Türk Devletleri Teşkilatı-Türkiye ilişkileri
Bu maddenin konusu kayda değerlik yönergelerini sağlamayabilir. Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin silme politikası gereğince hızlı silinmesi, kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Türk Devletleri Teşkilatı-Türkiye ilişkileri" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Temmuz 2022 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı'nın 4 kurucu üyesinden birisidir.[1] Teşkilatın genel sekreterliği İstanbul'da yer almaktadır. Bu zamana kadar 8 zirve ve 1 toplantı Türkiye'de yapılmıştır.[a] Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı'nın üstünde yer alan beyaz hilâl, Türkiye'nin bayrağında yer alan hilâldir.
.svg) | |
 Türk Devletleri Teşkilatı |
 Türkiye |
|---|---|
Türk Devletleri Teşkilatı'nın diğer dillerdeki adı: Azerice: Türk Dövlətləri Təşkilatı, Kazakça: Түрік Мемлекеттері ұйымы, Kırgızca: Түрк мамлекеттеринин уюму, Özbekçe: Turk Davlatlari Tashkiloti,Türkmence: Türk Döwletleriniň Guramasy, Macarca: a Török Államok Szervezete İngilizce: Organization of Turkic States'dir.
Teşkilat, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı ile karıştırılmamalıdır.
Tarihçe
değiştir1991'de Sovyetler Birliği'nin yıkılması ile beş Türk devleti bağımsızlığını kazanmıştır. Türk devletlerinin bağımsızlığını kazanmasının hemen ardından Türkiye'nin öncülüğünde 1992 yılında "Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi" yapılmıştır.[2] Nahçıvan’da yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 9. Zirvesi’nde Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan arasında Türk Keneşi'nin kurulduğu "Nahçıvan Anlaşması" imzalanmıştır.[2] Türk Keneşi, İstanbul'da 15-16 Eylül tarihleri arasında gerçekleşen 10. Zirvede resmen kurulmuştur.[2] İstanbul'daki kuruluş toplantısından sonraki ilk zirve Almatı'da (2011) yapılmıştır.[2] Daha sonra zirveler: Bişkek (2012), Kebele (2013), Bodrum (2014), Astana (2015), Çolpan-Ata (2018) Bakü (2019) şehirlerinde yapılmıştır. Türk Konseyi Devlet Başkanları, 10 Nisan 2020'de Koronavirüsle Mücadele gündemiyle yapılan Online Zirve'de toplanmıştır. Türk Konseyi Devlet Başkanları, 31 Mart 2021 tarihinde de Kazakistan'ın Türkistan şehrinin Türk Dünyasının Manevi Başkenti ilan edilmesi gündemiyle yine Online bir Zirve'de buluşmuşlardır. 12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul'daki Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi gerçekleştirilmiştir.
Konseye bağlı kurumlar
değiştirUluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY)
değiştirUluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), 1993 yılında, Ankara'da kurulmuş, devletler arasında bilim, eğitim, kültür ve sanat alanlarında işbirliğinin geliştirilmesini hedefleyen, Türk dünyasının ortak değerlerinin uluslararası seviyede tanıtılarak kitlelere yayılmasını ve Türk Dili Konuşan Ülkeler arasındaki kültürel bağların derinleştirilmesini amaçlayan teşkilattır.[2]
- Ayrıca Bakınız: Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY)
Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA)
değiştirTürk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 2008 yılında İstanbul Antlaşması ile kurulmuştur.[2] Asamblenin merkezi Bakü'dür.[2] Türk Keneşi ülkeleri arasındaki işbirliğini derinleştirmek amacıyla kurulmuştur.[2]
- Ayrıca Bakınız: Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA)
Türk İş Konseyi
değiştirTürk İş Konseyi, 2011 yılında kurulmuştur, merkezi İstanbul'dur.[2] Konseyin kuruluş amacı dört ülkenin özel sektör kuruluşlarının birleşerek, ekonomik işbirliğini ileriye götürmesidir.[2]
Karşılaştırma
değiştir Türk Devletleri Teşkilatı
|
 Türkiye
| |
|---|---|---|
| Bayrak | 
|
|
| Arması |  |
|
| Harita |  |
 |
| Yüzölçümü | 4.242.362 km2 | 783.562 km2 |
| Yoğunluk | 39,77 km2 | 106 km2 |
| Nüfus | 152.549.879 | 83.614.362 |
| Başkent | Başkent: İstanbul 
|
Ankara |
| Resmî Dil | Azerbaycanca, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe, Türkçe ve İngilizce | Türkçe |
| Etnik Gruplar | %86 Türk[b] %7 Kürtler %3 Ruslar %1 Tacikler %3 Diğer[kaynak belirtilmeli] | |
| Liderler | Genel Sekreter: Kubanıçbek Ömüraliyev 
Onursal Başkan: Nursultan Nazarbayev Dönem Başkanı: Şevket Mirziyoyev |
Cumhurbaşkanı: Recep Tayyip Erdoğan
Cumhurbaşkanı Yardımcısı: Fuat Oktay TBMM Başkanı: Mustafa Şentop |
| Kuruluş | 15 Ekim 2019 | 29 Ekim 1923 |
| GSYİH (nominal) | 1,100,953 milyar $ | 794,530 milyar $ |
| GSYİH (kişi başı) | 5.348 $ | 9.126 $ |
Kaynakça
değiştir- ^ "Türkiye Cumhuriyeti Hükumeti ile Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Arasında Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Sekretaryasına Dair Evsahibi Ülke Anlaşması" (PDF). www.turkkon.org. 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j "TÜRK KONSEYİ (Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi)". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.