Vikipedi

Afrika'da konuşulan diller

Afrika kıtası genelinde resmî yazım ve eğitim dili farklılık göstermektedir. Bu diller bugüne kadar Afrika kıtası genelinde geçmişte konuşulan ve günümüzde de konuşulmaya devam eden dilleri ifade etmektedir. Burada genel olarak Afrika dilleri deyimi konuşulan diller arasında ses genetiği açısından bir akrabalık olduğunu ifade etmemektedir.

Afrika dillerinin dağılımı
  Khoisan
  Nil-Sahra
  Nijer-Kongo
  Afro-Asyatik
  Bantu
  Avustronezya

Afrika dillerine ilk etapta sadece Afrika kıtasında konuşulan diller dahil edilmektedir. Bu diller Nil-Sahra dilleri, Nijer-Kongo dilleri, Bantu dilleri, Afro-Asyatik diller ve Khoisan dilleridir. Afrika kıtasına bağlı olan Madagaskar dili olan Malayca dil yapısı olarak Avustronezya dilleri ailesine dahil edilen bir dil grubu olduğunda Afrika dili olarak kabul edilmemektedir. Aynı şekilde Avrupalı sömürgeciler tarafından kıtaya getirilen ve konuşulan Hint-Avrupa dilleri de (İngilizce, Fransızca, Afrikaanca, İspanyolca, Portekizce, Almanca ve İtalyanca) Afrika dilleri arasında sayılmamaktadır.

Afrika dillerinin dağılımı

değiştir

Afrika dilleri 1950'li yıllarından itibaren Joseph Greenberg'in de çalışmaları kapsamında dört gruba bölünmektedir:

  • Afro-Asyatik, 350 farklı dil ile Afrika'nın kuzeyi ile Asya'nın batı kesimlerinde 350 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır
  • Nijer-Kongo, 1400 farklı dile Afrika'nın batı, orta ve güney kesimlerinde 370 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
  • Nil-Sahra, 200 farklı dil ile Sudan'dan Mali'ye kadar olan kesimde 35 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
  • Khoisan, 28 farklı dil ile özellikle Afrika'nın güney kesimlerinin batı kısımlarında 355 bin kişi tarafından konuşulmaktadır.

