Vikipedi

Glossopteris

Glossopteris (Antik Yunanca: glossa "dil" ve pteris "kanat"ın birleşimi), dil biçiminde olup Glossopteridales adlı soyu tükenen açık tohumlu bitki takımının en büyük ve en iyi bilinen üyesidir. Permiyen'de Güney yarımkürede yaşamıştır.[1] Güney yarımküre deyince akla Güney Amerika, Afrika ve Hindistan gelmelidir. Çünkü ilk kez Eduard Suess'ün belirttiği gibi bu üç kıta aslında Gondwana adlı bir üstkıtanın parçasıdır.[2] Bu bitkiler Permiyen boyunca güney yarı küre bitki örtüsünün egemen bitkileri olmaya devam ettiler ancak 252 milyon yıl önce neredeyse her yerden kayboldular.[3][4][5]

Glossopteris
Yaşadığı dönem aralığı: 298,9-251,902 myö
Permiyen 
Glossopteris sp.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Bölüm: Tracheophyta
Şube: †Peltaspermophyta
Sınıf: †Dictyopteridiopsida
Takım: †Dictyopteridiales
Familya: †Dictyopteridiaceae
Cins: †Glossopteris
Brongniart 1828 ex Brongniart 1831
Türler
  • G. angustifolia
  • G. brasiliensis
  • G. browniana
  • G. communis
  • G. indica
  • G. occidentalis
Açık tohumlu bitki Glossopteris (koyu yeşil) tüm güney kıtalarında bulunur. Bu, kıtaların geçmişte bir arada bulunduğunun güçlü bir kanıtıdır.
Houston Doğa Bilimleri Müzesi

Bu cinse ait 70 fosil türünden fazlası Güney Amerika, Avustralya ve Afrika, Madagaskar[6] Antarktika'daki[7] türlerle beraber tek başına Hindistan’da keşfedilmiştir.[8] Aslında bu fosiller Permiyen Döneminde Gondwana dediğimiz süper kıtanın orta ve yüksek kesimleriyle sınırlıdır[9] ve bu bölgedeki kömür oluşumuna katkısı oldukça çoktur.

Güney Amerika ve Afrika'nın kuzey bölümlerinde ise bu fosiller oldukça azdır. Ancak Fas, Umman, Anadolu, Yeni Gine'nin batı bölümleri, Tayland ve Laos gibi bölgelerde bu fosil atıklara rastlanmıştır.[10] Yine süperkıta Gondwana öncesi kayıtlar Cathaysian ya da Euramerikan bitki türleriyle beraber var olduğunu göstermektedir.[11]

Taksonomi değiştir

1820'lerde bulunup daha sonra açık tohumlu olarak sınıflanmıştır. Bu cins Pteridospermatophyta bölümünde incelenir. Aslında bitki gruplarının çoğu bu bölüme dahil edilir ancak uzaktan birbiriyle akrabadır. Glossopteris'in grunun diğerler üyeleriyle ilişkilendirilmesi belirsizdir. En yeni genetik çözümlemeye göre Glossopteris'in kardeş takson olduğu büyük gruplar Corystospermales, Caytoniales, Bennettitales, Pentoxylales (hepsinde değil) Gnetales, anjiyospermlerdir. Birkaç çözümlemeye göre Ginkgoales, Cordaitales ve Pinales ile yakından akrabadır.[12]

 
Glossopteris browniana fosili, Amsterdam'da Artis hayvanat bahçesinde.

