Basketbol Süper Ligi

Türkiye'deki en üst düzey basketbol ligi

Basketbol Süper Ligi sponsorluk adıyla Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi, 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'deki en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Aynı zamanda ULEB'e göre Avrupa'nın en zorlu 3. ligidir.[3] Ligde resmi müsabaka kadrosunda maksimum dördü oyunda olacak şekilde 7 yabancı basketbolcu kontenjanı kuralı uygulanmaktadır.[4] Ayrıca takımlar bir sene içinde 12 yabancı basketbolcu ile sözleşme imzalayabilirler.

Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi
Kuruluş3 Aralık 1966[1]
ÜlkeTürkiye Türkiye
KonfederasyonFIBA Avrupa[2]
Takım sayısı16
Alt ligTürkiye Basketbol Ligi
Diğer kupa(lar)Türkiye Kupası
Cumhurbaşkanlığı Kupası
Uluslararası kupa(lar)EuroLeague
EuroCup
Basketbol Şampiyonlar Ligi
FIBA Europe Cup
Son şampiyonFenerbahçe
(11. şampiyonluğu)
En başarılı takımAnadolu Efes
(16 kez)
TV yayıncısıbeIN Sports
Resmî sitebsl.org.tr
2024-25 Basketbol Süper Ligi

1966-67 sezonunda Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi adı ile kurulan ligin ilk şampiyonluğunu Altınordu kazandı.[5]

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2023-24 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Fenerbahçe'dir.

Tarihçe

değiştir

13 Aralık 1966 tarihine kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968-69 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolu canlanma dönemine girdi. 1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.[6]

 
Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 2013-14 sezonu sonuna kadar Beko Basketbol Ligi olarak anılmıştır.[7]

1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faaliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan Türkiye Basketbol Şampiyonası'na katılması ile ulusal düzeyde yapılıyordu. 1966-1967 yılından sonra Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yönetmelik kararı ile Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.[6][8]

Sponsorluk ve yayın hakları

değiştir

Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik AŞ arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Birinci Erkekler Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirilmiştir.[7] Bu anlaşma 2013-14 sezonu sonuna kadar sürmüş ve 6 sezon ligler Beko adı ile birlikte anılmıştır. 2013-14 sezonu sonunda Beko firması basketbol ligine verdiği isim sponsorluğunu devam ettirmeyeceğini açıklamıştır.[9] 2014-15 sezonu ile birlikte Erkekler 1. Basketbol Ligi "Türkiye Basketbol Ligi" olarak adlandırılmış ve yeni sezon "Türkiye Basketbol Ligi" adı ile 11 Ekim 2014 tarihinde başlamıştır. 22 Aralık 2014 tarihinde Kahve Diyarı ile 1 yıllık sponsorluk anlaşması yapılmıştır.[10] 2015 yılı itibarıyla önce Spor Toto ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, sonra da ligin federasyon nezdindeki ismi Basketbol Süper Ligi olarak değiştirilmiştir. Böylelikle ligin yeni ismi ise Spor Toto Basketbol Süper Ligi olmuştur. 2019 yılı itibarıyla ING ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, böylelikle ligin yeni ismi de ING Basketbol Süper Ligi olmuştur. 2022-2023 sezonu öncesi ING ile isim sponsorluğu anlaşması sona ermiş ve Türkiye Sigorta ile 3 yıllığına isim sponsorluğunda anlaşılarak ligin yeni ismi Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi olmuştur.

Digiturk, 14 Ağustos 2008 tarihinde Türkiye Basketbol Federasyonu'nun açmış olduğu ve NTV Spor ile D-Smart'ın da katıldığı tüm maçların yayın hakları ihalesini 13.500.000$ bedelle kazanarak, 2008-09 sezonundan günümüze kadar tüm sezon maçlarını yayınlama hakkına sahip olan Digiturk, Türkiye Basketbol Ligi maç yayınlarını LigTV 2 ve LigTV 3 kanallarından sürdürmüştür.[11][12] 24 Aralık 2014 tarihinde imzalanan anlaşma ile 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere 3 sezon boyunca Digiturk ve NTV Spor'dan yayınlanmıştır.[13] 5 Temmuz 2018 tarihinde ise Türk Telekom, yayın hakları ihalesini kazanarak 2018-19 sezonundan itibaren 3 sezon boyunca Basketbol Süper Ligi maçlarının yayın haklarını almıştır ve Tivibu Spor kanalından izleyicileriyle buluşturmuştur.[14] 2020-21 ve 2021-22 sezonlarında bazı karşılaşmalar ayrıca TRT Spor'dan da yayınlanmıştır. 2022-23 sezonu itibarıyla 3 yıl süreyle ligin yayıncı kuruluşu beIN Sports olmuştur.

