Vikipedi

Kullanıcı:WikiBronze/Atölye

< Kullanıcı:WikiBronze

Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi

değiştir
 
Türklerin Yaşadığı Coğrafya

Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi veya Türkçe Konuşan Ülkeler Devlet başkanları Zirvesi, Türk dil ve lehçelerini konuşan altı Türk devletinden devlet başkanlarının ve üst düzey yetkililerin katıldığı bir zirvedir. Bir diğerinin egemen eşitliğine karşılıklı saygı temeline dayanan bu zirve, ortak tarih ve kültürel yapıya sahip ülke cumhurbaşkanlarını bir araya getirmektedir. 1992 yılından beri belirli aralıklarla gerçekleştirilen zirvede Türk Dünyası'nın sorunları gündeme getirilmektedir. 3 Ekim 2009 Nahçıvan Anlaşması'yla daimi sekreteryası kurulmuş ve adı Türk Konseyi olmuştur.

Türk Konseyi'nin kurumsal merkezi İstanbul, akademik merkezi Kazakistan, Parlamenterler Asamblesi TÜRKPA'nın merkezi Bakü olmuştur. Türksoy da bu konseye bağlanmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Katılımcılar

değiştir
Devlet Kısa Bilgi Devlet Başkanı
  Türkiye 5 toplantının ev sahipliğini yapmıştır. Recep Tayyip Erdoğan
  Azerbaycan Ekim 2009'da yapılan 9. zirvenin ev sahipliğini yapmıştır. İlham Aliyev
  Kazakistan 1998'de ev sahipliği yapmıştır. Nursultan Nazarbayev
  Kırgızistan 1995'te ev sahipliği yapmıştır. Roza Otunbayeva
  Özbekistan 1996'da ev sahipliği yapmıştır. 1998'den bu yana zirvelere katılmıyor. İslam Kerimov
  Türkmenistan Gurbanguli Berdimuhammedov

Tarihçe

değiştir

Türkçe konuşan ülkeler arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler, 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra başlamıştır. Türkçe konuşan ülkeler arasındaki ilişkileri en üst düzeyde geliştirmeyi amaçlayan zirvelerin ilki, 30-31 Ekim 1992 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.

1992 yılında yapılan ilk zirveye, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov katılmıştır.

Katılımcı 6 ülke, aralarındaki ilişkileri ve işbirliğini ele alacak olmaları nedeniyle büyük beklentilerle başlayan zirve, kültür bakanlıkları arasında, TÜRKSOY'un kurulması gibi bazı kararların imzalanmasıyla sınırlı kaldı. Türk dünyasının bilim ve kültür alanında tanınmış isimlerinin ortak anılması kararı, ilk zirve toplantısının diğer bir somut sonucu olarak ortaya çıktı.

Türkçe konuşan ülkeler arasındaki ilişkilerinin gelişmeye yatkınlığı ve daha sonra kaydedilen gelişmeler, zıt yöndeki bazı etkileri de harekete geçirdi. Bakü'de yapılması planlanan ikinci zirve, Bağımsız Devletler Topluluğu zirvesinin aynı günlerde yapılması nedeniyle daha sonra İstanbul’da yapılabildi. İstanbul’da yapılan ikinci zirvede de liderler, “zirvenin bir başka ülkeye karşı olmadığını” dile getirdiler.

İstanbul zirvesinden sonra İzmir'de yapılması kararlaştırılan Türk Dünyası Kurultayı’na katılması beklenen Türkçe konuşan ülkelerinin liderleri, kurultay ile aynı tarihlerde düzenlenen BDT zirvesine katılmak zorunda kaldığından zirveden sonra düzenlenen kurultaya katılamadılar.

3.sü Bişkek ve 4.sü Taşkent'te yapılan zirvelerin, Kırgızların Manas Destanı’nı, Özbeklerin Emir Timur’u kutlamalarının yıldönümüne getirilmesi de “zirvenin geri plana itildiği” gibi yorumlara yol açtı. Zirvenin beşincisi 1998 yılında Astana’da ve altıncısı 2000 yılında Bakü'de yapıldı.

Taşkent’te dördüncüsü yapılan ve 4.cü zirveye kadar “Türk zirvesi” olarak adlandırılan toplantıların adı önce “Türk Cumhuriyetleri Devlet Başkanları Zirvesi”ne, beşinci zirveden sonra da “Türkçe konuşan (Türk dili konuşan) ülkeler devlet başkanları zirvesi”ne dönüştürüldü.

