Mandarin ördeği

Mandarin ördeği
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia;
Şube:	Chordata;
Sınıf:	Aves;
Takım:	Anseriformes;
Familya:	Anatidae;
Cins:	Aix;
Tür:	A. galericulata;
İkili adlandırma
	Aix galericulata; (Linnaeus, 1758)
	; Dağılımı

Mandarin ördeği (Latince: Aix galericulata), Ördekgiller familyasından orta büyüklükte çok renkli bir ördek türüdür.

Özellikleri

Beyaz göz çerçeveleri

Yaklaşık olarak 41–49 cm uzunluğunda, 65–75 cm kanat açıklığındadır. Erkek ve dişi arasında oldukça belirgin tüy rengi farkı vardır. Erkekler göz alıcı ve çeşitli renkleriyle oldukça dikkat çekiciyken, dişiler oldukça sıradan tüylere sahiplerdir.

Yetişkin erkekler çizgili ve oldukça belirgin şekilde tanınabilen kuşlardır. Kırmızı bir gagası, geniş yarımay biçimli beyaz göz çerçeveleri, kırmızımsı bir yüzü ve yanakları vardır. Göğsü, iki dikey beyaz şeritle bölünmüş mordur. Yan tarafları kırmızımsıdır ve sırta doğru turuncular içerir. Dişiler Carolina ördeğinin dişilerine benzerdir; göz etrafında ve gözün arkasından sırta kadar uzanan beyaz şeritleri vardır, alt kısımlar daha soluktur ve yan taraflar beyaz çizgilidir. Gagasının ucu soluk renklidir.

Davranış

Yabani hayatta Mandarin ördekleri, sığ göllerin yakınındaki kalabalık koruluklar, çalılar ya da küçük havuz bitkilerin yakınlarında yaşarlar. Yuvaları su yakınındaki ağaç oyuklarına yaparlar. Yumurtadan çıktıktan kısa süre sonra, anneleri yere doğru uçarak yavruları oyuktan çıkmaları için kandırır.

Asya'da bulunanlar kışları Çin'in doğusuna ve Japonya'nın güneylerindeki ovalara göç ederler.

Beslenme

Mandarin ördekleri karada yürüyerek ya da su içinde, genellikle şafak veya grup vakitlerinde beslenirler. Gün boyunca yerde oturur ya da ağaçlarda tünerler.

Ana besinleri, bitkiler ve tohumlar, özellikle kayın ağacı yemişidir. Mandarin ördekleri kışları küçük sürüler oluşturabilirler, fakat diğer ördeklerle nadiren karışırlar.

Oshidori, haiku: Oshidori no Wakaremo mitari Asaarashi (Anlamı:Mandarin ördeğinin, ayrılışı göründü, sabahın şiddetli rüzgârı, tahta baskısı, Utagawa Hiroshige)

Dağılım ve tehditler

Tür, doğu Asya'da yayılış göstermiştir, fakat geniş ithalat ve ihracatın etkisiyle ve doğal ortamlarının yıkımıyla doğu Rusya ve Çin'de kalan nüfuslarının 100 çiftin altına düştüğü, hatta Japonya'da sadece 2000 çift kaldıkları tahmin edilmektedir. Türkiye'de hayvanat bahçelerinde ve ender bulunmalarından dolayı, fiyatı yüksek olduğundan belli sayıdaki insanlarda bulunmaktadır.

Türler sıkça koleksiyoncular tarafından kaçırılmakta ve 20. yüzyıldaki yabani nüfusları İngiltere'de belirlendiğine göre 100 çift dolayındadır. Büyük koruma anlaşmalarına rağmen, bu kuşlar Birleşik Krallık'ta burada doğal olarak bulunmadığından dolayı korunmamaktadır.

Günümüzde bazı hayvanat bahçelerinde de görülebilmektedir.

Popüler kültürde

Mandarin ördekleri (Çince Yuan-yang), Doğu'ya ait sanatlarda sıkça baş rolü oynayan ve sadakatin ve sevginin simgesi olarak gösterilen kuşlardır. Bir Çin atasözü birbirini seven çiftler için mecazi anlamda şöyle der: "İki mandarin ördeği suda oynuyor". Mandarin ördekleri ayrıca, Çin'deki düğünlerde geleneksel olarak kullanılan saadet ve bağlılığı temsil eden sembollerdir.