Biyoloji değiştir

Bu fosil bazılarının 30 metreye kadar yaklaştığı odunsu bir bitkidir. Tohum ve polen taşıyan organlar yaprakların merkezinde bulunur. Yapraklar 2 cm ile 30 cm uzunluğunda olabilir.[13][14][15][16][17][18][19]Glossopteris bitki topluluğu, Glossopteris eğrelti otu ve başka birçok belirgin ve kolayca tanınabilen bitkilerle ayırt edilir. Bitkilerin polen ve sporları rüzgarla çok uzak yerlere dağılabilir, ancak Glossopteris cinsi bitkilerin rüzgarla taşınamayacak kadar büyüklükte tohumları vardır. Tohumlar okyanusu yüzerek geçmiş olsaydı bile onların, tuzlu su içinde uzun süre canlı kalamayacağı görünür.[20]

Kaynakça değiştir

  1. ^ McLoughlin, S., 2012. Glossopteris – insights into the architecture and relationships of an iconic Permian Gondwanan plant. Journal of the Botanical Society of Bengal 65 (2), ss. 1–14.
  2. ^ McLoughlin, S. 2001. "The breakup history of Gondwana and its impact on pre-Cenozoic floristic provincialism". Australian Journal of Botany, 49: 271-300.
  3. ^ McLoughlin, S., Lindström, S. & Drinnan, A.N. 1997 "Gondwanan floristic and sedimentological trends during the Permian-Triassic transition: new evidence from the Amery Group, northern Prince Charles Mountains, East Antarctica". Antarctic Science, 9: 281-298.
  4. ^ Vajda, V. & McLoughlin, S. 2007. "Extinction and recovery patterns of the vegetation across the Cretaceous–Palaeogene boundary — a tool for unravelling the causes of the end-Permian mass-extinction". Review of Palaeobotany and Palynology 144: 99–112.
  5. ^ Lindström, S. & McLoughlin, S. 2007. "Synchronous palynofloristic extinction and recovery after the end- Permian event in the Prince Charles Mountains, Antarctica: implications for palynofloristic turnover across Gondwana". Review of Palaeobotany and Palynology 145: 89-122.
  6. ^ Delevoryas, T. & Person, C.P. 1975. "Mexiglossa varia gen. et sp. nov., a new genus of glossopteroid leaves from the Jurassic of Oaxaca, Mexico". Palaeontographica A 154, 114-120.
  7. ^ Pigg, K. B., 1990. "Anatomically preserved Glossopteris foliage from the central Transantarctic Mountains". Review of Palaeobotany and Palynology 66, 105-127.
  8. ^ McLoughlin, S. 1990. Some Permian glossopterid fructifications and leaves from the Bowen Basin, Queensland, Australia. Review of Palaeobotany and Palynology, 62: 11-40
  9. ^ McLoughlin, S. 2001. "The breakup history of Gondwana and its impact on pre-Cenozoic floristic provincialism". Australian Journal of Botany, 49: 271-300
  10. ^ McLoughlin, S., 2012. "Glossopteris – insights into the architecture and relationships of an iconic Permian Gondwanan plant". Journal of the Botanical Society of Bengal 65(2), 1–14.
  11. ^ Meyen, S.V., 1987. Fundamentals of palaeobotany Chapman and Hall, London. 432 pp
  12. ^ Brongniart, A., 1828a-38: Histoire des végétaux fossiles on reserches botaniques et géologiques sur les végétaux renfermés dans les diverses couches du globe. G. Dufour & Ed. D'Ocagne, Paris. XII+488 pp. (Vol. I) / Crochard et Compagnie, Paris. 72 pp. (Vol. II).
  13. ^ McLoughlin, S. 1990. Some Permian glossopterid fructifications and leaves from the Bowen Basin, Queensland, Australia. Review of Palaeobotany and Palynology, 62: 11-40.
  14. ^ McLoughlin, S. 1990. Late Permian glossopterid fructifications from the Bowen and Sydney Basins, eastern Australia. Geobios, 23: 283-297.
  15. ^ McLoughlin, S. 1995 Bergiopteris and glossopterid fructifications from the Permian of Western Australia and Queensland. Alcheringa, 19: 175-192.
