Chilantaisaurus ("Jilantai Salt Lake [zh] kertenkele"[1]), Çin'in Geç Kretase yaşlı Ulansuhai Formasyonundan (Turoniyen yaşı, yaklaşık 92 milyon yıl önce) büyük bir teropod dinozor, olasılıkla bir neovenatorid veya ilkel bir coelurosaur cinsidir. C. tashuikouensis, tip tür, 1964 yılında Hu tarafından tanımlanmıştır.

Chilantaisaurus
Yaşadığı dönem aralığı: 92 myö
Turoniyen-Koniasiyen 
Chilantaisaurus tashuikouensisun yeniden kurulmuş iskeleti
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Klad: Avetheropoda
Cins: Chilantaisaurus
Hu, 1964
İkili adlandırma
Chilantaisaurus tashuikouensis
Hu, 1964

Tanım değiştir

 
Yaşam restorasyonu

Chilantaisaurus, ağırlığının 2,5 metrik ton (2,8 küçük ton)[2] ile 4 metrik ton (4,4 küçük ton) arasında olduğu tahmin edilen büyük bir teropoddu.[3] 2010 yılında Brusatte ve ark. onun, uyluk uzunluğu ölçümlerine dayanarak 6.000 kilogram (13.000 lb) kadar geldiğini kestirdiler.[4] Bununla birlikte, daha büyük uyluk çevresinin daha büyük lokomotor yüklere (daha büyük vücut kütlesi değil) daha yüksek dayanma kapasitesi gösterdiği göz önüne alındığında, 2020 çalışması holotipin vücut kütlesini 3,71 metrik ton (4,09 küçük ton) olarak belirledi.[5] Bu dinozorun 11 metre (36 ft) ile 13 metre (43 ft) uzunluğunda olduğu kestirilmektedir.[6][7]

Sınıflandırma değiştir

 
C. tashuikouensis'in bilinen öğelerini gösteren iskelet diyagramı

Hu, Chilantaisaurus'u Allosaurus'la ilişkili bir karnozor olarak kabul etti,[1] ancak sonraki bazı araştırmalar onun bir spinosaurid, olasılıkla spinosaurid ailesinin ilkel bir üyesi olabileceğini öne sürdü (Sereno, 1998; Chure, 2000; Rauhut, 2001) çünkü ön ayaklardaki büyük pençelerin o gruba özgü olduğu düşünülüyor. Diğer çalışmalar, allosauroidler, spinosauroidler ve coelurosaurialar ile bazı benzerlikleri olan neotetanuran teropodların alternatif bir dalının üyesi olabileceğini öne sürdü.[8]

2009 yılında yapılan bir araştırma, Chilantaisaurus'un aynı jeolojik oluşumdan gelen karnozor Shaochilong ile aynı hayvan olma olasılığını göz ardı etmenin zor olduğunu belirtti. Ancak, ikisi arasında çok büyük bir boyut farkı olduğunu fark ettiler.[9] Benson, Carrano ve Brusatte tarafından yapılan daha ileri araştırmalar, bunun Shaochilong ile ilk başta düşünüldüğü kadar yakından ilişkili olmadığını, ancak Hu'nun başlangıçta düşündüğü gibi, Allosaurus ile yakından ilişkili bir karnozor (Neovenatoridae ailesinden) olduğunu buldu.[2] Porfiri ve diğerleri tarafından yayınlanan filogenetik analiz 2018'de Chilantaisaurus'u ilkel bir coelurosauria olarak değerlendirdi.[10]

 
El pençesi, Tianjin Doğa Tarihi Müzesi

Çok zayıf kalıntılara dayanarak birkaç tür tanımlanmıştır. "Chilantaisaurus" sibiricus türü (daha önce gayri resmi olarak Allosaurus ? sibiricus veya Antrodemus ? sibiricus olarak biliniyordu), 1915'te Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya'nın Erken Kretase (Berriasian'dan Hauterivian aşamalarına) dönemlerine tarihlenen Turginskaya Svita'sında tek bir distal metatarsala dayanarak keşfedilmiştir.[11][12][13] Yeterince tanımlanmamıştır, bu nedenle ilişkileri tam olarak belirlenemez (Chure, 2000) ve bir Chilantaisaurus türü olarak yerleşimi son derece kuşkuludur. "Chilantaisaurus" maortuensis, 2009 yılında Shaochilong maortuensis olarak yeniden sınıflandırıldı.[9]