Statü (2024-25) [15]

değiştir
 
2021-22 sezonundaki Galatasaray-Fenerbahçe maçı öncesi.

Ligde 16 takım lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.

Normal lig karşılaşmaları

değiştir

Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.

Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;

  • Birinciden altıncıya (1.-6.) kadar, ilk altı (6) sırayı alan takımlar "PLAY-OFF" müsabakalarını oynamaya hak kazanırlar. Yedinci (7.), sekizinci (8.), dokuzuncu (9.) ve onuncu (10) sırayı alan takımlar "PLAY-IN" müsabakalarını oynamaya hak kazanırlar.
  • 11. ile 14. sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
  • 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Türkiye Basketbol Ligi'nde yer alırlar.[16]

Play-In müsabakaları

değiştir

“PLAY-IN" in müsabakaları tek maç üzerinden ligi üst sırada bitiren takımın ev sahipliğinde oynanır.

a) Play-In 1. Tur Müsabakaları Normal Sezonu yedinci (7.) ve onuncu (10.) sıra aralığında bitiren takımlar; Turun Yedinci (7.) ile sekizinci (8.) (Turun galibi Normal Sezon yedincisi (7.si) olarak Play-Off'a katılır. mağlubu "A" olarak isimlendirilir) tamamlar) Dokuzuncu (9.) ile onuncu (10.) (Turun galibi "B" olarak isimlendirilir, turun mağlubu sezonu şeklinde eşleşirler.

b) Play-In 2. Tur Müsabakaları Play-In 1. tur müsabakaları sonucunda 7-8 (A) eşleşmesinin mağlubu ile 9-10 (B) eşleşmesinin galibi arasında oynanır. Turu geçen takım Normal Sezon sekizincisi (8.) olarak Play-Offa katılır.

Play-off müsabakaları

değiştir

Play-off müsabakalarının tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları müsabaka sonuçları ne olursa olsun seriler 0-0 başlar.

Play-off çeyrek final müsabakaları

değiştir

Çeyrek Final müsabakaları kazanılmış iki (2) müsabaka üzerinden oynanır. Normal Sezonu ilk 6'da bitiren takımlar ile Play-In den gelen takımlar;

Birinci (1.) ile Play-In 2. turundan gelen takım (8.), ikinci (2.) ile Play-In 1. turundan gelen takım (7.), üçüncü (3.) ile altıncı (6.), dördüncü (4.) ile beşinci (5.) şeklinde eşleşirler.

Play-off yarı final-final müsabakaları

değiştir

Çeyrek Final müsabakaları sonucunda tur atlayan takımları arasında oynanır. Turu geçen iki takım finalde eşleşirler. Yarı Final müsabakaları kazanılmış üç (3) müsabaka üzerinden oynanır.

Final müsabakaları kazanılmış dört (4) müsabaka üzerinden oynanır. Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında dördüncü galibiyetini alan takım Basketbol Süper Ligi Şampiyonu olur.

Play-off'un tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır.

 
Fenerbahçe Basketbol takımı, Ülker'in takımını ligden çekip, Fenerbahçe'nin isim sponsoru olması ile birlikte üst üste iki yıl TBL şampiyonu oldu.
 
2017-18 sezonundaki Anadolu Efes-Pınar Karşıyaka maçı bitiminden bir görünüm.

BSL yayıncılık haklarını 2022-23 sezonu itibarıyla 3 yıl süreyle Digiturk platformu bünyesinde bulunan beIN Sports elinde bulundurmaktadır. Normal sezon ve play-off maçlarının tamamı aynı kanal üzerinden izleyiciye ulaşmaktadır.

