Vikipedi

MD Helicopters MH-6 Little Bird

Boeing MH-6M Little Bird (Katil Yumurta lakaplı) ve onun saldırı varyantı AH-6, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nda özel operasyonlar için kullanılan hafif helikopterlerdir. Başlangıçta modifiye edilmiş bir Hughes OH-6 Cayuse'ye dayanıyordu, daha sonra tek bir beş kanatlı ana rotora sahip MD 500E'ye dayanıyordu. En yeni versiyon olan MH-6M, MD 530F'ye dayanmaktadır ve tek, altı kanatlı bir ana rotora ve dört kanatlı kuyruk rotoruna sahiptir.

MH-6/AH-6 Little Bird
Bir MH-6 Little Bird
Bir MH-6 Little Bird
TürüGözlem
Çoklu görev
Hafif saldırı helikopteri
Ulusal köken ABD
ÜreticiHughes Helicopters
McDonnell Douglas Helicopter Systems
MD Helicopters
İlk uçuş27 Şubat 1963
Hizmete giriş1980
DurumuHizmette
Ana kullanıcıAmerika Birleşik Devletleri Ordusu
GelişimiHughes OH-6 Cayuse
DeğişimleriBoeing AH-6

Geliştirme

değiştir

Hughes OH-6, 1960 yılında ABD Ordusu'nun personel taşıma, eskort ve saldırı görevleri, yaralı tahliyesi ve gözlem yapabilecek bir Hafif Gözlem Helikopteri (LOH) için Teknik Şartname 153'ü yayınlamasıyla başladı. Yarışmaya 12 şirket katılmış ve Hughes Tool Company'nin Uçak Bölümü Model 369'u sunmuştur. Fairchild-Hiller ve Bell tarafından sunulan iki tasarım, Ordu-Donanma tasarım yarışması kurulu tarafından finalist olarak seçildi, ancak Ordu daha sonra Hughes'un helikopterini de yarışmaya dâhil etti.

İlk Model 369 prototipi 27 Şubat 1963 tarihinde uçmuştur. Başlangıçta ordunun atama sistemi altında YHO-6A olarak adlandırılan helikopter, 1962'de Savunma Bakanlığı'nın yeni ortak sistemi altında YOH-6A olarak yeniden adlandırıldı. Her biri 252 shp (188 kW) Allison T63-A-5A motoruyla donatılmış beş prototip üretildi[1] ve Bell ve Fairchild-Hiller tarafından sunulan diğer 10 prototip helikoptere karşı yarışmak üzere Alabama, Fort Novosel'deki ABD Ordusuna teslim edildi. Sonunda Hughes yarışmayı kazandı[2] ve Ordu Mayıs 1965'te üretim için bir sözleşme imzaladı. İlk sipariş 714 helikopter içindi, ancak bu daha sonra 114 helikopter daha satın alma opsiyonuyla birlikte 1.300'e çıkarıldı. İlk ay içinde 70 helikopter üretildi.

 
ABD Ordusu Rangerları MH-6 ile tatbikatta

Bu çevik, silahsız helikopter, her iki tarafta 3 operatöre kadar feribot taşımak için tasarlanmış dıştan takma "banklar" ile donatılmıştır. AH-6 adında bir de silahlı helikopter çeşidi vardır. Gece operasyonları için siyaha boyanan bu küçük helikopter, daha büyük muadili olan MH-60 Black Hawk'ın giremediği bölgelere özel harekât kuvvetlerini hızlı bir şekilde sokup çıkarabilir.

Operasyonel tarihi

değiştir

Deniz pilotları ve Donanma helikopterlerinin kullanıldığı Kartal Pençesi Operasyonu'nun Nisan 1980'deki başarısızlığından sonra, ABD Ordusu'nun özel operasyon görevlerini yerine getirmek üzere eğitilmiş ve hazırlanmış helikopter ve mürettebattan yoksun olduğu tespit edildi. Bu eksikliği gidermek için Ordu, rehineleri kurtarmaya yönelik bir sonraki girişime hazırlanmak üzere özel bir havacılık görev gücü geliştirmeye başladı: Güvenilir Spor Operasyonu.

