Yuhanna İncili

Yuhanna İncili (Yunanca: τὸ εὐαγγέλιον κατὰ Ἰωάννην, to euangelion kata Iōannēn; euaggélion = iyi haber), Kutsal Kitap dizisine ait olan bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin dört kanonik incillerden sonuncusudur. Bu incilin Yuhanna adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

to euangelion kata Iōannēn

Yuhanna İncili'nde Tanrı'nın krallığı ve Mesih aracılığıyla mümkün olan kurtuluş hakkındaki sevinçli haber anlatılır.

Yuhanna incilini en son olarak yazdı ve onu diğer inciller gibi belirli bir insan kesimini düşünerek kaleme almadı.

• Yuhanna'nın kaydı M.S. 29-33 yıllarını kapsar.

• Yuhanna'nın incilindeki bilginin %92’si diğer incillerde bulunmaz.

Yazar

Kutsal Kitap'ın tanıklığı

Yuhanna İbranice „Jehohanan“ isminden türer ve „Yehova lütuf gösterdi“ ya da „Yehova inayetle davrandı” anlamına gelmektedir. Yuhanna'nın kardeşi Yakup idi ve ikisi Zebedi ve Salome'nin oğullarıydı (Mat 27:55, 56; Mar 15:40). Babaları Zebedi bir balıkçılık işletmesine sahip olup işçiler çalıştırıyordu (Markos 1:19, 20).

Yuhanna ve kardeşi Yakup, İsa’nın seçtiği 12 elçiden (Yunanca: άποστόλουϛ [apostolous] = gönderilen) ikisiydi (Markos 3:16, 17). Böylece Yuhanna kaleme aldığı olayların görgü tanığı idi (Yuhanna 21:24). Yuhanna İsa’nın hizmeti boyunca onunla çok yakındı ve son Fısıh yemeğinde sofrada onun yanı başında oturan öğrenciydi; “İsa onu severdi” (Yuhanna 13:23; Matta 17:1; Markos 5:37; 14:33). Yuhanna İsa’nın idamına da tanık olmuştu ve ölmek üzereyken annesini ona emanet etmişti. İsa’nın artık mezarda bulunmadığını öğrenince durumu anlamak için Petrus’la birlikte oraya koştu (Yuhanna 19:26, 27; 20:2-4).

Din bilimcilerin görüşü

Tanınmayan Yazar Teorisi

Bazı araştırmacılar, eldeki Yuhanna İncilini yazan kişinin, elçi Yuhanna olamayacağını, olsa olsa bunu Yunan felsefesini çok iyi bilen başka bir Yuhanna'nın yazmış olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bunun nedeni olarak yazdığı incilde "Logos" sözcüğü geçtiğine işaretlenir.

Redaksiyon Teorisi

Modern din bilginleri, Yuhanna İncili'nin birkaç yazar tarafından yazıldığını var sayar.

İncilin, Yuhanna 20:30'la bitip bölüm 21 ise başka bir yazarın eklemesi olduğu düşünülür. Yuhanna 18:1, Yuhanna 14:31'in devamı olup aradaki 15.-17. bölümleri başka birinin raporu teşkil ettiği iddia edilir. Bir redaktörün tüm metni bir daha gözden geçirmiş olduğu düşünülür.

Buna rağmen son yıllarda Yuhanna İncili'nin edebi birliği tekrar vurgulandı.

Teorilerin eleştirisi

Birçok din bilimcileri metnin bir yazar tarafından yazıldığına inanır. Metindeki değişik kısımlar açıklanabilir olduklarını ileri sürerler.

1. Yuhanna İncili'nin yazarı bir Yahudi idi.

• Yahudilerin kültürü ve fikirleri hakkında tam bir bilgiye sahipti (Yuhanna 1:21; 6:14; 7:40; 12:34).

• Yahudilerin memleketinin coğrafi ayrıntılarını iyi tanıyordu (Yuhanna 1:28; 8:20; 10:22, 23; 11:18; 19:41).

• Yazar İbraniceden etkilenmiş bir Yunanca kullandı.

Ayrıca bir görgü tanığı ve bir elçi idi.

• Bir şey söyleyen ya da yapan kişilerin ismini (Yuhanna 1:40; 6:5, 7; 12:21; 14:5, 8, 22; 18:10) ve olayların tarihini tam belirtir (Yuhanna 4:6, 52; 6:16; 13:30; 18:28; 19:14; 20:1; 21:4).

