Şensi
Şensi[2] ya da Shaanxi (Basitleştirilmiş Çince: 陕西; Geleneksel Çince: 陝西; pinyin: Shǎnxī; Wade–Giles: Shan-hsi), Çin'de bir yönetim bölgesi. Wei Nehri ile verimli Loess Platosu'nu içeren bölge, İç Moğolistan'ın güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Xi'an'dır.
| Şensi Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 陕/陝 veya 秦 (pinyin: Shǎn veya Qín) | ||||||||||||||
.svg)
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | 陕 shǎn - Shanzhou (bugün Shan, Henan) 西 xī - batı "Shanzhou'nun Batısı" | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) |
Xi'an | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Zhao Leji | |||||||||||||
| Vali | Zhao Zhengyong (vekaleten) | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 205800 km² (11.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2020) - Nüfus yoğunluğu |
39.528.999[1] (16.) 180 kişi/km² (21.) | |||||||||||||
| GSYİH (2010) - kişi başına |
CNY 1 trilyon 148,1 milyar $ (17.) CNY 27.133 4.008 $ (15.) | |||||||||||||
| İGE (2008) | 0.773 (orta) (22.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han Çinlisi - %99,5 Hui - %0,4 | |||||||||||||
| İl düzeyi | 10 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 107 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 1745 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-61 | |||||||||||||
| Resmî websitesi www.shaanxi.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
İdari yapılanmaDüzenle
Şensi Eyaleti toplam 10 farklı idari bölümden oluşmaktadır. Başkent Xi'an "eyalet altı şehir", 9 diğer bölüm ise "il düzeyi şehir" olarak sınıflandırılır:
| Şensi Eyaleti'nin İdari Bölümleri | Bölüm kodu[3] | İsim | Çince Pinyin |
Alan (km2) |
Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)[1][4] |
Merkez | İlçe düzeyi bölümler[5] | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | |||||||
| 610000 | Şensi Eyaleti | 陕西省 Shǎnxī Shěng |
205.623,88 | 39.528.999 | Xi'an Şehri | 31 | 7 | 69 | |
| — Eyalet altı şehirler — | |||||||||
| 610100 | Xi'an Şehri | 西安市 Xī'ān Shì |
10.096,81 | 12.183.280 | Weiyang Semti | 11 | 2 | ||
| — İl düzeyi şehirler — | |||||||||
| 610200 | Tongchuan Şehri | 铜川市 Tóngchuān Shì |
3.884,81 | 698.322 | Yaozhou Semti | 3 | 1 | ||
| 610300 | Baoji Şehri | 宝鸡市 Bǎojī Shì |
18.116,93 | 3.321.853 | Jintai Semti | 4 | 8 | ||
| 610400 | Xianyang Şehri | 咸阳市 Xiányáng Shì |
10.323,99 | 4.983.340 | Qindu Semti | 3 | 2 | 9 | |
| 610500 | Weinan Şehri | 渭南市 Wèinán Shì |
13.030,56 | 4.688.744 | Linwei Semti | 2 | 2 | 7 | |
| 610600 | Yan'an Şehri | 延安市 Yán'ān Shì |
37.030,54 | 2.282.581 | Baota Semti | 2 | 1 | 10 | |
| 610700 | Hanzhong Şehri | 汉中市 Hànzhōng Shì |
27.096,43 | 3.211.462 | Hantai Semti | 2 | 9 | ||
| 610800 | Yulin Şehri | 榆林市 Yúlín Shì |
42.920,18 | 3.624.750 | Yuyang Semti | 2 | 1 | 9 | |
| 610900 | Ankang Şehri | 安康市 Ānkāng Shì |
23.536,31 | 2.493.436 | Hanbin Semti | 1 | 1 | 8 | |
| 611000 | Shangluo Şehri | 商洛市 Shāngluò Shì |
19.587,31 | 2.041.231 | Shangzhou Semti | 1 | 6 | ||
NüfusDüzenle
2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Şensi Eyaleti'nin toplam nüfusu 39.528.999.[1]
Etnik yapıDüzenle
Şensi Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 37.137.743 |
| Hui | 138.716 |
| Mançu | 16.291 |
DillerDüzenle
Şensi başkenti Xi'an'in bulunduğu Guanzhong bölgesi genelinde dilbilimsel olarak Beifanghua (Mandarin)'in bir değişkesi olan Zhongyuan Guanhua'nın bir lehçesi olan Guanzhong lehçesi konuşulur. Şensi'nin kuzeyinde Jin Çincesi'nin farklı lehçeleri konuşulur; ör. Yan'an şehrine bağlı Zhidan ve Yanchuan ilçelerinde konuşulan Zhi-Yan lehçesi. Eyaletin güneyinde ise kendisi de Beifanghua'nın bir değişkesi olarak sınıflandırılan Güneybatı Guanhua'nın farklı şiveleri konuşulur; ör. Hanzhong şehrinde konuşulan Hanzhong lehçesi.
Ayrıca bakınızDüzenle
Wikimedia Commons'ta Şensi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
KaynakçaDüzenle
- ^ a b c "陕西省第七次全国人口普查主要数据公报（第二号）". 陕西省统计局. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Yavuz Alogan; Philip Short (2007). "Mao Zedong". İthaki Yayınları. ISBN 978-975-273-395-4. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012..(Türkçe)
- ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2017.
- ^ "西咸新区第七次全国人口普查公报（第二号）". 陕西省西咸新区开发建设管理委员会. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
- ^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.