Portal:Feminizm/Seçilen biyografi
 | 31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
== Seçilen biyografi listesi ==
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/1
Virginia Woolf (25 Ocak 1882 – 28 Mart 1941), İngiliz feminist, yazar, romancı ve eleştirmen.
1882'de Londra'da dünyaya gelen Virginia Woolf, Victoria devri'nin tanınmış yazarlarından Sir Leslie Stephen'ın kızıydı. Annesi ve babası daha önce başkalarıyla evlenmişler, dul kaldıktan sonra ise bir araya gelmişlerdi. Her ikisinin de ilk eşlerinden çocukları vardı. Sir Leslie Stephen'ın ilk eşi, ünlü romancı William Makepeace Thackeray'nın kızıydı. Thackeray'nın eşi akıl hastası olduğundan, Leslie Stephen'ın bu kadından olan kızı Laura, anneannesine çekmiş, yirmi yaşında bir akıl hastahanesine kapatılmıştı. Virginia'nın annesi Julia Duckworth ile Leslie Stephen'ın beş çocukları oldu. Yaş sırasıyla Vanessa, Julian, Thoby, Virginia ve Adrian. Virginia on üç yaşındayken annesi ansızın ölmüştür. Woolf, o yıllarda kadınların ikinci planda kalması nedeni ile okula gönderilememiş fakat babası yardımı ile kendini geliştirmiştir.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/2 Nuriye Ulviye Mevlan Civelek (d. 1893 Gönen, Balıkesir - ö. 1964 Kırıkhan, Hatay, Türkiye), gazeteci, Türkiye'nin ilk kadın hakları savunucularından biri ve Türkiye'de ilk feminist kadın dergisi ve Müslüman kadın hakları örgütünün kurucusudur. Nuriye Ulviye Yediç, 1893 yılında Safiye Hanım ve Çerkes olan Mahmut Yediç'in kızı olarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Gönen, Balıkesir'de dünyaya geldi. Nuriye'nin ailesi Kafkasya'da yaşadığı dönemde Rus İmparatorluğu tarafından sürülmüştür. Sürgün sonrası önce Trabzon'a oradan da Balıkesir, Gönen'e yerleşen aile mali sıkıntılar yaşamaktaydı. Bu sebeple kızlarını altı yaşında Yıldız Sarayı'na gönderdi. Nuriye, burada saray terbiyesi aldı ve sarayın adetlerine uygun olarak kendisinden yaşça büyük II. Abdülhamid’in sütkardeşi Hulus Bey ile 1906'da on üç yaşında evlendirildi. Yaşlı olan eşi Hulusi bey bir süre sonra öldü ve Nuriye 20 yaşındayken dul kaldı. Nuriye, Hulusi Bey'den kalan mirası ile 4 Nisan 1913'te "Kadınlar Dünyası" adıyla ilk dergisini kurdu.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/3
Emma Charlotte Duerre Watson (d. 15 Nisan 1990, Paris), İngiliz oyuncu, model. Watson Harry Potter film serisinde canlandırdığı Hermione Granger karakteriyle tanındı. Hermione olarak kadroya dahil olduğunda dokuz yaşındaydı ve daha önce yalnızca okul gösterilerinde oynamıştı. 2001'den 2011'e kadar Daniel Radcliffe ve Rupert Grint'le beraber sekiz Harry Potter filminde rol aldı. Watson Harry Potter serisindeki çalışmalarından çok sayıda ödül ve 10.000.000 sterlinin üzerinde para kazandı. İlk mankenlik deneyimini ise 2009'da Burberry'nin Sonbahar/Kış sezonunda yaptı. 2013 yılının ekim ayında Empire dergisi tarafından dünya çapında yapılan ankette En Seksi Film Yıldızı seçildi.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/4
Adele Laurie Blue Adkins (d. 5 Mayıs 1988), İngiliz şarkıcı-söz yazarı ve müzisyen. Adele olarak bilinir. 2006'da bir arkadaşının Adele'e ait bir demoyu Myspace'e göndermesinden sonra XL Recordings, şarkıcıya bir kayıt sözleşmesi teklif etti. Bir sonraki yıl, BRIT Ödülleri'nde "Eleştirmenlerin Seçimi" ve BBC'nin "2008'in Sesi" ödülünü kazandı. İlk albümü 19 ile Adele hem ticari başarı hem de eleştirmenlerin takdirini kazandı. Albüm, Birleşik Krallık'ta (BK) bir numaradan giriş yaptı ve dört defa platin kazandı. ABD'deki kariyeri, izleyici rekoru kıran 2008'in sonlarındaki Saturday Night Live bölümü ile yükseldi. 2009 Grammy Ödülleri'nde En İyi Yeni Sanatçı ile En İyi Kadın Vokal Pop Performansı dallarında ödül kazandı.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/5
