Basketbol Süper Ligi
Basketbol Süper Ligi, sponsorluk adıyla ING Basketbol Süper Ligi, 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'de en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Aynı zamanda ULEB'e göre Avrupa'nın en zorlu 4. ligidir. 16 takımla oynanan ligde kurulduğu sezondan günümüze kadar toplam 80 takım mücadele etme hakkı elde etmiştir. Ligde 5+1 yabancı kontenjanı kuralı uygulanmaktadır. Ayrıca takımlar istediği kadar yabancı ile sözleşme imzalayabilirler.
 | |
| Kuruluş | 3 Aralık 1966[1] |
|---|---|
| Ülke |
 Türkiye |
| Konfederasyon | FIBA Avrupa[2] |
| Takım sayısı | 16 |
| Alt lig | Türkiye Basketbol Ligi |
| Diğer kupa(lar) |
Türkiye Kupası Cumhurbaşkanlığı Kupası |
| Uluslararası kupa(lar) |
EuroLeague EuroCup Basketbol Şampiyonlar Ligi FIBA Europe Cup |
| Son şampiyon | Anadolu Efes (14. kez) |
| En başarılı takım | Anadolu Efes (14 kez) |
| Resmî site | bsl.org.tr |
 2019-20 Basketbol Süper Ligi | |
1966-67 sezonunda Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi adı ile kurulan ligin ilk şampiyonluğunu Altınordu basketbol takımı kazandı.[3] Son şampiyonluğu ise 2018-19 sezonunda Anadolu Efes kazandı.
TarihçeDüzenle
13 Aralık 1966 tarihine kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968-69 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolü canlanma dönemine girdi. 1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.[4]
1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faaliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan Türkiye Basketbol Şampiyonası'na katılması ile ulusal düzeyde yapılıyordu. 1966-1967 yılından sonra Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yönetmelik kararı ile Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.[4][6]
Sponsorluk ve yayın haklarıDüzenle
Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik AŞ arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Birinci Erkekler Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirilmiştir.[5] Bu anlaşma 2013-14 sezonu sonuna kadar sürmüş ve 6 sezon ligler Beko adı ile birlikte anılmıştır. 2013-14 sezonu sonunda Beko firması basketbol ligine verdiği isim sponsorluğunu devam ettirmeyeceğini açıklamıştır.[7] 2014-15 sezonu ile birlikte Erkekler 1. Basketbol Ligi "Türkiye Basketbol Ligi" olarak adlandırılmış ve yeni sezon "Türkiye Basketbol Ligi" adı ile 11 Ekim 2014 tarihinde başlamıştır. 22 Aralık 2014 tarihinde Kahve Diyarı ile 1 yıllık sponsorluk anlaşması yapılmıştır.[8] 2015 yılı itibarı ile önce Spor Toto ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, sonra da ligin federasyon nezdindeki ismi Basketbol Süper Ligi olarak değiştirilmiştir. Böylelikle ligin yeni ismi ise Spor Toto Basketbol Süper Ligi olmuştur. 2019 yılı itibarı ile ING ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, böylelikle ligin yeni ismi de ING Basketbol Süper Ligi olmuştur.
Digiturk, 14 Ağustos 2008 tarihinde Türkiye Basketbol Federasyonu'nun açmış olduğu ve NTV Spor ile D-Smart'ın da katıldığı tüm maçların yayın hakları ihalesini 13.500.000$ bedelle kazanarak, 2008-09 sezonundan günümüze kadar tüm sezon maçlarını yayınlama hakkına sahip olan Digiturk, Türkiye Basketbol Ligi maç yayınlarını LigTV 2 ve LigTV 3 kanallarından sürdürmüştür.[9][10] 24 Aralık 2014 tarihinde imzalanan anlaşma ile 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere 3 sezon boyunca Digiturk ve NTV Spor'dan yayınlanmıştır.[11] 5 Temmuz 2018 tarihinde ise Türk Telekom, yayın hakları ihalesini kazanarak 2018-19 sezonundan itibaren 3 sezon boyunca Basketbol Süper Ligi maçlarının yayın haklarını almıştır ve Tivibu Spor kanalından izleyicileriyle buluşturmaktadır.[12]
StatüDüzenle
Ligde 16 takım lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.[14]
Normal lig karşılaşmalarıDüzenle
Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.
Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;
- İlk sekiz sırayı alan takımlar Play-off maçlarını oynamaya hak kazanırlar.
- 9. ile 14. sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
- 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Türkiye Basketbol Ligi'nde yer alırlar.[14]
Çeyrek ve yarı final müsabakalarıDüzenle
Play-off'un tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır.
