Potasyum ferrosiyanür

Potasyum ferrosiyanür formülü K4[Fe(CN)6] • 3H2O olan bir kimyasal bileşiktir. Potasyum ferrosiyanür metal kompleks bileşiğinin [Fe(CN)6]4− potasyum tuzudur. Bu tuz limon sarısı monoklinik kristallerden oluşmuştur.

Potasyum ferrosiyanür
Potasyum ferrosiyanür trihidrat
Adlandırmalar
Potasyum hekzasiyanoferrat(II)
(Sarı) Potasyum prusyat,[1]
Potasyum hekzasiyanoferrat (II) trihidrat,
Tetrapotasyum ferrosiyanür trihidrat,
Ferrat hekzasiyano tetrapotasyum trihidrat[2]
Tanımlayıcılar
ECHA InfoCard 100.034.279 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
E numaraları E536 (asitliği düzenleyiciler, ...)
Özellikler
Molekül formülü K4[Fe(CN)6]
Molekül kütlesi 368.35 gr/mol (susuz)
422.388 gr/mol (trihidrat)
Görünüm Açık sarı, kristal granüller
Yoğunluk 1.85 gr/cm3 (trihidrat)
Kaynama noktası (bozunur)
Çözünürlük (su içinde) trihidrat
28.9 gr/100 mL (20 °C)
Çözünürlük etanol, eterde çözünmez
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS07: Zararlı
R-ibareleri R32, R52, R53
G-ibareleri S50(B), S61
Tehlike ifadeleri H412
Önlem ifadeleri P260, P264, P305+P351+P338, P312, P314, P337+P313, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
0
0
Parlama noktası Tutuşmaz
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
6400 mg/kg (oral, sıçan)[3]
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Potasyum ferrisiyanür
Diğer katyonlar
Sodyum ferrosiyanür
Prusya mavisi
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Üretimi

değiştir

Modern üretimi

değiştir

Potasyum ferrosiyanür endüstriyel olarak hidrojen siyanür, ferro klorür ve kalsiyum hidroksitten üretilmektedir. Bu maddelerin birleşimi Ca2[Fe(CN)6] • 11H2O bileşiğini verir. Daha sonra bu çözelti potasyum tuzlarıyla işleme sokularak kalsiyum-potasyum tuzu CaK2[Fe(CN)6] karışımı çökeltilir. Bu tuz da tetrapotasyum tuzunu vermesi için potasyum karbonatla işleme sokulur.[4]

Tarihsel üretimi

değiştir

Çok eskiden, bileşik organik türevli azot içeren karbon kaynakları, demir talaşı ve potasyum karbonattan üretilmiştir.[5] Azot ve karbon kaynakları çoğunlukla, kurutulmuş boynuz, deri artıkları, sakatat ya da kurutulmuş kan olmuştur.

Kimyasal reaksiyonları

değiştir

Potasyum ferrosiyanür nitrik asitle reaksiyona girerse H2[Fe(NO)(CN)5] bileşiğini verir. Bu ara ürünün sodyum karbonatla nötralize edilmesinden sonra, sodyum nitroprusiyatın kırmızı kristalleri kristalleştirilebilir.[6]

Klor gazı ile reaksiyona girerse, potasyum ferrosiyanür potasyum ferrisiyanüre dönüşür:

2 K4[Fe(CN)6] + Cl2 → 2 K3[Fe(CN)6] + 2 KCl

Bu reaksiyon, bir çözeltiden potasyum ferrosiyanürü uzaklaştırmak için kullanılabilir.

Çok bilinen bir reaksiyon ise ferrik tuzları ile karıştırıldığında Prusya mavisini vermesidir. Yaklaşık bileşimi KFe2(CN)6 olan çok koyu mavi renkteki suda çözünmez bu madde ozalitin mavi rengini oluşturur.

