Şah Çerağ
Şah Çerağ (Farsça: شاه چراغ), İran'ın Şiraz şehrinde Şiilerin 8. imamı Ali er-Rızâ'nın kardeşleri Seyyid Emir Ahmed ile Mir Muhammed'in mezarlarının bulunduğu tarihi cami ve türbe. Seyyid Emir Ahmed'e verilen lakap olan Şah Çerağ "ışıklar şahı" anlamına gelmektedir.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Şiraz,  İran |
| Koordinatlar | 29°36′35″K 52°32′36″D / 29.60972°K 52.54333°D |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Şiilik |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | İran mimarisi |
İlk olarak 12. yüzyılda inşa edilmeye başlanmıştır. Şah İsmail ve Kaçarlar döneminde cami onarılmıştır.
Tarihi
değiştirSeyyid Ahmed ibn Musa'nın mezarı üzerindeki ilk yapı, 13. yüzyılda Salgurlular döneminde eski bir Büveyhi şehzadesi tarafından yaptırılmıştır. Mezarın üzerine kubbeli bir türbe ve bir revak yaptırdı. Yerel sözlü gelenek mezarın, üzerinde bir ışık yanarken bulunduğunu, bunun da halkın dikkatini çektiğini ve gördüklerini nesilden nesile anlattığını söylüyor. Türbe, İncûlular'ın yönetimine kadar birkaç yıl bu durumda kaldı. Bu süre zarfında kadın İncûlular hükümdarı Kraliçe Taş Hatun yapıyı daha da genişletti ve camiye altın hatla yazılmış 30 ciltlik Kur'an-ı Kerim nüshası bağışladı.[1][2]
16. yüzyıldaki Safevi yönetimi sırasında bina kapsamlı bir şekilde yenilenmiştir. Daha sonra 18. yüzyılda Nadir Şah Afşar kubbenin altına asılan altın bir avize bağışladı. Fakat birkaç yıl sonra Şiraz'da bir deprem meydana geldi ve Şah Çerağ'ın külliyesi sarsıntılardan ağır hasar gördü. Bu süre zarfında altın avize kayboldu. Ancak depremin üzerinden bir yıl geçtikten sonra Qandeel adında bir adam, Şah Çerağ için bağışlanan altın avizenin kalıntılarını buldu ve restorasyon çalışmalarına finansman olması için bunları onarıma bağışladı.[1]
Kaçarlar döneminde binada çeşitli onarımlar yapıldı. Mezarın çevresine de gümüş bir kabir yapısı da (zarih) konulmuştur.[1] 1965 yılında cami kompleksi içerisinde müze kurulmuştur.[2]
2022 Türbe Saldırısı
değiştir26 Ekim 2022'de İran'ın Şiraz kentindeki Şah Çerağ Türbesi'ne IŞİD tarafından silahlı saldırı yapıldı. Bu olayda 15 kişi öldü ve 40 kişi de yaralandı. 2 çocuk ile bir kadın da hayatını kaybedenler arasındaydı. IŞİD saldırının sorumluluğunu üstlendi. Bu olay bir "terör saldırısı" olarak nitelendirildi. Bu saldırı 26 Ekim 2022 tarihinde saat 17:42’de ortaya çıktı. Saldırı sırasında 3 terörist türbedeki ziyaretçilere ateş açtı. Güvenlik yetkilileri, saldırıyla bağlantılı 42 teröristi tutukladı. Bu terör saldırısının failleri Temmuz ayında idam edildi.[3][4]
2023 Türbe Saldırısı
değiştir13 Ağustos 2023 tarihinde İran'ın Şiraz kentindeki Şah Çerağ türbesi'ne IŞİD tarafından düzenlenmiş 2. silahlı saldırıdır. Bu saldırıda 2 kişi öldü ve 7 kişi de yaralandı. Saldırganların iki kişi olduğu belirtilmiştir.[3]
Galeri
değiştir-
Kubbelerin altındaki geniş ayna işleri. -
Şah Çerağ'ın içi. -
Şah Çerağ. -
Şah Çerağ'ın cephesi. -
Şah Çerağ'ın minaresi. -
Şah Çerağ'ın dışarıdan görünümü. -
Şah Çerağ'ın ışıltılı süslemeleri.
_07.jpg)
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c "چرا به امامزاده احمدبن موسی شاهچراغ در شیراز، شاه چراغ می گویند؟". www.beytoote.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ a b "Shah Cheragh shrine | Mosque, Shiraz, Iran, History, & Attacks | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ a b "İran'da türbeye düzenlenen saldırıda bir kişi hayatını kaybetti". BBC News Türkçe. 14 Ağustos 2023. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Şiraz'daki terör saldırısıyla ilgili yeni gelişme". Mehr News Agency. 14 Şubat 2023. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.