Görev Gücü 160

değiştir
 
160. Özel Harekât Havacılık Alayından bir MH-6

Gece Avcıları olarak da bilinen Birleşik Devletler Ordusu 160. Özel Harekât Havacılık Alayı (Hava İndirme), genel maksatlı kuvvetler ve özel harekât kuvvetleri için helikopter havacılığı desteği sağlayan bir özel harekât kuvvetidir. Görevleri arasında saldırı, taarruz ve keşif yer alır ve genellikle geceleri, yüksek hızlarda, düşük irtifalarda ve kısa sürede gerçekleştirilir.

Görev gücünün mimarları, en kısıtlayıcı yerlere inebilecek ve Hava Kuvvetleri uçaklarıyla kolayca taşınabilecek küçük bir helikoptere ihtiyaç olduğunu tespit ettiler. OH-6A keşif helikopterini seçtiler ve bu helikopter görev gücündeki diğer uçaklar olan UH-60A ve CH-47C'ye kıyasla Little Bird (Türkçe: Küçük Kuş) olarak anılmaya başlandı. Projenin ayrı bir parçası olarak Fort Novosel, Alabama'da silahlı OH-6A'lar geliştiriliyordu.

OH-6A helikopterlerini uçurmak üzere seçilen pilotlar 229. Taarruz Helikopteri Taburu'ndan geliyordu ve helikopterde iki haftalık yeterlilik eğitimi için Mississippi Ordusu Ulusal Muhafızları'nın Gulfport, Mississippi'deki Ordu Havacılık Destek Tesisi'ne (AASF) gönderildiler. Eğitim tamamlandığında, Lockheed C-141 uçakları helikopterleri ve mürettebatı iki haftalık görev eğitimi için Fort Huachuca, Arizona'ya taşıdı. Görev eğitimi Lockheed C-130 nakliye uçaklarına yükleme yapılmasını içeriyordu ve bu uçaklar daha sonra onları 1,000 deniz mili (1,900 km) uzunluğundaki rotalar üzerinden ileri konuşlanma alanlarına taşıyordu. Fort Novosel'den silahlı OH-6 helikopterleri 1980 sonbaharında eğitim programına katıldı.

Güvenilir Spor Operasyonu

değiştir

Güvenilir Spor Operasyonu, 1980 yılının ikinci yarısında İran'da tutulan rehinelerin ikinci bir kurtarma girişimine hazırlanması için ABD ordusunun ortak bir projesiydi. Rehineler 20 Ocak 1981'de serbest bırakıldıktan sonra iptal edildi ve kısa bir süre için görev gücü dağıtılacak ve personel eski birliklerine dönecek gibi göründü. Ancak Ordu, birimin kalmasının daha ihtiyatlı olacağına karar verdi. Task Force 158 olarak adlandırılan görev gücü kısa süre sonra 160. Özel Harekât Havacılık Alayı'na dönüştürüldü. Personel taşımak için kullanılan OH-6A helikopterleri Hafif Taarruz Bölüğü'nün MH-6 helikopterleri ve silahlı OH-6A'lar da Hafif Taarruz Bölüğü'nün AH-6 uçakları hâline geldi.

Acil Öfke Operasyonu (Grenada)

değiştir

Ana madde: Grenada'nın işgali

160. SOAR'ın OH-6'ları ilk kez 25 Ekim 1983'te Acil Öfke Operasyonu sırasında Grenada'da açık muharebe eylemi gördüler. D-Day'de altı MH-6 ve iki AH-6, Kuzey Karolina'daki Pope Hava Kuvvetleri Üssü'nden 4 Hava Kuvvetleri C-130'un karnında Doğu Karayip adasına uçuruldu. Helikopter hava mürettebatına ek olarak, uçaklar aynı zamanda Amerikan saldırı güçlerinin bir parçası olan bir ABD Ordusu Ranger bölüğü ve bir Delta Force filosu da taşıyordu.[3] Uçaklar adanın üzerine vardığında, ABD'den ayrı olarak uçan diğer Rangerlar adanın güneybatı kıyısında neredeyse bitmiş bir piste paraşütle inmişlerdi. Havadan indirilen Rangerlar pisti emniyete aldıktan sonra 4 C-130 iniş yaptı ve yüklerini boşalttı. İki AH-6 Grenada'nın daimi askerî karargâhı olan Fort Rupert'e saldırmak üzere başkent St. George's'a doğru yola çıktı. "Küçük Kuşlar" başkentin etrafındaki hava savunmasını çok zorlu buldular ve 10 dakika içinde havaalanına geri döndüler. (Bu eylem daha sonra D-Day'de bir OH-6'nın düşürüldüğüne dair hatalı yayın spekülasyonlarına yol açmış gibi görünüyor)[4] Ranger/Delta kuvveti tarafından Fort Rupert'e (Fort George olarak da bilinir) planlanan bir MH-6 saldırısı sert uçaksavar direnci nedeniyle iptal edildi. Bununla birlikte, yaralı askerleri açık denizdeki Donanma gemilerindeki tıbbi tesislere taşımak ve bir Black Hawk helikopter kazası bölgesinde arama ve kurtarma görevi de dâhil olmak üzere diğer senaryo dışı destek görevlerine katıldı.[3]

