Mümtaz'er Türköne
Mümtaz'er Türköne (d. 1956, İstanbul), Türk öğretim üyesi ve köşe yazarı.
Mümtaz'er Türköne | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1956 (67-68 yaşında) İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Eğitim | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi |
| Meslek | Öğretim üyesi, köşe yazarı, akademisyen, doçent |
| Evlilik | Mualla Kavuncu e.1980-b.1996 Özlem Piltanoğlu (e.2007-b. 2011) |
| Çocuk(lar) | 1 |
Hayatı
değiştir1956 yılında İstanbul'da doğdu. 1978 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin İdari Şubesinden mezun oldu. Aynı fakültede 1986'da yüksek lisans, 1990'da doktora yaptı. 1993 yılında doçent oldu.
1980 öncesinde milliyetçi görüşleriyle tanınan Türköne, Zaman gazetesinde köşe yazarlığı yapmakta idi. Zaman gazetesine atanan kayyum sonrası yayın hayatına yeni başlayan Yarına Bakış gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya başladı. 1980 Askeri Darbesi’nden sonra tutuklanan Türköne Ankara Mamak Cezaevi'nde yatmıştır, bu dönemde ağır işkencelere maruz kalmıştır. Yazar, şu anda Tanzimat dönemi siyasî fikirleri üzerine çalışmayı sürdürüyor. Aynı zamanda 2007 yılında TRT 1'de gazeteci Emre Aköz ve spiker Tülay Tüzün ile Gündeme Dair isimli bir tartışma programı yapmıştır. Ayrıca gazeteci Faruk Mercan ile birlikte Endaze adlı tartışma programı da hazırlamıştır.
12 Haziran 2011 Genel Seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul milletvekili aday adayı olmuştur.
Türköne, 21 Aralık 2011 tarihinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu üyeliklerine getirilmiştir. Göreve getirildikten sonra Atatürkçülük ile ilgili yaptığı açıklamaların[1] ardından gelen tepkiler üzerine 5 Ocak 2012 tarihinde görevinden istifa etmiştir.[2]
Davalar
değiştirAtatürk'ün anısına hakaret davası
değiştirTürköne'nin katıldığı bir televizyon programında “Atatürkçü olmayı hakaret sayarım”, “Atatürk ideolojisi bir darbeler ideolojisidir”, “Atatürk ideolojisi faşist bir ideolojidir” şeklindeki sözleri sebebiyle bir vatandaş suç duyurusunda bulundu. Ancak savcılık takipsizlik kararı verdi. Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesi bu kararı iptal etti ve 24 Aralık 2012'de Türköne'ye dava açıldı.[3] Bunun üzerine Türköne, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyeliğinden istifa etti.[4] 1 Mart 2014'te Türköne 1 yıl hapse mahkûm edildi ancak cezası ertelendi.[5]
Cumhurbaşkanına hakaret davası
değiştirTürköne'nin 16 Mart 2014 tarihinde kaleme aldığı yazısında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği iddia edildi ve dava açıldı. Açılan dava 12 Ocak 2016'da zamanında açılmadığı gerekçesiyle düşürüldü.[6] 2017'de dava tekrar açıldı.[7] 31 Kasım 2019'da karar bağlanan dava sonucunda Türköne'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tazminat ödemesine hükmedildi.[8]
FETÖ ve darbe davaları
değiştir15 Temmuz 2016'da gerçekleştirilen askerî darbe girişimine ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında hakkında gözaltı kararı çıkarıldı[9] ve tutuklandi.[10] Türköne, çıkarıldığı İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 5 Ağustos 2016 tarihinde "Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması'nın amaçlarına hizmet etmek" suçlamasıyla tutuklandı.[11]
Başsavcılık 10 Nisan 2017'de Türköne'yle birlikte diğer pek çok Zaman Gazetesi yazarına anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettikleri iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet talep etti ve kamu davası açtı.[12] 6 Temmuz 2018'de Ağır Ceza Mahkemesi Türköne'yi anayasal düzeni kaldırmaya teşebbüsten beraat ettirdi ancak ‘silâhlı terör örgütüne üye olma’ suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezasına mahkûm etti.[13]