Çeyrek final müsabakaları kazanılmış 2 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 2. maç rakip sahada ve 3. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır. Yarı final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk iki maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4. maçlar rakip sahada ve 5. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.
FinalDüzenle
Final müsabakaları kazanılmış 4 maç üzerinden oynanır. İlk iki maç, normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4. maçlar rakip sahada, gerekmesi halinde 5. maç ligi üst sırada bitiren 6. maç rakip sahada ve 7. maç yine ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.
Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında 4. galibiyetini alan takım sezonu Basketbol Süper Ligi Şampiyonu olarak tamamlar.
MedyaDüzenle
BSL yayıncılık haklarını 2008-09 sezonu itibarıyla Digiturk platformu bünyesinde bulunan beIN Sports 3 kanalı elinde bulundurmaktadır. Normal sezon ve play-off maçlarının tamamı aynı kanal üzerinden izleyiciye ulaşmaktadır.
Ligin aynı zamanda bsl.org.tr adresinde yayın yapmakta olan resmi web sayfası bulunmaktadır. Site üzerinden maç sonuçları ve istatistikleri, takım bilgileri, puan durumu gibi bilgilere erişim sağlanmaktadır.
OrganizasyonDüzenle
Avrupa KupalarıDüzenle
Türk takımlarının Avrupa kupaları tarihi
İlk kez 1959-60 sezonunda Fenerbahçe'nin katıldığı Avrupa Kupaları'na toplam 36 Türk takımı katılmıştır. 1992-93 sezonunda 2 numaralı kupa olan Saporta Kupası'nda final oynayan ama kazanamayan Anadolu Efes, 1995-96 sezonunda 3 numaralı kupa olan Koraç Kupası'nı kazanarak ilk büyük başarıyı kaydetmiştir. 1999-00 ve 2000-01 sezonlarında da üst üste iki kez EuroLeague'de final four oynayarak bu kupada da bir ilki gerçekleştiren Anadolu Efes'in ardından 2000'li yıllarda Türk basketbolu Avrupa'da ardı ardına başarılar alarak çıkışa geçmiştir. 2011-12 sezonunda 3 numaralı kupa olan EuroChallenge'ı Beşiktaş kazanmış, 2015-16 sezonunda da 2 numaralı kupa olan EuroCup'da GalatasarayŞampiyon olarak o zamana kadar ki en büyük Avrupa başarısını yakalamıştır. Fakat bir yıl sonra 2016-17 sezonunda Fenerbahçe Avrupa'nın 1 numaralı ve en büyük organizasyonu olan EuroLeague'de Şampiyon olarak bir ilki gerçekleştirmiştir. Son olarak 2017-18 2 numaralı kupa olan EuroCup'da Darüşşafaka Şampiyon olmuştur. Ayrıca Fenerbahçe, beş kez arka arkaya Final Four (2015, 2016, 2017, 2018, 2019) katılımı gerçekleştiren tek Türk basketbol takımıdır.
2018-19 sezonunda EuroLeague'de final-four'a ilk kez 2 takımla katılma başarısı gösterdi. Fenerbahçe, dördüncü olurken, Anadolu Efes ilk kez final oynama başarısı göstermesine rağmen kazanamayarak ikinci olmuştur. Bu aynı zamanda Efes'in Euroleague'de ki en büyük başarısıdır.
2019-2020 sezonunda Avrupa'da mücadele eden Türk takımlarıDüzenle
| Takım | Kupa | Sonuç |
|---|---|---|
| Anadolu Efes | EuroLeague | Normal Sezon 5/18 |
| Fenerbahçe Beko | Normal Sezon 14/18 | |
| Darüşşafaka Tekfen | EuroCup | Normal Sezon 3/6 |
| Galatasaray Doğa Sigorta | Normal Sezon 2/6 | |
| Tofaş | Normal Sezon 3/6 | |
| Beşiktaş Sompo Japan | Champions League | Normal Sezon 7/8 |
| Gaziantep Basketbol | Normal Sezon 6/8 | |
| Teksüt Bandırma | Normal Sezon 5/8 | |
| Türk Telekom | Normal Sezon 2/8 | |
| Bahçeşehir Koleji | FIBA Europe Cup | Normal Sezon 2/4 |
| Pınar Karşıyaka | Normal Sezon 2/4 |
All StarDüzenle
Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Türkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Türk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet üzerinden seçilerek Türk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gösteri amaçlı basketbol maçı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Üç sayı yarışması, Smaç yarışması ve Yetenek yarışması gerçekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Spor Salonu'nda gerçekleştirildi.[15][16]
2004, 2005 ve 2006 yıllarında Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007-2014 yıllarında Beko All Star adı ile düzenlenmiştir.[5][17] 2015 yılında tekrar Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile anılmıştır.