1979'da ayaktaki kemiklere ve parçalı kaval kemiğine dayanarak[14] "Chilantaisaurus" zheziangensis olarak adlandırılan ek bir tür, aslında bir therizinosaur taksonu.[15][16]

Aşağıdaki kladogram, Carrano ve diğerlerinin (2012) veri kümesine dayanan Sebastián Apesteguía, Nathan D. Smith, Rubén Juarez Valieri ve Peter J. Makovicky'nın 2016 analizini takip eder.[17]

Metriacanthosauridae  

Allosauria

Allosauridae  

Carcharodontosauria

Carcharodontosauridae  

Neovenatoridae

Deltadromeus  

Gualicho  

Neovenator  

Chilantaisaurus  

Megaraptora  

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Carnosaurian remains from Alashan, Inner Mongolia" (PDF). Vertebrata PalAsiatica (İngilizce). 8 (1): 42-63. 1964. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ a b Benson R.B.J. (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic". Naturwissenschaften. 97 (1): 71-78. doi:10.1007/s00114-009-0614-x. PMID 19826771. 
  3. ^ Predatory Dinosaurs of the World. New York: Simon and Schuster. 1988. s. 314. ISBN 9780671619466.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Brusatte, S.L. (2010). "The osteology of Shaochilong maortuensis, a carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Asia" (PDF). Zootaxa. 2334: 1-46. doi:10.11646/zootaxa.2334.1.1. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  5. ^ Persons (2020). "An Older and Exceptionally Large Adult Specimen of Tyrannosaurus rex". The Anatomical Record. 303 (4): 656-672. doi:10.1002/ar.24118. ISSN 1932-8486. PMID 30897281. 
  6. ^ Paul, G.S., 2010, The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press.
  7. ^ Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Xu, X. (2008). "The anatomy and systematic position of the theropod dinosaur Chilantaisaurus tashuikouensis Hu, 1964 from the Early Cretaceous of Alanshan, People's Republic of China" (PDF). Geological Magazine. published online (6): 778-789. doi:10.1017/S0016756808005475. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); Yazar eksik |soyadı2= (yardım)
  9. ^ a b Brusatte, S., Benson, R., Chure, D., Xu, X., Sullivan, C., and Hone, D. (2009). "The first definitive carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from Asia and the delayed ascent of tyrannosaurids." Naturwissenschaften, DOI:10.1007/s00114-009-0565-2
  10. ^ Juan D. Porfiri (2018). "A new megaraptoran theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bajo de la Carpa Formation of northwestern Patagonia". Cretaceous Research. 89: 302-319. doi:10.1016/j.cretres.2018.03.014. 
  11. ^ Riabinin, 1915. Zamtka o dinozavry ise Zabaykalya [A note on a dinosaur from the trans-Baikal region]. Trudy Geologichyeskago Muszeyah Imeni Petra Velikago Imperatorskoy Academiy Nauk. 8(5), 133-140.
  12. ^ Weishampel, David B; et al. (2004). "Dinosaur distribution (Early Cretaceous, Asia)." In: Weishampel, David B.; Dodson, Peter; and Osmólska, Halszka (eds.): The Dinosauria, 2nd, Berkeley: University of California Press. Pp. 563-570. 0-520-24209-2.
  13. ^ "Coelurosauria". theropoddatabase.com. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Nanjing Institute of Paleontology, (Ed.) (1979). "Cretaceous dinosaur fossils in southern China". Mesozoic and Cenozoic Redbeds in Southern China (Çince). Pekin: Science Press. ss. 342-350.  r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı2= (yardım) Translated paper 31 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  15. ^ Zanno (2010). "A taxonomic and phylogenetic re-evaluation of Therizinosauria (Dinosauria: Maniraptora)". Journal of Systematic Palaeontology. 8 (4): 503-543. doi:10.1080/14772019.2010.488045. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  16. ^ Qian (2012). "浙江白垩纪镰刀龙类恐龙" [Cretaceous therizinosaurs in Zhejiang of eastern China]. Journal of Geology (Çince). 36 (4): 337−348. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  17. ^ Sebastián Apesteguía (2016). "An Unusual New Theropod with a Didactyl Manus from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina". PLOS ONE. 11 (7): e0157793. doi:10.1371/journal.pone.0157793. PMC 4943716 $2. PMID 27410683. 

Dış bağlantılar değiştir

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chilantaisaurus 22 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.