Kararı istinafa taşıyan Türköne'nin başvurusu Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 25 Haziran 2019'da esastan reddedildi. Bunun üzerine Türköne, yerel mahkemenin kararını itiraz ederek 12 farklı hak ihlâli yaşadığı iddiasıyla AYM'ye başvurdu. Ancak AYM bu iddialardan yalnızca ‘kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı’nın ihlal edildiğini kabul edilebilir bularak diğer tüm savları reddetti.[14]
23 Haziran 2020’de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli tarafından yeniden yargılanması gerektiği belirtilen Türköne, temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesinin "silahlı terör örgütü üyeliği" suçlamasıyla verilen 10 yıl hapis cezasını "eksik inceleme" gerekçesiyle bozmasıyla tahliye edildi.[15]
İstanbul Adliyesi 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 13 Nisan 2021'de yeniden yargılanmaya başlandı.[16] 28 Kasım 2022'deki karar duruşmasında, "silahlı terör örgütüne yardım etmek" suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.[17]
Özel hayatı
değiştirİlk eşi Doç. Dr. Mualla Kavuncu, ikinci eşi ise Özlem Piltanoğlu idi. Özlem Piltanoğlu ile 2011'de anlaşmalı olarak boşanmıştır.
Kitapları
değiştirYazar (12 Kitap)
- Siyasi İdeoloji Olarak İslamcılığın Doğuşu
- Cemaleddin Afgani
- Siyaset
- Darbe Peşinde Koşan Bir Nesil 68 Kuşağı
- Sözde Askerler
- Türkiye'nin Kayıp Halkası
- Türklük ve Kürtlük
- Türk Modernleşmesi
- Modernleşme, Laiklik
- Siyasi, Tarihi, Dini ve Kültürel Boyutlarıyla İslam ve Şiddet
- Türkler, İslamiyet ve Hilafet (İlber Ortaylı ve Nevzat Yalçıntaş ile.)
- Kürt Meselesi Nasıl Çözülmez? (Hüseyin Yayman ile)
Kaynakça
değiştir- ^ Türköne: Atatürkçü olmayı hakaret sayarım[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Mümtazer Türköne istifa etti". 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012.
- ^ Usta, Ayşegül. "Türköne'ye "Atatürk'e hakaret" davası". Hürriyet. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ "Mümtazer Türköne istifa etti". NTV. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012.
- ^ Yurtsever, Orhan. "Türköne'ye Atatürk'e hakaretten 1 yıl hapis". Sabah. 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014.
- ^ "Mümtazer Türköne, Erdoğan'a hakaretten beraat etti". Cumhuriyet. DHA. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2016.
- ^ "Mümtazer Türköne 'Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret'ten yargılanıyor". Sözcü. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.
- ^ "Mümtazer Türköne'ye 1740 tl para cezası". DHA. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2019.
- ^ "Eski Zaman yöneticileri ve yazarlarına operasyon; Ali Bulaç ve Şahin Alpay dahil 47 kişi hakkında gözaltı kararı" 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. T24. En son 27 Temmuz 2016 tarihinde erişildi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019.
- ^ "Mümtazer Türköne ve 11 isim tutuklandı". www.hurriyet.com.tr/. 5 Ağustos 2016. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2016.
- ^ "Zaman Gazetesi yazarlarına 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis talebi". Cumhuriyet. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017.
- ^ "Zaman gazetesi davasında ceza yağdı". Hürriyet. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2018.
- ^ Adal, Hikmet. "AYM, Mümtazer Türköne'nin Haklarının İhlal Edilmediğine Hükmetti". Bianet. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ "Bahçeli'nin 'yeniden yargılanması' için çağrıda bulunduğu Mümtazer Türköne tahliye edildi". euronews. 24 Eylül 2020. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "Mümtazer Türköne, Şahin Alpay ve Ali Bulaç yeniden yargılanıyor". Gazete Duvar. 13 Nisan 2021. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "Kapatılan Zaman gazetesinin bazı eski yazarlarının yeniden yargılandığı davada karar". Anadolu Ajansı. 28 Kasım 2022. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.