2016 yılında ise organizasyon, ligin yeni sponsoru ile birlikte anılarak Spor Toto All Star adını almıştır.
2019-20 Sezonu TakımlarıDüzenle
2019-20 Basketbol Süper Ligi, 16 takımla oynanacaktır. Bu takımlardan yarısı İstanbul takımıdır.
Avrupa kupalarına katılacak takımlar:
EuroLeague: Fenerbahçe Doğuş, Anadolu Efes.
EuroCup: Galatasaray, Tofaş, Darüşşafaka
FİBA Şampiyonlar Ligi: Bandırma, Beşiktaş,Türk Telekom, Gaziantep Basketbol
FIBA Europe Cup: Pınar Karşıyaka, Bahçeşehir Koleji
2018-19 sezonu sonunda play-off finali serisini 4-3 önde tamamlayan Anadolu Efes şampiyon, Fenerbahçe 2.olmuştur. Ligi son sırada tamamlayan Sakarya BŞB küme düşmüştür.
2019-20 Sezonunda 1. Ligden yükselen Bursaspor ve Ormanspor, Süper Ligin yeni takımları olmuştur.
| 2019-20 Basketbol Erkekler Süper ligi Takımları | |||||||
| Sıra | İl | İlçe | Takım | Salon | Kapasite | 2017-18 Sonu | 2019-20 Başı |
| 1 | İstanbul | Bahçelievler | Anadolu Efes | Sinan Erdem Spor Salonu | 16.000 | Lig 3/16 | Şampiyon |
| 2 | İstanbul | Kadıköy | Fenerbahçe Beko | Ülker Spor Salonu | 12.687 | Şampiyon | Lig 2/15 |
| 3 | İstanbul | Kağıthane | Galatasaray Doğa Sigorta | Sinan Erdem Spor Salonu | 16.000 | Lig 9/16 | Lig 3/15 |
| 4 | Bursa | Nilüfer | Tofaş | Tofaş Spor Salonu | 5.750 | Lig 2/16 | Lig 3/15 |
| 1 | Gaziantep | Şehitkamil | Gaziantep Basketbol | Karataş Şahinbey Spor Salonu | 5.500 | Lig 14/16 | Lig 5/15 |
| 2 | İstanbul | Beşiktaş | Beşiktaş Sompo Sigorta | BJK Akatlar Salonu | 2.890 | Lig 5/16 | Lig 6/15 |
| 3 | Ankara | Yenimahalle | Türk Telekom | Ankara Spor Salonu | 9.984 | Süper lige çıktı | Lig 7/15 |
| 4 | Balıkesir | Bandırma | Teksüt Bandırma BK | Kara Ali Acar Spor Salonu | 2.500 | Lig 3/16 | Lig 8/15 |
| 9 | İstanbul | Başakşehir | Bahçeşehir Koleji | Akatlar Spor ve Kültür Komp. | 2.890 | Süper lige alındı | Lig 9/15 |
| 10 | İstanbul | Sarıyer | Darüşşafaka Tekfen | Ayhan Şahenk Spor Salonu | 3.509 | Lig 6/16 | Lig 10/15 |
| 11 | İzmir | Karşıyaka | Pınar Karşıyaka | M.K.Atatürk Karşıyaka Spor S. | 4.800 | Lig 10/16 | Lig 11/15 |
| 12 | İstanbul | Büyükçekmece | Arel Ü.Büyükçekmece | Gazanfer Bilge Spor Salonu | 2.500 | Lig 12/16 | Lig 12/15 |
| 13 | Afyonkarahisar | Merkez | Afyon Belediyespor | Prof. Dr. Veysel Eroğlu Spor S. | 2.833 | Süper lige çıktı | Lig 14/15 |
| 14 | İstanbul | Şişli | Sigortam.net İTÜ BB | Ahmet Cömert Spor Salonu | 2.200 | Lig 10/18 | 1. Lig 3/16-alındı |
| 15 | Bursa | Nilüfer | Bursaspor | Tofaş Spor Salonu | 5.750 | Lig 4/18 | 1. Ligden çıktı |
| 16 | Ankara | Yenimahalle | Ormanspor | Ankara Spor Salonu | 9.984 | Lig 11/18 | 1. Ligden çıktı |
*Türkiye Basketbol Federasyonu Yönetim Kurulu’nun 19 Eylül 2019 tarihli kararıyla; çekildiğini bildiren İstanbul BBSK yerine Sigortam.net İTÜ BB’nin Basketbol Süper Ligi’ne kabulüne karar verilmiştir.