Ligin aynı zamanda bsl.org.tr adresinde yayın yapmakta olan resmî web sayfası bulunmaktadır. Site üzerinden maç sonuçları ve istatistikleri, takım bilgileri, puan durumu gibi bilgilere erişim sağlanmaktadır.

Organizasyon

değiştir

Avrupa Kupaları

değiştir

İlk kez 1958 sezonunda Modaspor'un[17] katıldığı Avrupa Kupaları'na toplam 36 Türk takımı katılmıştır. 1992-93 sezonunda 2 numaralı kupa olan Saporta Kupası'nda final oynayan ama kazanamayan Anadolu Efes, 1995-96 sezonunda 3 numaralı kupa olan Koraç Kupası'nı kazanarak ilk büyük başarıyı kaydetmiştir. 1999-00 ve 2000-01 sezonlarında da üst üste iki kez EuroLeague'de final four oynayarak bu kupada da bir ilki gerçekleştiren Anadolu Efes'in ardından 2000'li yıllarda Türk basketbolu Avrupa'da ardı ardına başarılar alarak çıkışa geçmiştir. 2011-12 sezonunda 3 numaralı kupa olan EuroChallenge'ı Beşiktaş kazanmış, 2015-16 sezonunda da 2 numaralı kupa olan EuroCup'ta Galatasaray Şampiyon olarak o zamana kadarki en büyük Avrupa başarısını yakalamıştır. Fakat bir yıl sonra 2016-17 sezonunda Fenerbahçe Avrupa'nın 1 numaralı ve en büyük organizasyonu olan EuroLeague'de Şampiyon olarak bir ilki gerçekleştirmiştir. Son olarak 2017-18 2 numaralı kupa olan EuroCup'ta Darüşşafaka Şampiyon olmuştur. Ayrıca Fenerbahçe, beş kez arka arkaya Final Four (2015, 2016, 2017, 2018, 2019) katılımı gerçekleştiren tek Türk basketbol takımıdır.

Türk basketbolu 2018-19 sezonunda EuroLeague'de final-four'a ilk kez 2 takımla katılma başarısı gösterdi. Fenerbahçe dördüncü olurken, Anadolu Efes ilk kez final oynama başarısı göstermesine rağmen kazanamayarak ikinci oldu. Fenerbahçe 2017-18 ve 2024-25 sezonlarında, Anadolu Efes ise 2020-21 ve 2021-22 sezonlarinda ikişer kere EuroLeague'i şampiyon olarak tamamladılar.

All Star

değiştir

Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Türkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Türk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet üzerinden seçilerek Türk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gösteri amaçlı basketbol maçı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Üç sayı yarışması, Smaç yarışması ve Yetenek yarışması gerçekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Arena'nda gerçekleştirildi.[18][19]

2004, 2005 ve 2006 yıllarında Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007-2014 yıllarında Beko All Star adı ile düzenlenmiştir.[7][20] 2015 yılında tekrar Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile anılmıştır.

2016 yılında ise organizasyon, ligin yeni sponsoru ile birlikte anılarak Spor Toto All Star adını almıştır.

2024-2025 Sezonu Takımları

değiştir
2024-25 Basketbol Erkekler Süper Ligi Takımları
Sıra İl İlçe Takım Salon Kapasite [21] 2023-24 sonu 2024-25 sonu
1 İstanbul Kadıköy Fenerbahçe Ülker Spor Salonu 13.200 Şampiyon Play-off
2 İstanbul Beşiktaş Beşiktaş Akatlar Spor Kompleksi 3.200 Lig 3/16 Play-off
3 İstanbul Zeytinburnu Anadolu Efes Basketbol Gelişim Merkezi 10.000 Lig 2/16 Play-off
4 Bursa Nilüfer Tofaş Tofaş Spor Salonu 7.500 Lig 11/16 Play-off
5 İstanbul Bakırköy Bahçeşehir Koleji Sinan Erdem Spor Salonu 16.500 Lig 13/16 Play-off
6 Mersin Yenişehir Mersin SK Servet Tazegül Spor Salonu 7500 TBL'den çıktı Play-off
7 İstanbul Zeytinburnu Galatasaray Basketbol Gelişim Merkezi 10.000 Lig 5/16 Play-off
10 Ankara Altındağ Türk Telekom Ankara Spor Salonu 9.984 Lig 8/16 Play-off
8 İstanbul Büyükçekmece Büyükçekmece Basketbol Gazanfer Bilge Spor S. 2.500 Lig 10/16 Lig 9/16
9 Bursa Nilüfer Bursaspor Tofaş Spor Salonu 7.500 Lig 9/16 Lig 10/16
11 İzmir Aliağa Aliağa Petkimspor ENKA Spor Salonu 2.500 Lig 7/16 Lig 11/16
12 Denizli Merkezefendi Merkezefendi Belediyesi. Pamukkale Üni. Spor S. 3.490 Lig 12/16 Lig 12/16
13 Manisa Yunusemre Manisa Basket Muradiye Spor Salonu 3.500 Lig 6/16 Lig 13/16
14 İzmir Karşıyaka Karşıyaka M.K.Atatürk Karşıyaka S.S. 4.800 Lig 4/16 Lig 14/16
15 İstanbul Sarıyer Darüşşafaka Ayhan Şahenk Spor Salonu 3.509 Lig 14/16 TBL'ye düştü
16 Yalova Merkez Semt 77 Yalova BK 90. Yıl Spor Salonu 2500 TBL'den çıktı TBL'ye düştü

