Sinotherium ("Çin'in yırtıcı hayvanı") geç Miyosen'den (Tortoniyen-Messiniyen) Erken Pliyosen'e kadar yaşamış bir tek boynuzlu elasmotheriine gergedan cinsidir. Elasmotherium'un atasıydı ve nazal boynuzlu elasmotheriinelerden ön boynuzlu elasmotheriinelere çok önemli bir evrimsel geçişi gösteriyordu. İlk fosilleri Kazakistan'ın Karabulak Oluşumu'nda bulundu, alt çenesi ve dişleri Moğolistan'da bulunmuştur ve batı Çin'deki Liushu Oluşumu'nun üst kesiminden parçalı bir kafatası bilinmektedir. Sinoterium, erken Pliyosen döneminde ilk olarak İran'da bulunan ata cinsi Iranotherium'dan ayrıldı. Bazı uzmanlar Sinotherium ve Iranotherium'u Elasmotherium cinsine koymayı tercih ediyor.

Sinotherium
Yaşadığı dönem aralığı: 15-5 myö
Orta miyosen-Blankan 
Sinotherium kafatası
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Perissodactyla
Familya: Rhinocerotidae
Alt familya: Elasmotheriinae
Cins: Sinotherium
Ringstrom, 1923
İkili adlandırma
Sinotherium legrelii
Ringstrom, 1923

Keşif, Tarih ve Taksonomi değiştir

Türler değiştir

Sinotherium'un tip türü S. lagrelii'dir. Kazakistan'ın Zaisan çöküntüsünden S. zaisanensis adlı ek bir türe sahip olduğu da biliniyor, ancak bunun geçerliliği konusunda kuşkular ortaya çıktı.[1]

Keşif değiştir

Sinotherium buluntuları oldukça seyrektir ve genellikle yalnızca parça parçadır. Bu gergedan cinsinin tanımlanmasına da yol açan ilk fosiller, 20. yüzyılın başlarında gün ışığına çıkmış ve JG Andersson tarafından Çin'in Şanşi eyaletinin Baode bölgesinde Üst Miyosen çökellerinde keşfedilmiştir. Bunlar başlıca yalıtılmış dişlerden oluşuyordu, ancak aynı zamanda ikinci küçük azıdan sondan bir önceki azı dişine kadar korunan diş sırasına sahip bir üst çene parçası ve bir alt çene parçasından oluşuyordu.[1][2] Kuzeybatı Moğolistan'dan Chono-Khariakha yakınlarında, 72 cm uzunluğunda, Alt Pliyosen'e tarihlenen iyi korunmuş bir alt çene keşfedilmiştir.[3] Kafatasının arka kesimiyle, dişlerin bir bölümü ve bedenin birkaç iskelet ögesi dahil olmak üzere diğer bireysel buluntular Kazakistan'dan bilinmektedir.[4] Bugüne kadarki en eksiksiz kafatası, Gansu Eyaletinin Guanghe Bölgesindeki Houaigou yakınlarındaki Liushu Formasyonunun üst bölgesinde bulundu. Liushu Formasyonu yaklaşık 100 m kalınlıktadır ve Linxia havzasının geniş aralıklarında sindirilmiştir. Bu bölüm yaklaşık 7-6.4 milyon yıl öncesine tarihlenmekte ve dolayısıyla Miyosen sonlarına aittir. Linxia Havzasının jeolojik yatakları, Elasmotheria'nın çok sayıda temsilcisi de dahil olmak üzere çok sayıda iyi korunmuş gergedan fosili kalıntısı vermiştir. Kafatasından sadece burnun bir bölümü eksiktir ve bu, Sinotherium'daki boynuzların yerinin kanıtıdır.[5]

Açıklama değiştir

Kafatası ve Boynuz değiştir

Daha yaşlı elasmotheriinelerin boynuzları burunlarında (burun) bulunurken, Sinotherium'un soyundan gelen Elasmotherium'un boynuzu alın kemiğinde bulunur. Sinotherium, boynuzunun burun-alın arası bir yerde bulunduğu eşsiz bir koşulu gösterir.[5] Bu, boynuzun atalarına ait burun konumundan türemiş ön konuma geçişini temsil eder ve sonunda Elasmotherium'un tamamen önden kısıtlı konumuyla sonuçlanır.[5]

Nazofrontal (burun-alın arası) boynuza ek olarak, Sinotherium'un alnında, nazofrontal boynuzun hemen arkasında bir buruşukluk vardır, bu da hayvanın iki boynuzu olduğunu işaret eder.

Paleobiyoloji değiştir

 
Chen Yu tarafından elasmotheriine kafatası evriminin yeniden yapılandırılması. Çizim, Deng vd. 2013.

Evrim değiştir

Elasmotherium'a giden çizginin erken elasmotheriine cinsleri, tıpkı diğer gergedanlar gibi, burunlarında büyüyen bir boynuzu destekleyen dolikosefalik bir kafatasına sahiptir, ancak Elasmotherium, Elasmotheriinae'nin brakisefalik bir kafatasına sahip olan ve onun yerine alnında bir boynuz destekleyen tek üyesiydi.[5] Bu burun-boynuzludan alın-boynuzlu elasmotheriine arasındaki geçiş, Sinotherium lagrelii'nin Ningxiatherium gibi burun boynuzlu elasmotheriinlerden Elasmotherium gibi alın boynuzlu elasmotheriinelere çok önemli bir geçişi gösteren (örnek IVPP V 18539, Omurgalı Paleontoloji ve Paleoantropoloji Enstitüsü, Pekin, Çin Bilimler Akademisi'nde bulunan parçalı bir kafatası) ilk kafatası kalıntılarının tanımlandığı 2012 yılına kadar kayıp olarak kaldı.[5]

