Vikipedi

Kullanıcı:Kaf Dağının Sırrı/Giyim tarihi

< Kullanıcı:Kaf Dağının Sırrı

Giyim ve tekstil tarihi, insanlık tarihi boyunca giyim ve tekstillerin mevcudiyet, kullanım ve gelişiminin izini sürer. Giyim ve tekstil, farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda mevcut olan malzeme ve teknolojileri yansıtır. Bir toplumdaki giyim ve tekstilin çeşitliliği ve dağılımı, toplumsal adet ve kültürleri ortaya çıkarır.

Giysi giymek münhasıran bir insan ve insan toplumunun özelliğidir. Bilim adamları arasında, insanların ne zaman giysi giymeye başladıkları konusunda anlaşmazlıklar bulunuyor, ancak vücut bitlerinin evrimini içeren araştırmalar, bunun yaklaşık 170.000 yıl önce başladığını öne sürüyor. Antropologlar, özellikle insanlar yeni iklimlere göç ederken bitkiler ve hayvan derilerinin soğuk, sıcak ve yağmurdan korunmak için uyarlandığına inanıyor.

Tekstil tarihi insan uygarlığı kadar eskidir ve zaman geçtikçe daha da zenginleşmiştir. Hindistan'da ipek dokuma MS 400 dolaylarında tanıtıldı, oysa Hindistan'da pamuk eğirme tarihi MÖ 3000'e kadar uzanıyor.[1]

Tekstiller, Orta Doğu'da geç Taş Devri'nde ortaya çıkmış iplik veya bükülmüş liflerin daha sonra ağ, ilmek, örgü veya keçe kumaş yapımı ile ilk kez elde edilmiş olabilir. Antik çağlardan günümüze tekstil üretim yöntemleri sürekli olarak gelişmiştir ve mevcut seçenekler, insanların eşyalarını taşıma, giyim ve çevre dekorlarını etkilemiştir.[2]

Giyim ve tekstil araştırmalarında kullanılan kaynaklar arasında arkeoloji yoluyla keşfedilen malzeme kalıntıları; tekstillerin temsili ve sanatta üretimi; kumaş, alet ve hazır giyim üretimi, satın alınması, kullanımı ve ticareti ile ilgili belgeler bulunuyor. Tekstil tarihi bilimi, özellikle erken dönemleri, maddi kültür çalışmalarının bir parçasıdır.

Tarih öncesi gelişme

değiştir

Tarih öncesinde tekstil ve giysinin gelişimi, 20. yüzyılın sonlarından bu yana bilimsel çalışmaların konusu olmuştur. Bu kaynaklarla, tarih öncesi gelişmelerin tutarlı bir tarihi çıkartılabilmiştir. Bununla birlikte, bilim adamları, insanların ne zaman giysi giymeye başladıkları konusunda hiçbir zaman anlaşamadılar ve çeşitli uzmanların önerdiği tahminler, 40.000 ila 3 milyon yıl öncesine kadar değişiyordu.

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden antropologlar Ralf Kittler, Manfred Kayser ve Mark Stoneking tarafından yapılan araştırmalar, bitlere dayanan dolaylı bir yöntemle giysinin ilk kullanım tarihini bulmaya çalıştı. Bu tarihleme yönteminin gerekçesi, insan vücut bitinin (P. humanus corporus) giysi dışında yaşayamaması ve barınak olmadan sadece birkaç saat sonra ölmesinden kaynaklanmaktadır. Bu, vücut bitinin ebeveyni olan Pediculus humanus'tan türleşme tarihinin, insanların giyim kuşamını ilk benimsemesinden daha önce gerçekleşmiş olamayacağının kuvvetli bir işaretidir. Vücut bitinin hem ebeveyn, hem de kardeş alt türü olan baş bitinden (P. humanus capitus) ayrıldığı tarih, mutasyonlar üzerinden belirlenebilir. Bu çalışmalar, 40.000 ila 170.000 yıl öncesine ait tarihler üretti ve en büyük türleşme olasılığı yaklaşık 107.000 yıl önceydi.[3]

Kittler, Kayser ve Stoneking, giysinin icadının, modern Homo sapiens'in başladığı düşünülen Afrika'nın sıcak ikliminden kuzeye doğru göçüyle aynı zamana(100.000 ila 50.000 yıl önce) denk gelmiş olabileceğini öne sürüyor. Yine genetik saate dayanan ikinci bir araştırmacı grubu, giysinin 30.000 ila 114.000 yıl önce ortaya çıktığını tahmin ediyor.[4] Bu tahminlerden bazılarının, Afrika'dan bilinen ilk insan göçünden önceye dayandığına dikkat etmek önemlidir. Bununla birlikte, artık soyu tükenmiş olan diğer Hominid türleri de giysi giymiş olabilir ve daha önce göç etmiş gibi görünebilir.[5] Şu anda insan giysilerini istila eden bitler, Homo sapiens tarafından daha soğuk iklimlerde bu kuzen homininlerin vücutlarından veya atılan giysilerinden alınmış olabilir.

