Şinzo Abe
Şinzo Abe (Japonca: 安倍 晋三; 21 Eylül 1954, Tokyo - 8 Temmuz 2022, Nara), 2006 ile 2007 yılları arasında ve 2012 ile 2020 yılları arasında Japonya Başbakanı ve Liberal Demokrat Parti Genel Başkanı olarak görev yapmış bir Japon siyasetçidir. Japonya'da en uzun süre başbakanlık yapan kişidir.[1][2]
| Ekselânsları Şinzo Abe 安倍 晋三 | |
|---|---|
| |
| Resmî portre, 2020 | |
| Japonya Başbakanı | |
| Görev süresi 26 Aralık 2012 - 16 Eylül 2020 | |
| Hükümdar | Akihito (2012-2019) Naruhito (2019-2020) |
| Yerine geldiği | Yoshihiko Noda |
| Yerine gelen | Yoshihide Suga |
| Görev süresi 26 Eylül 2006 - 26 Eylül 2007 | |
| Hükümdar | Akihito |
| Yerine geldiği | Junichirō Koizumi |
| Yerine gelen | Yasuo Fukuda |
| Liberal Demokrat Parti Başkanı | |
| Görev süresi 26 Eylül 2012 - 14 Eylül 2020 | |
| Genel Sekreter | Shigeru Ishiba Sadakazu Tanigaki Toshihiro Nikai |
| Yerine geldiği | Sadakazu Tanigaki |
| Yerine gelen | Yoshihide Suga |
| Görev süresi 20 Eylül 2006 - 26 Eylül 2007 | |
| Genel Sekreter | Tsutomu Takebe Hidenao Nakagawa Tarō Asō |
| Yerine geldiği | Sadakazu Tanigaki |
| Yerine gelen | Yasuo Fukuda |
| Muhalefet lideri | |
| Görev süresi 26 Eylül 2012 - 26 Aralık 2012 | |
| Hükümdar | Akihito |
| Başbakan | Yoshihiko Noda |
| Yerine geldiği | Junichirō Koizumi |
| Yerine gelen | Banri Kaieda |
| Baş Kabine Sekreteri | |
| Görev süresi 31 Ekim 2005 - 26 Eylül 2006 | |
| Başbakan | Junichiro Koizumi |
| Yerine geldiği | Banri Kaieda |
| Yerine gelen | Yasuhisa Shiozaki |
| Liberal Demokrat Parti Genel Sekreteri | |
| Görev süresi Eylül 2003 - Eylül 2004 | |
| Başbakan | Junichiro Koizumi |
| Yerine geldiği | Taku Yamasaki |
| Yerine gelen | Tsutomu Takebe |
| Temsilciler Meclisi Üyesi | |
| Görev süresi 19 Temmuz 1993 - 8 Temmuz 2022 | |
| Seçim bölgesi | Yamaguchi'nin geniş bölgesi (1993-1996) Yamaguchi 4. Bölge (1996–2022) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 21 Eylül 1954 Shinjuku, Tokyo, Japonya |
| Ölüm | 8 Temmuz 2022 (67 yaşında) Kashihara, Nara, Japonya |
| Partisi | Liberal Demokrat |
| Evlilik(ler) | Akie Abe (e. 1987)
|
| Yaşadığı yer | Kantei |
| Bitirdiği okul | Seikei Üniversitesi |
| Mesleği | Politikacı |
| Dini | Şintoizm |
Tokyo'da doğan Abe, Liberal Demokrat Parti'den siyasetçi Shintaro Abe'nin oğlu ve başbakan Nobusuke Kishi'nin torunu olarak Satō-Kishi-Abe ailesinin bir üyesiydi. Seikei Üniversitesi'nden mezun oldu ve sanayi ve parti görevlerinde çalışmadan önce kısa bir süre Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne devam etti ve ilk olarak 1993 yılında Temsilciler Meclisi'ne seçildi. Abe, 2003 ile 2004 yılları arasında Liberal Demokrat Parti Genel Sekreteri ve 2005 ile 2006 yılları arasında Cuniçiro Koyzumi'nin Kabine Baş Sekreteri olarak görev yaptı ve Koyzumi'nin yerine başbakan oldu. Abe, Japonya'nın savaş sonrası en genç ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra doğan ilk başbakanı oldu. Sadık bir muhafazakâr ve Japon tarihi hakkında inkârcı görüşlere sahip olan Nippon Kaigi örgütünün üyesi olan Abe, ders kitaplarındaki zulümleri önemsiz göstermek, savaş sırasında rahatlatıcı kadınların askere alınmasında hükûmetin zorlamasını reddetmek ve Anayasa'nın 9. maddesinin revize edilmesini istemek gibi güçlü sağcı duruşlar sergiledi. 2007 yılında ABD, Avustralya ve Hindistan ile Çin'in bir süper güç olarak yükselişine karşı koymayı amaçlayan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu'nu başlattı. Hükûmetinin popüler olmaması ve hastalığı nedeniyle o yıl başbakanlıktan istifa etti.