Altı zirvede ele alınan konular, ayrı ayrı zirvenin yapıldığı başkentlerin adlarıyla anılan, Türkçe ve Rusça olarak iki nüsha hazırlanan bildirilerle duyurulmuştur.

Bildiriler genelde temennilerden ibaret kalmıştır. Ağırlıklı olarak bölge ülkelerindeki petrol ve doğalgazın dünya pazarına taşınmasıyla ilgili çalışmalardan duyulan memnuniyet, ilişkilerin güçlendirilmesi, ticari ve ekonomik işbirliğinin gerekliliği, terörizm ve uyuşturucu trafiğine karşı ortak mücadele, bölgesel sorunlarda BM ve AGİK ilkelerinin önemi üzerinde durulmuştur.

Altıncı zirveden sonra, zirvede kırılmalar ve tıkanmalar yaşanmaya başlamıştır. Özbekistan ve Türkmenistan bu tarihlerden sonra zirveye karşı soğuk tutum göstermişlerdir.

2000 yılına kadarki tüm zirvelerde 6 ülkeden de devlet başkanları düzeyinde katılım gerçekleşmiştir. 2000 yılında Bakü'de düzenlenen 6. zirveye, Türkiye, Kazakistan ve Kırgızistan devlet başkanı düzeyinde katılırken, Özbekistan ve Türkmenistan meclis başkanları tarafından temsil edilmiştir.

2001 yılında düzenlenen 7. zirvede ise, Özbekistan meclis başkanı düzeyinde katılırken diğer ülkeler devlet başkanı düzeyinde temsil edilmiştir.

2006 yılında düzenlenen 8. zirvede, Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve Türkiye devlet başkanı düzeyinde temsil edilirken, Türkmenistan büyükelçi düzeyinde zirveye katılırken, Özbekistan zirveye katılmamıştır.

Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve Türkiye diğer Türkçe konuşan ülkeler katılmasa bile 4'lü olarak zirvelerin devam edeceğini belirtmiştir. Buna bağlı olarak dört ülke TÜRKPA adı altında yeni bir oluşum içine de girmiştir.

Özbekistan başta Türkiye kaynaklı irticai faaliyetler gerekçesiyle Türkiye'ye uzak durmakta ve Türkiye ile resmi ilişkilerini asgari düzeyde tutmaktadır. Komşu Türkçe konuşan ülkelerle de sınır sorunları nedeniyle onlarla da ilişkilerini düşük seviyede tutmaktadır.

Rusya Federasyonu, bu zirveye bünyesindeki Türk halklarını temsilen gözlemci olarak katılmak istemektedir.

Ekim 2009'da Nahcivan'da yapılan zirveye Özbekistan hariç diğer Türki ülkelerin hepsi katılmıştır. Türkmenistan da yüksek düzeyde temsil edilmiştir. Nahcivan Antlaşması'yla Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi, kurumsallaşarak Türk Konseyi'ne dönüşmüştür.

Toplantılar

değiştir

Zirve Konuları

değiştir

Türk Devletleri arasındaki bağları derinleştirmek ve karşılıklı işbirliğini artırmak; kültürel ve ekonomik ilişkileri arttırmak; ortak tarihi mirası ortaya çıkarmaktır. Ekonomik olarak öncelikli hedef alınan iki alan ise enerji ve ulaşımdır. Buna göre;

  • Türk halkları arasındaki yakın ilişkileri geliştirmek,
  • Türk cumhuriyetleri arasındaki dostane ve yapıcı ilişkileri güçlendirmek,
  • Türk dili konuşan ülkelerin uluslararası barış ve istikrara hizmet eden olumlu katkılarını artırmak,
  • Ülkelerin oluşturduğu coğrafyayı bir işbirliği, gönenç, istikrar ve barış bölgesine dönüştürmek
  • Avrasya gerçeğinin daha da güçlü bir biçimde algılanmasını sağlamak,
  • Bağımsızlıklarının on beşinci yıldönümünü kutlamakta olan Türk dili konuşan ülkelerin siyasal areneda ortak hareket etmesine katkıda bulunmak,
  • Devletlerin ortak hareket ederek uluslararası platformlarda ve dünya jeopolitikinde etkinliğini arttırmak zirvenin temel konularıdır.

