Giovanni Giolitti

İtalyan politikacı (1842 - 1928)

Giovanni Giolitti (22 Ekim[1] veya 27 Ekim[2] 1842 - 17 Temmuz 1928,) İtalyan devlet adamı. 1892 ve 1921 yılları arasında tam beş kez İtalya başbakanı olmuştur.

Giovanni Giolitti
İtalya başbakanı
Görev süresi
15 Mayıs 1892 - 15 Aralık 1893
Yerine geldiği Antonio Starabba
Yerine gelen Francesco Crispi
Görev süresi
3 Kasım 1903 - 12 Mart 1905
Yerine geldiği Giuseppe Zanardelli
Yerine gelen Tommaso Tittoni
Görev süresi
29 Mayıs 1906 - 11 Aralık 1909
Yerine geldiği Sidney Sonnino
Yerine gelen Sidney Sonnino
Görev süresi
30 Mart 1911 - 21 Mart 1914
Yerine geldiği Luigi Luzzatti
Yerine gelen Antonio Salandra
Görev süresi
15 Haziran 1920 - 4 Temmuz 1921
Yerine geldiği Francesco Nitti
Yerine gelen Ivanoe Bonomi
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Ekim veya 27 Ekim 1842
Mondovì, Piemonte, Sardinya Krallığı
Ölüm 17 Temmuz 1928
Cavour, İtalya

Önceki hayatı ve siyasete girişi

değiştir

1842 yılında, o zamanki Sardinya Krallığının Piemonte kentinde dünya'ya geldi. Torino Üniversitesi'nde hukuk öğrenimini gördü. 1860 yılında, öğrenimini tamamladıktan sonra, yirmi yıl boyunca maliye ve yöneticilik alanlarında görev alarak deneyim kazandı. 1882 yılındaki seçimler sonunda İtalya Parlamentosuna girmeyi başardı. İlk başlarda siyasete isteksiz ve soğuk bakmış olmasına rağmen, Şubat 1886'daki bütçe görüşmelerinde maliye bakanı Agostino Magliani'yi eleştirerek dikkatleri üzerine çekti. Magliani'nin bakanlıktan düşürülmesi sonucunda, 9 Mart 1889'da maliye bakanı olarak Crispi hükûmetine girdi. Başbakan Francesco Crispi'nin istifası sonrası Antonio Starabba'nın kurduğu hükûmetin de Mayıs 1892'de düşmesi üzerine, 15 Mayıs 1892'de İtalya başbakanı olarak seçildi. Giolitti'nin başbakan oluşu birçok kişi için sürpriz olmuştu.

İlk başbakanlık dönemi ve siyasi sorunlar

değiştir

Giolitti'nin ilk Başbakanlık dönemi bazı siyasi başarısızlıklar ve kötü bir yönetim içerisinde geçti. İktidara geldikten sonra bir reform ve yeniden örgütlenme programı hazırlayan Giolitti'nin çabaları başarısızlıkla sonuçlandı. Sonra da adı, başka birçok hükûmet üyesiyle birlikte bir Banka skandalına karıştı. Aynı sıralarda, 1870'li yıllardan beri gelişmekte ve güçlenmekte olan sendikacılık ve sosyalist hareketlerin de yasal platforma geçmelerine yavaş yavaş izin verildi. Bu sırada Sicilya'da patlak veren grevleri ılımlı karşılaması yüzünden, parlamento'nun bazı sağ kanat üyeleri ve işverenlerin eleştirilerine hedef oldu. Tüm bu olumsuz gelişmeler sonucunda, Kasım 1893'te başbakanlık makamından istifa ettiğini açıkladı.

İstifası sonrası gelişmeler ve siyasete dönüşü

değiştir

İstifası sonrasında da eleştiri oklarının hedefinden kurtulamadı. Banka skandalı nedeniyle yeni başbakan Francesco Crispi'nin şiddetli saldırılarına hedef olan Giolitti; önce kendisini temize çıkardı, ardından da Crispi'ye zarar veren önemli kanıtlar ortaya koydu. Adowa'daki askeri yenilgi sonrası Crispi'nin Mart 1896'daki istifası ardından kurulan birçok hükûmetin oluşumunda perde arkasında etkin rol oynadı. 1901 yılında tüm ülkeyi saran grevleri yatıştırmak amacıyla önemli bir açıklama yaptı; hükûmetin asayişi koruyacağını, ama işçi-işveren ilişkilerinde tarafsız kalacağını duyurdu. Luigi Pelloux hükûmetinin, sol hareketlere karşı özgürlükleri kısıtlamaya kalkışması üzerine düşürülüşünden sonra kurulan Zanardelli hükûmetinde, Şubat 1901 - Haziran 1905 tarihleri arasında içişleri bakanı olarak görev aldı. Başbakan Zanardelli'nin istifasından sonra yeniden hükûmeti kurmakla görevlendirildi.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Ana Britannica Giovanni Giolitti maddesi, s.460
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2007. 


Siyasi görevi
Önce gelen:
Antonio Starabba
İtalya başbakanı
1892–1893
Sonra gelen:
Francesco Crispi
Önce gelen:
Giuseppe Zanardelli
İtalya başbakanı
1903–1905
Sonra gelen:
Tommaso Tittoni
Önce gelen:
Sidney Sonnino
İtalya başbakanı
1906–1909
Sonra gelen:
Sidney Sonnino
Önce gelen:
Luigi Luzzatti
İtalya başbakanı
1911–1914
Sonra gelen:
Antonio Salandra
Önce gelen:
Francesco Nitti
İtalya başbakanı
1920–1921
Sonra gelen:
Ivanoe Bonomi