Kerim Kerimov (general)
Korgeneral Kerim Kerimov (Azerice: Kərim Əli oğlu Kərimov, Rusça: Керим Алиевич Керимов; 14 Kasım 1917 – 29 Mart 2003), Sovyetler Birliği'nin uzay programında yer alan kilit bilim insanlarından ve uzay programının kurucularından biri olarak kabul edilen ve uzun yıllar boyunca Sovyet uzay programında önemli bir karakter olarak görülen bir Sovyet Azerbaycanlı mühendisti. Önde gelen rolüne rağmen kimliği, kariyerinin çoğu boyunca halktan gizli tutuldu.[1][2] İlk uydunun, 1957'de Sputnik 1'in ve Yuri Gagarin'in 108 dakikalık ilk insanlı uzay uçuşundan itibaren 1950'lerin sonlarından itibaren dünyayı şaşkına çeviren Sovyet başarılarının arkasındaki baş mimarlardan biriydi, çalışmaları arasında 1961'deki Vostok 1, 1967'de Cosmos 186 ve Cosmos 188'in ilk tam otomatik uzay limanlaması ve 1971'den 1991'e kadar ilk uzay istasyonları olan Salyut ve Mir görevlerine kadar birçok göreve katkıda bulundu.[1][2]
Kerim Kerimov | |
|---|---|
 Bir Azerbaycan pulu | |
| Doğum | 14 Kasım 1917 Bakü, Azerbaycan |
| Ölüm | 29 Mart 2003 (85 yaşında) Moskova, Rusya |
| Vatandaşlık | SSCB Rusya |
| Ödüller | Sosyalist Emek Kahramanı Stalin, Lenin ve Sovyetler Birliği Devlet ödülleri sahibi sovyet Ordusu2nun korgenerali |
| Kariyeri | |
| Dalı | Uzay mühendisliği |
| İmza | |
 | |
Erken dönemleri değiştir
Kerim Kerimov, 14 Kasım 1917'de Azerbaycan'ın Bakü şehrinde (o zamanlar Rus Cumhuriyeti'nin bir parçası idi) bir mühendis-teknoloji uzmanı ailesinde doğdu. 1942'de Azerbaycan Endüstri Enstitüsü'nden mezun olduktan sonra Kerimov, eğitimine Dzerzhinsky Topçu Akademisi'nde devam etti ve burada kendisini roket sistemlerinin tasarımı ve geliştirmesine adadı.
Yetişkinliği değiştir
Roket teknolojisinde uzman olarak, II. Dünya Savaşı sırasında ünlü Katyuşa roketatarlarının incelenmesi ve kabulü için çalıştı. Çalışmaları Kızıl Yıldız Nişanı ile onurlandırıldı. Kerim Kerimov, ilk yıllarından itibaren Sovyet havacılığına katkıda bulunmuştur. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kerimov, Sovyet kıtalar arası balistik füze programı üzerinde çalıştı ve 1960 yılında SSCB Savunma Bakanlığı'nın gizli test başlatmalarını denetleyen Füze Silahları Ana Müdürlüğü'nün (GURVO) Üçüncü Müdürlüğü'nün başına geçti. Diğer roket uzmanlarıyla birlikte, 1946'da Alman V-2 roketi hakkında bilgi toplamak için Almanya'ya gönderildi.
1964'te SSCB Savunma Bakanlığı'nın yeni kurulan Uzay Kuvvetleri Merkez Müdürlüğü'nün (TsUKOS) başkanı oldu. Sergey Korolyov'un 1966'da ölümünün ardından Kerimov, Pilotlu Uçuşlar Devlet Komisyonu Başkanı olarak atandı ve 25 yıl boyunca (1966-1991) başkanlık yaptı. Hem insanlı uzay komplekslerinin hem de eski Sovyetler Birliği için insansız gezegenler arası istasyonların geliştirme ve operasyonunun her aşamasını denetledi. Kerimov ayrıca 1965-1974'te roket sistemlerinin oluşturulmasıyla uğraşan Genel Makine İnşaat Bakanlığı Baş Müdürlüğü görevini yürüttü.
Sovyet gizliliği değiştir
Diğer Sovyet uzay öncülerinin durumunda olduğu gibi, Sovyet yetkilileri uzun yıllar Kerimov'un kimliğini halka açıklamayı reddettiler. Televizyonda yayınlanan uzay fırlatmalarında kameralar her zaman kozmonotlara odaklandı, görevi yerine getirmeye hazır olduklarını bildirdikleri kişiye değil. Kerimov "gizli bir general" olduğu için her zaman kameranın görüş alanından gizlenmişti; sadece sesi yayınlandı. 1987'de Pravda gazetesinde ilk kez bahsedildiği Sovyetler Birliği'nde “glasnost” dönemine kadar adı gizli kaldı.
Emekliliği ve ölümü değiştir
1991'de emekli olduktan sonra Kerimov, Rusya Federal Uzay Ajansı'nın Ana Uzay Uçuşları Kontrol Merkezi'nde Danışman olarak çalıştı ve Sovyet uzay programının bir tarihini anlatan olan Uzaya Giden Yol'u yazdı. Kerim Kerimov, bir Sosyalist Emek Kahramanı, Stalin, Lenin ve Sovyetler Birliği Devlet Ödülü sahibi, Sovyet Ordusu'nun korgeneraliydi. General Kerim Kerimov 29 Mart 2003'te Moskova'da 85 yaşında öldü.
Ayrıca bakınız değiştir
- Wladysław Józef Marian Turowicz
- "Bank of the Universe" - edited by Boltenko A. C., Kiev, 2014., publishing house "Phoenix", 978-966-136-169-9
- S. P. Korolev. Encyclopedia of life and creativity" - edited by C. A. Lopota, RSC Energia. S. P. Korolev, 2014 978-5-906674-04-3
Kaynakça değiştir
- ^ a b Peter Bond, Obituary: Lt-Gen Kerim Kerimov 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Independent, 7 April 2003.
- ^ a b Betty Blair (1995), "Behind Soviet Aeronauts 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Azerbaijan International 3 (3).
Dış bağlantılar değiştir
- The Independent. Obituary: Lt-Gen Kerim Kerimov. 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Behind Soviet Aeronauts: Interview with General Karim Karimov," Azerbaijan International, Vol. 3:3 (Autumn 1995), pp. 34–37, 82. [1] 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biography of Kerim Kerimov (In Russian) 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Encyclopædia Britannica. Kerim Kerimov, or Kerim Aliyevich Kerimov (Azerbaijani scientist) 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.