Çingene tarihinin kronolojisi
Çingeneler, Batı'nın uzun süredir bir parçası olmuş ve Batı'ya yabancı olarak, bir tehdit olarak nitelendirilmiştir. Tarih içerisinde Doğu Avrupa'da köleleştirilmiş, Batı Avrupa'da eziyet görmüşlerdir. II. Dünya Savaşı'nda da Nazi Almanyası tarafından Porajmos denilen soykırımına maruz kalmışlardır. Günümüzde bile Çingeneler hakkında demokratik devletler tarafından ortaya tartışmalar atılmakta ve kısıtlayıcı önlemler kabul görmektedir.
Yakın zamana kadar Çingenelerin yazılı bir eseri olmadığı kökenleri hakkında efsanevi söylemler bulunmaktadır. Cevaplanmamış birçok soru olmasına karşı, Çingeneler hakkında bilinmeyen daha fazla bilgi bulunduğu düşünülmektedir. Çingenelerin tarihi hakkında kapsamlı bir çalışmanın yapılamamasının bir diğer sebebi ise zaman içerisinde Amerika, Avrupa, Orta Doğu gibi farklı kıtalara yayılmalarından kaynaklanmaktadır. Yerleştikleri bölgelerde Çingenelere karşı olan tutum, tarih boyunca yaşamlarını, tarzlarını farklılaştırmıştır. Örnek vermek gerekir ise Serflik için çalışmaları Doğu Avrupa'daki tarihlerinde önemli bir tema olsa da, farklı bölgelerde gördüğü soykırımlar ve farklı zulümlerde tarihlerinde baskındır.
Zamanla dikkate alınmayan unsurlar, Çingeneler hakkındaki gelenekleşmiş mit parçalarıdır. Örneğin; Çingeneler tarihte göçebe olarak kabul görmektedir. Ancak Balkanlar da ve Doğu Avrupa'da serfler için çalışmaları yerleşik hayatları olduğunu da göstermektedir.
Tarihi Kronolojileri değiştir
40-70: Ticaret ile uğraşan Hintler Mısır'ın Roma bölgesine yerleşti.
420-438: Hint müzisyenler Sasani İmparatoru V. Behram tarafından İran'a götürüldü.
740: Çingeneler Frigya'ya yerleşti.
800-803: Çingeneler Trakya'ya göç etti.
1050-1054: Çingeneler günümüzde Fatih semtine bağlı olan Sulukule'ye yerleşti.
1100: Bizans İmparatorluğu'nda Çingene kayıtlarına rastlanmaktadır.
1300-1400: Sırbistan'a göç ettiler. Aynı zamanda burada uzaydan gelenler olarak algılandılar ve Eflak içerisinde köleleştirildiler.
1407: Çingenelerin Almanya içerisinde varlıkları kayıt altına alındı, on yıl gibi bir sürede sürgün edildiler.
1418: Fransa'da yaşadıkları kaydedildi.
1422: Roma'da yaşadıkları kaydedildi.
1425: İspanya'da yaşadıkları kaydedildi.
1471: Çingeneler için İsviçre'nin Lucern şehrinde karşıt yasalar kabul edildi.
1482: Brandenburg, Almanya'da Çingenelere yönelik olumsuz yasalar kabul edildi.
1492: İspanya, Çingenelere karşı yasaları onayladı ve sapkınlıkla suçlayarak Engizisyon mahkemelerinde yargıladı.
1498: Kristof Kolomb'un üçüncü yolculuğuna 4 çingene eşlik etti ve Amerika kıtasında Çingene yerleşimi başladı.
1502: Fransa Kralı XII Louis, tarafından Fransa'dan sürgün edildiler.
1512: Çingeneler İsveç'te kayıt altına alındı.[1]
1526: VII. Henry, Çingeneleri İngiltere'den sınır dışı etti. İngiltere'ye girmeye çalışan Çingeneler için infaz yasasını onayladı.
1530: 1530 yılında Çingeneler yasası İngiltere'de kabul edildi.
1530: İslamiyet'i tercih eden Çingeneler, Osmanlı'nın Rumeli bölgesine yerleşmeye başladılar.
1536: Danimarka'da Çingenelere karşı yasalar çıkarıldı.
