyunları

değiştir

Erkekler

değiştir
Branş Altın Gümüş Bronz
1912 Stockholm   Hannes Kolehmainen (FIN)   Jean Bouin (FRA)   George Hutson (GBR)
1920 Antwerp   Joseph Guillemot (FRA)   Paavo Nurmi (FIN)   Eric Backman (SWE)
1924 Paris   Paavo Nurmi (FIN)   Ville Ritola (FIN)   Edvin Wide (SWE)
1928 Amsterdam   Ville Ritola (FIN)   Paavo Nurmi (FIN)   Edvin Wide (SWE)
1932 Los Angeles   Lauri Lehtinen (FIN)   Ralph Hill (USA)   Lauri Virtanen (FIN)
1936 Berlin   Gunnar Höckert (FIN)   Lauri Lehtinen (FIN)   Henry Jonsson (SWE)
1948 Londra   Gaston Reiff (BEL)   Emil Zátopek (TCH)   Wim Slijkhuis (NED)
1952 Helsinki   Emil Zátopek (TCH)   Alain Mimoun (FRA)   Herbert Schade (GER)
1956 Melbourne   Vladimir Kuts (URS)   Gordon Pirie (GBR)   Derek Ibbotson (GBR)
1960 Roma   Murray Halberg (NZL)   Hans Grodotzki (EUA)   Kazimierz Zimny (POL)
1964 Tokyo   Bob Schul (USA)   Harald Norpoth (EUA)   Bill Dellinger (USA)
1968 Mexico City   Mohammed Gammoudi (TUN)   Kipchoge Keino (KEN)   Naftali Temu (KEN)
1972 Münih   Lasse Virén (FIN)   Mohammed Gammoudi (TUN)   Ian Stewart (GBR)
1976 Montreal   Lasse Virén (FIN)   Dick Quax (NZL)   Klaus-Peter Hildenbrand (FRG)
1980 Moskova   Miruts Yifter (ETH)   Suleiman Nyambui (TAN)   Kaarlo Maaninka (FIN)
1984 Los Angeles   Saïd Aouita (MAR)   Markus Ryffel (SUI)   António Leitão (POR)
1988 Seul   John Ngugi (KEN)   Dieter Baumann (FRG)   Hansjörg Kunze (GDR)
1992 Barselona   Dieter Baumann (GER)   Paul Bitok (KEN)   Fita Bayisa (ETH)
1996 Atlanta   Vénuste Niyongabo (BDI)   Paul Bitok (KEN)   Khalid Boulami (MAR)
2000 Sidney   Million Wolde (ETH)   Ali Saïdi-Sief (ALG)   Brahim Lahlafi (MAR)
2004 Atina   Hicham El Guerrouj (MAR)   Kenenisa Bekele (ETH)   Eliud Kipchoge (KEN)
2008 Pekin   Kenenisa Bekele (ETH)   Eliud Kipchoge (KEN)   Edwin Soi (KEN)
2012 Londra   Mo Farah (GBR)   Dejen Gebremeskel (ETH)   Thomas Longosiwa (KEN)

Kadınlar

değiştir
Branş Altın Gümüş Bronz
1996 Atlanta   Wang Junxia (CHN)   Pauline Konga (KEN)   Roberta Brunet (ITA)
2000 Sidney   Gabriela Szabó (ROU)   Sonia O'Sullivan (IRL)   Gete Wami (ETH)
2004 Atina   Meseret Defar (ETH)   Isabella Ochichi (KEN)   Tirunesh Dibaba (ETH)
2008 Pekin   Tirunesh Dibaba (ETH)   Elvan Abeylegesse (TUR)   Meseret Defar (ETH)
2012 Londra   Meseret Defar (ETH)   Vivian Cheruiyot (KEN)   Tirunesh Dibaba (ETH)

Dünya şampiyonaları

değiştir

Erkekler

değiştir
Championship Altın Gümüş Bronz
1983 Helsinki   Eamonn Coghlan (IRL)   Werner Schildhauer (GDR)   Martti Vainio (FIN)
1987 Roma   Saïd Aouita (MAR)   Domingos Castro (POR)   Jack Buckner (GBR)
1991 Tokyo   Yobes Ondieki (KEN)   Fita Bayisa (ETH)   Brahim Boutayeb (MAR)
1993 Stuttgart   Ismael Kirui (KEN)   Haile Gebrselassie (ETH)   Fita Bayisa (ETH)
1995 Göteborg   Ismael Kirui (KEN)   Khalid Bouhlami (MAR)   Shem Kororia (KEN)
1997 Atina   Daniel Komen (KEN)   Khalid Bouhlami (MAR)   Tom Nyariki (KEN)
1999 Sevilla   Salah Hissou (MAR)   Benjamin Limo (KEN)   Mohammed Mourhit (BEL)
2001 Edmonton   Richard Limo (KEN)   Million Wolde (ETH)   John Kibowen (KEN)
2003 Paris   Eliud Kipchoge (KEN)   Hicham El Guerrouj (MAR)   Kenenisa Bekele (ETH)
2005 Helsinki   Benjamin Limo (KEN)   Sileshi Sihine (ETH)   Craig Mottram (AUS)
2007 Osaka   Bernard Lagat (USA)   Eliud Kipchoge (KEN)   Moses Ndiema Kipsiro (UGA)
2009 Berlin   Kenenisa Bekele (ETH)   Bernard Lagat (USA)   James Kwalia C'Kurui (QAT)
2011 Daegu   Mo Farah (GBR)   Bernard Lagat (USA)   Dejen Gebremeskel (ETH)

Kadınlar

değiştir
Championship Altın Gümüş Bronz
1995 Göteborg   Sonia O'Sullivan (IRL)   Fernanda Ribeiro (POR)   Zahra Ouaziz (MAR)
1997 Atina   Gabriela Szabo (ROU)   Roberta Brunet (ITA)   Fernanda Ribeiro (POR)
1999 Sevilla   Gabriela Szabo (ROU)   Zahra Ouaziz (MAR)   Ayelech Worku (ETH)
2001 Edmonton   Olga Yegorova (RUS)   Marta Dominguez (ESP)   Ayelech Worku (ETH)
2003 Paris   Tirunesh Dibaba (ETH)   Marta Dominguez (ESP)   Edith Masai (KEN)
2005 Helsinki   Tirunesh Dibaba (ETH)   Meseret Defar (ETH)   Ejegayehu Dibaba (ETH)
2007 Osaka   Meseret Defar (ETH)   Vivian Cheruiyot (KEN)   Priscah Jepleting Cherono (KEN)
2009 Berlin   Vivian Cheruiyot (KEN)   Sylvia Jebiwott Kibet (KEN)   Meseret Defar (ETH)
2011 Daegu   Vivian Cheruiyot (KEN)   Sylvia Jebiwott Kibet (KEN)   Meseret Defar (ETH)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ David Martin (22 Temmuz 2011). "With near World record run, Kipruto steals the show in Monaco - Samsung Diamond League". IAAF. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2011. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak "12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009" (pdf). Monte Carlo: IAAF Media & Public Relations Department. 2009. ss. 546, 551. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009" (pdf). Monte Carlo: IAAF Media & Public Relations Department. 2009. ss. 546, 643. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009. 

Dış bağlantılar

değiştir