Kullanımı

değiştir

Potasyum ferrosiyanür endüstride birçok uygulama alanlarında kullanılır. Potasyum ferrosiyanür ve sodyum ferrosiyanür hem yol tuzunda ve hem de sofra tuzunda topaklanmayı önleyici madde olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Potasyum ve sodyum ferrosiyanürler kalayın saflaştırılmasında ve molibden cevherlerinden bakırın ayrılması için de kullanılır. Potasyum ferrosiyanür şarap ve sitrik asit üretiminde kullanılır.[4]

Laboratuvarda, potasyum ferrosiyanür redoks reaksiyonlarına dayalı titrasyon işlemlerinde sıkça kullanılan bir bileşik olarak potasyum permanganatın konstrasyonunu belirlemek için kullanılır. Potasyum ferrosiyanür X-galı parçalamak için kullanılan beta-galaktosidazı tamponlamak için potasyum ferrisiyanür ve tamponlanmış fosfat çözeltisi ile bir karışım halinde kullanılır. X- gal parçalandığında, yani beta-galaktosidaz enzimi hedefi olan Beta-gal molekülüne bağlandığında, bir antikor (veya diğer molekül)de parlak bir mavi görüntü verir. Fe(3) iyonları ile reaksiyona girerek Prusya mavisi rengini verir. Bu nedenle, laboratuvarlarda demir için bir tanımlama ayıracı olarak kullanılır.

Potasyum ferrosiyanür bitkilerde gübre olarak kullanılabilir.

Castner prosesinin bulunuşundan yani 1900 yılından önce, potasyum ferrosiyanür alkali metal siyanürlerin en önemli bir kaynağı idi.[4] Bu tarihsel süreçte, potasyum siyanür potasyum ferrosiyanürün parçalanmasıyla üretildi:[5]

K4[Fe(CN)6] → 4 KCN + FeC2 + N2

Yapısı

değiştir

Diğer metal siyanürler gibi, katı potasyum ferrosiyanürün hem hidratlı ve hem de susuz tuzları karmaşık bir polimerik yapıya sahiptir. Polimerik yapının merkezindeki CN ligand (kimya)lara bağlı olan K+ iyonlarıyla çapraz bağlanmış oktahedral [Fe(CN)6]4- oluşur.[7] Katı potasyum ferrosiyanür suda çözündüğünde, K+---NC bağları kopar.

Zehirlilik

değiştir

Potasyum ferrosiyanür zehirli değildir ve vücutta siyanüre parçalanmaz. Öldürücü dozunun (LD50) 6400 mg/kg olması nedeniyle sıçanlarda zehirliliği düşüktür.[2]

Ayrıca bakınız

değiştir

Yararlanılan kaynaklar

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  2. ^ a b "POTASSIUM FERROCYANIDE MSDS Number: P5763 - Effective Date: 12/08/96". J. T. Baker Inc. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  4. ^ a b c Gail, E.; Gos, S.; Kulzer, R.; Lorösch, J.; Rubo, A.; Sauer, M.; Kellens, R.; Reddy, J.; Steier, N.; Hasenpusch, W. (Ekim 2011). "Cyano Compounds, Inorganic". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a08_159.pub3. 
  5. ^ a b Von Wagner, Rudolf (1897). Manual of chemical technology. New York: D. Appleton & Co. s. 474 & 477. 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022. 
  6. ^ Seel, F. (1965). "Sodium Nitrosyl Cyanoferrate". Handbook of Preparative Inorganic Chemistry. 2 (2.2 editör = Brauer, G. bas.). New York: Academic Press. s. 1768. LCCN 63-14307. 
  7. ^ Willans, M.J.; Wasylishen, R.E.; McDonald, R. "Polymorphism of potassium ferrocyanide trihydrate as studied by solid-state multinuclear NMR spectroscopy and X-ray diffraction" Inorganic Chemistry 2009, volume 48, p4342-4353

Dış bağlantılar

değiştir