Şinzo Abe suikastı

2022'de eski Japonya başbakanının öldürülmesi

8 Temmuz 2022'de, Japonya'nın eski başbakanı ve Temsilciler Meclisi üyesi olan Shinzō Abe, Nara Prefektörü'ndeki Nara şehrindeki Yamato-Saidaiji İstasyonu'nun yakınlarında gerçekleşen bir siyasi etkinlikte konuşurken öldürüldü.[1][2][3] Yaklaşık saat 11.30'da (UTC+09.00), Liberal Demokrat Parti adayı için bir kampanya konuşması yaparken Abe, ev yapımı bir ateşli silahla yakın mesafeden sırtından vuruldu.[1] Şüpheli Tetsuya Yamagami olay yerinde yakalandı. Abe, tıbbi helikopterle Nara Tıp Üniversitesi Hastanesi'ne götürüldü. Ancak beş buçuk saat sonra 17.03'te öldüğü açıklandı.[4][5]

Shinzō Abe suikastı
Abe, Mart 2022
BölgeNara, Nara Prefektörü, Japonya
Koordinatlar34°41′38.6″K 135°47′02.2″D / 34.694056°K 135.783944°D / 34.694056; 135.783944
Tarih8 Temmuz 2022
y. 11.30 JST (UTC+9:00)
HedefShinzō Abe
Saldırı türü
Suikast
SilahlarEv yapımı ateşli silah
ÖlüShinzō Abe
SaldırganlarTetsuya Yamagami

Birçok ülkeden liderler, Abe'nin ölümünün şokunu ve üzüntüsünü dile getirirken başarılarını övdü.[6]

Arka plan

değiştir

Abe'nin ailesi ve Birleşme Kilisesi arasındaki ilişki

değiştir

Shinzō Abe'nin yanı sıra babası Shintaro Abe ve büyükbabası Nobusuke Kishi, Sun Myung Moon tarafından kurulan ve Güney Kore merkezli tartışmalı yeni bir dini hareket olan Birleşme Kilisesi ile uzun süredir bağları vardı. Kilise, Nobusuke'nin 1950'lerin sonundaki görev süresinden bu yana Liberal Demokrat Parti'den (LDP) destek almasıyla biliniyordu, ancak bu bağlantılar Japon gazeteciler tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi.[7] 2006 yılında, başbakan olarak ilk döneminde, Abe ve birkaç kabine bakanı, kiliseye bağlı bir sivil toplum kuruluşu olan Evrensel Barış Federasyonu'na (UPF) tebrik telgrafları gönderdi.[8] Suikasttan on ay önce, Eylül 2021'de Abe, eski ABD başkanı Donald Trump ve diğer yabancı devlet adamlarının katıldığı bir UPF mitinginin parçası olarak beş dakikalık bir konuşma yayınladı.[9]

Abe'nin programı

değiştir

Shinzō Abe'nin başlangıçta 8 Temmuz 2022'de Nagano Prefektörlüğü'nde yaklaşan üst meclis seçimlerinde Liberal Demokrat Parti (LDP) adayı olan Sanshirō Matsuyama'yı desteklemek için bir konuşma yapması planlanmıştı.[10] 6 Temmuz 2022'de Japon gazeteleri Matsuyama ile ilgili çeşitli suistimal ve yolsuzluk iddialarını bildirdi.[11][12] Bunun üzerine etkinlik ertesi gün aniden iptal edildi,[10] onun yerine Nara Prefektörlüğü'ndeki benzer bir etkinlik planlandı; burada Abe, şehrin seçim bölgesini takip eden başka bir LDP adayı olan Meclis Üyesi Kei Satō'yu desteklemek için bir konuşma yapacaktı.[13] Nara Prefektörlüğü'ndeki LDP şubesi, bu programın genel olarak halk tarafından bilinmediğini belirtti, ancak NHK, bu olayın Twitter'da ve sesli kamyonla geniş çapta duyurulduğunu bildirdi.[14]

8 Temmuz 2022'de yerel saatle 11.10 civarında Satō, Nara'daki Yamato-Saidaiji İstasyonu'nun kuzey çıkışına yakın bir yerde bir konuşma başlattı. 9 dakika sonra Abe geldi ve konuşmasına 11.29 sularında başladı.[14][15] Seyirciler de konuşmaları kaldırımlardan dinliyorlardı.[15]

