Zeynelâbidîn

Muhammed'in torunu
(Zeynel Abidin sayfasından yönlendirildi)

Zeynelâbidîn (Arapça: زين العابدين), Ali bin Hüseyin veya Ali el-Asgar (659; Medine - Aralık 712;[1] Medine), İslam peygamberi Muhammed'in torunu olan Hüseyin'in oğullarından biridir. Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehri Bânû Gazele'dir.[2][3][4] İsnâaşeriyye’nin dördüncü ve İsmâiliyye’nin üçüncü imamı kabul edilir, tâbiîndendir.

Zeynelâbidîn
Doğum659
Medine, Emevi Devleti
ÖlümAralık 712
Medine
Diğer ad(lar)ıAli bin Hüseyin
MeslekŞîʿa İslâm İmâmı
1926'da tahrib edilen tarihi Al-Baqi', Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn orada gömülü olan dört imâmdan biriydi.

Ailesi değiştir

Zeynelâbidîn, İslam peygamberi Muhammed'in damadı Ali'nin oğlu olan Hüseyin'in iki oğlundan birisidir. Diğer oğlu Ali (el-Ekber) ile aynı isme sahip olup karışmaması için literatürde Ali el-Asgar ismiyle daha çok da Zeynelâbidîn lakabıyla anılır. 'Zeynelâbidîn' Arapçada 'ibadet edenlerin süsü, değerlisi' anlamına gelir.

Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin bin Ali ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehr-i Bânû Gazele'dir.

Kerbela Olayı değiştir

Zeynelâbidîn, Kerbela Olayı'na ağır hasta olduğu için katılmamıştır. Emevi askerleri tarafından öldürülmek istense de komutan Ömer bin Sa'd tarafından kurtarıldı. Diğer Ehl-i Beyt fertleriyle beraber Şam'a Yezid'in yanına gönderildi. Burada Yezid tarafından iyi karşılandı ve dilerse yanında kalabileceği söylendi. Ama o Medine'ye dönmeyi tercih etti.

Medine yaşamı ve ölümü değiştir

Buradan Medine'ye dönen Zeynelâbidîn, burada Yezid'e karşı ayaklanan Medinelilere katılmayarak olaylardan uzak durdu. Tüm 'fitne'lerin siyasi menfaatlerden kaynaklandığını düşündüğünden Emevilere de onlara karşı ayaklanan gruplara da hep mesafeli durmuştur. Ömrünü ibadetle geçiren Zeynelâbidîn Aralık 712 yılında Medine'de ölmüştür. Baki Mezarlığı'ndaki amcası Hasan'ın mezarının yanına defnedildi.[5] Şii kaynaklarında Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik tarafından zehirletilerek öldüğü yer alır.

Çocukları değiştir

Kaynaklarda on beş çocuğu olduğu geçmektedir.[6] Bu çocuklarından Muhammed el-Bakır Şiilerin beşinci imamıdır. Diğer çocuklarının isimleri: Abdullah, Hasan, Hüseyin El-Ekber El-Müsellem, Ömer, Hüseyin El-Asğar, Abdurrahman, Süleyman, Ali, Muhammed Esger, Abbas El-Eftam, Hadice, Fatıma, Aliyye, Ümm-ü Gülsüm.

Şiîlikteki önemi değiştir

Başlıca Şia mezhepleri onun imâmetini kabul eder; On İki İmâmlar'ın dördüncü imamıdır. Diğer imamlar da olduğu gibi 'İmam Ali Zeynelâbidîn' Şia için önemli bir kişidir. Tabiin'den olan birçok tanınmış sahabeyi görmüştür.

 
Tahran'da Zeynelâbidîn’in annesi Şehre-Bânû'nun mezari.

Eserleri değiştir

  • es-Sahifetu'l-kâmiletu's-Seccâdiyye
  • Risâletü’l-Hukuk
  • ez-Zühd ve’l-vasıyye
  • Duâü’l-cevâhiri’l-kebîr
  • Belâġatü’l-İmâm Alî b. Hüseyn
  • Dîvân-ı Eş'âr
  • Müsnedü’l-İmâm es-Seccâd

Ayrıca bakınız değiştir

Dış bağlantılar değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  2. ^ WOFIS (2001). A Brief History of the Fourteen Infallibles (3.3yayıncı= World Organization for Islamic Services bas.). Tahran. 
  3. ^ İbn Hallikân. Ibn Khallikan's biographical dictionary. 2. s. 209. 
  4. ^ Tabataba'i, Muhammad Husayn (1979). Shi'ite Islam. State University of New York Press. s. 201. 
  5. ^ Keşf’ul-Ğumme, c. 2, s. 294.
  6. ^ İrşad, c. 2, s. 155.
Şii İslam unvanları
Önce gelen
Hüseyin bin Ali
İkinci Mustali/Nizari
Üçüncü Zeydi/Karmatî/İsnâaşeriyye

Şîʿa İslâm İmâmı
Zeynelâbidîn
Üçüncü Mustali/Nizari
Dördüncü Zeydi/Karmatî/İsnâaşeriyye
Şîʿa İslâm İmâmı

669 - 680
Sonra gelen
Muhammed el-Bakır
Dördüncü Mustâ‘lîyye/Nizâr’îyye
Beşinci Karmat’îyye/İsnâ‘aşer’îyye İmâmı
Sonra gelen
Zeyd bin Ali eş-Şehîd
Beşinci ve son Zeyd’îyye İmâmı