Lig şampiyonları

değiştir

Sezonlara göre şampiyonluklar

değiştir

Son 10 sezonun şampiyonları:

Sezon
Şampiyon
Normal Sezon
Çeyrek final
Yarı final
Final
Koç
Sayı Kralı
2014-15
Pınar Karşıyaka
19-11
Banvit (2-1)
Fenerbahçe (3-1)
Anadolu Efes (4-1)
  Ufuk Sarıca
  Troy DeVries (22.00 ppg)
2015-16
Fenerbahçe
24-6
Uşak Sportif (2-0)
Galatasaray (3-1)
Anadolu Efes (4-2)
  Željko Obradović
  Adrien Moerman (18.01 ppg)
2016-17
Fenerbahçe
28-2
Tofaş (2-0)
Darüşşafaka (3-0)
Beşiktaş (4-0)
  Željko Obradović
  Ricky Ledo (21.1 ppg)
2017-18
Fenerbahçe
27-3
Sakarya BŞB (2-0)
Banvit (3-0)
Tofaş (4-1)
  Željko Obradović
2018-19
Anadolu Efes
25-3
Banvit (2-0)
Galatasaray (3-0)
Fenerbahçe (4-3)
  Ergin Ataman
2019-20
COVID-19 pandemisi nedeniyle lig önce ertelenmiş, daha sonra ise iptal edilmiştir.
2020-21
Anadolu Efes
29-1
Gaziantep BK (2-0)
Beşiktaş (3-0)
Fenerbahçe (3-0)
  Ergin Ataman
2021-22
Fenerbahçe
24-6
Bursaspor (2-1)
Darüşşafaka (3-1)
Anadolu Efes (3-1)
  Aleksandar Đorđević
2022-23
Anadolu Efes
22-8
Darüşşafaka (2-0)
Fenerbahçe (3-1)
Pınar Karşıyaka (3-0)
  Ergin Ataman
2023-24
Fenerbahçe
25-5
PETKİM (2-0)
Beşiktaş (3-0)
Anadolu Efes (3-1)
  Šarūnas Jasikevičius

Şampiyon takımlar

değiştir
Kulüp Şampiyonluk İkincilik Kazanılan yıllar
Anadolu Efes
16
14
1979, 1983, 1984, 1992, 1993, 1994, 1996, 1997, 2002, 2003, 2004, 2005, 2009, 2019, 2021, 2023
Fenerbahçe
11
10
1991, 2007, 2008, 2010, 2011, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022, 2024
Eczacıbaşı
8
1
1976, 1977, 1978, 1980, 1981, 1982, 1988, 1989
Galatasaray
5
4
1969, 1985, 1986, 1990, 2013
İTÜ
5
1
1968, 1970, 1971, 1972, 1973
Ülkerspor
4
5
1995, 1998, 2001, 2006
Beşiktaş
2
7
1975, 2012
Tofaş
2
3
1999, 2000
Karşıyaka
2
2
1987, 2015
Altınordu
1
-
1967
Muhafızgücü
1
-
1974

Lige katılımlar

değiştir