Millî Kütüphane (Polonya)

Polonya Ulusal Kütüphanesi (Lehçe: Biblioteka Narodowa [ˌbʲiblʲjɔˈtɛka narɔˈdɔva]) - Varşova'da Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığı'na bağlı merkez kütüphanedir.

Polonya Ulusal Kütüphanesi
Kısaltma	BN
Kuruluş	24 Şubat 1928) (1928-02-24)
Merkez	Varşova, Polonya
Konum	al. Niepodległości 213 02-086 Warszawa
Koordinatlar
Resmî diller	Lehçe
Direktör	Tomasz Makowski
Resmî site	bn.org.pl

Jagiellon Üniversitesi kütüphanesi ile birlikte Polonya'nın iki ulusal kütüphanesinden biridir. Polonya'da yayımlanmış kitap, dergi, elektronik, görsel işitsel yayınları içerir. Bunun dışında koleksiyonunda Polonya dışından basılmış olan polonicumlar, yani ya Polonya hakkındaki, ya Polonyalılar tarafından yazılmış ya da Lehçe yazan eserler bulunur. En önemli beşeri araştırmalar kütüphanesi, Lehçe yazının ana arşivi ve kitaplarla ilgili bibliyografik bilgilerin devlet merkezidir. Aynı zamanda bir araştırma kuruluşu olarak önemli bir rol oynar ve diğer Polonya kütüphaneleri için önemli bir metodolojik merkezdir. Kitaplar ve bilimsel dergiler ("Polish Libraries", "Rocznik Biblioteki Narodowej" ve "Notes Konserwatorski") yayınlamaktadır. Ülkede basılan her kitabın bir-iki kopyası derleme yasası gereği ulusal kütüphaneye gönderilir.

Tarihi

Geçmişi 18. yüzyılda kurulan ve Avrupa'nın ilk kütüphanelerinden olan Załuski kütüphanesi'ne dayanır. 1780'den beri sejm tarafından yazmış derleme yasası gereği ülkede basılan her kitabın bir kopyası bu kütüphaneye gönderilirdi. Bu kütüphanenin koleksiyonu 1794'te Çariçe II. Katerina tarafından Sankt-Peterburg'a götürüldüğünden 1918'de ülke bağımsızlığını kazandığında millî kütüphane niteliği taşıyabilecek bir kütüphanesi yoktu.

1928'de cumhurbaşkanı Ignacy Mościcki'nın talimatı ile modern ulusal kütüphane oluşturulmuştur. Kütüphane 1930'da açılmıştir. Başlangıçta eser sayısı 200.000 adettir. İlk genel müdürü Stefan Demby'ydı. Koleksiyonu hızla büyüyormuş. O zamanda kütüphanenin bir genel merkezi yoktur, kitaplar Varşovadaki kir kaç farklı binada bulunuyormuş.

II. Dünya Savaşından önce kütüphanenin koleksiyonunda

• 6.5 milyon 19. ve 20. yüzyılda basmış kitap ve dergi
• 3,000 19. yüzyıl önce basmış eser
• 2,200 inkunabel
• 52,000 elyazısı
• hartitalar, ikonlar ve müzik

vardı.

1940'ta naziler Millî Kütüphane'yi Varşova Belediye Kütüphanesi'ye değiştirmişlerdir. O zaman üç bölümü varmıştir:

• Alman için Kitaplar Bölümü
• Kısıtlı Bölüm
• Özel Koleksiyonlar Bölümü (mesela ofis belgeleri)

1944 yılda koleksyonun büyük bir kısmı, Varşova ayaklanması bastırıldıktan sonra Alman ordu tarafından ateşe verilmiştir. 80,000 eski basmış kitap, 26,000 elyazısı, 2,500 incunables, 100,000 çizim ve gravür, 50,000 müzik esri ve tiyatro malzemesi kaybolmuştu.

1945'te kütüphane yeniden açılmıştır. 1962–1976 arasında bugünkü binası inşa edilmiş.

Koleksiyonu

Bugün Millî Kütüphane'nin koleksiyonu ülkenin en büyük arşivlerinden biridir. 2016'da 8 500 000 eser arasında, 162 000 XIX yüzyıldan önce basmış kitap, 26 000 elyazısı (7000 müzik elyazısı), 120 000 nota ile 485 000 ağaç, bakır ya taş baskı, 130 000 atlas ve harita, 2 000 000 derge, 2 000 000 XIX-XXI yüzyılda basmış kitap, 1 000 000 dergi ve çok fotoğraf bulunuyordur.

Ayrıca bakınız

• Załuski kütüphanesi