Sergi Cikia
Sergi Cikia (20 Ekim 1898, Onoğia köyü, Martvili[1] - 6 Aralık 1993), Gürcü Oryantalist ve Gürcü Türkolojisinin kurucusu.[2] 200'den fazla yazılı araştırması ve makalesi bulunan Cikia, Gürcistan Ulusal Bilimler Akademisi üyesidir.
Sergi Cikia | |
|---|---|
| სერგი ჯიქია | |
| Doğum | 20 Ekim 1898 Onogia, Samegrelo-Zemo Svaneti, Gürcistan |
| Ölüm | 6 Aralık 1993 (95 yaşında) |
| Milliyet | Gürcü |
| Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu Sovyetler Birliği Gürcistan |
| Mezun olduğu okul(lar) | Tiflis Üniversitesi |
| Meslek | Dilbilimci |
| Ödüller |  Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Lenin Nişanıİvane Cavahişvili Madalyası |
Hayatı
değiştirCikia Tiflis Üniversitesi dilbilim bölümünde mezun oldu. 1927'de Türkoloji uzmanı olmak için Türkiye'ye geldi ve İstanbul Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde 2 yıl öğrenim gördü. Üniversitede Fuat Köprülü, Ali Ekrem, Hulûsi Bey ve Orhan Şaik Gökyay gibi hocalardan ders aldı. İstanbul'daki arşivlerde Türk dili ve tarihsel kaynaklar üzerinde çalıştı.[3] Türkçe üzerine yaptığı çalışmalara 1929-1936 yılları arasında Rusya'daki Türkoloji çevrelerinde devam etti. 1936'da Tiflis Üniversitesi Doğu Dilleri Bölümü başkanı seçilen Cikia, üniversitede Türkoloji dersleri veren ilk akademisyen oldu. 1945-1953 yılları arasında Tiflis Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi'nin ilk dekanlığını yaptı. 1960'ta öldüğü tarihe kadar George Tsereteli Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nün Türkoloji bölümü başkanlığını icra etti.
Çalışmaları
değiştirSergi Cikia, Türk filolojisi, Türk dillerinin diyalektolojisi, Türk dili tarihi, Türkçe tarihi kaynaklar, Türkçe-Gürcüce ilişkileri ve Türkçenin Doğu Anadolu ve Azerbaycan lehçeleri üzerine çalışmalarda bulundu. Evliya Çelebi'nin Seyahatnâme'sindeki Gürcüce, Megrelce ve Lazca metinleri inceledi.[4] 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan'ı Gürcistan Vilayeti Büyük Defteri adıyla özgün metin, Gürcüce çeviri, inceleme ve açıklamalarla yayımladı.[5] Ayrıca Lazca-Türkçe ilişkilerini inceledi. Azerbaycan'daki okullar için Gürcüce ders kitapları derleyen Cikia, Gürcüce-Türkçe sözlükler hazırladı. Cikia, Gürcistan ve Sankt-Peterburg'da yayımlanan Türkçe okuma parçalarının yazarıdır.
Mirası
değiştirTiflis'teki bir cadde Sergi Cikia'nın ardından isimlendirilmiştir. Sergi Cikia'nın hayatını anlatan Gürcü Türkolojisinin Kurucusu : Sergi Cikia isimli kitap, İa Duduçava tarafından yazılmış ve İlyas Üstüner tarafından Türkçeye çevrilmiştir.[6]
Kaynakça
değiştir- Jangidze V., Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, 11. Cilt, Tiflis, 1987. - s. 568.
- ^ ""Sergi Cikia" (Gürcüce), Biyografi Sözlüğü - Gürcistan Parlamentosu Ululsak Kütüphanesi". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ Milletlerarası münasebetler Türk yıllığı. Dış Münasebetler Enstitüsü, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara Üniversitesi. 1994. s. 168. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
- ^ Dil dergisi. Ankara Üniversitesi TÖMER. 1997. s. 82. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
- ^ Türk dili: dil ve edebiyat dergisi, 625-630. sayılar. Türk Dil Kurumu. 2004. s. 540. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
- ^ XIV. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 9-13 Eylül 2002 : kongreye sunulan bildiriler, 3. cilt. Türk Tarih Kurumu. 2005. ISBN 9751618363. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
- ^ "Gürcü Türkolojisinin Kurucusu : Sergi Cikia". kirmizikedi.com. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- Gürcistan Biyografik Sözlüğü'nde Sergi Cikia 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.