Basilosauridae

tarih öncesi balina familyası

Basilosauridae, soyu tükenmiş deniz memelilerinin parafiletik bir familyasıdır. Orta ila geç Eosen döneminde yaşadılar ve Antarktika dahil tüm kıtalardan biliniyorlar.[2][3] Muhtemelen ilk tamamen suda yaşayan balinalardı.[4][5]

Basilosauridae
Yaşadığı dönem aralığı: 43-33,9 myö
Uintan-Oligosen[1] 
Saghacetus'un çenesi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Cetacea
Klad: Pelagiceti
Familya: Basilosauridae
Cope 1868[2]
Cinsler
Metne bakınız.

Özellikleri değiştir

 
Dorudon iskeletinin çizimi.
 
Cynthiacetus'un monte edilmiş iskeleti
 
Zygorhiza'nın monte edilmiş iskeleti

Basilosauridlerin uzunluğu 4 ila 16 metre (13 ila 52 ft) arasında değişiyordu ve genel vücut şekli ve işlevi açısından modern deniz memelilerine oldukça benziyorlardı.[6] Bazı cinsler, uzun yılan gibi vücut şekline sahip olarak mosasaurlarla yakınsak evrim belirtileri gösterme eğilimindedir, bu da bu vücut planının oldukça başarılı olduğunu düşündürmektedir.[7] Basilosaurid ön ayakları, dirsek ekleminin sınırlandığı bir düzlemde düzleştirilmiş bir humerus, radius ve ulnaya bağlı geniş ve yelpaze şeklinde skapulalara sahiptir, bu da pronasyonu ve supinasyonu etkili bir şekilde imkansız hale getirir. Diğer arkeosetlerden elde edilen ön ayak fosillerinin eksikliği nedeniyle, bu düzenlemenin basilosauridlere özgü olup olmadığı bilinmemektedir, çünkü bazı özellikler Georgiacetus'ta da görülmektedir.[4]

Archaeoceteler olarak, Basilosauridler mevcut balinaların teleskopik kafatasından yoksundu. Çeneleri güçlüydü,[8] diğer arkeosetlerden kolayca ayırt edilebilen bir dişleri vardı: üst üçüncü azı dişlerinden yoksunlar ve üst azı dişlerinde protokonlar, trigon çukurları ve lingual üçüncü kökler yoktu. Yanak dişleri iyi gelişmiş aksesuar dişlere sahiptir.

Modern balinaların aksine, basilosauridler iyi tanımlanmış femur, alt bacak ve ayakları olan küçük arka bacaklara sahipti. Ancak bunlar çok küçüktü ve gerçek sakral omurlardan da yoksun olan vertebral kolonla eklem yapmıyorlardı.[4] Karada vücut ağırlığını taşıyamasalar da, çiftleşme sırasında kıskaç olarak yardımcı olmuş olabilirler.[9] Basilosaurus ve Dorudon'dan gelen kuyruk omurgalılarının analizi, küçük balina kuyruklarına sahip olduklarını gösteriyor.[10]

Taksonomi değiştir

Basilosaurinae, ilk olarak iki cins içeren bir alt familya olarak önerildi: Basilosaurus ve Basiloterus.[1] Uzamış distal torasik vertebra, lomber ve proksimal sakrokoksigeal ile karakterize edildiler. Alt familyanın bilinen tüm üyeleri Cynthiacetus hariç Dorudontinae alt familyasının üyelerinden daha büyüktür.[11] Basilosauridae, Uhen 2013 tarafından geçersiz bir grup olarak edildi.[1]

Sistematik değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Notlar değiştir

  1. ^ a b c Basilosauridae, Paleobiology Database. Retrieved July 2013.
  2. ^ a b Paleobiology Database'de Basilosauridae 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Fostowicz-Frelik 2003
  4. ^ a b c Uhen 2002
  5. ^ Buono M, Fordyce R.E., Marx F.G., Fernández M.S. & Reguero M. (2019). "Eocene Antarctica: a window into the earliest history of modern whales". Advances in Polar Science 30(3): p. 293-302. doi: 10.13679/j.advps.2019.0005 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ Uhen M. (2004). "Form, Function, and Anatomy of Dorudon Atrox (Mammalia, Cetacea): An Archaeocete from the Middle to Late Eocene of Egypt" 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Papers on Paleontology 34: p. 1-222
  7. ^ Oceans of Kansas: a Natural History of the Western Interior Sea. Indiana University Press. 2005. ISBN 9780253345479. 
  8. ^ Snively E, Fahlke J.M. & Welsh R.C. (2015). "Bone-Breaking Bite Force of Basilosaurus isis (Mammalia, Cetacea) from the Late Eocene of Egypt Estimated by Finite Element Analysis". PLOS ONE 10(2): e0118380
  9. ^ Gingerich P.D., Smith B.H., Simons E.L. (1990). "Hind limbs of eocene basilosaurus: evidence of feet in whales". Science 249(4965): p. 154–157. doi:10.1126/science.249.4965.154
  10. ^ Philip D. Gingerich, Mohammed Sameh M. Antar und Iyad S. Zalmot: "Aegicetus gehennae, a new late Eocene protocetid (Cetacea, Archaeoceti) from Wadi Al Hitan, Egypt, and the transition to tail-powered swimming in whales". PLoS ONE 14(12): e0225391 doi:10.1371/journal.pone.0225391
  11. ^ Uhen 2008

Kaynakça değiştir