• Birçok olaylara gelince ancak İsa'nın bir elçisi bir görgü tanığı olabildi. Yazar İsa'nın düşünceleri ve duygularını iyi tanıyan ve anlayan biriydi (Yuhanna 2:24; 4:1, 2; 6:15; 7:1; 6:5, 6, 61; 11:33; 13:21; 18:4). Ayrıca diğer elçilerin görüşlerini tanıyordu (Yuhanna 2:21, 22; 11:13; 12:16; 13:28; 20:9; 21:4).

• Bu incilin yazarı kendini 'İsa'nın sevdiği' öğrenci olarak tanıtır (Yuhanna 21:20, 24). „Tüm bunlara tanıklık eden ve bunları yazan öğrenci işte budur. Onun tanıklığının doğru olduğunu biliyoruz.“ (Yuhanna 21:24)

O İsa'ya yakın olan üç elçinin birisiydi (Markos 9:2; Matta 26:36, 37). Yuhanna'nın kardeşi Yakup incilin yazarı olamaz; çünkü aşağı yukarı M.S. 44'te I. Herodes Agrippa'dan öldürüldü. Petrus yazar olamaz; çünkü o Yuhanna 21:10, 21'de İsa'nın sevdiği öğrenci ile birlikte değinilir.

2. Bölüm 21'in ve diğer bölümlerin yazılış üslubu aynıdır. Yuhanna kendisi büyük ihtimalle bu bölümü ekledi.

3. İsa'nın en önemli kutlamayı (Rabbin Akşam Yemeği) bölüm 17'deki dua ile sona erdirdiği akla yakındır.

Yunan felsefe İskenderiye'de yaşayan Yahudi filozof Philon (M.Ö. 15/10 – M.S. 40) Yunan filozof Platon'un (M.Ö. 428/427 – 348/347) felsefesinden çok etkilendi. Bu sebepten dolayı Platon'un düşünceleri ile Kutsal Kitap arasında bir bağlantı kurmaya çalıştı.

Platon dünya mimarına „Demiurg“ dedi, Philon ise „Logos“ adını kullandı. Platon ve Philon'a göre tanrı (iyiliğin fikri) demiurg ya da logos aracılığıyla dünyayı yaratmış. İkinci yüzyılda İsa'nın yolundan sapmış olan bazı Hristiyanlar demiurg ve logosun niteliklerini Yuhanna İncili'nde geçen logosa aktarmaya başladılar.

Üçüncü yüzyılda Platon ve Philon'un felsefesi Hristiyanların inancını etkiledi. Sonunda „Hristiyan“ dogması olan Üçlük öğretisi gelişti.

Elçi Yuhanna incilinde (1:1) logos sözcüğünü kullandı. Yunancada logos sözcüğü bir tek söz değil bir düşünce, bir konuşma ya da bir haber anlamına gelir. Kutsal Kitap'ta sık sık „Tanrı'nın sözü“ (λόγον τοῦ θεοῦ; Elçilerin İşleri 4:31) kavramı bulunur. İsa özel bir anlamda Tanrı'nın sözcüsü olarak O'nun sözünü insanlara getirdiği için ona logos unvanı verildi. İsa'nın logos olarak rolünün Yunan felsefeyle ilişkisi yok.

Tarihin tanıklığı

Yuhanna kendini bu incilin yazarı olarak tanıtmadığı halde ikinci yüzyılın ilk yarısında yaşayan Hristiyanlar onu bu kitabın yazarı olarak kabul ettiler ve kaydı Kutsal Metinler dizisinin tartışmasız bir parçası olarak gördüler.

Elçi Yuhanna, İzmirli Polikarp'ın (M.S. 69-155) bir öğrencisi olan Lyonlu Irenaeus'a (M.S. 120-202) göre Polikarp'ın öğretmeniydi. Yuhanna İmparator Traianus'un hükûmet zamanına kadar yaşadı ve hayatının sonuna doğru incilini yazdı.

İkinci yüzyılın sonları ile üçüncü yüzyılın başlarında yaşamış Hristiyan tarihçiler olan İskenderiyeli Clemens, Tertullianus ve Origenes de kaydı Yuhanna’nın yazdığını doğrular.

