Yezîd bin Ömer bin Hübeyre
Ebû Hâlid Yezîd b. Ömer b. Hübeyre el-Fezârî (Arapça: يَزِيد بن عُمَر بن هُبَيْرَة الْفَزارِيّ ; ö. 750) Irak'ın son Emevi valisidir. Eski valilerden Ömer bin Hübeyre'nin oğlu olarak, Üçüncü Fitne'de Halife II. Mervân'ın en önemli yandaşlarından biri oldu, ancak Abbâsî İhtilâli'nin saldırısını durduramadı. Yenildi, yakalandı ve Abbâsîler tarafından idam edildi.
| Yezîd bin Ömer bin Hübeyre | |
|---|---|
| Irak Emevî valisi | |
| Görev süresi 745-750 | |
| Hükümdar | II. Velîd |
| Yerine geldiği | Nadr bin Said el-Haraşi |
| Yerine gelen | yok |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | y. 750 |
| Çocuk(lar) |
|
Hayatı değiştir
Kökeni değiştir
Babası Ömer bin Hübeyre gibi Yezid de Cezire'den bir Kaysî idi ve aile, kaynaklardan doğrulanmasa da soylarının Ömer'e kadar uzandığını iddia ederek geleneksel Arap soyluları olduğunu söylerler.[1] Hem baba hem de oğul, kaynaklarda genellikle basitçe "İbn Hübeyre" olarak anılır.[2]
Prestiji o kadar büyüktü ki, Halife Hişâm bin Abdülmelik (h. 724-743), Yezid ile Hişam'ın en sevdiği oğlu Muaviye'nin kızı olan torunu arasında bir evlilik teklif etti, ancak Yezid teklifi reddedebileceğini hissettirdi. [2]
Tarihi kaynaklarda Yezid, yiğitliği ve askeri becerisiyle övülürken, aynı zamanda şairlerin ve din adamlarının cömert bir koruyucusu olduğu için de övülür; Yezid'in zaman zaman hukuki konularda fikir beyan ettiği biliniyor. Kendiliğinden cömertliği ve büyük iştahı iyi hatırlanır. [2]
Üçüncü Fitnedeki Rolü değiştir
Hişam'a olan mesafesinden belirgin bir farkla, Hişam'ın ölümünden sonra tahta çıktığında II. Velîd'i (h. 743-744) tebrik etmek için hızla harekete geçti.
Hişam'a olan mesafesine göre belirgin bir farkla, hızla II. Velîd'i (h. 743-744) Hişam'ın ölümünden sonra tahta çıktığında.[2] Karşılığında Velid, Yezid'i Jund Kinnesrin valisi olarak atadı.[3] III. Yezîd, II. Velid'i devirdikten sonra, Yezid yeni rejime karşı çıktı ve desteğini Suriye'ye gelmeye çağırdığı II. Mervân'a (h. 744-750) kaydırdı.[2][4]
Üçüncü Fitne sırasında Yezid, II. Mervan'ın en önemli destekçilerinden biri ve belki de en yetenekli askeri komutanı olarak çok önemli bir rol oynadı.[2] 745'te Mervan, Yezid'i babasının o sırada Mervan'a muhalif güçler tarafından tutulan eski Irak valiliğine atadı. Bu nedenle Yezid, makamının ilk yıllarını vilayetinde otoritesini tesis etmekle geçirmek zorunda kaldı. 746'da Dahhak ibn Kays el-Şeybani komutasındaki Hâricîleri, Ayn al- Tamr'da mağlup ederek Sevad'ı boyun eğdirdi ve kontrolünü Ahvaz, Cibal ve Cezire'ye de yaymayı başardı.[2][5]
Ancak bu seferlerle meşgul olduğundan, Abbâsî İhtilâli'nin patlak vermesiyle karşı karşıya kaldığında Horasan valisi Nasr bin Seyyar'a yardım etmeyi ihmal etti.[2][5] Olayda Abbasi orduları batıya doğru ilerlerken Yezid'in vekili Amir ibn Dubara'yı yenerek Irak'a ulaştılar. Yezid, komutanları Qahtaba ibn Shabib al-Ta'i'nin hayatına mal olan bir savaşta Abbasilere ağır kayıplar vermeyi başardı, ancak Yaman fraksiyonunun isyanı tarafından Kufe'den kovuldu ve Vasıt'a kaçtı. [2] [6] Orada on bir ay boyunca Abbasiler tarafından kuşatıldı ve ardından güvenlik vaadi üzerine el-Hasan ibn Qahtaba'ya teslim oldu. Ancak yeni Abbasi halifesi Seffâh (h. 749-754) kısa bir süre sonra Yezid ve kıdemli subaylarının ölüm emrini verdi; Yezid namaz kılarken öldürüldü.[4][2][5]
Oğullarından ikisi, Vasıt'te Yezid'le birlikte olan Davud ve al-Yamama valisi Muthanna da Abbasiler tarafından öldürülürken, üçüncüsü Muhallad, kendisinin ve soyunun nüfuzunu koruduğu Suriye'de hayatta kaldı.[4]
Kaynakça değiştir
- Özel
- ^ Crone 1980, ss. 44, 107.
- ^ a b c d e f g h i j Judd 2019.
- ^ Crone 1980, ss. 105–106, 107.
- ^ a b c Crone 1980, s. 107.
- ^ a b c Vadet 1971, s. 802.
- ^ Vadet 1971.
- Genel
- Crone, Patricia (1980). Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-52940-9.
- Judd, Steven C. (2019). "Yazīd b. ʿUmar b. Hubayra". Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Stewart, Devin J. (Ed.). Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). Brill Online. ISSN 1873-9830. Geçersiz
|url-erişimi=subscription(yardım) - Vadet, J.-C. (1971). "Ibn Hubayra". Lewis, B.; Ménage, V. L.; Pellat, Ch.; Schacht, J. (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume III: H–Iram (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. s. 802. OCLC 495469525.