Brezilya Portekizcesi
Brezilya Portekizcesi (Portekizce: Português brasileiro veya português do Brasil), Brezilya'da konuşulan ve Avrupa Portekizcesinden bazı farklılıkları olan bir Portekizce lehçesi.[2][3] Tüm çeşitleri arasında Portekizce dilinde ve dışında yaşayan 220 milyon Brezilyalı tarafından konuşulur. Brezilya Portekizcesi, dünyada en çok konuşulan, okunan ve yazılan Portekizce lehçesidir.
| Brezilya Portekizcesi | |
|---|---|
| português do Brasil, português brasileiro | |
| Bölge | Brezilya ve Arjantin, Paraguay ve Uruguay'ın bazı bölümleri |
| Etnisite | Brezilyalılar |
| Konuşan sayısı | 211 milyon (2020)[1] |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Önceki formlar | Eski Latince
|
| Yazı sistemi | Latin |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Brezilya |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | pt-BR |
| ISO 639-3 | – |
 | |
.svg)
- Caipira
- Kuzey kıyıları
- Baiano
- Fluminense
- Gaúcho
- Mineiro
- Nordestino
- Kuzey
- Paulistano
- Sertanejo
- Güney
- Florianopolitan
- Carioca
- Brasiliense
- Amazon
- Recifense
Portekiz Portekizcesi (ayrıca: Portekizce: português europeu (Avrupa Portekizcesi) olarak da adlandırılır) ile Brezilya Portekizcesi arasında kelime, telaffuz ve söz dizimi gibi, özellikle yerel dilde birçok fark vardır. 1990'larde Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu'nun kurulması, Portekizce konuşulan dünyada Portekizcenin ortak bir yazımını yarattı. Brezilya'nın MERCOSUR içindeki önemi nedeniyle, bu varyant normalde bu bloğa bağlı Güney Amerika ülkelerinde, özellikle Arjantin, Paraguay ve Uruguay'da incelenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri, Paraguay, Peru, Japonya ve çeşitli Avrupa ülkeleri gibi büyük Brezilya topluluklarının bulunduğu ülkelerde de Brezilya Portekizcesi'ni ana dili olarak konuşanlar vardır. Pedro Álvares Cabral, Brezilya'ya gelmeden önce, bugünün Brezilya topraklarında çeşitli etnik kökenlerden yerliler tarafından konuşulan binden fazla dil vardı. Bu dillerin Brezilya Portekizcesi çeşitliliği üzerinde büyük etkisi oldu ve yalnızca yeni terimler değil, aynı zamanda karakteristik bir tonlama da ekledi. Bir başka büyük etki, köle ticareti yoluyla gelen birçok Afrika dili tarafından uygulandı. Brezilya Portekizcesi, tarihi boyunca yerli ve Afrika dillerinin yanı sıra Fransızca, Almanca, İngilizce, İspanyolca ve İtalyancadan dilsel ödünçlemeler almıştır.
Sırasıyla PE (Avrupa Portekizcesi) ve PB (Brezilya Portekizcesi) veya PT ve PT_BR olarak kısaltılan Avrupa Portekizcesi ve Brezilya Portekizcesi arasında çeşitli farklılıklar vardır. Bu farklılıklar kelime dağarcığında, telaffuzda ve söz diziminde, özellikle yerel çeşitlerde kendini gösterirken, resmî metinlerde farklılıklar büyük ölçüde azalır. Her ikisi de kuşkusuz aynı dilin varyantlarıdır ve bu nedenle karşılıklı olarak anlaşılabilir. Farklı varyantlar arasındaki farklar, az ya da çok, tüm doğal dillerde ortaktır. Brezilya'yı Portekiz'den ayıran bir okyanusla ve beş yüz yıl sonra, dil iki ülkede aynı şekilde gelişmedi ve biri birbiriyle karşılaştırıldığında daha doğru olmayan iki farklı dil modeline yol açtı.
