Asur kralları listesi
Bu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır.[1][2]
Mezopotamya |
---|
Fırat · Dicle |
Asuroloji · Sümeroloji |
İmparatorluklar / Şehirler |
Sümerler |
Eridu · Kiş · Uruk · Ur Lagaş · Nippur · Girsu |
Akad İmparatorluğu |
Akad · Mari |
Amoriler |
İsin · Larsa |
Babil İmparatorluğu |
Babil · Kalde |
Asur İmparatorluğu |
Asur · Nemrut Horsabad · Ninova/Nineveh |
Elam |
Susa |
Mezopotamya tarihi |
Sümer (kral listesi) |
Asur kralları listesi Babil kralları listesi Hitit kralları listesi |
Sümerce · Akadca |
Elam dili · Aramice |
Hurrice · Hititçe |
Enuma Eliş · Gılgamış |
Ziggurat · Nibiru |
Marduk · Asur-Babil dinleri |
Krallar için aşağıda verilen tarihlerde MÖ 14. ile MÖ 11. arasındaki hükümdarlık süreleri sorunludur, tarihleme hangi Asur Kral listesine öncelik verildiğine göre değişmektedir. Bu döneme ait aşağıda verilen kral listesi Asur Kral Listesi B ve C baz alınarak hazırlanmıştır. Bu listelerde Ninurta-apal-Ekur ve Ashur-nadin-apli üç yıl hükümdarlık yapmış gözükmektedirler. Geleneksel Asur Kral Listesi A'ya dayanan bir liste Ninurta-apal-Ekur'a 14 yıl ve Ashur-nadin-apli'ye 4 yıl hükümdarlık süresi vermektedir.
MÖ 11. ile MÖ 9. arasındaki tarihler de MÖ 9.'den sonraki tarihler kadar güvenilir olmasa da, pek çok Asur bilimci tarafından mutabık kalınan tarihlerdir. Asur döneminin sonlarının tarihlenmesi çözülememiş bir konudur. Çünkü MÖ 6. yüzyıl sonrasına ait bir liste mevcut değildir.
Erken dönem
değiştirÇadırlarda yaşayan krallar
değiştir- Tudiya
- Adamu
- Yangi
- Suhlamu
- Harharu
- Mandaru
- Imsu
- Harsu
- Didanu
- Hanu
- Zuabu
- Nuabu
- Abazu
- Belu
- Azarah
- Ushpia
- Apiashal
Babaları bilinen krallar
değiştir- Apiashal, Ushpia'nın oğlu
- Hale, Apiashal'ın oğlu
- Samani, Hale'nin oğlu
- Hayani, Samani'nin oğlu
- Ilu-Mer, Hayani'nin oğlu
- Yakmesi, Ilu-Mer'in oğlu
- Yakmeni, Yakmesi'nin oğlu
- Yazkur-el, Yakmeni'nin oğlu
- Ila-kabkabu, Yazkur-el'in oğlu
- Aminu, Ila-kabkabu'nun oğlu
Kavimleri bilinmeyen krallar
değiştir- Sulili, Aminu'nun oğlu
- Kikkia (MÖ 2000-MÖ 1985)
- Akiya (MÖ 1985-MÖ 1970)
- I. Puzur-Ashur (MÖ 1970-MÖ 1960)
- Shallim-ahhe (MÖ 1960-MÖ 1945)
- Ilushuma (MÖ 1945-MÖ 1906) (Güney Mezopotamya'ya yayıldı)
- I. Erishum (MÖ 1906-MÖ 1867)
- Ikunum (MÖ 1867-MÖ 1860)
- I. Sargon (MÖ 1860-MÖ 1850) (Nimud tapınağı/kalesinde hükmetti)
- II. Puzur-Ashur (MÖ 1850-MÖ 1830)
- Naram-Sin (MÖ 1830-MÖ 1815)
- II. Erishum (MÖ 1815-MÖ 1809)
- I. Shamshi-Adad (MÖ 1809-MÖ 1781)
- I. Ishme-Dagan (MÖ 1780-MÖ 1741)
- Mut-Ashkur (MÖ 1730-MÖ 1720)
- Rimush (MÖ 1720-MÖ 1710)
- Asinum (MÖ 1710-MÖ 1706)
- Nasir-Sin
- Sin-namir
- Ibqi-Ishtar
- Adad-salulu
- Adasi
- Belu-bani (MÖ 1700-MÖ 1691)
- Libaia (MÖ 1690-MÖ 1674)
- I. Sharma-Adad (MÖ 1673-MÖ 1662)
- Iptar-Sin (MÖ 1661-MÖ 1650)
- Bazaia (MÖ 1649-MÖ 1622)
- Lullaia (MÖ 1621-MÖ 1618)
- Shu-Ninua (MÖ 1615-MÖ 1602)
- II. Sharma-Adad (MÖ 1601-MÖ 1598)
- III. Erishum (MÖ 1598-MÖ 1586')
- II. Shamshi-Adad (MÖ 1567-MÖ 1561)
- II. Ishme-Dagan (MÖ 1561-MÖ 1545)