Doğrudan arkeolojik kanıtlarla tarihleme, bitlerin ima ettiği tarihlerle tutarlı tarihler üretir. Eylül 2021'de bilim adamları, Fas'taki tortulardaki bulgulara dayanarak kıyafetlerin 90.000 ila 120.000 yıl önce yapıldığına dair kanıtlar bildirdiler.[6][7] Bununla birlikte, bu arkeolojik göstergeler ve genetik kanıtlara rağmen, yaygın olarak kabul edilen tek bir tahmin yoktur.[8][9][10][11]

Mağara resimleri ve resimli kanıtlar, yaklaşık 30.000 yıl önce, Paleolitik dönemde elbisenin varlığını öne sürüyor, ancak bunlar deri etekler idi. Tekstil kıyafetleri yaklaşık 27.000 yıl önce fark edilirken, arkeologlar tarafından MÖ 7000'den kalma gerçek tekstil parçaları keşfedildi.[12][13] [[Kategori:Tekstil]] [[Kategori:Tekstil sektörün tarihi]] [[Kategori:Giyim tarihi]]

  1. ^ "History of Textiles". Textile School (İngilizce). 2010-11-16. Erişim tarihi: 2022-04-08. 
  2. ^ Jenkins, pp. 1–6.
  3. ^ "How shall we save the planet?". Science. 359 (6374): 399. 2018-01-26. doi:10.1126/science.aar2447. ISSN 0036-8075.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Reed ve diğerleri. (2004). "Genetic Analysis of Lice Supports Direct Contact between Modern and Archaic Humans". PLOS Biology. 2 (11): e340. doi:10.1371/journal.pbio.0020340. PMC 521174 $2. PMID 15502871. 
  5. ^ Toups (2010). "Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa". Molecular Biology and Evolution. 28 (1): 29–32. doi:10.1093/molbev/msq234. ISSN 0737-4038. PMC 3002236 $2. PMID 20823373. 
  6. ^ Hallett, Emily Y. ve diğerleri. (16 September 2021). "A worked bone assemblage from 120,000–90,000 year old deposits at Contrebandiers Cave, Atlantic Coast,Morocco". iScience. 24 (9): 102988. doi:10.1016/j.isci.2021.102988. PMC 8478944 $2. PMID 34622180.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  7. ^ "Scientists find evidence of humans making clothes 120,000 years ago - Tools and bones in Moroccan cave could be some of earliest evidence of the hallmark human behaviour". The Guardian. 16 September 2021. 28 December 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 September 2021.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Ralf Kittler, Manfred Kayser & Mark Stoneking (2003), "Molecular evolution of Pediculus humanus and the origin of clothing", Current Biology, 13 (16), ss. 1414–1417, doi:10.1016/S0960-9822(03)00507-4, PMID 12932325  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  9. ^ Kittler (2004). "Molecular Evolution of Pediculus humanus and the Origin of Clothing". Current Biology. 14 (24): 1414–7. doi:10.1016/j.cub.2004.12.024. PMID 12932325.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  10. ^ Toups ve diğerleri. (January 2011). "Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa". Molecular Biology and Evolution. 28 (1): 29–32. doi:10.1093/molbev/msq234. PMC 3002236 $2. PMID 20823373. 
  11. ^ "Pair of lice lost or parasites regained: The evolutionary history of Anthropoid primate lice". BMC Biology. 5 (7): 7. 2007. doi:10.1186/1741-7007-5-7. PMC 1828715 $2. PMID 17343749.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ Survey of historic costume : a history of Western dress. Internet Archive. New York : Fairchild Publications. 1998. ISBN 978-1-56367-142-5.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ "Archive Report 2013 | Conservation And Restoration | Archaeology". Scribd (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-07-16. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Kaf_Dağının_Sırrı/Giyim_tarihi&oldid=30047260" sayfasından alınmıştır