İspanya'daki özerk topluluklar

İspanya'nın özerk toplulukları (İspanyolca: comunidad autónoma), İspanya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Özerk topluluklar, İspanya'yı oluşturan ulusların ve bölgelerin sınırlı özerkliğini garanti altına almak amacıyla 1978 İspanya Anayasası'na uygun olarak kurulmuşlardır.^[1]^[2]^[3]

İspanya bir federasyon olmayıp merkezi olmayan üniter bir devlettir.^[1]^[4] Egemenlik bir bütün olarak ulusa verilmiş ve merkezi hükûmetin kurumlarında temsil edilmişken, ulus, gücü çeşitli derecelerde topluluklara devretmiştir ve anayasa ve özerk tüzükler içerisinde belirlenen sınırlar içinde kendi kendini yönetme hakkını kullanmaktadır. Her topluluğun kendi devredilmiş yetkileri bulunmaktadır. Genel olarak daha güçlü yerel milliyetçiliğe sahip toplulukların daha fazla yetkisi vardır ve bu tür yetkilendirme asimetrik olarak adlandırılır. Bazı akademisyenler, ortaya çıkan sistemden adı dışında bir federal sistem veya "federalizm olmayan bir federasyon" olarak bahsetmektedirler.^[5] Toplu olarak özerklikler (autonomías) olarak bilinen 17 özerk topluluk ve iki özerk şehir (ciudad autónoma) bulunmaktadır. İki özerk şehir özerk topluluk olma hakkına sahip olsalar da ikisi de bunu henüz kullanmadı. Bu benzersiz bölgesel yönetim çerçevesi, "Özerklik Devleti" olarak bilinir.^[5]

Özerk topluluklar, anayasaya ve üstlendikleri yeterlilikleri tanımlayan Özerklik Statüsü (Estatutos de Autonomía) olarak bilinen kendi organik yasalarına göre yönetilirler. Yetkilendirmenin doğası gereği asimetrik olması amaçlandığından, yetki kapsamı her topluluk için farklılık gösterir, ancak hepsi aynı parlamento yapısına sahiptirler.^[1]^[6]

Özerk topluluklar, ek olarak illere veya doğrudan ilçelere veya belediyelere ayrılmaktadır.

ListeDüzenle

Adı	Başkent	Türü	Nüfus (2009)	Yüzölçümü (km²)	Yoğunluk (/km²)	ISO
Aragon	Zaragoza	Ulus	47,719.0	1,319,291	28	ES-AR
Asturias^{[DN 1]}	Oviedo	Tarihi bölge	10,604.0	1,022,800	96	ES-AS
Balear Adaları^{[DN 1]}	Palma	Ulus	4,992.0	1,149,460	230	ES-IB
Bask Ülkesi	Vitoria-Gasteiz	Ulus	7,234.0	2,207,776	305	ES-PV
Endülüs	Sevilla	Ulus	87,268.0	8,414,240	96	ES-AN
Ekstremadura	Mérida	Bölge	41,634.0	1,067,710	26	ES-EX
Galiçya	Santiago de Compostela	Ulus	29,574.0	2,699,499	91	ES-GA
Kanarya Adaları	Las Palmas de Gran Canaria ve Santa Cruz de Tenerife	Ulus	7,447.0	2,153,389	289	ES-CN
Kantabria^{[DN 1]}	Santander	Tarihi bölge	5,321.0	581,078	109	ES-CB
Kastilya-La Mancha	Toledo	Bölge	79,463.0	2,032,863	26	ES-CM
Kastilya Leon	Valladolid	Tarihi bölge	94,223.0	2,399,548	25	ES-CL
Katalonya	Barselona	Ulus	32,114.0	7,675,217	239	ES-CT
Ceuta	—	Özerk şehir	18.5	84,777	4,583	ES-CE
La Rioja^{[DN 1]}	Logroño	Bölge	5,045.0	316,798	63	ES-RI
Madrid^{[DN 1]}	Madrid	Bölge	8,028.0	6,663,394	830	ES-MD
Melilla	—	Özerk şehir	12.3	86,487	7,031	ES-ML
Murcia^{[DN 1]}	Murcia	Bölge	11,313.0	1,493,898	132	ES-MC
Navarra^{[DN 1]}	Pamplona	Ulus	10,391.0	654,214	63	ES-NC
Valensiya	Valensiya	Ulus	23,255.0	5,003,769	215	ES-VC

Isim	Baskent(ler)	Il(ler)	Il basakenti veya baskentleri
Endülüs	Sevilla	Almería	Almería
		Cádiz ili	Cadiz
		Córdoba ili	Córdoba
		Granada ili	Granada
		Huelva ili	Huelva
		Jaén ili	Jaén
		Málaga ili	Málaga
		Sevilla ili	Sevilla
Aragon	Zaragoza	Huesca ili	Huesca
		Teruel ili	Teruel
		Zaragoza ili	Zaragoza
Asturias Prensligi	Oviedo	Asturias	Oviedo
Balear Adaları	Palma de Mayorka	Balear Adaları	Palma
Bask Otonom Bölgesi	Vitoria-Gasteiz	Álava ili	Vitoria-Gasteiz
		Guipúzcoa ili	San Sebastián
		Biskay ili	Bilbao
Kanarya Adaları	Las Palmas de Gran Canaria Santa Cruz de Tenerife	Las Palmas ili	Las Palmas de Gran Canaria
Kanarya Adaları	Las Palmas de Gran Canaria Santa Cruz de Tenerife	Santa Cruz de Tenerife ili	Santa Cruz de Tenerife
Kantabria	Santander	Kantabria	Santander
Kastilya-La Mancha	Toledo	Albacete ili	Albacete
		Ciudad Real ili	Ciudad Real
		Cuenca ili	Cuenca
		Guadalajara ili	Guadalajara
		Toledo ili	Toledo
Kastilya Leon	Valladolid	Ávila ili	Ávila
		Burgos ili	Burgos
		León ili	León
		Palencia ili	Palencia
		Salamanca ili	Salamanca
		Segovia ili	Segovia
		Soria ili	Soria
		Valladolid ili	Valladolid
		Zamora ili	Zamora
Katalonya	Barselona	Barselona	Barselona
		Gerona ili	Gerona
		Lérida ili	Lérida
		Tarragona ili	Tarragona
Ekstremadura	Mérida	Badajoz ili	Badajoz
Ekstremadura	Mérida	Cáceres ili	Cáceres
Galiçya (özerk topluluk)	Santiago de Compostela	La Coruña ili	La Coruña
		Lugo ili	Lugo
		Orense ili	Orense
		Pontevedra ili	Pontevedra
Madrid (özerk topluluk)	Madrid Madrid	Madrid (özerk topluluk)	Madrid
Murcia (özerk topluluk)	Murcia	Murcia (özerk topluluk)	Murcia
Navarra (özerk topluluk)	Pamplona	Navarra (özerk topluluk)	Pamplona
La Rioja (özerk topluluk)	Logroño	La Rioja	Logroño
Valensiya (özerk topluluk)	Valensiya	Alicante ili	Alicante
		Castellón ili	Castellón de la Plana
		Valensiya	Valensiya

Ayrıca bakınızDüzenle

DipnotlarDüzenle

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aynı zamanda ildir.

KaynakçaDüzenle

^ ^a ^b ^c "Organización territorial. El Estado de las Autonomías" (PDF). Recursos Educativos (İspanyolca). Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
^ 2. madde Cortes Generales (1978). "Título Preliminar". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
^ 143. madde Cortes Generales (1978). "Título VIII. De la Organización Territorial del Estado". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
^ Bacigalupo Sagesse, Mariano (Haziran 2005). "Sinópsis artículo 145". Constitución española (con sinópsis). Temsilciler Kongresi. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.
^ ^a ^b The Federal Option and Constitutional Management of Diversity in Spain Xavier Arbós Marín, page 375; included in 'The Ways of Federalism in Western Countries and the Horizons of Territorial Autonomy in Spain' (volume 2), edited by Alberto López-Eguren and Leire Escajedo San Epifanio; edited by Springer 978-3-642-27716-0, 978-3-642-27717-7(eBook)
^ Börzel, Tanja A (2002). States and Regions in the European Union. University Press, Cambridge. ss. 93-151. ISBN 978-0521008600. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

Dış bağlantılarDüzenle

[il-7] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aynı zamanda ildir.

[eso-1] "Organización territorial. El Estado de las Autonomías" (PDF). Recursos Educativos (İspanyolca). Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

[art2-2] 2. madde Cortes Generales (1978). "Título Preliminar". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

[art143-3] 143. madde Cortes Generales (1978). "Título VIII. De la Organización Territorial del Estado". 1978 İspanya Anayasası (İspanyolca). Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

[sinopsis145-4] Bacigalupo Sagesse, Mariano (Haziran 2005). "Sinópsis artículo 145". Constitución española (con sinópsis). Temsilciler Kongresi. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

[Spain_Xavier_Arbós_Marín_page_375-5] The Federal Option and Constitutional Management of Diversity in Spain Xavier Arbós Marín, page 375; included in 'The Ways of Federalism in Western Countries and the Horizons of Territorial Autonomy in Spain' (volume 2), edited by Alberto López-Eguren and Leire Escajedo San Epifanio; edited by Springer 978-3-642-27716-0, 978-3-642-27717-7(eBook)

[tanja-6] Börzel, Tanja A (2002). States and Regions in the European Union. University Press, Cambridge. ss. 93-151. ISBN 978-0521008600. Erişim tarihi: 9 Kasım 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[DN 1]