Kaprosuchus
Kaprosuchus, soyu tükenmiş bir mahajangasuchid crocodyliform cinsidir. Nijer'in Üst Kretase yaşlı Echkar Formasyonu'ndan çıkarılan neredeyse eksiksiz tek bir kafatasından bilinmektedir. Cins adı, Grekçe: κάπρος, kapros ("domuz") ve Grekçe: σοῦχος soukhos ("timsah") sözcüklerinden oluşan bir ad tamlaması olan Kaprosuchus yani "domuz timsahı"dır. Bu ad ona domuzlarınkine benzeyen sıra dışı köpek dişleri dolayısıyla verilmiştir.[1] Bu cinsi ilk kez 2009 yılında ZooKeys'de yayınlanan bir monografide Anatosuchus ve Laganosuchus gibi diğer Sahra timsahlarıyla birlikte tanımlayan Paul Sereno ve Hans Larsson tarafından "BoarCroc" olarak adlandırılmıştır.[2] Tip türü K. saharicus'tur.
| Kaprosuchus | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 K. saharicus'un kafatsı, ölçek çubuğu 10 cm'dir | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
| Tip tür | |||||||||||
| †Kaprosuchus saharicus Sereno ve Larsson, 2009 | |||||||||||
Fiziksel Özellikler değiştir
Kaprosuchus, 507 mm'lik neredeyse tam bir kafatasından bilinmektedir ve bu numunedeki alt çenenin ölçüldüğü uzunluk 603 mm kadardır. Orijinal betimleme, hayvanın tüm beden uzunluğunun 6 metre (19,7 ft) kadar olduğunu tahmin etmektedir.[3] Kafatasının üstünde ve altında çıkıntı yapan, alt çenede olanın üst çenedeki çentiklere uyduğu üç savunma dişi benzeri köpek dişi takımına sahiptir. Bu tip dişlenme bilinen başka hiçbir timsahgilde görülmez. Kaprosuchus'un bir başka eşsiz özelliği de kafatasının ardına doğru çıkıntı yapan şakak kemiği ve parietal kemik'ten oluşmuş büyük ve kıvrık boynuzun varlığıdır. Yakından ilişkili bir cins olan Mahajangasuchus'ta daha küçük çıkıntılar da görülür.
Kaprosuchus'un burnu genelleştirilmiş oranlar gösterir ve burun delikleri dorsal konumlanmıştır. Benzer sığ burunlu timsahların yarı konik ve orta boyutlu dişlerinin aksine Kaprosuchus'un dişleri hipertrofik (aşırı büyümüş) ve labiolingual (yanal) olarak basıktır. Kaprosuchus'un kafatası ile dorsoventral olarak sıkıştırılmış burunlara da sahip olan timsah formlarının kafatası arasındaki bir diğer fark, kafatasının arka kısmının büyük derinliğidir.
Kaprosuchus'ta göz yuvaları yanal olarak açılır ve yukarıya değil hafifçe öne doğru açılıdır. İleriye dönük yuvaları, biraz parça stereoskopik görüş olduğunu, bir başka deyişle hayvanın görüş alanında bir örtüşme olduğunu gösteriyor.[3]
Ön çenelerin yüzeyleri kemik kitlesinin üzerine yükselen köşeleriyle kıvrıktır ve bu, bir keratin kalkanın burun ucundaki kıvrımlılıkla desteklenmiş olabileceğini önermektedir. Ön çenelerin arasındaki ek yeri boyunca, yüzey düzdür ve ön çenelerdeki kıvrımlılığa önden bakınca bir bıyık görüntüsü verir.
Sınıflandırma değiştir
Kaprosuchus, Üst Kretase Madagaskar'ından yakından akraba Mahajangasuchus insignis ile birlikte Mahajangasuchidae ailesinin bir üyesidir. Bilinen diğer timsah biçimlerinden büyük ölçüde farklı olmasına rağmen, Kaprosuchus, Mahajangasuchus ile birtakım özellikleri paylaşır. internazal sütürün arka kısmı hariç tümünün obliterasyonunu; yanal yönlü, buruşuk bir dış eklemli çukur; çene ekleminin arka maksiller dişlerin altına yerleştirilmesi; derin, anterodorsal yönelimli alt çene kaynaşma; elmacık kemiği yan kenarından biraz çıkıntı yapmış düşey olarak inen bir ectopterygoid; palatin için eklem ayağı oluşturan genişlemiş bir koanal septum; ve squamosal kemiğin dış kenarının boynuzsu dorsal çıkıntısı (Kaprosuchus'ta Mahajangasuchus'tan çok daha gelişmiş olmasına rağmen).