Zaman çizelgesi

değiştir

Suikast anı

değiştir
 
Abe'nin (mor) ve saldırganın (mavi) suikast anındaki pozisyonları. (Abe'nin güvenlik görevlileri ve diğer insanlar illüstrasyonda gösterilmez. Ölçekli olarak çizilmemiştir)
 
Abe'nin önünde öldürüldüğü Yamato-Saidaiji İstasyonu, 2012

Abe konuşmasını yaparken, fail olduğu iddia edilen kişi, güvenlik olmasına rağmen kendisine birkaç metre yakın mesafeden yaklaşmayı başardı.[16] Saat 11.30 civarında Abe, çift namlulu bir av tüfeğine benzeyen ev yapımı bir silah[17][18] ile sırtından iki kez vuruldu ve yere yığıldı. Silahtan ateşlenen saçmaların Abe'nin kalbine kadar gittiği belirtildi.[19][20][21][22] Tüm bunlar olurken Abe'nin güvenlikleri de saldırganı gözaltına aldı.[18][23]

Abe vurulduktan hemen sonra bilinci açık haldeydi. Kısa bir süre sonra, boynunun sağ tarafında bir yara ve sol göğsünün altında iç kanaması varken acil durum helikopteri ile yerel bir hastaneye nakledildi ve Kashihara'daki Nara Tıp Üniversitesi Hastanesi'ne geldiğinde muhtemelen kalp durması nedeniyle hayati belirtilerinin olmadığı bildirildi.[24][25][26][27] Saat 14.45'te Başbakan Fumio Kishida basın toplantısı düzenleyerek, Abe'nin durumunun kritik olduğunu ve "doktorların [yapabilecekleri] her şeyi yaptığını" ifade etti.[28]

Abe'nin vurulduktan yaklaşık beş buçuk saat sonra 17.03'te hastanede öldüğü açıklandı.[29][30][31] Abe'nin ölümünün ardından hastanede doktor olan Hidetada Fukushima, 100 ünite kanın dört saat boyunca nakledilmesine rağmen, Abe'nin ölüm nedeninin kan kaybı olduğunu belirtti.[18][32]

Sonrası

değiştir
 
8 Temmuz 2022'de, suikasttan birkaç saat sonra Yamato-Saidaiji İstasyonu'ndaki yol kavşağı

Başbakanlık binasında bir kriz yönetim merkezi kuruldu.[18] Seçim kampanyası için Yamagata Prefektörlüğü'nde bulunan Başbakan Fumio Kishida, Tokyo'ya dönmek için tüm programlarını iptal etti.[33] Kabine Baş sekreteri Hirokazu Matsuno'ya göre, yaklaşan G20 zirvesi için Endonezya'da bulunan Dışişleri Bakanı Yoshimasa Hayashi hariç, görevdeki kabinenin diğer tüm üyeleri Tokyo'ya geri çağrıldı.[34]

NHK General TV ve beş büyük Japon ticari TV ağından dördü, günün geri kalanında canlı haber yayını yapmak için planlanan tüm programları iptal etti veya erteledi.[35][36][37][38] Anime serisi Teppen—!!!'in ikinci bölümü bir suikast planı içerdiği için iptal edildi.[39][40]

Çoğu siyasi lider, saldırıdan sonra 8 Temmuz'da tüm kampanya etkinliklerini iptal etti. Bir gün sonra, önde gelen parti liderlerinin şiddetin demokratik süreci bozmasına izin vermeyeceklerine söz vermeleriyle birlikte kampanyalar yeniden başladı.[41][42]

Saldırının ardından Başbakan Fumio Kishida, Japonya'daki kabine bakanları ve üst düzey politikacılar için artırılmış güvenlik sağlanması talimatı verdi.[43]