Bu helikopterlerin hiçbiri o dönemde ABD ordusunun kamuya açık envanterinde yer almıyordu.[4] Gizli havacılık biriminin varlığı, işgalin ardından OH-6 helikopterlerinin sivil izleyiciler tarafından eylem hâlindeyken fotoğraflanması ve filme alınmasıyla yaygın bir şekilde bilinir hâle geldi.[3]

CIA ayrıca işgal öncesinde yakınlardaki Barbados'a son derece modifiye edilmiş, "sessiz" iki Hughes 500D helikopteri konuşlandırdı. Bu helikopterler Pentagon'un işgal komutanlarına gizli keşif amacıyla teklif edilmiş, ancak Acil Öfke sırasında ordu tarafından Grenada üzerinde kullanılmamıştır.[5]

Nikaragua

değiştir

1983 yılına gelindiğinde 160. SOAR ve helikopterleri, ABD destekli bir askerî güç olan Kontraları desteklemek için yoğun bir şekilde görevlendirilmişti. Fort Eustis'te konuşlu CIA Seaspray biriminin özel olarak uyarlanmış işaretlenmemiş Hughes 500D helikopterleri de bu görevde yer aldı.[6]

MH-6'lar Honduras'taki Palmerola Hava Üssü'nde konuşlanmış ve Nikaragua'da görev yapmıştır. Birim üyeleri sivil kıyafetler giyiyor, gece uçuyor ve düşürülmeleri hâlinde helikopterlerini imha etmeleri talimatı alıyorlardı.

İran-Irak Savaşı

değiştir

Ana madde: Prime Chance Operasyonu

24 Temmuz 1987'de Bridgeton olarak yeniden bandıralanan ve ABD Donanmasına ait savaş gemilerinin eşlik ettiği bir Kuveyt petrol tankeri Basra Körfezi'nde bir deniz mayınına çarptı. Ticaret gemilerini korumak için eskort gemilerinden daha fazlasına ihtiyaç duyulacağı anlaşıldı. ABD ordusu, 160. Özel Harekât Havacılık Alayı'ndan (SOAR) MH-6 ve AH-6 uçaklarını, Prime Chance Operasyonu'nda diğer ABD özel harekât birimleriyle işbirliği içinde gözetleme ve devriye sağlamak üzere görevlendirdi.

İki MH-6 ve dört AH-6 uçağı başlangıçta konuşlandırılmış ve 160. Müfreze Havacılık Grubu (DET 160 AVGP) olarak adlandırılmıştır. MH-6 uçakları İleri Görüşlü Kızılötesi (FLIR) ve video kaset sistemi taşıyor, bu da onlara hedefleri tespit etme ve tanımlama, ardından da silahlı AH-6'ları yönlendirme konusunda mükemmel bir yetenek sağlıyordu. AH-6 helikopterleri 7.62 minigun ve 2.75 inç roketlerle silahlandırılmıştı. Başlangıçta helikopterler ekipler hâlinde devriye geziyor (çağrı işareti: "SEABAT") ve ABD Donanması Kaman SH-2 Seasprite'larının kendilerini hedeflere yönlendirmesini bekliyorlardı. Daha sonra, helikopterleri ve mürettebatı yorgunluk ve yıpranmadan korumak için, SEABAT ekipleri bir temas tespit edilene kadar geminin güvertesinde kaldılar.

