Japon mutfağı
Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.
Japon mutfağının diğerlerine göre en önemli farkı yağ ve baharat kullanımının çok daha az olmasıdır. Kullanılan malzemelerin asıl tatlarını koruması için gayret gösterilir. Mümkün oldukça mevsim için tipik olan taze malzemeler kullanılır.
Genel olarak Japon mutfağı, diğer Doğu Asya ülkelerinin mutfaklarına benzer. Tarihsel olarak Çin mutfağından etkilenen Japon mutfağı, modern çağda Batı mutfaklarından da etkilenmeye açılmıştır. Ramen ve gyōza gibi yabancı yiyeceklerden, özellikle Çin yemeklerinden ilham alan yemekler ve ayrıca spagetti, köri ve hamburger gibi yiyecekler, Japon lezzetlerine ve malzemelerine uyarlanmıştır. Amerikan ve Meksika mutfak geleneklerinden etkilenen Okinawa mutfağının temel taco pirinci de dahil olmak üzere bazı bölgesel yemekler Japonya'da tanıdık hale geldi.[1] Geleneksel olarak, Japonlar Budizm'e bağlı kalmanın bir sonucu olarak etten kaçındı, ancak 1880'lerde Japonya'nın modernleşmesiyle birlikte tonkatsu ve yakiniku gibi et bazlı yemekler yaygınlaştı. O zamandan beri Japon mutfağı, özellikle suşi ve ramen gibi yiyecekler ile dünya çapında popüler hale geldi.
2013 yılında Japon mutfağı UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne eklendi.[2]
Meşhur Japon yemekleriDeğiştir
- Chanko-nabe ちゃんこ鍋, Nabe stiline göre. Sumo güreşçilerinin yedikleri yüksek protein içeren türlü.
- Donburi 丼, Sebze, et veya başka içerikli pilav yemeği.
- Gyōza 餃子, Et ile doldurulmuş Çin usulü hamur işi.
- İshiyaki 石焼き
- Karē カレー, Hintlerin körisinin Japon versiyonu.
- Kushiage 串揚げ,
- Maki 巻き, Pilav üstü Deniz-Otu Sarması.
- Miso Çorbası 味噌汁, Sabah, öğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek olarak gelir. Miso adı verilen, ezilmiş soya fasulyesi macununun sıcak su ile karıştırılması ile hazırlanır. İçine nori, yeşil soğan gibi tatlandırıcılar da konulabilir.
- Nabe 鍋 veya O-Nabe, bir Japon türlüsü, yenilirken pişirilir.
- Oden おでん, Türlü şekli.
- Okonomiyaki お好み焼き, Lahanalı hamur işi.
- Sashimi 刺身, Çiğ balık
- Shabushabuしゃぶしゃぶ, Çok ince kesilmiş et dilimleri masanın üzerinde duran ve kaynayan bir suyun içine bir iki saniye tutulur ve yenir.
- Sukiyakiすき焼き, Türlü
- Sushi 寿司, Ekşi pilavlı çiğ balık ve sebze.
- Takoyaki たこ焼き, Tako Japonca'da ahtapot anlamına gelir ve takoyaki ahtapot topları olarak bilinir. Takoyaki satıcıları Japonya da çok popülerdir. Takoyaki yapmak için özel takoyaki kızartma tavası kullanılır. Sulu hamur tavadaki çok küçük yuvarlak bölümlere dökülür.
- Tempura 天麩羅, tempura hamuruna batırılmış bol yağda kızartılmış sebze ve deniz ürünü.
- Teriyaki 照り焼き, şeker, mirin, soya sos ve sakenin kaynatılarak yapıldığı, ana yemeklerde kullanılan tatlı bir sostur.
- Tonkatsu とんかつ, şeker pekmezi, su, tuz, domates ezmesi, damıtılmış sirke, havuç püresi, glikoz şurubu, elma püresi, karamel, mısır nişastası, karabiber, soğan tozu, sarımsak, meyan kökü, limon suyundan yapılan bir sostur ve genelde teppanyakilerde kullanılır.
- Yakitori 焼き鳥, Tavuk ızgara.
- Onigiri おにぎり, Pirinç topları. Etrafı nori ile kaplanır ve içinde umeboshi (Japon eriği turşusu), karides, tavuk, ton balığı, somon balığı vb. bulunur.
Makarna/erişte yemekleriDeğiştir
|
Balık yemekleriDeğiştir
- Fugu 河豚 ya da 鰒 çok zehirli bir Balık türüdür. Sadece çok usta aşçılar pişirebilir. Balığın çok ince olan zehirli damarlarının tek tek çıkarılması gerekir. Bir Fugu yemeğinin fiyatı bu yüzden 300-500 Dolar arasıdır.
- Surimi すり身 Yengeç eti imitasyonu.
- Takabe Izu-Adalarında yenilen bir balık
- Unagi 鰻 (うなぎ), Yılan Balığı
Diğer yemeklerDeğiştir
|
Yemeğin yanında sunulan ek gıdalar (Okashi), tatlılar ve OmiageDeğiştir
BaharatlarDeğiştir
İçeceklerDeğiştir
|
|
Japon restoran şekilleriDeğiştir
|
|
KaynakçaDeğiştir
- ^ Lucero, Mario J. (4 Mart 2022). "Mixing Food Cultures: Japan, Mexico and Southwest US". Tokyo Weekender. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ "Japanese cuisine added to Unesco 'intangible heritage' list". BBC Newstarih=5 Aralık 2013. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
Konuyla ilgili yayınlarDeğiştir
- Cwiertka, Katarzyna Joanna (2006), Modern Japanese Cuisine: Food, Power And National Identity, Reaktion Books, ISBN 978-1-86189-298-0
- Francks, Penelope. "Diet and the comparison of living standards across the Great Divergence: Japanese food history in an English mirror." Journal of Global History 14.1 (2019): 3-21.
- Rath, Eric C. (2010), Food and Fantasy in Early Modern Japan, University of California Press, ISBN 978-0-520-26227-0
Dış bağlantılarDeğiştir
| Wikimedia Commons'ta Japon mutfağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Japon Mutfağı 11 Mayıs 2008[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Minikjaponya
- JaponMutfagi
- JaponYemekleri