Ziyaretler

değiştir
 
Nara Tıp Üniversitesi Hastanesi

Akşam 21.00 civarında. eski Başbakan Yoshihide Suga hastaneyi ziyaret etti.[44] Adli otopsiye tabi tutulan Abe'nin cenazesi, 9 Temmuz günü saat 05.55'te eşi Akie Abe ile birlikte hastaneden çıkarıldı.[45] Cenazeyi taşıyan araca beş araba daha eşlik etti, bunlardan birine eski Savunma Bakanı Tomomi Inada bindi. Araçlar 13.35'te Abe'nin Tokyo'daki evine vardılar ve LDP Politika Araştırma Konseyi başkanı Sanae Takaichi, LDP Genel Konseyi başkanı Tatsuo Fukuda[46] ve Abe ile dostluğu bulunan Fujisankei İletişim Grubu başkanı Hisashi Hieda tarafından karşılandı. İlerleyen vakitlerde, Kishida başsağlığı dileklerini iletmek için ziyaret etti ve eski Başbakanlar Yoshirō Mori ve Junichirō Koizumi, Hiroyuki Hosoda (Temsilciler Meclisi Başkanı), Akiko Santō (Konsey Meclisi Başkanı), Toshihiro Nikai (LDP eski Genel Sekreteri),Kōichi Hagiuda (Abe'nin yakın yardımcısı ve Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı), Tetsuo Saito (Komeito politikacısı ve Toprak, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanı) ve Yuriko Koike (Tokyo Valisi) de başsağlığı dilemek için Abe'nin evini ziyaret etti.[47]

Uyanış töreni

değiştir

11 Temmuz günü öğleden sonra, Abe'nin naaşı tabutla Tokyo'nun Minato semtindeki Shiba Parkı'ndaki Zōjō-ji Tapınağı'na taşındı.[48][49] LDP'ye göre cenazeye 2500'den fazla kişi katıldı.[50]

Cenaze töreni

değiştir
 
Abe'nin yakıldığı Kirigaya Cenaze Salonu'nun dışından bir görüntü

Abe için 12 Temmuz'da Zōjō-ji Tapınağı'nda bir cenaze töreni düzenlendi. Cenaze, Abe'nin ailesi ve LDP'den kişilerin katılımıyla sınırlıydı. Cenazenin ardından, Abe'nin tabutu, geçit törenini kaldırımlardan izleyen büyük kalabalıklarla birlikte Nagatachō bölgesinden taşındı.[51] Tabut, özel bir yakma işlemi için Shinagawa semtindeki Kirigaya Cenaze Salonuna götürülmeden önce, Başbakan'ın resmi ofisi olan Millî Diyet Binası olan Liberal Demokratik Salon Binasına da uğradı.[52][53]

Cenazeden sonra bir veda töreni planlandı.[48] Konumun hem Yamaguchi Prefektörlüğü'ndeki Yamaguchi 4. bölgesinde hem de Tokyo içinde olması planlanıyor.[51]

Şinzo Abe'nin resmî cenaze töreni
 
 
Orijinal adı 故安倍晋三国葬儀
Tarih27 Eylül 2022
Saat14.00 (JST)
MekânNippon Budokan
KonumChiyoda, Tokyo, Japonya
TürDevlet cenaze töreni
NedenŞinzo Abe'nin suikast sonucu öldürülmesi
DüzenleyenJaponya hükûmeti

Suikasttan altı gün sonra, 14 Temmuz 2022'de, Kishida Kabinesi resmî olarak Abe'nin 27 Eylül'de Nippon Budokan'da bir devlet cenaze töreninin düzenlenmesine karar verdi.[54] Tüm törenin maliyeti, doğal afetler gibi acil durumlar için tasarlanan "yıllık acil durum fonundan" çekilen ulusal sandıktan[55] karşılanacaktı.[1] Kabine, mecliste uzlaşma aramadan kararı aldı, ancak karar kesinleştikten sonra muhalif milletvekilleri ikna edilmeye çalışıldı.[1] Kishida, Abe'nin Japonya'nın en uzun süre görev yapan başbakanı olmasının yanı sıra içişleri ve dış politikadaki başarılarını gerekçe göstererek devlet cenazesinin ertelenmesi konusunda ısrar etti.[56] Öte yandan, Kishida, Yoshida'nın devlet cenazesine benzer şekilde, hükûmetin yalnızca yalvaracağını, ancak devlet cenazesi sırasında halkı Abe'nin yasını tutması için görevlendirmeyeceğini yineledi.