İkinci yüzyılın sonunda kaleme alınan el yazmaları Yuhanna'yı kendi ismini taşıyan incilin yazarı olarak belirtiyor: Papirüs Bodmer II (${\mathfrak {P}}^{66}$) ve Papirüs Bodmer XIV/XV (${\mathfrak {P}}^{75}$).

Yazılış tarihi

Yuhanna İncili (Papirüs Bodmer XIV P⁷⁵, 2. yüzyılın sonu)

Kutsal Kitabın tanıklığı

Yuhanna yazılarında net bir bilgi vermese de, onun Patmos Adası’ndaki sürgünden döndükten sonra bu kaydı kaleme aldığına inanılır (Vahiy 1:9). Gerçekten de, M.S. 96-98 arasında hüküm süren Roma İmparatoru Nerva, kendisinden önceki imparator Domitianus’un saltanatının son döneminde sürgün ettiği kişilere, geri dönmeleri için çağrıda bulunmuştur. Yuhanna’nın M.S. yaklaşık 98’de incilini yazdıktan sonra, İmparator Traianus’un üçüncü yılında (M.S. 100) Efesos’ta öldüğüne inanılmaktadır.

Yuhanna’nın sürüldüğü yer olan Patmos Efesos’a yakındır. Vahiy bölümler 2 ve 3'e göre o hem Efesos cemaatini hem de Anadolu’daki diğer cemaatleri iyi tanıyordu.

İsa’nın muhaliflerinden pek çok kez “Ferisiler”, “yüksek kâhinler” veya benzer ifadeler yerine genel bir terimle, “Yahudiler” diye söz edilmesi kaydın Filistin dışında yazıldığı görüşünü destekler (Yuhanna 1:19; 12:9). Ayrıca Celile Gölü’nden Romalıların kullandığı Taberiye Gölü ismiyle bahsedilir (6:1; 21:1). Yuhanna Yahudi olmayan kişiler için Yahudi bayramlarıyla ilgili yararlı açıklamalar yapar (6:4; 7:2; 11:55). Bunların yanı sıra, Yuhanna’nın sürüldüğü yer olan Patmos Efesos’a yakındır ve onun hem Efesos cemaatini hem de Anadolu’daki diğer cemaatleri iyi tanıdığı Vahiy kitabının 2 ve 3. bölümlerinden bellidir.

Tarihin tanıklığı ve din bilimcilerin görüşü

Kitabın Efesos ya da dolaylarında yazıldığı konusunda tarihçi Eusebios (M.S. y. 260-y. 340) en önemli Hristiyan ilahiyatçılarından biri olan İrenaeus’un şu sözlerini alıntılar: “Efendimizin göğsüne yaslanan öğrencisi Yuhanna, incil kaydını [Anadolu’da] Efesos’ta yaşadığı sırada yazmıştır.”

Antakyalı İgnatius'un (yaklaşık M.S. 110) mektupları Yuhanna İncili'ni kullandığını gösterirler. Bir yüzyıl sonra yaşamış olan İustinos da bu incili tanıdı. Yuhanna'nın İmparator Traianus’un üçüncü yılında (M.S. 100) Efesos’ta öldüğü doğru ise incilini ölümünden nispeten kısa bir zaman önce yazmış olmalı. Polikarp'ın aktardığı gibi 1. Yuhanna Mektubu'nun Yuhanna İncili'nden önce yazılıyormuş. İncil'in M.S. 90-100 tarihleri arasında Efes'te yazıldığı genellikle kabul edilmektedir.

Suriyeli Efraim'in Tatianus'un Diatessaron adlı eserine yazdığı bir yorumda İncil'in yazarı Yuhanna'nın yaşadığı şehir olarak Antakya öne sürülür. Bu görüş ise birçok Gnostik İncil Antakya şehrinde yazıldığına dayanır. Yuhanna İncili'nde Gnostik etkilerin bulunduğu düşünülür. Fakat üstte gösterildiği gibi bu yorum için Yuhanna İncili'nde kanıtlar yok.

Geçen yüzyılda Yuhanna İncili’nin doğruluğunu gösteren önemli el yazmaları bulunmuştur. Bunlardan biri, Mısır’da bulunan Rylands Papirüsü 457 (${\mathfrak {P}}^{52}$) olarak adlandırılan bir fragmandır. Bu el yazması M.S. 100-150 yıllara tarihlendirilir. Bunun için bu fragman Yuhanna İncili'nin yazılış zamanını tespit etmek için önemli bir dayanaktır. Yuhanna İncili M.S. 90-100 arasında hazırlandığını desteklemektedir; çünkü bu incilin bir kopyasının Mısır'a kadar yayılışı birkaç yıl sürüyordu. Yuhanna İncili'nin ikinci yüzyılın ikinci kısmında yazıldığını iddia etmiş olan bazı uzmanın teorileri geçersiz oldu.