- III. Shamshi-Adad (MÖ 1545-MÖ 1529)
- I. Ashur-nirari (MÖ 1529-MÖ 1503)
- III. Puzur-Ashur (MÖ 1503-MÖ 1479)
- I. Enlil-nasir (MÖ 1479-MÖ 1466)
- Nur-ili (MÖ 1466-MÖ 1454)
- Ashur-shaduni (MÖ 1454)
- I. Ashur-rabi (MÖ 1453-MÖ 1435)
- I. Ashur-nadin-ahhe (MÖ 1435-MÖ 1420)
- II. Enlil-nasir (MÖ 1420-MÖ 1414)
- II. Ashur-nirari (MÖ 1414-MÖ 1407)
- Ashur-bel-nisheshu (MÖ 1407-MÖ 1398)
- Ashur-rim-nisheshu (MÖ 1398-MÖ 1390)
- Ashur-nadin-ahhe II (MÖ 1390-MÖ 1380)
Orta Asur Dönemi
değiştir- I. Eriba-Adad (MÖ 1380-MÖ 1353)
- Ashur-uballit I (M.Ö. 1353-M.Ö. 1317)
- Enlil-nirari (M.Ö. 1317-M.Ö. 1307)
- Arik-den-ili (M.Ö. 1307-M.Ö. 1295)
- Adad-nirari I (M.Ö. 1295-M.Ö. 1263)
- Shalmaneser I (M.Ö. 1263-M.Ö. 1233)
- Tukulti-Ninurta I (M.Ö. 1233-M.Ö. 1196)
- Ashur-nadin-apli (M.Ö. 1196-M.Ö. 1193)
- Ashur-nirari III (M.Ö. 1193-M.Ö. 1187)
- Enlil-kudurri-usur (M.Ö. 1187-M.Ö. 1182)
- Ninurta-apal-Ekur (M.Ö. 1182-M.Ö. 1179)
- Ashur-Dan I (M.Ö. 1179-M.Ö. 1133)
- Ninurta-tukulti-Ashur (M.Ö. 1133)
- Mutakkil-nusku (M.Ö. 1133)
- Ashur-resh-ishi I (M.Ö. 1133-M.Ö. 1115)
- Tiglath-Pileser I (M.Ö. 1115-M.Ö. 1076)
- Asharid-apal-Ekur (M.Ö. 1076-M.Ö. 1074)
- Ashur-bel-kala (M.Ö. 1074-M.Ö. 1056)
- Eriba-Adad II (M.Ö. 1056-M.Ö. 1054)
- Shamshi-Adad IV (M.Ö. 1054-M.Ö. 1050)
- Ashur-nasir-pal I (M.Ö. 1050-M.Ö. 1031)
- Shalmaneser II (M.Ö. 1031-M.Ö. 1019)
- Ashur-nirari IV (M.Ö. 1019-M.Ö. 1013)
- Ashur-rabi II (M.Ö. 1013-M.Ö. 972)
- Ashur-resh-ishi II (M.Ö. 972-M.Ö. 967)
- Tiglath-Pileser II (M.Ö. 967-M.Ö. 935)
- Ashur-Dan II (M.Ö. 935-M.Ö. 912)
Yeni Asur Dönemi
değiştir- II. Adad-nirari (MÖ 912 – MÖ 891)
- II. Tukulti-Ninurta (MÖ 891 – MÖ 884)
- II. Ashur-nasir-pal (MÖ 884 – MÖ 859)
- III. Şalmanezer (MÖ 859 – MÖ 824)
- V. Shamshi-Adad (MÖ 822 – MÖ 811)
- III. Adad-nirari (MÖ 811 – MÖ 783)
- (Semiramis), vekaleten, (MÖ 811 – MÖ 805)
- IV. Şalmanezer (MÖ 783 – MÖ 773)
- III. Ashur-Dan (MÖ 773 – MÖ 755)
- V. Ashur-nirari (MÖ 755 – MÖ 745)
- III. Tiglat-Pileser (MÖ 745 – MÖ 727)
- V. Şalmanezer (MÖ 727 – MÖ 722)
Asur Kral Listesi olarak bilinen dokümanının sonu; bundan sonraki krallar liste düzenlendikten sonra hükümdarlık yapmışlardır.
- II. Sargon (MÖ 722 – MÖ 705)
- Sanherib (MÖ 705 – MÖ 681)
- Esarhaddon (MÖ 681 – MÖ 669)
- Asurbanipal (MÖ 669 – MÖ 631 ya da MÖ 627)
- Ashur-etil-ilani (MÖ 631/MÖ 627 – MÖ 623) (631-627 yılları arasında babası Ashurbanipal yerine vekillik yapmıştır)
- Sin-shumu-lishir (MÖ 623)
- Sîn-şar-işkun (MÖ 623 – MÖ 612)
MÖ 612'de, Asur başkenti Nineveh Babillilerin eline geçti; Mısır'lılar tarafından desteklenen Asurlu bir general Harran'dan Asur yönetimini birkaç yıl daha sürdürdü. Bu kişi Ashur-uballit II idi.
- II. Ashur-uballit (MÖ 612- MÖ 609)
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Azize, Joseph (1998). "Who was responsible for the Assyrian King List?". Abr-Nahrain. 35: 1–27.
- ^ "SITUATION AND ORGANISATION:THE EMPIRE BUILDING OF TIGLATH-PILESER III" (PDF). 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.