  16. ^ Adendorff, R., McLoughlin, S. & Bamford, M.K. 2002. A new genus of ovuliferous glossopterid fruits from South Africa. Palaeontologia africana, 38: 1-17.
  17. ^ Prevec, R., McLoughlin, S. & Bamford, M.K., 2008. Novel wing morphology revealed in a South African ovuliferous glossopterid fructification. Review of Palaeobotany and Palynology 150: 22-36.
  18. ^ McLoughlin, S., 2012. Two new Senotheca (Glossopteridales) species from the Sydney Basin, Australia, and a review of the genus. Review of Palaeobotany and Palynology 171, 140–151.
  19. ^ Lindström, S., McLoughlin, S. & Drinnan, A,N. 1997. Intraspecific variation of taeniate bisaccate pollen within Permian glossopterid sporangia, from the Prince Charles Mountains, Antarctica. International Journal of Plant Science, 158: 673-684.
  20. ^ Monroe, J., Wicander, R. (2005). Fiziksel Jeoloji Yer Yuvarının Araştırılması. Çeviri:Kadir D., Mehmet Ş.; 5.baskı, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Ankara, ss. 334-338.
  • Brongniart, A. 1828. Prodrome d’une histoire des végétaux fossiles. Paris. 223 pp.
  • Brongniart, A. 1832. Histoire des végétaux fossiles ou recherches botaniques et géologiques sur les végétaux renfermés dans les diverses couches du globe. G. Dufour and E. D’Ocagne, Paris 1: 265-288.
  • Anderson, H.M. & Anderson, J.M. 1985. The Palaeoflora of Southern Africa: Prodromus of Southern African Megafloras, Devonian to Lower Cretaceous. A.A. Balkema, Rotterdam. 416 pp.
  • Chandra, S. & Surange, K.R. 1979. Revision of the Indian species of Glossopteris. Monograph 2. Birbal Sahni Institute of Palaeobotany, Lucknow. 301 pp.
  • Davis, Paul and Kenrick, Paul. 2004. Fossil Plants. Smithsonian Books (in association with the Natural History Museum of London), Washington, D.C. ISBN 1-58834-156-9
  • Gould, R. E. and Delevoryas, T., 1977. The biology of Glossopteris: evidence from petrified seed-bearing and pollen-bearing organs. Alcheringa, 1: 387-399.
  • Pant DD 1977 The plant of Glossopteris. J Indian Bot Soc 56: 1-23.
  • Pant, D. D. & Gupta, K.L. 1971. Cuticular structure of some Indian Lower Gondwana species of Glossopteris Brongniart. Part 2. - Palaeontographica, 132B: 130-152.
  • Pant, D. D. & Nautiyal, D. D. 1987. Diphyllopteris verticellata Srivastava, the probable seedling of Glossopteris from the Paleozoic of India. - Rev. Palaeobot. Palynol., 51: 31-36.
  • Pant, D. D. & Pant, R. 1987. Some Glossopteris leaves from Indian Triassic beds. - Palaeontographica, 205B: 165-178.
  • Pant, D. D. & Singh, K. B. 1971. Cuticular structure of some Indian Lower Gondwana species of Glossopteris Brongniart. Part 3. - Palaeontographica, 135B: 1-40.
  • Pigg, K. B. 1990. Anatomically preserved Glossopteris foliage from the central Transantarctic Mountains. Rev. Palaeobot. Palynol. 66: 105-127.
  • Pigg, K. B. & McLoughlin, S. 1997. Anatomically preserved Glossopteris leaves from the Bowen and Sydney basins, Australia. Review of Palaeobotany and Palynology, 97: 339-359.
  • Plumstead, E.P. (1969), Three thousand million years of plant life in Africa. Alex L. du Toit Memorial Lecture no. 11. Trans. Geol. Soc. S. Afr. 72 (annex.): 1-72.
  • Taylor, E.L, Taylor, T.N. & Collinson, J.W. 1989. Depositional setting and palaeobotany of Permian and Triassic permineralized peat from the central Transantarctic Mountains, Antarctica. - Internat. J. Coal Geol., 12: 657-679.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Glossopteris&oldid=32177384" sayfasından alınmıştır