Rylands Papirüsün el yazmasında Yuhanna 18:31-33, 37, 38 ayetleri yer almaktadır. Kutsal Kitap bilgini Sir Frederic Kenyon Mısır’da bulunan bu fragmanın birinci yüzyılın sonunda kaleme alındığını yazıyor: “[Fragman] küçük de olsa, M.S. 130-150 dolaylarında bu incilin bir kopyasının muhtemelen [Roma’nın] Mısır eyaletinde elden ele dolaştığını kanıtlıyor. Yazıldığı yerden buraya olabildiğince kısa sürede geldiğini düşünsek bile, kaydın yazılma tarihi için yapacağımız tahmin, geleneksel olarak kabul edilen yazılma tarihine, yani birinci yüzyılın sonuna öylesine yakındır ki, artık bu tarihin doğruluğunu sorgulamak yersizdir”

Yuhanna 10 ve 11 bölümlerin bir kısmı Papirüs Chester Beatty I'de (${\mathfrak {P}}^{45}$) bulunur ve 3. yüzyıldan olan Papirüs Bodmer II (${\mathfrak {P}}^{66}$) tüm incilin büyük bir kısmını kapsar.

Bundan başka Yuhanna İncil'i Yunanca Kutsal Yazıların (Yeni Ahit) en önemli kodekslerinde bulunur: Sinaiticus, Vaticanus, Alexandrinus, Ephraemi, Bezae, Washingtonianus I und Koridethianus.

Bazı bilimci Yuhanna İncili'nin M.S. 90-100'den önce yazıldığını tahmin ederler:

Yuhanna İncili'nin varsayılı tamamlanışı

W. F. Albright (1891–1971)	John A. T. Robinson (1919–1983)	C. P. Thiede (1952-2004)	Klaus Berger (1940–2020)	Çoğunluğun görüşü
80'den önce	70'ten önce	70'ten önce	67-70	90-100

Bilginlerin ekseriyeti erken tarihlendirmeleri kabul etmez.

Kanon Dizileri ve El Yazmaları

Kartaca Konsili’nden önce (M.S. 397) hazırlanmış dördüncü yüzyıla ait listelerden birçoğu Yunanca Kutsal Metinlerin günümüzde kabul edilen dizisiyle tamamen uyuşur.

El yazmalarına gelince yazarlar ilk önce papirüs kullandılar. Papirüs, aynı adı taşıyan bir su bitkisinden yapılır. Yazıcılar yaklaşık M.S. 4. yüzyıldan itibaren el yazmalarında papirüs yerine genellikle dana, kuzu ya da keçi derisinden yapılan ve daha dayanıklı bir malzeme olan vellum (bir parşömen türü) kullanılmaya başladılar. Bu vellumlardan günümüze dek ulaşan bazıları çok önemli Kutsal Kitap el yazmalarını içerir.

Kanon Dizileri

Kodeks Sinaiticus: Matta 8:28-9:23

Yuhanna İncili Kutsal Kitabın erken kanon dizilerinde geçer:

Kanon Dizileri

	İsim	Yıl (M.S.)
1	Muratori Fragmanı (İtalya)	170
2	İrenaeus (Anadolu)	180
3	İskenderiyeli Clemens	190
4	Tertullianus (Kuzey Afrika)	207
5	Origenes (İskenderiye)	230
6	Eusebios (Filistin)	320
7	Kudüslü Kyrillos	348
8	Cheltenham-Listesi (Kuzey Afrika)	365
9	Athanasios (İskenderiye)	367
10	Epiphanios (Filistin)	368
11	Nazianzoslu Gregorios (Anadolu)	370
12	Amphilokhios (Anadolu)	370
13	Philaster (İtalya)	383
14	Hieronymus (İtalya)	394
15	Augustinus (Kuzey Afrika)	397
16	Kartaca Konsili (Kuzey Afrika)	397

Papirüs El Yazmaları

Yuhanna İncil'inin bazı ayetleri eski Papirüs El Yazmalarında bulunur.

