İzabella Başmakova
İzabella Grigoryevna Başmakova (Rusça: Изабелла Григорьевна Башмакова, 1921-2005), Rus matematik tarihçisi.
İzabella Başmakova | |
|---|---|
 Isabella Grigorievna Bashmakova (1921-2005) - Sovyet bilim tarihçisi, matematikçi, fizik ve matematik bilimleri doktoru, Moskova Devlet Üniversitesi'nde profesör, Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi'nin tam üyesi. | |
| Kendi dilinde adı | Изабелла Григорьевна Башмакова |
| Doğum | 3 Ocak 1921 Rostov-na-Donu |
| Ölüm | 17 Temmuz 2005 (84 yaşında) Zvenigorod |
| Milliyet | Rus |
| Diğer ad(lar)ı | Isabella Bashmakova |
| Vatandaşlık | Sovyetler Birliği, Rusya |
| Eğitim | MSU Faculty of Mechanics and Mathematics, Moskova Devlet Üniversitesi |
| Mezun olduğu okul(lar) | Lomonosov Moscow State University |
| Evlilik | Andrey Ivanovich Lapin |
| Çocuk(lar) | Tatiana (kızı) |
| Ödüller | 1971, 1976, ve 1980'de Onur Diploması |
| Kariyeri | |
| Dalları | Matematik, Matematik tarihi |
| Çalıştığı kurumlar | Moskova Devlet Üniversitesi |
| Tez | On the History of the Divisibility Theory (PhD) On the History of Greek Mathematics (DSc)[1] (1948 (PhD), 1961 (Dsc)) |
| Doktora danışmanı | Sofya Yanovskaya (PhD) Adolph Pavlovich Yushkevich, Aleksei Ivanovich Markushevich, Boris Abramovich Rozenfeld, Vasilij Pavlovich Zubov (DSc) |
| Doktora öğrencileri | Evgeniy Slavutin (1970), Ioannis Vandoulakis (1991) |
Eğitim ve kariyer değiştir
Başmakova, 3 Ocak 1921'de Rostov-on-Don'da Ermeni asıllı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Grigori Georgiyeviç Başmakov avukattı. Ailesi 1932'de Moskova'ya taşındı. 1938'de Moskova Devlet Üniversitesi Mekanik ve Matematik Fakültesi'nde çalışmaya başladı. Ancak Semerkand'da hemşire olarak görev yaptığı II. Dünya Savaşı sırasında Moskova'dan ayrıldı.[2][3] 1948'de Sofya Yanovskaya gözetiminde doktorasını tamamladı.[1]
Moskova Devlet Üniversitesinde yardımcı doçent olarak çalıştı ve 1949'da doçentliğini aldı. 1950 yılında kocası, matematikçi Andrei I. Lapin, Lysenkoizm muhalifi olduğu için tutuklandı. 1952 yılında Başmakova'nın da çabalarıyla serbest bırakıldı.[4] Bashmakova 1961'de bilimsel doktoralarını tamamladı ve 1968'de profesör oldu.[2][3]
1999'da emekli oldu ve 17 Temmuz 2005'te Zvenigorod'da tatil yaparken öldü.[5]
Katkıları değiştir
Başmakova'nın tezi, Öklid ve Eudoxus'tan Zolotarev, Dedekind ve Kronecker çalışmaları temelinde tam sayıların ve rasyonel sayıların tanımlanmalarının tarihçesiyle ilgiliydi.[2][3]
Daha sonraki araştırma katkıları arasında Diophantus'ca tanımlanan Diophantine denklemini çözmek için kullanılan araçların daha modern yöntemlerle karşılaştırılması da vardır. Jacobi'nin önerdiği bir düşünce çizgisini izleyerek, Diophantus'un yöntemlerinin daha önce düşünüldüğünden daha karmaşık olduğunu ancak karmaşıklıklarının Diophantus'un yazılarındaki belirli vakalara vurgu yapılarak gizlendiğini öne sürdü. François Viète tarafından incelenen geometrik dönüşümleri yeniden yorumlamak için karmaşık sayılar kullandı.[2][3] Ayrıca cebirsel eğrilerin tarihini inceledi ve Fermat'nın eserlerini Rusçaya çevirdi.[6]
Kitapları değiştir
Başmakova'nın bazı kitapları şunlardır:
- Диофант и диофантовы уравнения, Nauka, 1972; Diophant und diophantische Gleichungen, Birkhäuser, 1974; Diophantus and Diophantine Equations, Mathematical Association of America, 1997.[7]
- Становление алгебры: Из истории математических идей [ Cebirin gelişimi: Matematiksel fikirlerin tarihinden ], Znanie, 1979.
- История диофантова анализа: От Диофанта до Ферма [ Diophantine analizinin tarihi: Diophantus'tan Fermat'a, Nauka, 1984.[8]
- Cebirin başlangıcı ve evrimi (Galina Smirnova ile, Amerika Matematik Derneği, 2000)[9]
Tanınma değiştir
1986'da Uluslararası Matematikçiler Kongresi ilk başta kadınları içermeyen bir konuşmacı listesi yayınladı. Protestoların ardından kongre yürütme kurulu altı kadını kongrede konuşma yapmaya davet etti. Başmakova bu altı kişiden biriydi; Kongreye gidemedi ancak bildirisi kongre kitabında yer aldı.[10]
Bilim Tarihi Uluslararası Akademisine 1966 yılında bağlantılı üye ve 1971'de tam üye olarak kabul edilmiştir.[2][3] 1971, 1976 ve 1980'de fahri doktora diplomaları almıştır.[4] 2001 yılında Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi'nin Alexander Koyré́ Madalyası ile ödüllendirilmiştir. 2011 yılında, Rusya Bilimler Akademisi'nin bir konferansı onuruna ithaf edildi.[11]
Kaynakça değiştir
- ^ a b Mathematics Genealogy Project'te İzabella Başmakova
- ^ a b c d e Matematika v Shkole (1): 73-74, "Izabella Grigor'evna Bashmakova (on the occasion of her sixtieth birthday)".
- ^ a b c d e "Isabella Grigoryevna Bashmakova on the occasion of her 60th birthday". 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ a b "Isabella Grigoryevna Bashmakova on the eightieth anniversary of her birth", Historia Mathematica, 29 (4), 2002, ss. 370-382, doi:10.1006/hmat.2002.2363.
- ^ "Isabella Grigoryevna Bashmakova (1921-2005)". 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "Institute for History of Science and Technology, Staropansky 1/5, Moscow". 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Diophant and Diophantine equations". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "History of Diophantine analysis from Diophantus to Fermat". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "Reviewed Work: The Beginnings and Evolution of Algebra by Isabella Bashmakova,". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "Complexities: Women in Mathematics". 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ "Demidov, S. S. A meeting of the mathematics section of the Central House of Scientists". 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.