Hedefler

değiştir
  • Daimi bir sekreterya oluşturmak
  • Türk dünyası ortak alfabesi geliştirmek
  • Türk lehçelerinin karşılaştırmalı sözlüğünü hazırlamak
  • Ortak türk tarihi kitabı oluşturmak ve ortak tarih müfredatı oluşturmak
  • Ortak Türk tarihi Enstitüsü kurmak
  • Türk dünyasını birbirine bağlayacak enerji politikaları oluşturmak
  • İstanbul-Almatı tren ve genel ulaşım ağına Bişkek’in dahil edilmesi ve Bakü-Tiflis-Ahıskalı-Kars demiryolu inşasına desteğin artırılması
  • İpek Yolu’nun gerçek anlamda yeniden canlandırılması
  • Ülkeler arasındaki çeşitli alanlarda çok taraflı ve ikili işbirliğinin geliştirilmesi
  • Ulaşım ve haberleşme projelerinin, ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi
  • Ortak kültür mirası eserlerinin korunması, onsrılmsdı ve tanıtılması ile ilgili ortak kurum oluşturmak
  • Eğitim bakanlıkları ve üniversiteler arasındaki işbirliğin teşviki.
  • Karşılıklı burslu öğrenci değişimini geliştirmek
  • Lise ve Üniversitelerarası Öğrenci değişim ve dolaşım sistemi kurmak
  • Parlemantolar arası Asamblesi ve Parlemantolararası ilişkiler Enstitüsü kurmak
  • Ülkeler arasındaki muhtelif bölgesel ve uluslararası sorunlar hakkında fikir alışverişinde bulunmak ve orta yol aramak.

Dış bağlantılar

değiştir

Akademik eğitim ile ilgili maddelerin listesi

değiştir

|- |1 | | |

Referans Linkler

değiştir

  Gerekçe :

1. Bölüm

değiştir
# Türkçe madde Kaynak madde Durum/üstlenen
1 Öğretmen en:Teacher
2 Öğrenci en:Student
3 Önlisans(???)[1] en:Undergraduate degree
4 Lisans(???)[2][3][1] en:Undergraduate degree
5 Yüksek lisans[1][4] en:Master's degree
6 Doktora* en:Doctorate
7 Yardımcı Doçent en:Assistant professor/en:Assistant Docent
8 Doçent en:Docent
9 Profesör en:Professor
10 Öğretim Üyesi en:Lecturer
11 Öğretim Görevlisi en:Instructer
12 Akademik en:Academic
13 Akademi en:Academy
14 Akademiya en:Academia
15 Üniversite en:University
16 Doktor (ünvan)* en:Doctor
17 Rektör>Rektör (akademik) en:Rector (academia)
18 Dekan (akademik) en:Dean (education)
19 Mütevelli Heyeti en:Board of trustees
21 Mütevelli Heyeti Başkanı en:Chairman of the Board
22 Profesörlük Derecesi en:Professorial degree
23 Lisansüstü[1] en:Postgraduate education
24 Doktora(**) en:Doctor of Philosophy
25 Yüksek lisans(?)[4] en:Master of Philosophy
26 Akademik seviye en:Academic rank
27 Akademik görünürlük
Akademik tanınırlık 		en:Academic visibility
28 Akademik özgürlük en:Academic freedom
29 Akademik diploma[1] en:Academic degree
30 Bilim insanı en:Scientist
31 Bilimsel yöntem Scientific method
32 Araştırma en:Research
33 Bakalorya en:Baccalauréat
34 Lisans diploması en:Bachelor's degree
35 Profesörlük derecesi en:Professorial degree
36 (???) en: Professional degree
37 Önlisans derecesi
(derecesi/diploması?) 		en:Associate degree
38 Uzmanlık derecesi en:Specialist degree
39 Akademik derece en:Academic degree
40 Fahri derece en:Honorary degree
41 Fahri profesör en:Honorary title (academic)
42 (???)(Sözlük karşılığı: En son akademik derece) en:Terminal degree
43 (???) en:Magister (degree)
44 Yetkinlik en:Undergraduate degree
45 Honours degree (Onur Derecesi)[5] en:Honours degree
46 Yüksekokul en:Higher education[6]
47 Lisansüstü eğitim birimi[7] en:Postgraduate education[8]
48 Kolej[9] en:College[10]
49 Meslek Yüksekokulu[11] en:Vocational school
50 Meslekî eğitim en:Vocational education
51 Lisans eğitimi[1] en:Undergraduate education
52 (?)[12][1] en:Graduate diploma[4]
53 (?)[13][1] en:Postgraduate diploma[4]
54 Diploma en:Diploma
55 Diplom[14][15] en:Diplom
56 Tirivium[16] en:Tirivium[17]
57 Quadrivium[18] en:Quadrivium[19]
58 Yedi özgür sanat en:Liberal arts education
59 (?)[20] en:Licentiate
60 Bolonya Süreci en:Bologna Process
61 Bakalorya en:Baccalauréat