Papirüs El Yazmaları

	Simge	İsim	Tarih (M.S.)	Dil	Bulundukları Yer	İçerik
1	${\mathfrak {P}}^{22}$	Oxyrhynchus 1228	3. yüzyıl	Yunanca	Glasgow (İskoçya)	Yuhanna 15, 16. bölümden fragmanlar
2	${\mathfrak {P}}^{45}$	Chester Beatty I	3. yüzyıl	Yunanca	Dublin (İrlanda), Viyana (Avusturya)	Matta, Markos, Luka, Yuhanna ve Elçilerin İşleri’nden fragmanlar
3	${\mathfrak {P}}^{52}$	Rylands 457	yaklaşık 125	Yunanca	Manchester (İngiltere)	Yuhn. 18:31-33, 37, 38
4	${\mathfrak {P}}^{66}$	Bodmer II	yaklaşık 200	Yunanca	Cenevre (İsviçre)	Yuhanna’nın büyük kısmı
5	${\mathfrak {P}}^{75}$	Bodmer XIV, XV	3. yüzyıl	Yunanca	Cenevre (İsviçre)	Luka ve Yuhanna’nın büyük kısmı

Vellum ve Deri El Yazmaları

Yuhanna İncili'nin tümü de bazı meşhur Vellum ve Deri El yazmalarında bulunur.

Vellum ve Deri El Yazmaları

	Simge	İsim	Tarih (M.S.)	Dil	Bulundukları Yer
1	א	Kodeks Sinaiticus	4. yüzyıl	Yunanca	Londra (İngiltere)
2	A	Kodeks Alexandrinus	5. yüzyıl	Yunanca	Londra (İngiltere)
3	B	Kodeks Vatikanus 1209	4. yüzyıl	Yunanca	Vatikan Kütüphanesi
4	C	Kodeks Ephraemi Syri reskriptus	5. yüzyıl	Yunanca	Paris (Fransa)
5	Dea	Kodeks Bezae Cantabrigiensis	5. yüzyıl	Yunanca / Latince	Cambridge (İngiltere)

Yuhanna 7:53 – 8:11 ayetleri

Bu 12 ayet daha sonra orijinal metne eklendi. Ne Sina (4. yüzyıl) ne de Vatikan 1209 (4. yüzyıl) el yazmalarında bulunur. Ayetler 6. yüzyıldan olan Bezae kodeksinde ve sonraki Yunanca el yazmalarında geçer. Bunun için Yuhanna İncil'ine ait olmadıklarına dair kuşku yok. Bazı Yunanca el yazmalında incilin sonuna konuldular. Unbestritten gilt der Abschnitt 7,53–8,11 EU mit der Ehebrecherin als nicht ursprünglich zum Evangelium gehörig, weil er von den Handschriften vor dem 5. Jahrhundert (u. a. 66, 75) nicht bezeugt ist und auch sprachlich aus dem Rahmen fällt.

Yuhanna 1:1 ayeti

Yuhanna İncili'nin başlangıcı: Yuh. 1:1

Yuhanna İncili'nin giriş sözleri Tevrat'ın giriş sözleriyle de benzerlikler taşır. Başlangıç kitabı "Başlangıçta Tanrı göğü ve yeri yarattı." diye başlarken, Yuhanna İncili "Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı'ydı." diye başlamaktadır.

Bu ayet değişik çevirilerde şöyle tercüme edilir:

Türkçe çeviriler:

1. “Kelâm başlangıçta var idi ve Kelâm Allah nezdinde idi ve Kelâm Allah idi.” (Kitabı Mukaddes – çevirisi)

2. “Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı'yla birlikteydi ve Söz Tanrı'ydı.” (Müjde - çevirisi)

3. “Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı.” (Kutsal Kitap - Yeni Çeviri)

4. “Her şeyin başlangıcından önce tanrısal Söz vardı. Tanrısal Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Tanrı neyse tanrısal Söz oydu.” (İncil - çevirisi)

5. “Başlangıçta Söz vardı, Söz Tanrı ile beraberdi ve Söz bir tanrıydı.” (Kutsal Kitap – Yeni Dünya Çevirisi)

Başka dillerde:

İngilizce, Fransızca, Almanca ve diğer dillerdeki çevirilerin ekseriyeti No.1, No.2 ve No.3'teki tercümeler gibi Yuhanna 1:1'i çevirmektedirler. Fakat birçok çeviri o ayeti No.4 ve No.5'teki çevirilere benzer şekilde tercüme ederler.

6. “... ve söz bir tanrıydı.” [İngilizceden çevrildi] (The New Testament, Londra, 1808)

7. “... ve Logos bir tanrıydı.” [İngilizceden çevrildi] (The Gospel History, Baltimore, 1829)

8. “... ve bir tanrıydı Söz.” [İngilizceden çevrildi] (The Emphatic Diaglott, New York ve Londra, 1864)

9. “... ve Söz bir tanrıydı.” [Fransızcadan çevrildi] (La Sainte Bible, Cenevre ve Paris, 1879)

10. “... ve Söz Tanrısal bir varlıktı.” [Fransızcadan çevrildi] (La Bible du Centenaire, Paris, 1928)

11. “... ve Söz Tanrısaldı.” [İngilizceden çevrildi] (An American Translation, Chicago, 1935)

12. “... ve Söz bir tanrıydı.” [İngilizceden çevrildi] (New World Translation, Brooklyn, 1950)

13. “... ve Söz bir tanrıydı.” [Almancadan çevrildi] (Das Evangelium nach Johannes, Göttingen, 1975)

14. “... ve Logos, Tanrı benzeri biriydi.” [Almancadan çevrildi] (Das Evangelium nach Johannes, Berlin, 1978)

15. “... ve bir tanrıydı Logos.” [Almancadan çevrildi] (Das Evangelium nach Johannes, Würzburg, 1979)

No.1 - No.3'teki ve başka çeviriler İsa ile Her Şeye Kadir Tanrı arasında bir eşitliği ima ederler, diğerleri ise (No.4 - No.15) iki kişiden bahsedip İsa’nın Tanrı’ya benzediğini ya da tanrısal niteliklere sahip olduğunu dile getirirler.

Yuhanna 1:1'in orijinal metni

Birinci yüzyılda Kutsal Yazıların Yunanca metni koine Yunancasında kaleme alındı.

Kutsal Yazıların orijinal metninde Yuhanna 1:1 şöyle geçiyor:

Yuhanna 1:1

Έν	άρχη	ήν	ό	λόγος
(-ta)	başlangıç	idi	*)	Söz
καί	ό	λόγος	ήν	πρός	τόν	Θεόν
ve	*)	Söz	idi	ile	*)	Tanrı
καί	...	Θεός	ήν	ό	λόγος
ve		tanrı	idi	*)	Söz

• ) belirli tanımlık (Türkçede yok)

Cümlede iki isim beş kere geçiyor:

1. Söz (λόγος [logos], 3 kere): Her defa önünde belirli tanımlık (‘o’) kullanılıyor.

2. Tanrı (Θεός [theos], 2 kere): Yunanca metinde bu ayette theos (Tanrı) sözcüğünün ilk geçtiği yerde tanımlıklı yapı (‘ton’) vardır, yani sözcüğün başında Yunanca bir tanımlık, yani harfi tarif kullanılmıştır. İkincisinde ise theos sözcüğünün başında belirli tanımlık bulunmaz.

Bazı dillerin gramerinde belirli tanımlıklar kullanılmaktadır (Arapçada: al; İngilizcede: the; Almancada: der, die, das). Belirli tanımlıklar eski koine Yunancasında da vardı, fakat belirsiz tanımlıklar yoktu.

Profesör Ernst Haenchen şunu yazdı: „... o zaman θεός [theós] ve ὁ θεός [ho theós] ('Tanrı, tanrısal‘ ve [belirli tanımlıklı] 'Tanrı‘) aynı şey değildi. … İncil yazarı için de yalnız Baba ὁ θεός ([belirli tanımlıklı] 'Tanrı‘) (krş. 17,3); 'oğul' ikinci derecede idi (krş. 14,28). Fakat bu, burada sadece ima ediliyor, çünkü beraberlik vurgulanmaktadır. … Bu sözlerin yazıldığı zamanda Tanrı'nın yanında ve altında onunla özdeş olmayan bir tanrısal varlığın var olması ifadesi Yahudi ve Hristiyan tektanrıcılıkla uyum içindeydi. … Yuh 1,1'de diyalektik bir ikilikten konuşulmaz, fakat iki şahıs arasındaki birlikten.“