Kaprosuchus'un açıklaması sırasında, Sereno ve Larrson mahajangasuchidleri Neosuchian timsahgillerin bir ailesi olarak düşünmüştü. Bununla birlikte, bu ailenin ilişkisi üzerine yapılan daha ileri araştırmalar tekrarlı olarak onların peirosuchidlerle kardeş bir klad oluşturduğunu bulmuştur, böylece notosuchianların erken ayrılan bir dalını oluşturan Anatosuchus ve Araripesuchus gibi uruguaysuchidlerle birlikte gruplanan bir kladı meydana getirirler.[4][5][6]
| ||||||||||||||||||||||
Paleobiyoloji değiştir
Diyet değiştir
Kaprosuchus'un yalnızca karasal olmasa da başat olarak karasal bir yırtıcı olduğu düşünülmektedir. Bu davranışın kanıtı, göz yuvalarının yanal ve bir şekilde öne doğru konumlandırılmasını içerir, bu da görüşte bir örtüşme olduğunu gösterir. Bu, gözlerin yüzeyin üzerinde kalırken başın su altında tutulabileceği suda yaşayan yırtıcılığa bir adaptasyon olarak yörüngelerin dorsal olarak konumlandırıldığı, mevcut timsahlar da dahil olmak üzere diğer birçok neosuchian'dan farklıdır.
Karasal avlanmanın için ek destek dişlerde ve çenelerde bulunabilir. Genişletilmiş caniniformlar, suda yaşayan timsahların oluklu, yarı konik, kıvrık dişlerinin aksine keskin kenarlıdır ve nispeten düzdür. Alt çenenin retroartiküler çıkıntısı uzun olduğu için, çenelerin karşıt caniniformların birbirini temizlemesine izin verecek büyük bir boşlukla görece hızlı bir şekilde açılabilmesi olası görünmektedir. Kaynaşmış burun kemiklerinin, güçlü bir ısırık ile ilişkili basınca karşı çeneleri güçlendirdiği düşünülmektedir. İç içe geçmiş, dorsal olarak yerleştirilmiş dış burun delikleri, hayvanın sağlam burnu ile avına çarpması durumunda darbeye karşı koruma olarak görülmektedir. Burun ucunu kapladığı düşünülen keratinli kalkan, daha fazla koruma sağlamış olabilir.
Kaynakça değiştir
- ^ a b Sereno (19 Kasım 2009). "Cretaceous Crocodyliforms from the Sahara". ZooKeys (28): 1-143. doi:10.3897/zookeys.28.325. ISSN 1313-2970.
- ^ "3 new ancient crocodile species fossils found". Yahoo News. Associated Press. 19 Kasım 2009. 21 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c National Geographic. November 2009. p. 140-141
- ^ Nicholl (2021). "A second peirosaurid crocodyliform from the Mid-Cretaceous Kem Kem Group of Morocco and the diversity of Gondwanan notosuchians outside South America". The Royal Society. 8 (10): 211254. doi:10.1098/rsos.211254. PMC 8511751 $2. PMID 34659786.
- ^ Turner (2008). "Mahajangasuchus insignis (Crocodyliformes:Mesoeucrocodylia) cranial anatomy and new data on the origin of the eusuchian-style palate". Journal of Vertebrate Paleontology. 28 (2): 382-408. doi:10.1671/0272-4634(2008)28[382:MICMCA]2.0.CO;2.
- ^ Wilberg (2019). "Evolutionary structure and timing of major habitat shifts in Crocodylomorpha". scientific reports. 9. doi:10.1038/s41598-018-36795-1.
Dış bağlantılar değiştir
- Paleobiyoloji Veritabanında Kaprosuchus 16 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.