1538: Portekiz, Çingeneleri Brezilya'ya sürgün etti.
1540: Flandre Kontluğu'nda Çingenelere karşı yasalar çıkarıldı.
1541: İskoçya'da Çingenelere karşıt yasalar yürürlüğe girdi.
1549: Çingene karşıtı yasalar Bohemya'da da yürürlüğe girdi.
1557: Polonya ve Litvanya'da Çingene karşıtı yasalar çıkarıldı.
1560: İsveç'te Lutheran Kilisesi'nin Çingeneleri vaftiz etmesini, evlenmesini veya gömmesini yasakladı.[1]
1563: Trento Konsili Çingenelerin kiliseye girişini yasakladı.
1571: İsveç'te 1560 yasası düşürüldü. Artık Çingenelere kilise tarafından vaftiz edilebilir, evlendirilebilir ve gömülebilir kararı çıkarıldı.[1]
1578: İsveç Kralı, İsveç'in en önemli madeni olan Sala Gümüş Madeni'nde Çingeneleri zorla çalıştırmak ile tehdit etti.[1]
1589: Danimarka, sınırları içerisinde bulunan Çingenelere idam cezası verdi.
1595: Osmanlı İmparatorluğu'nda Çingene asıllı Ştefan Razvan, Boğdan valisi olarak atandı.
1619: İspanya Kralı III. Felipe, Çingenelere kültürlerinden vazgeçerek asimile olmalarını teklif etti. Uymayanları idam ile cezalandıracağını belirtti.
1637: İsveç sınırları içerisindeki erkek Çingeneler idam cezasına çarptırıldı. Kadın ve çocuklar İsveç topraklarından sürüldü.[1]
1740-1789: Maria Theresa hükmettiği Habsburg monarşisinde, bir dizi kanun ile Çingeneleri yerleşik hayata zorladı. At ve fayton sahiplenme haklarını iptal etti. Çingene çocukları çalışmadıklarında veya ticaret ile uğraşmadıklarında askere gitme zorunluluğu getirildi. Çingeneler arasında evliliği yasakladı. II. Joseph Çingenelerin geleneksel kıyafetlerini yasakladı. Giyenleri ise kırbaç cezasına çarptırdı.[2]
1748: İsveç, Çingenelerin ülke içerisinde yaşamalarına izin verdi.[1]
1936-1945: Naziler, Holokost olarak adlandırılan ve Porajmos olarak bilinen soykırımı gerçekleştirdi. 500 bin ila 1.5 milyon arasında çingene katledildi.
2006: Manchester Üniversitesi, Çingenece dilini araştırdı ve morfolojik çalışmaları tamamladı.[3]
2006: 9 Nisan 2006'da Macaristan'da siyasi hayatına başlayan Çingene Birliği Partisi kuruldu. [1][ölü/kırık bağlantı]
2010: 2010 yılında Fransa'nın Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Çingeneleri sınır dışı etmeye başladı.
2011: Belgrad'da Çingene kültürünü Dünya'ya tanıtmak için Çingene Sanat ve Kültür Akademisi kuruldu. Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından fonlandı.
2012: 2012 yılında Angela Merkel, soykırıma uğrayan çingeneler için oluşturulan anıtın açılışını gerçekleştirdi.
2016: Hindistan'ın Dışişlerden sorumlu bakanı Sushma Swaraj, Çingeneleri Hint soyundan gelenler olarak adlandırdı. Çingeneleri Hint kültürünü Dünya'ya yayanlar olarak tanımladı.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f Hadenius, Stig, Nilsson, Torbjörn & Åselius, Gunnar, Sveriges historia: vad varje svensk bör veta, Bonnier Alba, Stockholm, 1996
- ^ "Maria Theresia and Joseph II: Policies of Assimilation in the Age of Enlightened Absolutism". Rombase. Karl-Franzens-Universitaet Graz. December 2001. 7 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
Dış bağlantılar değiştir
- Roman Tarihinin Zaman Çizelgesi - Patrin Web Dergisi (İnternet Arşivi)
- Roman tarihinin önemli tarihlerinin bir Kronolojisi - Roman Arşivi ve Dokümantasyon Merkezi (İnternet Arşivi)