Profesör Haenchen Yuhanna 1:1 şöyle çevirdi: „. . . ve Logos (türden) Tanrı idi.“ Sonra şunu ekledi: „. . . burada ἦν [ēn, idi] ancak bir yüklemdir. Yüklemin ait olduğu isim ise daha dikkatle hesaba katılması gerek: θεός [theós] ὁ θεός [ho theós] [, tanrısal', Tanrı‘ ile özdeş değil] ile özdeş değil.“

Philip B. Harner, Yuhanna 1:1'in gramerle ilgili yapısının önünde tanımlık bulunmayan bir isim, demek ki eylemden önce belirli tanımlığı olmayan bir isim kapsadığını ve bu yapı ilk olarak bir nitelik terimini teşkil ettiğini belirtti. O „logos'un theos'un karakterine sahip olduğunu“ söyleyip şöyle devam etti: „Yuhanna 1:1'de geçen yüklemin nitel anlamlılığı o kadar göze çarpar ki isim belirli olarak anlaşılmamalı.“

Başka çevirmenler de Yunanca terimin SÖZ'ün nitelik ve karakterini ifade ettiğini kabul edip cümleyi şöyle tercüme ederler: „SÖZ tanrısal bir varlıktı.“

Bölümleme

Kutsal Kitap'ın bölümlere ve ayetlere bölünmesi orijinal yazarlara geri dönmez, fakat yüzyıllar sonra yararlılık nedenleriyle tanıtıldı. Masoretler, İbranice Kutsal Yazıları ayetlere ayırdı. Daha sonra M.S. 13. yüzyılda bölümler eklendi. 1553'te, Robert Estienne'in Fransızca Kutsal Kitap'ı nihayet mevcut bölüm ve ayet bölümüyle birlikte ilk tam Kutsal Kitap olarak basıldı.

• Bölüm 1: Giriş: “Söz” tanıtılıyor (1-18); Yahya'nın tanıklığı (19-28); „Tanrı'nın kuzu“ olan İsa (29-34); İsa'nın ilk öğrencileri (35-42); Filipus ve Natanael (43-51).
• Bölüm 2: Kana'daki düğün İsa'nın ilk mucizesi (1–12); İsa satanları mabetten kovuyor (13-22); İsa insanın içinde ne olduğunu biliyor (23-25).
• Bölüm 3: İsa ve Nikodimos (1-21); „Tanrı dünyayı öyle sevdi ki“ (16); Yahya son olarak İsa hakkında tanıklık ediyor (22-30); „Yukarıdan gelen“ (31-36).
• Bölüm 4: İsa ve Samiriyeli kadın (1-38); Samiriyeliler İsa'ya inanıyor (39-42); İsa bir memurun oğlunu iyileştiriyor (43-54).
• Bölüm 5: Hasta bir adam Beytzata havuzunda iyileştiriliyor (1-18); İsa'nın Babasından almış olan yetki (19-24); Ölüler İsa'nın sesini işitecekler (25-30); İsa hakkındaki tanıklıklar (31-47).
• Bölüm 6: İsa 5.000 kişiyi yediriyor (1-15); İsa suda yürüyor (16-21); İsa „hayat ekmeği“dir (22-59); Birçokları İsa'yı terk ediyor (60-71).
• Bölüm 7: İsa Çardaklar Bayramına katılıyor (1-13); İsa insanları öğretiyor (14-24); Mesih hakkındaki değişik görüşler (25-52).
• Bölüm 8: „Babam da benim hakkımda tanıklık ediyor“ (12-30); İbrahim'in çocukları (31-41); İblis'in çocukları (42-47); İsa ve İbrahim (48-59).
• Bölüm 9: İsa doğuştan kör bir adamı iyileştiriyor (1-12); Ferisiler adamı sorguya çekiyorlar (13-34); Ferisilerin körlüğü (35-41).
• Bölüm 10: Çoban ve koyun ağılları (1-21); Adama Bayramında Yahudilerle tartışmalar (22-39); Ürdün nehrinin öbür tarafında çokları İsa'ya inanıyorlar (40-42).
• Bölüm 11: Lazar ölüyor (1-16); İsa Marta ve Meryem'i teselli ediyor (17-37); İsa Lazar'ı diriltiyor (38-44); İsa'nın ölümü planlanıyor (45-57).
• Bölüm 12: Meryem pahalı yağı İsa'nın ayaklarına döküyor (1-11); İsa Yeruşalim'e geliyor (12-19); İsa ölümünü ilan ediyor (20-37); Yahudiler iman eksikliğini gösteriyorlar (38-43); İsa „dünyayı kurtarmaya geldim“ diyor (44-50).
• Bölüm 13: Ayakların yıkanması (1-20); Yahuda'nın hain olarak maskesi çıkarılıyor (21-30); İsa yeni bir emir veriyor (31-35); İsa, Petrus'un onu inkâr edeceğini söylüyor (36-38).
• Bölüm 14: İsa Babasına götüren tek yoldur (1-14); İsa hakikat ruhunun gelişini önceden bildiriyor (15-31).
• Bölüm 15: Gerçek asma (1-10); „Sizi sevdiğim gibi birbirinizi sevin“ (11-17); „Bu yüzden dünya sizden nefret ediyor“ (18-27).
• Bölüm 16: İsa'nın öğrencileri ölümü beklemeli (1-4a); Kutsal ruhun görevi (4b-16); „kederiniz sevince dönüşecek“ (17-24); „Ben dünyayı yendim“ (25-33).
• Bölüm 17: İsa'nın elçileriyle birlikte son duası (1-26): Tanrı'yı tanımak sonsuz yaşam demektir (3); Hristiyanlar dünyanın bir kısmı değildirler (14-16); „Sözün hakikattir“ (17); „Senin adını onlara bildirdim“ (26).
• Bölüm 18: Yahuda İsa'yı ele veriyor (1-9); Petrus kılıcı çekiyor (10, 11); İsa Hanna'ya götürülüyor (12-14); Petrus İsa'yı birinci kez inkâr ediyor (15-18); İsa Hanna'nın önünde bulunuyor (19-24); Petrus İsa'yı ikinci ve üçüncü kez inkâr ediyor (25-27); İsa Pilatus'un önünde bulunuyor (28-40).
• Bölüm 19: İsa kırbaçlanıyor ve onunla alay ediliyor (1-7); Pilatus İsa'yı sorguya çekiyor (8-16a); İsa direğe geriliyor (16b-24); İsa annesini bir öğrencisine emanet ediyor (25-27); İsa ölüyor (28-37); İsa'nın gömmesi (38-42).
• Bölüm 20: Boş mezar (1-10); İsa Mecdelli Meryem'e görünüyor (11-18); İsa öğrencilerine görünüyor (19-23); Tomas şüpheleniyor, sonra ikna ediliyor (24-29); Bu tomarın sebebi (30, 31).
• Bölüm 21: İsa öğrencilerine görünüyor (1-14); Petrus İsa'ya karşı sevgisini belirtiyor (15-19); İsa, sevdiği öğrencisine ne olacağını söylüyor (20-23); Kapanış sözleri (24, 25).