21 Eylül 1987 günü saat 10'da USS Jarrett'in kaptanı İran'ın mayın döşediğine dair raporları kontrol etmek üzere bir SEABAT ekibi (bir MH-6 ve iki AH-6) gönderdi. Ekip, mayın döşeme raflarıyla donatılmış bir amfibi çıkarma gemisi olan İran Ajr'ı buldu. MH-6, İran Ajr'ın mayın döşediğini doğruladı, AH-6'lar ateş açtı ve mürettebatın gemiyi terk etmesine neden oldu. Gemi daha sonra bordalandı ve ele geçirildi.

8 Ekim 1987 gecesi, İran Devrim Muhafızlarına ait bir Boghammar ve iki Boston Whaler botu bir SH-2 tarafından tespit edildi. USS Ford'dan (FFG-54) bir SEABAT ekibi fırlatıldı ve MH-6 araştırmak için yaklaştığında Boghammar ateş açtı, bu hem AH-6'ların hem de MH-6'nın (yakın zamanda bir minigun ile silahlandırılmıştı) bir dizi çatışmasının ilki oldu. Boghammar helikopterlere iki Stinger füzesi fırlattı ama sonunda üç bot da batırıldı.

Operasyonun geri kalanında, mobil deniz üssü (MSB) olarak kurulan mavnalar özel harekât kuvvetlerinin operasyonlarını kolaylaştıracaktı. Hercules ve Wimbrown VII bu üsleri sağlamak üzere kiralandı ve SEABAT timleri mavnalardan operasyona başladı.

1988 yılının başlarında, SEABAT timlerinin yerini silahlarla donatılmış modifiye edilmiş ABD Ordusu Bell OH-58D Kiowa helikopterlerinin almasına karar verildi. 24 Şubat 1988'de iki AHIP helikopterinden oluşan bir ekip Wimbrown VII'deki SEABAT ekibinin yerini aldı, ancak Hercules mavnasındaki SEABAT ekibinin başka bir AHIP müfrezesi tarafından görevden alınması için birkaç ay (Haziran 1988) geçmesi gerekecekti.[6]

Somali İç Savaşı

değiştir

Ana madde: Mogadişu Muharebesi (1993)

MH-6 Little Bird'ler, Somali'nin Mogadişu kentindeki Bakara Pazarı'nda bulunan Olympic Hotel yakınlarındaki ilk saldırının bir parçasıydı. MH-6'lar Delta Force askerlerinin çatıya yerleştirilmesini sağladı.

"Super Six-One" çağrı işaretli MH-60L'nin bir roket güdümlü el bombası (RPG) tarafından vurulmasının ardından, "Star Four-One" çağrı işaretli bir MH-6 Little Bird, düşen MH-60'ın yanındaki sokağa indi ve yaralıları tahliye etmeye çalıştı. Pilot kazazedelere yardıma giderek iki askerî Little Bird'ün içine çekmeyi başarırken, yardımcı pilot da kokpitten bireysel silahıyla bastırma ateşi açmıştır. Yoğun kara ateşi altında MH-6 mürettebatı ve kazazedeleriyle birlikte havalanmıştır.[7]

Gece boyunca AH-6J savaş helikopterleri, "Süper Altı-Bir "in düştüğü yerin etrafında savunma pozisyonunda bulunan ve Savaş Lordu Muhammed Farrah Aidid'in milislerinin sürekli ateşi altında olan Ranger ve Delta Force operatörlerine ateş desteği sağladı.

Terörizmle Savaş

değiştir

Irak Savaşı

değiştir
 
İki AH-6J Little Bird 2003 yılında Irak'a Özgürlük Operasyonu sırasında bir görev için havalanıyor.

2003'te Irak'ın işgali sırasında ve 2011'in sonlarında savaşın bitimine kadar Little Bird pilotları çok sayıda görevde yer aldı. İki AH-6 ve iki MH-6 helikopteri Irak'ın batısındaki Al Qadisiyah'ta bir özel operasyon baskınında yer aldı. AH-6 ve MH-6, Nisan 2003'te Haditha Barajı kompleksinin ele geçirilmesi sırasında 75. Ranger Alayına destek verdi.

AH-6 helikopterleri ayrıca Nisan 2003'te Birinci Sınıf Er Jessica Lynch'in kurtarma görevine destek vermekle görevlendirilmiştir.

MH-6 helikopterleri TF-145'in bir parçasıydı ve 2004 yılında Iraklı isyancılar tarafından rehin alınan üç İtalyan müteahhit ve Polonyalı iş adamının kurtarılmasında görev aldılar.

Gök Dengesi Operasyonu

değiştir

Ana madde: 2009 Baraawe baskını

Eylül 2009'da, iki AH-6 ve iki MH-6 helikopteri, aranan terörist Saleh Ali Saleh Nabhan'ı öldürmek için Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri Navy SEAL'leri tarafından Somali'de düzenlenen bir operasyonda kullanıldı.[8]

Varyantlar

değiştir

OH-6 ve TH-6 varyantları için bkz. Hughes OH-6 Cayuse.

AH-6C

 
ABD Ordusu'na ait bir MH-6M'i bir hava desteği tatbikatı sırasında hedeflere saldırması

Özel Harekât saldırı versiyonu. Silah taşımak ve 160. Özel Harekât Havacılık Alayı için hafif bir saldırı helikopteri olarak çalışmak üzere modifiye edilmiş OH-6A.

EH-6E

Özel Harekât elektronik harp, komuta merkezi versiyonu.

MH-6E

ABD Ordusu özel kuvvetler birimleri tarafından kullanılan geliştirilmiş saldırı helikopteri ve ABD Ordusu özel kuvvetler birimleri için gizli hafif saldırı ve nakliye helikopteri.

AH-6F

Özel Harekât saldırı versiyonu.

AH-6G

Özel Harekât saldırı versiyonu.

MH-6H

Özel Harekât versiyonu.

AH/MH-6J

Geliştirilmiş özel operasyon nakliye ve saldırı versiyonları. MD 530MG'ye dayanan ve geliştirilmiş bir motor, FLIR ve GPS/ataletsel navigasyon sistemi ile donatılmış güncellenmiş hafif saldırı helikopteri.

 
FRIES hızlı iniş sistemiyle donatılmış 160. Özel Harekât Havacılık Alayı'na ait bir MH-6M, bir meskûn mahal savaşı tatbikatı sırasında bir binanın çatısına 75. Ordu Ranger'larından oluşan bir ekip yerleştiriyor

AH/MH-6M

Zaman zaman Mission Enhanced Little Bird (MELB) olarak da anılan bu helikopter, MD 530 serisi ticari helikopterin oldukça modifiye edilmiş bir versiyonudur.[9] Tüm MH-6 helikopterleri 2015 yılına kadar MH-6M standardına modernize edilecektir.[10]

A/MH-6X

İnsansız hava aracı (İHA) olarak kullanılmak üzere modifiye edilmiş bir AH/MH-6M MELB helikopteri. Otonom İHA uçuşu için modifiye edilmiş sivil bir MD 530F olan İnsansız Küçük Kuş (ULB) Göstericisinin geliştirilmesiyle elde edilen deneyim üzerine üretilmiştir. Boeing, bu versiyonun düşük maliyetli bir saldırı helikopteri olarak kullanılmak üzere ABD'ye değil, yalnızca diğer ülkelere pazarlanacağını açıklamıştır.[11] Bununla birlikte Boeing, ABD Ordusu'nun Silahlı Hava İzci programına girmeyi planlamaktadır.[12]

KUS-VH

Korean Air Aerospace Division (KAL-ASD), Kore Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerini düşünerek Little Bird'ün silahlı ve insansız bir versiyonunu geliştirdi. KUS-VH, Boeing'in H-6U İnsansız Küçük Kuş'undan (ULB) farklı olarak, Boeing'in ULB'si insanlı ya da insansız olarak çalıştırılabilirken, bu araç tamamen insansızdır. Araç bir yer istasyonundan kontrol edilebilmektedir. Ancak Jane's International Defense Review'dan Gareth Jennings, platformun AH-64E ile birlikte 'insanlı-insansız takım' (MUM-T) sisteminde, düşman kuvvetlerini temizlemek için 'ufuk ötesi' manevraları kolaylaştırmak üzere keşif/karşılama rolünde kullanılabileceğini öne sürüyor. Ayrıca Güney Korenin elinde 150'den fazla MH-6 Little Bird bulunmaktadır ve bunlar talep üzerine bu tasarıma dönüştürülebilmektedir.[13]

Operatörler

değiştir
  ABD
  Güney Kore

Teknik Özellikler (MH-6)

değiştir
 

Veri kaynağı U.S. Army Aircraft,[15] MD 530F data[16][17]