Afrika dilleri ve üye sayısı

değiştir
Dil Dil ailesi Anadil konuşan (L1) Ülke bazında resmî konumu
Afrikaanca Hint-Avrupa 7,200,000[1]   Güney Afrika Cumhuriyeti
Akanca Nijer-Kongo 11,000,000[2] Yok.   Gana hükûmeti tarafından desteklenmektedir.
Amharca Afro-Asyatik 21,800,000[3]   Etiyopya
Arapça Afro-Asyatik 150,000,000[4] birbirinden ayırt edilemeyen lehçeleri ile birlikte   Cezayir,   Çad,   Komorlar,   Cibuti,   Mısır,   Eritre,   Libya,   Moritanya,   Fas,   Somali,   Sudan,   Tunus
Berber Afro-Asyatik 56,000,000[5] (tahmini) (birbirinden ayırt edilemeyen lehçeleri ile birlikte)   Fas,   Cezayir
Çevaca Nijer-Kongo 9,700,000[6]   Malavi,   Zimbabve
İngilizce Hint-Avrupa 6,500,000[7] (tahmini) İngilizcenin resmî dil olduğu ülkelerin listesi maddesine bakınız
Fransızca Hint-Avrupa 700,330[8][9] (tahmini) Fransızcanın resmî dil olduğu ülkelerin listesi maddesine bakınız
Pölce Nijer-Kongo 25,000,000[2]
Kikuyuca Nijer-Kongo 6,600,000[10]
Hausaca Afro-Asyatik 34,000,000[11]   Nijerya,   Nijer
İgboca Nijer-Kongo 18,000,000[12]
Ruandaca Nijer-Kongo 9,800,000[2]   Ruanda
Rundice Nijer-Kongo 8,800,000[2]   Burundi
Kongoca Nijer-Kongo 5,600,000[13]   Angola'da kabul edilen ulusal dil
Lingalaca Nijer-Kongo 5,500,000[2]   Kongo DC'nde ulusal dil
Lugandaca Nijer-Kongo 4,130,000[14]   Uganda'da yerel dil
Luoca Nil-Sahra (olası) 4,200,000[15]
Malgaşça Avustronezya 18,000,000[16]   Madagaskar
Morisyence Hint-Avrupa 1,135,000[17]   Mauritius
Mossice Nijer-Kongo 7,600,000[2]   Burkina Faso'da kabul edilen yerel dil
Ndebelece Nijer-Kongo 1,090,000[18]   Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ulusal dil statüsü
Sothoca Nijer-Kongo 4,600,000[19]   Güney Afrika Cumhuriyeti
Oromoca Afro-Asyatik 26,000,000[2]   Etiyopya
Portekizce Hint-Avrupa 13,700,000[20] (tahmini)   Angola,   Yeşil Burun Adaları,   Gine-Bissau,   Ekvator Ginesi,   Mozambik,   São Tomé ve Príncipe
Sesothoca Nijer-Kongo 5,600,000[21]   Lesotho,   Güney Afrika Cumhuriyeti,   Zimbabve
Şonaca Nijer-Kongo 14,200,000 Manyikaca, Ndauca dahil (2000-2006)[22]   Zimbabve
Somalice Afro-Asyatik 16,600,000[23]   Somali
İspanyolca Hint-Avrupa 4,101,590[24]   Ekvator Ginesi,   Fas
Svahilice Nijer-Kongo 15,000,000[25]   Tanzanya,   Kenya,   Uganda ve   Ruanda'da resmî dil,   Kongo DC'nde ulusal dil
Tigrinyaca Afro-Asyatik 7,000,000[26]   Eritre
Çilubaca Nijer-Kongo 6,300,000[27] (1991)   Kongo DC'nde ulusal dil
Tsvanaca Nijer-Kongo 5,800,000[28]   Güney Afrika Cumhuriyeti,   Botsvana
Umbunduce Nijer-Kongo 6,000,000[29]   Angola'da kabul edilen ulusal dil
Xhosaca Nijer-Kongo 7,600,000[2]   Güney Afrika Cumhuriyeti,   Zimbabve
Yorubaca Nijer-Kongo 28,000,000[2]   Nijerya,   Benin
Zuluca Nijer-Kongo 10,400,000[2]   Güney Afrika Cumhuriyeti

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Census 2011 – Home language". Statistics South Africa. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010. 
  2. ^ a b c d e f g h i j Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
  3. ^ "Amharic". 28 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  4. ^ "Arabic". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  5. ^ "Berber". 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  6. ^ "Chichewa". 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  7. ^ "English". 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  8. ^ "French". Ethnologue.com. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017. 
  9. ^ William Edmiston; Annie Dumenil (1 Ocak 2015). La France contemporaine. Cengage Learning. s. 90. ISBN 978-1-305-80441-8. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  10. ^ "Gikuyu". 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  11. ^ Ethnologue (2009) 18,5 milyon kişi anadili, 15 milyon kişi de ikinci dil olarak Nijerya'da konuşmaktadır (1991); 5.5 milyon kişi anadili, yarısı kadar kişi de ikinci dil olarak Nijer'de konuşmaktadır (2006), 0.8 milyon kişi Benin (2006), diğer ülkeler de ise 1 milyonun üzerinde kullanıcı.
  12. ^ "Ibo - Language Information & Resources". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  13. ^ "Kongo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  14. ^ "Luganda". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  15. ^ "Dholuo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  16. ^ "Malagasy". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  17. ^ "Morisyen". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  18. ^ "Ndebele". Ethnologue. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016. 
  19. ^ "Sotho, Northern". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  20. ^ "The Future of Portuguese - The Translation Company". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  21. ^ "Sotho, Southern". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  22. ^ "Ethnologue report for Shona (S.10)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  23. ^ "Somali". SIL International. 2013. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013. 
  24. ^ "Spanish". Ethnologue. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018. 
  25. ^ Peek, Philip M.; Kwesi Yankah (2004). African folklore: an encyclopedia. Taylor & Francis. s. 699. ISBN 0-415-93933-X. 
  26. ^ "Tigrigna". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  27. ^ "Luba-Kasai". 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  28. ^ "Tswana". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  29. ^ "Umbundu". 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrika%27da_konuşulan_diller&oldid=32707676" sayfasından alınmıştır