2. Bölüm

değiştir
# Türkçe madde Kaynak madde Durum/üstlenen
63 Daimi kadro hakkı (akademik)[21] en:Tenure (academic)
64 Tıp en:Medicine
65 Hukuk en:Law
66 Teoloji en:Theology
67 İlâhiyat en:Divinity
68 Din bilimleri en:Religious studies
69 Felsefe en:Philosophy
70 Gramer okulu(?) en:Grammar school
71 (???)[22][23] en:Comprehensive school
72 Lise en:Secondary school[24][25][26]
73 Ortaokul (???)[27]
74 İlköğretim en:Primary education
75 (???)[28] en:High school
76 (???)[29] en:Middle school
77 Müfredat en:Syllabus[30]
78 Münazara en:Disputation
79 Meclis/Toplantı en:Convocation
80 (???) en:Matriculation
81 (???) en:Lambeth degree
82 Tez(?)[31] en:Dissertation
83 Unvan harfleri[32] en:Post-nominal letters
84
85
86



 Ek çalışma: WB-IBP

Akademik eğitim ile ilgili maddelerin listesi (Raw-Mat)

değiştir
  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Professional_degree
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Associate%27s_degree
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Engineer%27s_degree
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Faculty_of_Arts
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/Music_school
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Proctor
  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Magister
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Lycee#Lyc.C3.A9e (our 2ndary education system is based on it)
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Gymnasium_(school)
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_charter
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/A-levels
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Post_nominal_letters
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/British_undergraduate_degree_classification
  8. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Music
  9. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Arts
  10. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Sacred_Theology
  11. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Philosophy
  12. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Civil_Law
  13. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Fine_Arts
  14. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Education
  15. https://en.wikipedia.org/wiki/Bachelor_of_Engineering
  16. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Science
  17. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Arts
  18. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Arts_(Oxbridge)
  19. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Applied_Science
  20. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Advanced_Studies
  21. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Advanced_Study
  22. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Studies
  23. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Philosophy
  24. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Letters
  25. https://en.wikipedia.org/wiki/Master_of_Science_in_Engineering
  26. https://en.wikipedia.org/wiki/Associate_of_Arts
  27. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Philosophy
  28. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Civil_Law
  29. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Divinity
  30. https://en.wikipedia.org/wiki/Oxford_Professor_of_Poetry
  31. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Education
  32. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Arts
  33. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Engineering
  34. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Theology
  35. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Science
  36. https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Letters

