Hapalodectes

tarih öncesi toynaklı cinsi

Hapalodectes ("hafif ısırıcı"), Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.[2]

Hapalodectes
Yaşadığı dönem aralığı: 61,7-37,2 myö
Torrejoniyen-Oligosen[1] 
Hapalodectes serus (önde) ve mezonikid Pachyaena (arkada).
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Mesonychia
Familya: Hapalodectidae
Cins: Hapalodectes
Matthew, 1909
Türler
Metne bakınız.

Morfoloji değiştir

Hapalodectes, belirgin olarak daha küçük boyuta sahip olmasında, alt dişlerin daha büyük enine daralmasında, üst azı dişlerinde bir hipokon varlığında ve üst yanak dişlerinin lingual kısımları arasında derin, vaskülarize embrasür çukurlarına sahip olmasında, mezonikidlerden ve Andrewsarchus'tan farklıdır.[2]

Hapalodectes, alt azı dişlerinin en uzun dişi olan 3. azı dişine sahip olmasıyla bilinen tüm mezonikidlerden farklıdır.[2]

Sınıflandırma ve sistematik değiştir

1895'te Osborn & Wortman tarafından Dissacus leptognathus olarak tanımlanan fosil örneğinin, 1909'da Matthew tarafından farklı bir cinse – Hapalodectes – atamasıyla cins ilk defa tanıtıldı. H. compressus daha önce Dissacus leptognathus ismi ile mezonikidlere atanmıştı. Matthew, Hapalodectes'i Condylarthra içerisinde kendi familyası olan Hapalodectidae'ye atadı. Kendisinden sonraki bazı yazarlar (örn. Szalay & Gould, 1966) onu mezonikidler içerisinde kendi alt familyasında (Hapalodectinae) sınıflandırmayı tercih etti.[2] Son çalışmalar ise Matthew'in sınıflandırmasını savunur ancak onu bir mesonychian olarak sınıflar.[3][4]

Filogeni değiştir

Szalay (1969), tarafından bir makalede yayımlanan kladogram.[2]

?

Archaeoceti

Mesonychidae
Hapalodectinae

Hapalodectes

Mesonychinae
Dissacus

diğer Mesonychineler

Pachyaena

Spaulding vd. (2009) tarafından oluşturulmuş, genel olarak kabul gören kladogram'da Hapalodectes mezonikidlerin dışında sınıflanır.[5]

Hapalodectes

Sinonyx

Mesonyx

Harpagolestes uintensis

Dissacus zanabazari

Dissacus praenuntius

Harpagolestes orientalis

Pachyaena

Mesonychia

Protungulatum

Perissodactyla

Artiodactyla

Tylopoda

Suina

Ruminantia

Entelodontidae

Anthracotheriidae

Hippopotamidae

Raoellidae

Cetacea

Toynaklılar

Taksonomi değiştir

Paleobiyoloji Veritabanı'ndan alınan sınıflandırma:[1]

  • Hapalodectes (Matthew, 1909)
    • Hapalodectes anthracinus (Zhou & Gingerich, 1991)
    • Hapalodectes auctus (Matthew & Granger, 1925)
    • Hapalodectes dux (Lopatin 2001)
    • Hapalodectes hetangensis (Ting and Li, 1987)
    • Hapalodectes huanghaiensis (Tong & Wang, 2006)
    • Hapalodectes leptognathus (Osborn & Wortman, 1892)
    • Hapalodectes compressus Matthew, 1909 (sinonim)
    • Hapalodectes lopatini (Solé vd. 2017)
    • Hapalodectes lushiensis (Chow, 1965)
    • Hapalodectes paleocenus (Beard vd. 2010)
    • Hapalodectes serus (Matthew & Granger, 1925)

Dağılım ve Stratigrafi değiştir

Fosilleri, Kuzey Amerika'nın alt Eosen'i (~53 myö) ile Asya'nın üst Paleosen'i (~58 myö) ve Eosen'ine tarihlendi.[1][2] H. anthracinus ve H. compressus türü ABD'ye özgü iken, diğer tüm türlerin fosilleri Çin'de bulundu.[1]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d "Hapalodectes". paleobiodb.org. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c d e f S., Szalay, Frederick (1969). The Hapalodectinae and a phylogeny of the Mesonychidae (Mammalia, Condylarthra). American Museum of Natural History. OCLC 45425157. 
  3. ^ Solé, Floréal; De Bast, Eric; Yang, Jian; Li, Cheng-Sen; Smith, Thierry (24 Nisan 2017). "The first species of Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the middle Paleocene of China (Qianshan Basin, Anhui Province) sheds light on the initial radiation of hapalodectids". Palaeontology. 60 (3): 433-449. doi:10.1111/pala.12293. ISSN 0031-0239. 
  4. ^ Lopatin, Alexey V. (20 Ekim 1999). "The Earliest Hapalodectes (Mesonychia, Mammalia) from the Paleocene of Mongolia" (PDF). Early evolution of mammals. Paleontological Journal 35(4):426–432. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021. 
  5. ^ Spaulding, Michelle; O'Leary, Maureen A.; Gatesy, John (23 Eylül 2009). "Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution". PLOS ONE (İngilizce). 4 (9): e7062. doi:10.1371/journal.pone.0007062. ISSN 1932-6203. PMC 2740860 $2. PMID 19774069. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.