İyileştikten sonra Abe, 2012'de beklenmedik bir siyasi geri dönüş yaparak LDP başkanlığına tekrar seçildi ve o yılki seçimlerde Liberal Demokrat Parti'yi ezici bir zafere taşıdı. Abe, 1948'de Shigeru Yoshida'dan bu yana göreve dönen ilk eski başbakan oldu. Abe, Japonya'nın ekonomik durgunluğuna “Abenomik” ile karşı koymaya çalıştı ve karışık sonuçlar elde etti. Ayrıca 2018'de yeni bir anlaşma ile Trans-Pasifik Ortaklığı'nın yeniden yürürlüğe girmesini sağladı. 2015 yılında, Japon Öz Savunma Kuvvetleri'nin denizaşırı ülkelerde konuşlandırılmasına izin veren askeri reformları kabul etti, bu oldukça tartışmalıydı ve protestolarla karşılandı. Abe, Liberal Demokrat Parti'yi 2014 ve 2017 seçimlerinde de zafere taşıyarak Japonya'nın en uzun süre görev yapan başbakanı oldu. 2020 yılında hastalığının nüksetmesini gerekçe göstererek başbakanlık görevinden tekrar istifa etti[3][4][5] ve yerine Yoşihide Suga geçti.
2022 yılında Abe, üst meclis seçimleri için bir kampanya konuşması yaparken Nara'da suikasta uğradı. Şüpheli Tetsuya Yamagami, suikastın Abe'nin Birleşme Kilisesi ile olan bağlarından kaynaklandığını itiraf etti. Bu, 1936'dan bu yana eski bir Japon başbakanına düzenlenen ilk suikast oldu. Japon siyasetinde kutuplaştırıcı bir figür olan Abe, destekçileri tarafından Japonya'nın güvenliğini ve uluslararası itibarını güçlendirdiği için övülürken, muhalifleri onu Japon barışçıllığını tehdit ettiğini ve Çin ve Güney Kore ile ilişkilere zarar verdiğini düşündükleri milliyetçi politikaları ve tarihsel revizyonizmi nedeniyle eleştirdi.
Suikast
değiştir8 Temmuz 2022'de Nara şehrinde düzenlenen mitingde silahlı saldırıya uğradı. Suikast sonrasında kardiyopulmoner arrest yaşadığı ve bilincini kaybettiği bildirildi.[6][7] Kaldırıldığı hastanede vurulduktan yaklaşık yarım saat sonra kan kaybından dolayı öldü.[8][9][10]
Silahlı saldırının ardından 41 yaşındaki Tetsuya Yamagami adlı eski deniz subayı tutuklandı.[11]
Silahlı saldırıya ve ardından vefatına tepki olarak, çok sayıda mevcut ve eski dünya lideri Abe'ye sempatilerini ve desteklerini ifade etti.[12][13]
Kaynakça
değiştir- ^ Aytekin, Emre (8 Temmuz 2022). "Öldürülen Abe Şinzo, Japonya'nın en uzun süre görev yapan başbakanı olmuştu". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "Japonya Başbakanı Abe 100 yıllık rekoru kırdı!". haberglobal.com. Haber Global. 20 Kasım 2019. 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "Japan PM Abe announces his resignation at press conference". Kyodo News. 28 Ağustos 2020. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "Shinzo Abe: Japan's PM resigns for health reasons". BBC. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "Japonya Başbakanı Şinzo Abe sağlık sorunları nedeniyle istifa etti". BBC News Türkçe. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "Japonya'da eski başbakan Abe'ye suikast girişimi". NTV. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "Former Prime Minister Shinzo Abe collapsed, bleeding, during a speech in Nara City. A sound like a gunshot was heard". The Japan News. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "安倍晋三元首相死亡 奈良県で演説中に銃で撃たれる" [Eski Başbakan Shinzo Abe, Nara Eyaleti'nde bir konuşma yaparken silahla vuruldu ve öldü]. NHK (Japonca). Tokyo, Japan. 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "Former Japanese PM Shinzo Abe 'showing no vital signs' after attack". scmp.com (İngilizce). South China Morning Post. 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2022.
- ^ "Shinzo Abe, Japan's Longest-Serving Prime Minister, Dies at 67". The New York Times (İngilizce). 8 Temmuz 2022. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ "Eski Japonya Başbakanı Shinzo Abe Nara'da vuruldu, 40 yaşlarındaki adam tutuklandı". NHK World News -- Japan. NHK Broadcasting. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ Watsom, Kathryn (8 Temmuz 2022). "World leaders mourn assassination of "friend" Shinzo Abe". CBS News. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
- ^ De Guzman, Chad (8 Temmuz 2022). "How the World Is Reacting to Shinzo Abe's Death". Time (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2022.
 | Japon siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |