Çamyazı, Posof

Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köy

Çamyazı, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

Çamyazı
Harita
Ardahan'ın konumu
Ardahan'ın konumu
Ardahan üzerinde Çamyazı
Çamyazı
Çamyazı
Çamyazı'nın Ardahan'daki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArdahan
İlçePosof
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2052 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam71
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0478
İl plaka kodu75
Posta kodu75800

Tarihçe değiştir

Çamyazı köyünün eski adı, Ohteli'dir. Gürcüce kaynaklarda da Ohteli (ოხთელი) biçiminde geçer.[3] Osmanlı idaresi, 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı defterde bu yerleşmeyi Ohtol / Ohtul (اوختول) biçiminde kaydetmiştir. Bununla birlikte bu defteri yayımlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia, Osmanlı memurunun köyün adını yanlış yazdığını belirtmiştir.[4] 93 Harbi'nin ardından Ardahan bölgesine hakim olan Ruslar ise, köyü adını Ohtel (Охтел) olarak kaydetmiştir.[5] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde köyün adı Ohtil / Ohtel (اوخطیل) olarak geçer.[6]

Ohteli, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Samtshe'de yer alır. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'nın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Ohteli, Gürcistan Vilayeti içinde, Poshov livasının Kuzay nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 22 hane (yaklaşık 110 kişi) yaşıyordu. Her hane, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. Hane reisleri Romanoz, Rubena, İvane, Rostevan, Mahara, Basila, Revaz, Vardzel, Matsatsa gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun besleniyordu.[7]

Ohteli, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Sakire nahiyesinin (маркяз: merkez) sekiz köyünden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu 85 kişiden oluşuyordu. Rus idaresinde Ohteli'nin köyünün nüfusu, 1896’da 110 kişiye, 1906’da da 137 kişiye yükselmişti. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[5][8] Bununla birlikte, Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Ohteli'de 14 hanede 150 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır.[9]

Ohteli, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmetinin Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Ohteli köyü Türkiye'ye bırakıldı.[10]

Ohteli, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Gürcüce yazılışına yakın biçimde Ohtil / Ohtel (اوخطیل) adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada Ohteli, Kars vilayetinin Poshof kazasının Merkez nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımıda "Ohtel" olarak yazılmış olan Ohteli, aynı idari konuma sahipti ve köyde 207 kişi yaşıyordu.[11] Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde yazılmış olan Ohteli adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çamyazı olarak değiştirilmiştir.[12] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Çamyazı (Ohtel)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.[13]

Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, 1917 yılında Ohteli'de sağlam bir kilisenin varlığından söz etmiş, duvar resimlerinin izlerinin de göründüğünü belirtmiştir.[9] Bir köy kilisesi olduğu bilinen Ohteli Kilisesi, sonraki dönemde tamamen ortadan kaldırılmıştır.[14]

Coğrafya değiştir

Çamyazı köyü, Ardahan il merkezine 84 km, Posof ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[15]

Nüfus değiştir

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 71[2]
2021 69[2]
2020 78[2]
2019 74[2]
2018 73[2]
2017 64[2]
2016 65[2]
2015 72[2]
2014 72[2]
2013 82[2]
2012 88[2]
2011 91[2]
2010 93[2]
2009 93[2]
2008 100[2]
2007 112[2]
2000 112[15]
1990 247[16]
1985 307[17]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Camyazi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Çamyazı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  3. ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 187 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
  4. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
  7. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 322; II. cilt (1941), s. 314; III. cilt (1958), s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 
  8. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.
  9. ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021. 
  10. ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
  11. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 296" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021. 
  12. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 735". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021. 
  13. ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021. 
  14. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 230, ISBN 9789941478178.
  15. ^ a b "Çamyazı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  16. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  17. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar değiştir