İçerik

Bu incilde sık sık Baba ile Oğul arasındaki sıcak sevgi vurgulanır. Ayrıca onlarla birlik içinde olan kişilerin yaşayacağı sevgi ve nimetleri anlatan sözleri vardır. Yuhanna “sevmek” fiilini ve “sevgi” sözcüğünü diğer üç incil kaydının toplamından daha fazla kullanır.

Kayıtta İsa’nın, Tanrı’dan gelen nimetlerin onlara ve tüm insanlığa erişmesinde tek aracı olarak oynadığı role devamlı dikkat çekilir (Yuhanna 14:13, 14; 15:16; 16:23, 24). İsa’dan “Tanrı Kuzusu”, “hayat ekmeği”, “dünyanın ışığı”, “iyi çoban”, “dirilme ve yaşam”, “yol, hakikat ve yaşam”, “gerçek asma” olarak söz edilir (Yuhanna 1:29; 6:35; 8:12; 10:11; 11:25; 14:6; 15:1). İsa gerçek asma örneğiyle, takipçileri, kendisi ve Baba arasındaki harika birliği de anlatır. Onların çok meyve vermesi Babasını yüceltecektir. Takipçilerine şöyle der: “Baba beni sever, ben de sizi severim; siz de aynı şekilde benim sevgimde kalın” (Yuhanna 15:9).

Dış bağlantılar

• Türkçe ve diğer başlıca dillerde tam metin Kitabı Mukaddes [1]28 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kutsal Kitap: Eski ve Yeni Antlaşma (Tevrat, Zebur, İncil). Eski Antlaşma 2001, 2009 Kitab-ı Mukaddes Şirketi; Yeni Antlaşma 1987, 1994, 2001, 2009 Yeni Yaşam Yayınları.