Lig şampiyonlarıDüzenle
Sezonlara göre şampiyonluklarDüzenle
Son 10 sezonun şampiyonları :
Şampiyon takımlarDüzenle
| Kulüp | Şampiyonluk | İkincilik | Şampiyonluk kazanılan yıllar |
|---|---|---|---|
| Anadolu Efes | 1979, 1983, 1984, 1992, 1993, 1994, 1996, 1997, 2002, 2003, 2004, 2005, 2009, 2019 | ||
| Fenerbahçe | 1991, 2007, 2008, 2010, 2011, 2014, 2016, 2017, 2018 | ||
| Eczacıbaşı | 1976, 1977, 1978, 1980, 1981, 1982, 1988, 1989 | ||
| Galatasaray | 1969, 1985, 1986, 1990, 2013 | ||
| İTÜ | 1968, 1970, 1971, 1972, 1973 | ||
| Ülkerspor | 1995, 1998, 2001, 2006 | ||
| Beşiktaş | 1975, 2012 | ||
| Tofaş | 1999, 2000 | ||
| Pınar Karşıyaka | 1987, 2015 | ||
| Altınordu | 1967 | ||
| Muhafızgücü | 1974 |
Lige katılımlarDüzenle
|
Ligin kuruluşundan bu yana 80 takımın mücadele ettiği ligin ilk sezonunda yer alan 12 takımdan dört tanesi; Fenerbahçe, Galatasaray, İTÜ Basket ve Karşıyaka günümüzde de Basketbol Süper Lig'inde mücadele etmektedir. Fenerbahçe ve Galatasaray, ligin kuruluşundan bu yana hiç küme düşmedi ve 54 sezonun tamamında ligde yer aldı. 1978-79 sezonunda yükselen Anadolu Efes, 2004-05 sezonunda yükselen Bandırma BK, 2012-13 sezonunda yükselen Gaziantep Basketbol, 2015-16 sezonunda yükselen Büyükçekmece Basketbol, 2018-19 sezonunda yükselen Afyon Belediyespor, 2018-19 sezonunda yükselen Bahçeşehir Koleji, 2019-20 sezonunda yükselen Bursaspor ve 2019-20 sezonunda yükselen OGM Ormanspor lige yükselmesi sonrasında sürekli olarak ligdeki varlığını sürdürdü. Not:2019-20 dahil edilmiştir. |
KaynakçaDüzenle
- ^ "Baskette Türkiye Ligine başlanıyor". Milliyet. 3 Aralık 1966. s. 8.
- ^ Turkey Basketball Federation (İngilizce), FIBA Europe Resmi Web Site
- ^ Rakamlarla TBL tarihi, Sporx.com
- ^ a b Basketbol Tarihi, Basketbol Tarihçesi, NBA Türkiye
- ^ a b c Türkiye Basketbol Ligi'nin Yeni Adı "Beko Basketbol Ligi" Oldu, Haberler.com
- ^ Türkiye'de Basketbol, Netbul.com
- ^ "Beko, basketbolun sponsorluğundan çekilme kararı aldı iddiası". Hürriyet. 12 Temmuz 2014. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014.
- ^ "Kahve Diyarı, Türkiye Basketbol Ligi'nin Resmi Sponsoru Oldu". Türkiye Basketbol Federasyonu. 22 Aralık 2014. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2014.
- ^ Digiturk'ten smaç! Maraton
- ^ Basketbol ligi Digiturk'te, Guncel.net
- ^ "TBL 3 sezon Digiturk ve NTV Spor'da!". NTVSpor.net. 24 Aralık 2014. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014.
- ^ TBF ile Türk Telekom yayın anlaşması imzaladı, Sporx.com
- ^ Abdi İpekçi'nin çevre düzenlemelerine hız veriliyor, EuroBasket 2001
- ^ a b Türkiye Basketbol Ligi Statüsü, fenerbahçeulkerspor.org
- ^ Beko All-Star için geri sayım başladı, NTVMSNBC.com
- ^ Beko All Star 2007 kadrosu açıklandı, Sabah Gazetesi
- ^ BEKO ALL-STAR'da, Spor ve Eğlencenin Bir araya Geldiği Büyük Bir Şölen Yaşandı., Beko Elektronik
Dış bağlantılarDüzenle
| Wikimedia Commons'ta Basketbol Süper Ligi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |