Kloroetan ya da etil klorür etil grubuna bir adet klor atomu bağlanmasıyla oluşan bir organoklorür bileşiğidir. Renksiz yanıcı bir gazdır, soğutulmuş sıvı olarak taşınır. CH3CH2Cl formülüne sahiptir. Bir benzin katkı maddesi olan Tetraetilkurşunun üretiminde etil grubu kaynağı olarak kullanılır. Etilene HCl katılması ile üretilir.

Kloroetan
Adlandırmalar
chloroethane
etil klorür, monokloroetan, ponçik, hidroklorik eter
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
Kısaltmalar EtCl, UN 1037
ECHA InfoCard 100.000.755 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • ClCC
Özellikler
Kimyasal formül C2H5Cl
Molekül kütlesi 64,51 g mol−1
Görünüm renksiz gaz
Yoğunluk 0,921 (0-4 °C, sıvı)
Erime noktası -138,7 °C
Kaynama noktası 12,27 °C
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler yanıcı
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS02: AlevlenirGHS08: Sağlığa zararlı[1]
İşaret sözcüğü Danger
Tehlike ifadeleri H220, H280, H351, H412[1]
Önlem ifadeleri P210, P273, P281, P410+P403[1]
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 4: Normal atmosferik basınç ve sıcaklıkta hızla veya tamamen buharlaşır veya havada hızla dağılır ve kolayca yanar. Alevlenme noktası 23 °C'nin altındadır (73 °F). Örnek: PropanKararsızlık 2: Yüksek sıcaklık ve basınçlarda şiddetli kimyasal değişime uğrar, su ile şiddetli reaksiyon gösterir veya su ile patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Örnek: Beyaz fosforÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
2
4
2
Parlama noktası -43 °C (-45 °F; 230 K)
açık kapta[4]
-50 °C (-58 °F; 223 K)
kapalı kapta[1][5]
494 ila 519 °C (921 ila 966 °F; 767 ila 792 K)[5][6]
Patlama sınırları 3,8%-15,4%[2]
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
59.701 ppm (sıçan, 2 sa)
54.478 ppm (fare, 2 sa)
[3]
40.000 ppm (hint domuzu, 45 d)[3]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 1000 ppm (2600 mg/m3)[2]
REL (tavsiye edilen) İşyerinde dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.[2]
IDLH (anında tehlike) 3800 ppm[2]
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Kullanım alanları

değiştir

Etil klorür, ucuz bir etilleme ajanıdır. Diğer organoklorür bileşikleri gibi bir zamanlar soğutucu, anestezik, aerosol gazı olarak kullanılmıştır. Deriyle temasında yarattığı serinlik hissiyatından dolayı lokal anestezik olarak kullanılır. Sıvı etil klorürün düşük kaynama noktasına sahip olması nedeniyle deride birden gaz hâle geçer ve serinlik hissi verir. Suyun donma noktasından hayli yüksek bir kaynama noktası olduğundan soğuk yanığına sebep olmaz.

Güvenlik

değiştir

Etil klorür, diğer klorlu hidrokarbonlar gibi merkezî sinir sistemini etkiler. %3 ile 5 arası konsantrasyonlarda kurbanlar sarhoşluk benzeri semptomlar gösterirken %15'ten yüksek konsantrasyonlarda etil klorür solumak ölüme sebep olabilir. İnsanlarda kanserojen olarak kabul edilmemektedir.

Etil klorürün uyuşturucu olarak kullanımı

değiştir

Etil klorürün solunması uyuşturucu etki yaratmaktadır. Etil klorür, çoğunlukla eşcinsel erkekler tarafından, cinsel aktivite sırasında inhalant olarak kullanılır. Brezilya'da karnavallarda illegal olmasına rağmen çekilen geleneksel bir uyuşturucudur.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; sigma isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0267". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  3. ^ a b "Ethyl chloride". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). 
  4. ^ "Summary of Emissions Associated with Sources of Ethyl Chloride". nepis.epa.gov. National Service Center for Environmental Publications (NSCEP). 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2014. 
  5. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; mts isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; chemister isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)