Ningxiatherium benzeri elasmotheriinelerin boynuzları burunlarında ve Elasmotherium'un boynuzu alnında bulunurken, Sinotherium boynuzunu "nazofrontal" pozisyonda (hem burunda hem de alında bulunur) gösterir.[5] Bu, boynuzun atalarına ait burun konumundan daha türemiş bir ön konuma geçişini gösterir ve sonunda Elasmotherium'un tamamen önden kısıtlı konumuyla sonuçlanır.[5]

Dağılım ve Paleoekoloji değiştir

Sinotherium ilk olarak Doğu Asya ve Orta Asya bölgelerini işgal ederek Geç Miyosen'de ortaya çıktı, ancak Doğu Asya'dan Güney-Batı Rusya'nın Kumo-Manych çöküntüsüne kadar Erken Pliyosen'e ait kalıntılar bulunabilir.[6] Bu, Pliyosen'in (5.3–4.8 Mya) başlangıcında, Sinotherium'un aralığını batıya doğru önemli ölçüde genişlettiğini gösterdi.[6] Sinotherium, Kazakistan, Moğolistan ve Çin'in Pliyosen'den Geç Miyosen'e kadarki çökellerinden bilinmektedir.

 
Liushu oluşumu ekosisteminin Chen Yu tarafından yeniden yapılandırılması. Deng ve ark. 2013.

Çin'de, S. lagrelii türü, Gansu Eyaleti, Linxia Havzasındaki Geç Miyosen Liushu Formasyonunun kırmızı killerinden 7 milyon yıl önceden bir ayı (Ursavus sp.), bir porsuk benzeri mustelid (Parataxidea sinensis), üç sırtlan (Hyaenictitherium wongii, H. hyaenoides ve Ictitherium sp.), üç kedigil (Amphimachairodus giganteus, Metailurus major ve Felis sp.), bir chalicothere (Ancylotherium sp.), bir üç parmaklı at (Hipparion coelophyes), bir geyik (Dicrocerus sp.), bir zürafa (Palaeotragus microdon) ve üç sığırla (Sinotragus wimani, Tsaidamotherium hedini ve Protoryx sp.) beraber bilinir. Bunlardan H. coelophyes, S. wimani ve Protoryx sp. kombinasyonu. Geç Miyosen sonu yaşını kuvvetle desteklemektedir. Liushu Formasyonunun polen analizi, otların, özellikle kserofil ve alt kserofil otların, ılıman ve sıcak ılıman bölgelerin bazı geniş yapraklarıyla birlikte önemli ölçüde arttığını ve baskın hale geldiğini gösterdi; bu, Liushu Formasyonu bitki örtüsünün yarı kurak veya kurak bir bozkıra ait olduğunu düşündürüyor.[5]

Kazakistan'da Sinotherium zaisanensis, 6.3–6.5 milyon yıl önce (Geç Miyosen) yaşlarına tarihlenen Karabulak formasyonundan bilinmektedir. Dört köpeğimsi (Martes sp ., Promeles sp., Plesiogulo crassa Teilhard, Indarctos punjabiensis), üç kedimsiyle (Adcrocuta eximia, Hyaenictitherium hyaenoides orlovi , Amphimachairodus kurteni), üç tek toynaklı (Hipparion hippidiodus, H. elegans, Chilotherium sp.) ve altı çift toynaklı (Cervavitus novorossiae, Procapreolus latifrons, Samotherium cf. irtyshense, Paleotragus (Yuorlovia) asiaticus, Tragoportax sp., Gazella dorcadoides) ile birlikte yaşamıştır. Sinotherium zaisanensis'in yaşadığı iklim ılıman ve kuraktı. Bu geniş ve açık bozkırların bir yaşam alanıydı.[7]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Ringström, T; 1923 "Sinotherium lagrelii Ringström, a new fossil rhinocerotid from Shansi, China." Bulletin of the Geological Survey of China. 91-93
  2. ^ Ringström, T; 1924 "Rhinos of the Hipparion fauna of northern China." Palaeontologia Sinica (C) 1 (4), 1924, pp. 1-156
  3. ^ Kondrashov, PE; 2000 "Sinotherium (Mammalia, Rhinocerotidae) from the Early Pliocene of Mongolia. Paleontological Journal 6. 71-79 [In Russian]
  4. ^ Bayshashov, BU; 1986 "New species of Sinotherium from the Pliocene of Kazakhstan. Paleontological Journal 4. 83-88 [In Russian]
  5. ^ a b c d e f g h Deng (May 2013). "A bizarre tandem-horned elasmothere rhino from the Late Miocene of northwestern China and origin of the true elasmothere". Chinese Science Bulletin. 58 (15): 1811-1817. doi:10.1007/s11434-012-5574-4. 
  6. ^ a b Titov (2018). "Early pliocene vertebrate fauna from the Manych River Valley (Orlovskiy District, Rostov Region)". Studies of the Southern Scientific Centre of Russian Academy of Sciences. 7: 243-246. doi:10.23885/1993-6621-2018-7-243-246. 
  7. ^ "Late Miocene Indarctos (Carnivora: Ursidae) from Kalmakpai Locality in Kazakhstan". www.zin.ru. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 

Dış bağlantılar değiştir

  • "Elasmotherians- Evrim, Dağıtım ve Ekoloji" [1]
  • Mikko'nun Filogeni Arşivi, "Rhinocerotidae: †Elasmotheriinae: †Elasmotheriini: †Elasmotheriina" [2] 23 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Dongxiang Çalışmasında Miyosen Döneminden Yeni Paraelasmotherium Kalıntıları (Perissodactyla. Rhinocerotidae). Gansu, Çin [3]