Pınar Selek, (d. 8 Ekim 1971, İstanbul), Türk sosyolog, yazar, feminist, anti-militarist ve düşünür. Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji bölümünde lisans ve yüksek lisans öğrenimi gördü. Doktorasını Strasbourg Üniversitesi'nde tamamladı. Ecole Normale Supérieure'den fahri doktora sahibidir. Azınlıklarla ilgili çalışmalarıyla tanınır. Selek, 1971'de İstanbul'da doğdu. Ortaöğretimi Notre Dame de Sion Fransız Lisesi'nde tamamladıktan sonra Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nü birincilikle bitirdi. Ardından aynı üniversitede sosyoloji üzerine yüksek lisans yaptı. Ayrıca Fransa'da bulunan Sophiantipolis UDEL Üniversitesi'nde ekonomi-politik dersleri gördü. Fransa'nın en prestijli eğitim kurumlarından Lyon'daki Ecole Normale Supérieure tarafından 4 Ekim 2013'te, Jamaa Baïda ve Boualem Sansal ile birlikte Selek'e Fahri Doktora verildi. 7 Mart 2014'te, "Türkiye'deki Muhalif Hareketlerin Birbirleriyle Etkileşimi" başlıklı tezi ile Strasbourg Üniversitesi'nden siyaset bilimi doktoru unvanını aldı. Avukat Alp Selek'in kızıdır.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/6
.jpg)
Mary Wollstonecraft (27 Nisan 1759 - 10 Eylül 1797), İngiliz yazar, filozof ve kadın hakları savunucusu. Mary Wollstonecraft yedi çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olarak Londra'da doğdu. Dokumacıyken çiftçiliğe yönelen ama başarılı olamayan babası, şiddet düşkünü bir adamdı ve sonunda da alkole sığınmıştı. Kız çocukları okula gönderilmediği için okuma yazmayı yaşlı bir kâhyadan öğrenen Mary, o dönemde kız çocuklarının geçimlerini sağlamaları için tek geçerli yol olan evlenmeye sıcak bakmadığı için evden ayrıldı. O zamanlar kadınlara açık olan meslek ya da uğraşların hemen hepsine el attı: zengin kişilere çeşitli gezi ve etkinliklerinde ücret karşılığı refakat etme, mürebbiyelik, öğretmenlik, okul müdireliği, toplumsal eleştiri ve roman yazarlığı. Çocuk bakıcılığı yaptığı dönemde yazdığı Mary adlı uzun hikâye ve Kız Çocukların Eğitimi adlı kitabı ünlü yayınevi Fleet - Street tarafından basılır. Yayıncı Joseph Johnson, fikirlerinden ve özgürlük anlayışından etkilendiği Wollstonecraft'ı yayınevinde editör olarak işe alır. Kendi kendine Fransızca, Almanca ve İtalyanca öğrenen Wollstonecraft genelde tercüme yapmaktaydı. 1790'da otuz bir yaşında iken birdenbire üne kavuştu. Fransız Devrimine karşı olan felsefeci ve politikacı Edmund Burke'e karşı "İnsan Haklarının Korunması" başlıklı bir yazı yayımladı ve bu olay sonrasında kendisine Jüponlu Sırtlan lakabı takıldı.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/7 Theresa Mary May (evlilik öncesi soyadı: Brasier; d. 1 Ekim 1956), Britanyalı siyasetçi, Birleşik Krallık başbakanı.
Oxford Üniversitesi Coğrafya bölümü mezunudur. Politikaya girmeden önce 1977-1983 yıllarında İngiltere Merkez Bankasında çalıştı. Siyasi hayatına 1986 yılında Merton Belediyesinde belediye meclisi üyeliğine seçilmesi sonucunda başladı. 1992 yılındaki genel seçim ile 1994'te yapılan ara seçimlerde milletvekili seçilemedi. Parlamentoya ilk kez 1997 yılında Muhafazakâr Parti'den Maidenhead milletvekili olarak girdi. Daha sonra bu partinin gölge kabinesinde Eğitim Bakanlığı yaptı. 2010 yılından sonra da altı yıl Birleşik Krallık İçişleri Bakanı olarak görev aldı. 2013 yılında radikal İslamcı din adamı Abu Qatada'yı sınır dışı etmesiyle gündemde daha fazla yer edindi. 2016 Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği üyeliği referandumu öncesinde ülkenin Avrupa Birliği'nden ayrılmaması yönünde eğilim gösterdi. Referandum sonrasında ise başbakanlıktan ve Muhafazakar Parti'nin genel başkanlığından ayrılacağını açıklayan David Cameron'un yerine aday oldu. Muhafazakar Parti içerisinde yapılan ön seçimlerde rakiplerini geride bıraktı. Bu ön seçimlerde kendisinden sonra en çok desteği alan Enerji'den Sorumlu Devlet Bakanı Andrea Leadsom ise daha sonra yarıştan çekildi ve Theresa May başbakanlık yarışında tek başına kaldı. May yaptığı açıklamalarda ülkedeki referandumda ortaya çıkan sonuca saygı duyacağını ve bundan sonraki süreçte Avrupa Birliği'nde kalma yönünde bir çalışmanın olmaması gerektiğini ifade etti.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/8
Emma Goldman, (d. 27 Haziran 1869, Litvanya – ö. 14 Mayıs 1940, Toronto) Anarşist yazar. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD ve Avrupa'da anarşist görüşün yayılmasında ve gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır.