Savaş sonrası Japon lideri Shigeru Yoshida için 1967'de düzenlenen ve 18 milyon yen vergi parasına mal olan bir devlet cenazesinin bir örneği vardı. Devlet cenaze töreni, savaş sonrası diğer Japon liderler için ortaklaşa düzenlenen, Bakanlar Kurulu ve LDP tarafından ödenen son cenaze törenlerinden kesin bir moladır.[57]

Katılımcılar

değiştir

Kishida'nın Abe'nin cenaze törenini düzenleme kararlılığı, medya tarafından Abe'nin mirasını yurtiçinde ve yurtdışında devralma isteğini iletmek için bir "cenaze diplomasisi" (Japonca: 弔問外交) olarak tanımlandı.[58] Ancak, II. Elizabeth'in 19 Eylül'de, Abe'nin devlet cenazesinden bir hafta önce düzenlenen devlet cenaze töreniyle karşılaştırıldığında, medya, Abe'nin cenazesine katılan yabancı devlet adamlarının daha az etkili olduğuna ve çoğunlukla eski devlet başkanlarından[10][59] oluştuğuna ve görevdeki hiçbir G7 liderinin katılmadığına dikkat çekti.[60][61] Nippon TV, II. Elizabeth'in cenazesine katılan birçok liderin, bu kadar kısa bir süre içinde iki ardışık yurtdışı gezisi yapmanın uygun olup olmadığından emin olmadığını açıklayan kimliği belirsiz bir hükûmet yetkilisine atıfta bulundu.[10] Davetleri alan ancak sonradan geri çevirenler arasında Barack Obama[62] Donald Trump,[10] Joe Biden, Angela Merkel,[63] ve Emmanuel Macron bulunuyordu.[64] Justin Trudeau, cenaze töreninden üç gün önce, kategori 4 tropikal bir kasırga olan Fiona Kasırgası'nın Karayipler ve Atlantik Kanada'da ciddi hasara yol açması nedeniyle programını iptal etti.

Nara'da yaşayan 41 yaşındaki bir erkek olan Tetsuya Yamagami (Japonca: 山上徹也), olay yerinde Nara Valiliği Polisi tarafından cinayete teşebbüs şüphesiyle tutuklandı ve Nara Nishi Karakoluna transfer edildi.[65] Yakalanma anında sakin olduğu ve kaçma girişiminde bulunmadığı belirtildi.[66][67][68] Saldırganın herhangi bir sabıkasının olmadığı da açıklandı.[69]

Mie Prefektörlüğü'nde doğan[70] Yamagami, Ağustos 2002'de Japon Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'ne katıldı ve Kure Deniz Üssü'ne gitti ve JS Matsuyuki'ye atandı.[71][72][73] Yamagami, Ağustos 2005'te JMSDF'den, önde gelen denizci rütbesiyle bir Quartermaster[74] olarak emekli oldu.[75] JMSDF'deki görev süresi boyunca yılda bir kez ateşli silah eğitimi aldı.[75][76] Yamagami, Mayıs 2022'de "kendini iyi hissetmediğini" iddia ettikten sonra işten ayrılmadan önce, Kyoto Prefektörlüğü'ndeki bir depoda forklift operatörü olarak çalıştı ve burada "sessiz" olarak tanımlandı.[77][78] Yamagami, 2020 sonbaharından Mayıs 2022'de ayrılana kadar Kansai bölgesindeki bir üretici için çalıştı.[79] Tutuklandıktan sonra Yamagami, müfettişlere Abe'yi sevmediğini ve onu öldürmeyi planladığını söyledi.[23][80] Yamagami ayrıca "belirli bir dini gruba" karşı kin beslediğini ve Abe'yi "dini grup ile Abe'nin bağlantılı olduğuna" inandığı için vurduğunu iddia etti.[81][82][83] Nara Valiliği Polisi, "dini grubun" ne olduğu konusunda ayrıntı vermeyi reddetti.[84] Yamagami, "Abe'in siyasi inançlarına karşı kin beslemediğini" iddia etti.[85] Yamagami polise, Abe'nin web sitesinde Nara'yı ziyareti sırasında Abe'nin programını takip ettiğini söyledi.[86] Yamagami ayrıca "birkaç ay" için bir saldırı planladığını ve Abe'yi öldürmek için bir silah yaptığını iddia etti.[87][88]

Nara Valiliği Polisi, Abe'nin ölmesinin ardından Yamagami'nin evini ararken kullandığı silaha benzer birkaç olası patlayıcı cihaz ve el yapımı silah keşfetti.[89][90][91] Bunlar daha sonra delil olarak ele geçirildi ve yakındaki sakinler tahliye edildikten sonra bomba imha görevlileri tarafından alındı.[92][93][94] Yamagami'nin tarama geçmişinde bomba yapımı ve silah üretimiyle ilgili web siteleri de keşfedildi.[95]

Yanlış haberler

değiştir

Suikastın ardından, birkaç medya kuruluşu video oyunu geliştiricisi Hideo Kojima'yı suikastçı Tetsuya Yamagami olarak medyada gösterdi.[96][97][98][99][100] 4chan ve Twitter'da troll amaçlı yapılan bu haberler, aşırı sağ Fransız politikacı Damien Rieu ve Yunan haber kuruluşu ANT1 tarafından gerçekmiş gibi yayınlandı.[101] Olayın ardından, Kojima'nın şirketi Kojima Productions, söylentiyi işleyenlere karşı yasal işlem yapma tehdidinde bulundu.[96][102]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d "Man taken into custody after former Japanese PM Abe Shinzo collapses | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  2. ^ "Former Japanese PM Abe Shinzo showing no vital signs after apparently being shot | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  3. ^ "Live updates: Shinzo Abe shot dead in Japan". CNN (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  4. ^ 共同通信 (8 Temmuz 2022). "安倍氏は午後5時3分に死亡確認 | 共同通信". 共同通信 (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  5. ^ "Japonya eski başbakanı Abe suikast sonucunda hayatını kaybetti". NTV. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  6. ^ Reuters (8 Temmuz 2022). "Reactions to Shinzo Abe shooting". Reuters (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  7. ^ "Killing of Shinzo Abe shines spotlight on politicians' links with Moonies", Financial Times (İngilizce), 11 Temmuz 2022, 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Temmuz 2022 
  8. ^ "Prime Minister Abe sent congratulatory telegrams to Unification Church". japan-press.co.jp. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  9. ^ "Ex-PM Abe sends message of support to Moonies-related NGO". japan-press.co.jp. 18 Eylül 2021. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2022. 
  10. ^ a b c d e "安倍元首相が松山氏の応援取りやめ 参院選長野県区 女性問題など週刊誌報道受け |信濃毎日新聞デジタル". 信濃毎日新聞デジタル (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  11. ^ 「週刊文春」編集部. "参院選 自民党・松山三四六候補が不倫の末、中絶同意書に偽名で署名していた". 文春オンライン. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  12. ^ "自民ものまねタレントに「900万円踏み倒し」の過去 法廷で偽証を求められた知人が告発". デイリー新潮 (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  13. ^ "自民党奈良県連「脅しみたいのはこれまでなかった」". FNNプライムオンライン. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  14. ^ a b 日本放送協会. "自民奈良県連が会見 "演説7日急きょ決定 開始直後に発砲"|NHK 奈良県のニュース". NHK NEWS WEB. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  15. ^ a b "安倍元首相の奈良入り「一般への周知はしていない」 自民県連が会見:朝日新聞デジタル". 朝日新聞デジタル (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  16. ^ Sugiyama, Satoshi (8 Temmuz 2022). "Before fatal shooting, Japan's Abe was up close with the crowd". Reuters (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  17. ^ "Shooting of Japan's Ex-Leader Shocks Nation Where Guns Are Rare". Bloomberg.com (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  18. ^ a b c d Sang-Hun, Choe (8 Temmuz 2022). "Shinzo Abe of Japan Dies After Being Shot During Speech". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  19. ^ "Japan's ex-leader Shinzo Abe assassinated during a speech". AP NEWS (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  20. ^ "Shinzo Abe shooting: former Japanese prime minister attacked during speech". the Guardian (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  21. ^ Auto, Hermes (8 Temmuz 2022). "Former Japan PM Abe's assassination sends shock waves around the world | The Straits Times". www.straitstimes.com (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  22. ^ "Bullet that killed Abe was "deep enough to reach his heart," medical officials say". CNN (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  23. ^ a b "Shinzo Abe: Japan ex-leader assassinated while giving speech". BBC News (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  24. ^ "Former Japanese prime minister Shinzo Abe shot while giving speech". Sky News (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  25. ^ Yeung, Jessie; Mogul, Rhea; Regan, Helen (8 Temmuz 2022). "Bullet that killed Abe was "deep enough to reach his heart," medical officials say". CNN (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  26. ^ "Man taken into custody after former Japanese PM Abe Shinzo collapses". NHK World. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  27. ^ Nakamaru, Ryotaro (7 Temmuz 2022). "Former Japan PM Abe Unconscious After Shooting; Man in Custody". Bloomberg News. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  28. ^ "Shinzo Abe: police say multiple handmade guns found at suspect's house after former Japan prime minister shot and killed – as it happened". the Guardian (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  29. ^ "安倍氏は午後5時3分に死亡確認" [Mr. Abe confirmed dead at 5:03pm] (Japonca). Kyodo News. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  30. ^ "Shinzo Abe: Japan's ex-leader dies after being shot – local media". BBC News. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  31. ^ "安倍晋三元首相死亡 奈良県で演説中に銃で撃たれる" [Former Prime Minister Shinzo Abe dead, shot while giving a speech in Nara Prefecture]. 日本放送協会 (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  32. ^ "Shinzo Abe: Gunman admits shooting dead former Japanese prime minister, police say". Sky News (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  33. ^ "Ex-Japan Leader Abe Assassinated in Shooting at Campaign Rally". Bloomberg.com (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  34. ^ 共同通信 (8 Temmuz 2022). "東京に戻るよう閣僚に指示と官房長官 | 共同通信". 共同通信 (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  35. ^ "民放各局が報道特番 ドラマ、バラエティー延期 安倍氏銃撃受け" [Commercial TV broadcasters had special news reports, postponed dramas & variety programs. Due to Mr. Abe's shooting] (Japonca). Mainichi Shimbun. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  36. ^ #ひるおび、#ゴゴスマ、#Nスタ の電波ジャックは中止となりました。 8 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. @ishihane_tbs on Twitter
  37. ^ [1] 8 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. @ishihane_tbs on Twitter
  38. ^ Japanese Media Ditch Schedules to Focus on Shinzo Abe Shooting 8 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Variety (magazine)
  39. ^ Teppen—!!!!!!!!!!!!!!! Laughing 'til you Cry Anime Cancels Airing of 2nd Episode 8 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anime News Network
  40. ^ Teppen!!! Comedy Anime Will Not Air 2nd Episode 8 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AniTrendz
  41. ^ "Party heads back on the campaign trail day after Abe killed". The Asahi Shimbun (İngilizce). 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  42. ^ McCurry, Justin (9 Temmuz 2022). "Shinzo Abe's body arrives in Tokyo as election campaign resumes in shadow of killing". The Guardian (İngilizce). 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  43. ^ "Japan PM Kishida orders tightened security for top politicians". NHK World-Japan. 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  44. ^ "【速報】菅前首相が病院に 搬送の病院前から中継" [[Breaking news] Former Prime Minister Suga relays to the hospital from the front of the hospital]. FNNプライムオンライン (Japonca). 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ "安倍昭恵夫人、後部座席で前を見据え頭を下げる 前後に関係車両5台、稲田朋美元防衛相らの姿も" [Mrs. Akie Abe looks forward in the back seat and lowers her head. Five related vehicles and former defense minister Tomomi Inada are also seen before and after.]. 日刊スポーツ (Japonca). 9 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  46. ^ "安倍元首相、無言の帰宅 銃撃死から一夜、各党遊説再開" [Former Prime Minister Abe returns home silently.]. jiji.com (Japonca). 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  47. ^ "安倍元首相、無言の帰宅 岸田首相、森・小泉氏ら弔問" [Former Prime Minister Abe, silent return home Prime Minister Kishida, condolences by Mr. Mori and Koizumi]. 時事ドットコム (Japonca). 時事通信社. 9 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  48. ^ a b "Wake of former Prime Minister Abe held at Tokyo temple | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (İngilizce). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  49. ^ Sugiyama, Satoshi; Shalal, Andrea (11 Temmuz 2022). "Mourners throng Abe's wake as his party secures sombre Japan election win". Reuters (İngilizce). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  50. ^ NEWS, KYODO. "Japan honors ex-PM Abe with highest decoration, wake held in Tokyo". Kyodo News+. 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  51. ^ a b Lies, Elaine (12 Temmuz 2022). "Japan bids sombre farewell to slain Shinzo Abe, its longest-serving premier". Reuters (İngilizce). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  52. ^ Press, The Associated (12 Temmuz 2022). "Japanese people say their final goodbyes to former leader Shinzo Abe at his funeral". NPR (İngilizce). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  53. ^ CNN, By <a href="/profiles/jessie-yeung">Jessie Yeung</a> and <a href="/profiles/rhea-mogul">Rhea Mogul</a> (12 Temmuz 2022). "July 12 2022 Shinzo Abe funeral news". CNN (İngilizce). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  54. ^ "安倍元首相の「国葬」9月27日実施で最終調整 政府" [Government finalizing plan for former Prime Minister Abe's "state funeral" to be held on September 27]. NHK NEWS (Japonca). 20 Temmuz 2022. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  55. ^ INC, SANKEI DIGITAL (14 Temmuz 2022). "首相「国葬」を表明 「警備体制に問題あった」". 産経ニュース (Japonca). 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  56. ^ "<Q&A>安倍晋三元首相の「国葬」が行われる理由は?費用はどうなる?:東京新聞 TOKYO Web". 東京新聞 TOKYO Web (Japonca). 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  57. ^ Author, No (16 Temmuz 2022). "Decision to hold state funeral for Abe ignites debate over taxpayer funding". The Japan Times (İngilizce). 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  58. ^ 日本放送協会. "「国葬」"弔問外交" 岸田首相と各国首脳らの個別会談は30超". NHK政治マガジン (Japonca). 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  59. ^ "Abe funeral: Japan asks why state event is costing more than the Queen's". BBC News (İngilizce). 23 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  60. ^ "Trudeau to skip Abe's state funeral | NHK WORLD-JAPAN News". www3.nhk.or.jp. 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  61. ^ "国葬参列、G7首脳級はハリス米副大統領のみに 26日から弔問外交:朝日新聞デジタル". 朝日新聞デジタル (Japonca). 25 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  62. ^ "安倍氏国葬に前駐日米大使 オバマ元大統領は見送り:東京新聞 TOKYO Web". 東京新聞 TOKYO Web (Japonca). 17 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  63. ^ "安倍氏国葬 主要国トップが続々欠席で暗雲 米バイデン大統領はエリザベス女王の国葬には出席を正式発表(SmartFLASH)". Yahoo!ニュース (Japonca). 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  64. ^ Alex, Par; à 12h44, re Sulzer Le 13 septembre 2022 (13 Eylül 2022). "Emmanuel Macron a chargé Nicolas Sarkozy de représenter la France aux funérailles de Shinzo Abe". leparisien.fr (Fransızca). 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  65. ^ Rich, Motoko; Inoue, Makiko; Hida, Hikari; Ueno, Hisako (8 Temmuz 2022). "Shinzo Abe Is Assassinated With a Handmade Gun, Shocking a Nation". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  66. ^ Yokota, Takashi; Takahara, Kanako; Otake, Tomoko (8 Temmuz 2022). "Former Prime Minister Shinzo Abe assassinated". The Japan Times (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  67. ^ 日本放送協会. "安倍元首相死亡 遺体をのせたと見られる車 病院を出る【速報】 | NHK". NHKニュース. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  68. ^ "【速報】山上徹也容疑者は元海上自衛隊員 安倍元首相、心肺停止". FNNプライムオンライン. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  69. ^ "【速報】41歳の山上徹也容疑者を殺人未遂で逮捕 犯罪歴確認なし". FNNプライムオンライン. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  70. ^ "安倍元首相を殺害した山上容疑者の「素顔」 近隣住民「非常におとなしかった」 - スポニチ Sponichi Annex 社会". スポニチ Sponichi Annex (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  71. ^ "海自護衛艦で勤務 逮捕の山上容疑者と同一人物か". 産経ニュース (Sankei Shimbun) (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  72. ^ "Abe murder suspect quit most recent job after he felt 'tired'". The Japan Times. Kyodo News. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  73. ^ "安倍元首相銃撃の男、海自呉基地で勤務 | 共同通信". 共同通信 (Kyodo News) (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  74. ^ INC, SANKEI DIGITAL (8 Temmuz 2022). "海自護衛艦で勤務 逮捕の山上容疑者と同一人物か". 産経ニュース (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  75. ^ a b "銃撃容疑者 自衛官時代に、小銃組み立てや射撃訓練を受けた可能性". 