Genel özellikler

  • Mürettebat: 2
  • Kapasite: MH-6 için 6 yolcuya kadar / 1.509 lb (684 kg)
  • Uzunluk: 32 ft 72 in (11,58 m) rotorlar dâhil
24 ft 72 in (9,14 m) sadece gövde
  • Genişlik: 4 ft 72 in (3,05 m)
  • Yükseklik: 8 ft 9 in (2,67 m)
  • Boş ağırlık: 1.591 lb (722 kg)
  • Maksimum kalkış ağırlığı: 3.100 lb (1.406 kg)
  • Yakıt kapasitesi: 62 US gal (52 imp gal; 235 L) / 403 lb (183 kg)
  • Güç kaynağı: 1 × Allison T63-A-5A veya T63-A-700 turboşaft motoru, 425 hp (317 kW) kalkış için (derecelendirilmemiş)
375 shp (280 kW) maksimum sürekli devirde
  • Ana rotor çapı: 27 ft 48 in (9,45 m)
  • Ana rotor alanı: 5.878 ft2 (546,1 m2) *Bıçak bölümü: - NACA 0012[18]

Performans

  • Maksimum sürat: 152 kn (175 mph, 282 km/sa)
  • Seyir sürati: 135 kn (155 mph, 250 km/sa)
  • Menzil: 232 nmi (267 mi, 430 km) 5.000 ft (1.524 m)'da
  • Azami irtifa: 18.700 ft (5.700 m)
  • Tırmanma oranı: 2.061 ft/dak (10,47 m/s)

Mühimmat

  • Roketler: :*2× LAU-68D/A 2,75 inç (70 mm) Hydra 70 roket mermileri ateşleyen 7 tüplü roket podları
  • Füzeler: :*4× AGM-114 Hellfire veya

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Type Certification Data Sheet No. H3WE" (PDF). faa.gov. 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. 
  2. ^ The Hughes Companies – US Centennial of Flight Commission 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c Kukielski, Philip (2019). The U.S. Invasion of Grenada : legacy of a flawed victory. Jefferson, North Carolina: McFarland & Co. s. 83. ISBN 978-1-4766-7879-5. OCLC 1123182247. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024.  Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
  4. ^ a b Minerbrook, Scott (13 Ağustos 1984). "Grenada Invasion's Down Side". Newsday. 
  5. ^ Clarridge, Duane R. (1997). A spy for all seasons : my life in the CIA. Digby Diehl. New York, NY: Scribner. ss. 253, 257. ISBN 0-684-80068-3. OCLC 35292734.  Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
  6. ^ a b 160th Special Operations Aviation Regiment (Airborne) Homepage 30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ "Philadelphia Online - Blackhawk Down". inquirer.philly.com. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. 
  8. ^ "FOXWIRE:Navy Seals Kill Wanted Terrorist in Somali Raid". Fox News. 14 Eylül 2009. 22 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ A/MH-6M Little Bird Helicopters. U.S. Army Special Operations Command. 25 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Superfast Helicopters 31 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Defensemedianetwork.com, 25 October 2011
  11. ^ "Boeing Manned/Unmanned Light Helicopter Makes First Flight". News Release. St. Louis: Boeing IDS. 9 Ekim 2006. 3 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2007. 
  12. ^ Boeing demonstrates AH-6i for US Army 6 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Flightglobal.com, 23 October 2012
  13. ^ a b Jennings, Gareth (19 Ekim 2015). "Korean Air showcases armed unmanned Little Bird, page LXVI, Vol XLIX". Janes International Defense Review. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2016. 
  14. ^ "World Air Forces 2014" (PDF). Flightglobal Insight. 2014. Archived from the original on 1 Şubat 2014. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014. 
  15. ^ Harding, Stephen. "McDonnell-Douglas H-6 Cayuse/Little Bird". U.S. Army Aircraft Since 1947. Schiffer Publishing Ltd., 1997.
  16. ^ MD 530F Overview 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., MD Helicopters.
  17. ^ MD 530F Performance Specifications 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. MD Helicopters.
  18. ^ Lednicer, David. "The Incomplete Guide to Airfoil Usage". m-selig.ae.illinois.edu. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=MD_Helicopters_MH-6_Little_Bird&oldid=33467484" sayfasından alınmıştır