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e f g h İngilizce Vikipedi'de olduğu gibi, bu ve benzeri konubaşlıkları "____ eğitimi ve ____ diploma(sı)/Derece(si)" olarak ayrı madde başlıkları altında ele alınmalıdır.
  2. ^ Bu bağlantı bir anlam ayrımı sayfasına çıkmaktadır. İsminin "Lisans (anlam ayrımı)" olarak değiştirilmesi ve Lisans aramasının önceliğinin bu maddelerden birine verilmesi gerekir.
  3. ^ Lisans isimli anlam ayrımı sayfasının ingilizce bağlantısı en:Licensed production sayfasına yapılmış. Bu hatanın düzeltilmesi gerekir.
  4. ^ a b c d Bu madde dahil, bu dipnotun bulunduğu diğer "Yüksek Lisans" maddeleri ile ilgili isim ve anlam karmaşasının giderilmesi gerekmektedir.
  5. ^ Aynı/Yakın isimli birden fazla diploma derecesini ele aldığı için orijinal ismiyle açılması daha doğru olabilir veya Türkçe karşılığıyla açılıp giriş paragrafında belirtilmesi gerekebilir(?)
  6. ^ Sanırım, bu maddelerin TUR-EN bağlantısı yanlış yapılmış. İngilizce sürümde orta öğretim sonrası yüksek öğretimi (Lisansüstü hariç(?)) genel olarak ele alırken Türkçe sürümde "Yüksekokul" olarak adlandırılan 2 yıllık eğitim veren kurumlardan bahsediliyor. İncelenip uygun şekilde düzeltilmesi gerekir.
  7. ^ Madde isminin "Lisansüstü eğitim" olarak düzeltilmesi gerekir(?)
  8. ^ İngilizce Vikipedi'deki "en:Postgraduate education" ve "en:Graduate school" sayfalarının Türkçe bağlantıları aynı sayfaya (Lisansüstü eğitim birimi) çıkıyor. İncelenip uygun şekilde düzeltilmesi gerekir.
  9. ^ İngilizce sürümünde olduğu gibi farklı ülkelerdeki kullanımlarından da bahsedilmelidir.
  10. ^ İngilizce sürümün "Country by country" kısmına Turkey başlığı, maddenin geri kalanına uygun bir biçimde eklenebilir.
  11. ^ Sanırım, bu maddenin dil bağlantısı yanlış yapılmış (Mevcut Dil Bağlantıları: bar:Fochowaschui, de:Fachoberschule). "Meslek Yüksekokulu" İngilizce sözlük karşılığı: Vocational school. İngilizce Vikipedi'de en:Vocational school maddesi mevcut. Düzenlemeyi yapacak olan Vikipedist'in buradaki hatayı açık şekilde görebilmesi için bağlantı yanlışı düzeltilmemiştir. Nasıl bir düzenleme yapılması gerektiğinden emin olunduğunda düzeltilmelidir.
  12. ^ Türkçe sözlük karşılığı: Lisansüstü diploma
  13. ^ Türkçe sözlük karşılığı: Yüksek lisans diploması
  14. ^ Maddenin İngilizce sürümünde belirtildiği üzere, sadece bazı ülkelerdeki bazı diploma çeşitlerini ifade ettiği için kelimenin orijinal halinin kullanılması, "Diploma" ile yaşanacak bir anlam karmaşasını da engellemek adına, sanırım daha doğru olur. Maddenin diğer dil sürümlerinde de "Diplom" olarak adlandırılmıştır. (bkz. de:Diplom, fr:Diplom)
  15. ^ Diploma ile ilgili bir anlam ayrımı sayfası oluşturulması durumunda dahil edilmesi gerekir.
  16. ^ Sanırım, Türkçe'de (araştırdığım kadarıyla) birebir ifade karşılığı bulunmadığı için orijinal halinin kullanılması daha uygun olur.
  17. ^ Türkçe sözlük karşılığı: Ortaçağ üniversitelerinde ilk dört seneyi teşkil eden dilbilgisi, belâgat ve mantık öğretileri
  18. ^ Trivium'da olduğu gibi bu kelimenin de Türkçe'de (araştırdığım kadarıyla) birebir ifade karşılığı bulunmadığı için orijinal halinin kullanılması daha uygun olur.
  19. ^ Türkçe sözlük karşılığı: Ortaçağ'da dört yüksek ilim
  20. ^ Türkçe sözlük karşılığı: Öğrenimini tamamlamış kimse
  21. ^ İngilizce madde içeriğindeki anlatımdan ve sözlük anlamında yola çıkılarak bulunmuş Türkçe madde ismi.
  22. ^ http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/comprehensive-school?q=Comprehensive+school
  23. ^ http://www.seslisozluk.net/?word=comprehensive+school&lang=tr-en
  24. ^ Secondary school'a bağlanmış ancak benzer maddeler mevcut. Doğru eşleştirme onayı lazım.
  25. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/High_school
  26. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Middle_school
  27. ^ Bkz.: Madde 72 - Referenslar
  28. ^ Bkz.: Madde 72 - Referenslar
  29. ^ Bkz.: Madde 72 - Referenslar
  30. ^ Türkçe versiyonun bağlanması gerek
  31. ^ "Tez", "Bitirme tezi", "Tez (akademik)" vb. seçenekler uygun olanı belirlenmeli, gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır.
  32. ^ "unvan harfleri" ve "Ûnvan harfleri" sayfaları, bu sayfaya yönlendirilmelidir.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:WikiBronze/Atölye&oldid=19773884" sayfasından alınmıştır