毎日新聞 (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  76. ^ 日本テレビ. "過去、海自に容疑者と「同姓同名の隊員」…射撃訓練も~防衛省". 日テレNEWS (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  77. ^ "「夜にギコギコという音が聞こえた」 銃撃事件容疑者の隣室の男性:朝日新聞デジタル". 朝日新聞デジタル (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  78. ^ Author, No (8 Temmuz 2022). "Abe murder suspect quit most recent job after he felt 'tired'". The Japan Times (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  79. ^ NEWS, KYODO. "Former Japan PM Abe dies after being shot during election speech". Kyodo News+. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  80. ^ "Police: Suspect 'intended to kill' former PM Abe | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  81. ^ "安倍元首相銃撃で山上容疑者「ある特定の宗教団体に恨み」 | FNNプライムオンライン". FNNプライムオンライン (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  82. ^ "「特定の団体に恨みがあり犯行に及んだ」 | 共同通信". 共同通信 (Kyodo News) (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  83. ^ "銃撃の容疑者「安倍氏、特定団体につながりと思い込み」". 日本経済新聞 (Nikkei) (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  84. ^ INC, SANKEI DIGITAL (8 Temmuz 2022). "特定団体と安倍氏のつながり「思い込んだ」、奈良県警会見一問一答". 産経ニュース (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  85. ^ FNNプライムオンライン (8 Temmuz 2022). "安倍元首相銃撃で山上容疑者「ある特定の宗教団体に恨み」 | FNNプライムオンライン". FNNプライムオンライン (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  86. ^ "銃撃の容疑者「安倍氏、特定団体につながりと思い込み」". 日本経済新聞 (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  87. ^ 日本テレビ. "安倍元首相死去 山上容疑者「数か月前から事件を計画していた」". 日テレNEWS (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  88. ^ "【独自】男「殺すために銃・爆弾作成」「遊説先つけ回した」…宗教団体の名挙げ不満も". 読売新聞オンライン (Japonca). 9 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  89. ^ "容疑者の元海上自衛隊員 供述は 安倍元首相 演説中に銃撃 | FNNプライムオンライン". FNNプライムオンライン (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  90. ^ "Shinzo Abe: Explosives found at shooting suspect's home – reports". BBC news. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  91. ^ "容疑者宅から手製の銃のようなもの数丁押収 | 共同通信". 共同通信 (Kyodo News) (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  92. ^ "再び爆発物の可能性 容疑者宅周辺で避難呼びかけ 奈良県警(産経新聞)". 産経新聞 (Sankei Shimbun) (Japonca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  93. ^ INC, SANKEI DIGITAL (8 Temmuz 2022). "山上徹也容疑者の自宅マンションから不審物を運び出す奈良県警の警察官=8日午後6時32分、奈良市(沢野貴信撮影)". 産経ニュース. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  94. ^ Ueno, Hisako (8 Temmuz 2022). "Shinzo Abe Shot: Update from Hisako Ueno". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  95. ^ "【速報】自作の銃について「銃1丁には3本の筒、1本の筒には6発の弾」「複数作った」と説明 山上容疑者 | FNNプライムオンライン". FNNプライムオンライン (Japonca). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  96. ^ a b Bankhurst, Adam (9 Temmuz 2022). "Kojima Productions Threatens Legal Action Against Those Who Claim Hideo Kojima Was Linked to Shinzo Abe Assassination". IGN. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  97. ^ "Shinzo Abe Assassin Misidentified as Hideo Kojima by Politicians and Media". PlayStation LifeStyle. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  98. ^ "Hideo Kojima Misidentified As Shinzo Abe Assassin By News Channel, Politicians". Kotaku. 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  99. ^ "Hideo Kojima Misidentified as Shinzo Abe Assassin by News Channel, Politicians: - Latest Tweet by Kotaku". LatestLY. 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  100. ^ "Hideo Kojima Misidentified As Shinzo Abe Assassin By News Channel, Politicians". Kotaku (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022. 
  101. ^ Bankhurst, Adam (9 Temmuz 2022). "Kojima Productions Threatens Legal Action Against Those Who Claim Hideo Kojima Was Linked to Shinzo Abe Assassination". IGN (İngilizce). 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022. 
  102. ^ @ (9 Temmuz 2022). "#KojimaProductions strongly condemns the spread of fake news and rumors that convey false information. We do not tolerate such libel and will consider taking legal action in some cases" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. ; Eksik ya da boş |kullanıcı= (yardım); Eksik ya da boş |numara= (yardım)