Emma Goldman, 27 Haziran 1869'da, Rusya kontrolündeki Kaunas, Litvanya'da Yahudi bir ailenin kızı olarak doğdu. Emma daha 13 yaşındayken aile Sankt-Peterburg'a taşındı. Bundan kısa süre önce 2. Alexander öldürülmüştü ve siyasi bir baskı olan ortamda Yahudiler çeşitli katliamlarla karşı karşıya kalmaktaydılar. St. Petersburg'a gelişlerinden sadece 6 ay sonra Goldman okulu bırakıp çalışmak zorunda kaldı, ailesi maddi sıkıntılar yaşıyordu. Bir fabrikada çalışmaya başlayan Emma devrimci düşüncelerle ilk kez burada karşılaştı. Fabrikada eline geçirdiği Çernişevski'nin "Nasıl Yapmalı?" isimli eseri onu derinden etkiledi. Bu eser ileride filizlenecek anarşist fikirlerinin tohumlarını ekmekle kalmadı, hayatını istediği gibi özgürce yaşaması konusundaki fikirlerini de güçlendirdi. 15 yaşlarına geldiğinde babası onu evlendirmek istedi fakat o karşı çıktı ve evlenmedi. 17 yaşına geldiğinde ise, ailenin kararıyla, kız kardeşi Helene'le birlikte, diğer kardeşleri Lena ile yaşamak için Rochester, New York'a (ABD) göç etti. Burada bir tekstil fabrikasında birkaç yıl çalıştı. 1886'daki Haymarket Olayı'nın neticesinde dört anarşistin asılması Emma'nın anarşizmle ilgilenmesine yol açtı. 1887'de yine fabrika işçisi olan Jacob Kersner ile evlendi. Fakat anarşist harekete girişi ile bu evliliği kısa sürdü. Ailesi ve kocasını terk ederek önce New Haven, Connecticut'a sonra New York'a gitti.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/9
Sarah Margaret Fuller Ossoli, çoğunlukla Margaret Fuller olarak bilinir; (d. 23 Mayıs 1810 – ö. 19 Temmuz 1850) Amerikan transandantalizm akımı ile ilişkilendirilmiş Amerikalı gazeteci, eleştirmen ve kadın hakları savunucusu idi. Gazetecilikteki ilk tam zamanlı kadın kitabı eleştiricisiydi. Kitabı Woman in the Nineteenth Century (On Dokuzuncu Yüzyılda Kadın), Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir. Cambridge, Massachusetts'te doğan Sarah Margaret Fuller'a, babası Timothy Fuller tarafından önemli bir erken eğitim verilmiştir. 1839'da, önce daha düzgün eğitim aldı ve daha sonra öğretmen oldu, "konuşmalar" olarak gördüğü şeyi denetlemeye başladı: kadınlar arasındaki tartışmalar yüksek öğretime giriş eksiliklerini telafi etmeleri anlamına geliyordu. 1844'te Horace Greeley'e bağlı New York Konuşma Kürsüsü'nün kadrosuna katılmadan önce, 1840'ta transandantalist dergi The Dial'ın ilk editörü oldu. 30'lu yaşlarındayken Fuller, erkek ve dişiyi, Kuzeydoğu Amerika eyaletlerinde en iyi bilen birey olarak ün kazanmış ve Harvard Koleji'ndeki kitaplığı kullanmaya müsaade eden ilk kadın olmuştu.
Portal:Feminizm/Seçilen biyografi/10
Emmeline Pankhurst, [ˈpæŋkˌhɜːst] ( d. 14 Temmuz 1858 Manchester – ö. 14 Haziran 1928 Londra, kızlık soyadı Emmeline Goulden ) radikal feminizm kuramcısı, süfrajet ve kadın hakları savunucusudur.
0 Ekim 1903 tarihinde kızı Christabel ve dört arkadaşı ile birlikte Manchester’da radikal kadın hareketleri çerçevesinde Kadınların Sosyal ve Politik Birliği’ni (WSPU) kurmuştur. Şiddetsizlik Teorisini geliştirmiştir ve daha sonraları bu teori ABD’de kadın hareketleri, Hindistan’da Mahatma Gandhi’nin Britanya kolonilerine karşı yürüttüğü; ayrıca Martin Luther King’in öncülüğünü yaptığı Amerikan-İngiliz vatandaşlık hakları hareketi için kullanılmıştır. Kızları Sylvia ve Christabel de kadın hareketlerinde aktif bir şekilde çalışmışlardır. Hareketin yöntemi gittikçe radikalleşmiş, hatta yangınlar çıkarılmış, bombalı saldırılar düzenlenmiştir ve bu yüzden Pankhurst birçok defa tutuklanmıştır.