Osmanlı İmparatorluğu arması

Osmanlı İmparatorluğu arması
Osmanlı İmparatorluğu arması
Ayrıntılar
Kullanan	Sultan II. Abdülhamid
Kabul tarihi	1882
Nişan	Beş Osmanlı nişanının madalyaları
Diğer elemanlar	Çapa ve terazi
Kullanımı	Osmanlı Hanedanı
Çizer	Charles Young

Osmanlı Devleti arması ya da Osmanlı arması, 19. yüzyılda Birleşik Krallık geleneğindeki nişanlardan etkilenilerek Osmanlı Devleti için hazırlanmıştır. Öncesinde, padişah tuğraları devlet nişanı yerine geçiyordu. Osmanlı arşivlerinde yapılan araştırma sonucu armanın yapılışı hakkında şu bilgilere rastlanmıştır: Osmanlı ile Rusya arasındaki Kırım Savaşı sırasında, Fransızların Sultan Abdülmecid'e verdiği Légion d'honneur nişanı, Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurmaya çalışan İngiltere'yi harekete geçirir. İngiltere Kraliçesi Victoria, Fransa'nın verdiği nişana karşılık Kasım 1856'da Dizbağı Nişanı'nı Osmanlı Sultanı'na sunar. 1346'da Kral III. Edward tarafından ortaya çıkarılan Dizbağı Nişanı'nın geleneğinde şöyle bir uygulama vardır: Nişanı alan kişi ya da hükümdarların armaları Londra'da Windsor Sarayı'nda bulunan Saint George Kilisesi'nin duvarında asılmaktadır. Ancak Osmanlı Padişahı'nın arması bulunmamaktadır. Bunun üzerine Kraliçe Victoria, Prens Charles Young ismindeki arma uzmanını Osmanlı için arma tasarlamak üzere görevlendirir. İstanbul'a gelerek araştırmalarda bulunan Young'a, Etyen Pizani isminde bir tercüman yardımcı olur.

İngiliz tasarımcı, padişahlık alameti olan saltanat kavuğunu, sorgucu, ay-yıldızlı sancağı ve tuğrayı ön plana çıkararak bir arma hazırlar. Bir yılda hazırlanarak İstanbul'a gönderilen arma çizimlerini Sultan Abdülmecid de beğenir.^[1] Bu şekilde oluşan Osmanlı Devleti arması İngiltere'nin Saint George Kilisesi'ndeki yerini alır. Osmanlı nişanının son hali, 17 Nisan 1882'de Sultan II. Abdülhamid tarafından yürürlüğe konmuştur.

Semboller ve simgeler

Armada bulunan sembol ve simgelerin anlamları:^[2]^[3]

Bayrakların ortasındaki eliptik kalkan ve kavuk: Saltanat ve Hilâfeti,
Kırmızı zeminde hilal ve yıldız bulunan bayrak: Anadolu ve diğer Asya eyaletlerini,
Yeşil zemindeki bayrak: Rumeli Eyaleti'ni,^[4]
Terazi: Osmanlı adaletini,
Terazide bulunan kitaplar: Adaletin kaynağı olan Osmanlı kanunnamelerini ve Kur'an-ı Kerim'i,
Solda bereket boynuzu içinde bulunan çiçekler: Hoşgörü ve müsamahayı,
Üstte bulunan güneş: Devletin büyüklüğünü,
Sağ ve soldaki silahlar: Osmanlı ordusunu,
En altta asılı madalyonlar, çeşitli milletlerden oluşan Osmanlı halkını
Madalyaların asılı olduğu aksam: Osmanlı devlet kültürünü,
Güneşin ortasındaki yeşil yuvarlak ve içindeki tuğra: Hanedanın Müslüman-Türk olduğunu,^[5]
Tuğranın altındaki ay: Dünyadaki bütün Müslümanların hamisi oluşunu,
Orta kalkanda yer alan 12 küçük yıldız: Bir rivayete göre 12 burcu,

ifade eder.

Aksamda bulunan madalyalar, soldan sağa sırası ile; İmtiyaz Nişanı, Osmaniye Nişanı, İftihar Nişanı, Mecidiye Nişanı ve Şefkat Nişanı'dır. Armada silahların toplu olarak yer almasının ana nedeni ise, güçlü Osmanlı ordusunun bütün unsurları ile yansıtılması kaygısıdır.^[2]

Farklı tasarımlar

1882 armasının birkaç farklı versiyonu vardır:

II.Abdülhamid'in masasında bulunan arma

1882 öncesi resmi olmayan armalar

1846^[6]

Ayrıca bakınız

Türkiye arması

Kaynakça

^ Kuruluşunun 700. Yılında Osmanlı, Nesa Yayınları, s. 9
^ ^a ^b "Osmanlı Armasındaki Semboller Ne Anlatıyor?". 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "The Ottoman Military Sign". www.allaboutturkey.com (İngilizce). All About Turkey. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
^ "Sosyal Medyada Şeriat Bayrağı Diye Paylaşılan Bayrağın Aslında Rumeli'den Gelmesi". 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
^ Osmanlı Devlet Teşkilâtı.
^ I.A.Tyroff, Wappenbuch der regierenden Monarchen Europas (Nürnberg 1846)

Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Kuruluşunun 700. Yılında Osmanlı, Nesa Yayınları, s. 9

[islam-ve-ihsan-2] "Osmanlı Armasındaki Semboller Ne Anlatıyor?". 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "The Ottoman Military Sign". www.allaboutturkey.com (İngilizce). All About Turkey. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.

[4] "Sosyal Medyada Şeriat Bayrağı Diye Paylaşılan Bayrağın Aslında Rumeli'den Gelmesi". 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.

[5] Osmanlı Devlet Teşkilâtı.

[6] I.A.Tyroff, Wappenbuch der regierenden Monarchen Europas (Nürnberg 1846)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]