İyodik asit

İyodik asit, HIO_3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.

İyodik asit

İyodik asit top-çubuk modeli İyodik asit boşluk doldurma modeli
Adlandırmalar
IUPAC adı İyodik asit
Diğer adlar İyodik (V) asit
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7782-68-5
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:24857
ChemSpider	22761
ECHA InfoCard	100.029.056
PubChem CID	24345
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID2064812
InChI InChI=1/HIO3/c2-1(3)4/h(H,2,3,4)
SMILES O[I+2]([O-])[O-]
Özellikler
Molekül formülü	HIO3
Molekül kütlesi	175.91 g/mol
Görünüm	Beyaz katı
Yoğunluk	4.62 g/cm3, katı
Erime noktası	110
Çözünürlük (su içinde)	269 g/100 mL (20 °C)
Asitlik (pKa)	0.75
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	asit, oksitleyici, aşındırıcı
NFPA 704 (yangın karosu)	3 0 1 OX
Parlama noktası	Alev almaz
Benzeyen bileşikler
Diğer katyonlar	Lityum iyodat Potasyum iyodat
Benzeyen	Klorik asit Bromik asit
Benzeyen bileşikler	Hidroiyodik asit İyot pentoksit Periyodik asit
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Hazırlanması

İyodik asit, iyotun I₂, nitrik asit HNO₃, klor Cl₂, klorik asit HClO₃ veya hidrojen peroksit H₂O₂, güçlü oksitleyiciler ile oksitlenmesiyle üretilebilir. Örneğin:

I₂ + 6 H₂O + 5 Cl₂ 2 HIO₃ + 10 HCl

Özellikleri

İyodik asit 0.75 pK_a değeri ile görece güçlü bir asittir. Asidik çözelti içinde kuvvetli, bazik çözeltide az olarak oksitleyicidir. İyodik asit oksitleyici olarak hareket ettiğinde, reaksiyonun ürünü ya iyot ya da iyodür iyonudur. Bazı özel koşullar altında (çok düşük pH veya yüksek klorür iyonları konsantrasyonu- konsantre hidroklorik asit gibi), iyodik asit çözeltide altın sarısı bir bileşik olan iyot triklorüre indirgenir ve daha fazla indirgenme olmaz. Klorür iyonlarının olmaması durumunda, indirgeyici fazla miktarda bulunduğunda, tüm iyodat iyonları iyodüre dönüşür. Aşırı miktarda iyodat olduğunda, iyodatın bir kısmı iyoda dönüştürülür. Alkil halojenürlerin oluşturulması için iyonizasyonun hazırlanmasında kullanılabilir.

Kullanımları

İyodik asit, analitik kimyada güçlü bir asit olarak kullanılır. PH belirteci olarak metil kırmızısı veya metil turuncusu kullanılarak, hem zayıf hem de güçlü bazların çözeltilerini standartlaştırmak için kullanılabilir.

Tuz endüstrisinde kullanımı

İyodik asit, tuzun iyot içeriğini artırmak için sodyum veya potasyum iyodat sentezlemek için kullanılabilir.