Farklılıklar
değiştir| Türkçe | Brezilya | Portekiz |
|---|---|---|
| tirbuşon | abridor de garrafas veya saca-rolhas | saca-rolhas |
| konserve açacağı | abridor de latas | abre-latas |
| kasap | açougue | talho |
| denizanası | água-viva veya medusa | água-viva, alforreca veya medusa |
| çamaşır suyu | água sanitária | água sanitária, lixívia |
| AIDS | AIDS | SIDA (Síndrome de Imunodeficiência Adquirida) |
| pırasa | alho-poró | alho-porro |
| Alo? | alô? | estou? |
| denize inme | amerissagem | amaragem |
| sulu boya | aquarela | aguarela |
| dosya | arquivo | ficheiro |
| forvet | atacante | avançado |
| iniş | aterrissagem | aterragem |
| emniyet şeridi | acostamento | berma |
| tuvalet | banheiro/toalete/lavabo/sanitário | casa de banho/lavabos/quarto de banho/sanitários |
| tramvay | bonde | elétrico |
| brokoli | brócolis | brócolos |
| kahvaltı | café da manhã | pequeno almoço |
| külot | calcinha | cuecas femininas |
| kamyon | caminhão | camião |
| kamyonet | caminhonete | carrinha |
| tişört | camiseta | camisola |
| pijama | camisola | camisa de dormir |
| Kanadalı | canadense | canadiano |
| kanser | câncer | cancro |
| Trabzon hurması | caqui | dióspiro |
| otostop | carona | boleia |
| kabriyole | carro conversível | carro descapotável |
| kimlik | carteira de identidade | bilhete de identidade |
| kirpik | cílio, pestana, celha | pestana |
| beton | concreto | betão |
| alafranga tuvalet | descarga | autoclismo |
| kalkış | decolagem | descolagem |
| yönetmen | diretor | realizador |
| dublaj | dublagem | dobragem |
| bant | durex, fita adesiva | fita-cola, fita adesiva |
| köşe vuruşu | escanteio | pontapé de canto |
| yara bandı | esparadrapo/bandeide | penso/penso-rápido |
| tren istasyonu | estação de trem | gare/estação |
| demiryolu | estrada de ferro | caminho de ferro |
| gecekondu | favela | bairro de lata |
| kulaklık | fones de ouvido | auscultadores, auriculares, fones |
| fren | freio, breque | travão, freio |
| gol | gol | golo |
| yudum | gole | golo |
| kaleci | goleiro | guarda-redes |
| çimen | grama, relva | relva |
| zımba | grampeador | agrafador |
| elektro gitar | guitarra | guitarra elétrica |
| polistiren/köpük | isopor | esferovite |
| İsrailli | israelense, israelita | israelita |
| mayo | maiô | fato de banho |
| biberon | mamadeira | biberão |
| metro | metrô | metro, metropolitano |
| Moskova | Moscou | Moscovo |
| bilgisayar faresi | mouse | rato |
| yüzme paleti | nadadeiras, pé-de-pato | barbatanas |
| azot | nitrogênio | azoto/nitrogénio |
| otobüs | ônibus | autocarro |
| Noel baba | Papai Noel | Pai Natal |
| langırt | pebolim/totó | matraquilhos |
| furgon | perua, van | carrinha |
| şeker elma meyvesi | pinha/fruta-do-conde | anona |
| Polonyalı | polonês/polaco | polaco |
| tuvalet | privada sanitária, vaso sanitário veya privada | retrete veya sanita |
| cankurtaran | salva-vidas veya guarda-vidas | salva-vidas veya nadador-salvador |
| sandviç | sanduíche | sandes veya sanduíche |
| sekreter | secretária | atendedor de chamadas |
| dondurma | sorvete | gelado |
| slip mayo | sunga veya calção de banho | calções de banho, calção de banho |
| ekran | tela | ecrã |
| telefon | telefone/celular | telemóvel |
| takım elbise | terno | fato |
| kale vuruşu | tiro de meta | pontapé de baliza |
| taraftar | torcida | claque |
| tren | trem | comboio |
| klasik gitar | violão | guitarra |
| defans | zagueiro | defesa central |
| 1990 İmla Anlaşması öncesi Portekiz Portekizcesi | 1990 İmla Anlaşması öncesi ve sonrası Brezilya Portekizcesi |
|---|---|
| acção | ação |
| baptismo | batismo |
| contacto | contato veya contacto (daha az yaygın) |
| contactar | contatar veya contactar (Kuzey ve Kuzeydoğu'da yaygın) |
| direcção | direção |
| eléctrico | elétrico |
| facto | fato veya facto (resmî kullanım veya Latince köken) |
| óptimo | ótimo |
| Brezilya | Portekiz |
|---|---|
| Eu o convido | Convido-o |
| Ele me viu | Ele viu-me |
| Eu te amo | Amo-te |
| Ele se encontra | Ele encontra-se |
| Me parece | Parece-me |
| Vou o encontrar | Vou encontrá-lo |
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "IBGE divulga as estimativas populacionais dos municípios em 2020" (Portekizce). Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
- ^ Pereira, Anthony W. (2020). Modern Brazil : a very short introduction (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198812081.
- ^ Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN 978-0199590599.