Hikmet Çetin

20. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Hikmet Çetin (d. 10 Ağustos 1937; Lice, Diyarbakır), Türk siyasetçi, ekonomist ve diplomattır. 18 Şubat 1995'ten 9 Eylül 1995'e kadar Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olarak görev yaptı. 3 Ekim 1978'ten 12 Kasım 1979'a kadar Bülent Ecevit hükûmetinde ve 27 Mart 1995'ten 5 Ekim 1995'e kadar Tansu Çiller hükûmetinde Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 20 Kasım 1991'den 27 Temmuz 1994'e kadar Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

Hikmet Çetin
2011'de Çetin
1. NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi
Görev süresi
19 Kasım 2003 - 24 Ağustos 2006
(2 yıl, 278 gün)
Genel sekreter George Robertson
Alessandro Minuto-Rizzo
Jaap de Hoop Scheffer
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Daan Everts
20. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Görev süresi
16 Ekim 1997 - 18 Nisan 1999
(1 yıl, 184 gün)
Yerine geldiği Mustafa Kalemli
Yerine gelen Yıldırım Akbulut
26. Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994
(2 yıl, 249 gün)
Başbakan Süleyman Demirel
Tansu Çiller
Yerine geldiği Safa Giray
Yerine gelen Mümtaz Soysal
22. ve 29. Türkiye Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
27 Mart 1995 - 5 Ekim 1995
(192 gün)
Başbakan Tansu Çiller
Yerine geldiği Murat Karayalçın
Yerine gelen Deniz Baykal
Görev süresi
3 Ekim 1978 - 12 Kasım 1979
(1 yıl, 40 gün)
Orhan Eyüboğlu ve Faruk Sükan ile birlikte
Başbakan Bülent Ecevit
Yerine geldiği Necmettin Erbakan
Alparslan Türkeş
Yerine gelen Zeyyat Baykara
Turgut Özal
5. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
18 Şubat 1995 - 9 Eylül 1995
(203 gün)
Yerine geldiği Deniz Baykal
Yerine gelen Deniz Baykal
Türkiye Büyük Millet Meclisi
16., 18., 19. ve 20. Dönem Milletvekili
Görev süresi
14 Aralık 1987 - 25 Mart 1999
(11 yıl, 101 gün)
Seçim bölgesi 1987 - Diyarbakır
1991 - Gaziantep
1995 - Gaziantep
Görev süresi
13 Haziran 1977 - 12 Eylül 1980
(3 yıl, 91 gün)
Seçim bölgesi 1977 - İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum Hikmet Çetin
Ağustos 1937 (87 yaşında)
Lice, Diyarbakır, Türkiye
Vatandaşlığı  Türkiye
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
(1977-1980; 1995-1999)
Diğer siyasi
bağlantıları
Sosyaldemokrat Halkçı Parti
(1987-1995)
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi
Williams College
Mesleği Siyasetçi, diplomat ve ekonomist

Çetin, 1960'ta Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin iktisat ve maliye bölümünden mezun oldu ve Devlet Planlama Teşkilatı'nda uzman yardımcısı olarak çalıştı. Daha sonra Williams College'de kalkınma ekonomisi üzerine yüksek lisans yaptı, Stanford Üniversitesi'nde planlama modelleri üzerine çalışmalar yaptı ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1977 Türkiye genel seçimlerinde İstanbul milletvekili seçildi. 3 Ekim 1978'ten 12 Kasım 1979'a kadar III. Ecevit hükûmetinde Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 12 Eylül Darbesi ile Cumhuriyet Halk Partisi'nin kapatılmasından sonra, 1987 Türkiye genel seçimlerinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den Diyarbakır milletvekili seçildi. 1991 Türkiye genel seçimlerinde Gaziantep milletvekili seçildi ve VII. Demirel hükûmetinde Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı, aynı göreve I. Çiller hükûmetinde devam etti. Şubat 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin birleştiği kongrede Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı seçildi ve 9 Eylül 1995'e kadar görevini sürdürdü. 16 Ekim 1997'den 18 Nisan 1999'a kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı olarak görev yaptı.

1999 Türkiye genel seçimlerinden sonra Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e dış politika alanında başdanışmanlık yaptı ve 19 Kasım 2003'ten 24 Ağustos 2006'ya kadar NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi olarak görev yaptı. Daha sonra Mustafa Sarıgül liderliğinde kurulan Türkiye Değişim Hareketi içinde yer aldı. Aktif siyaseti bırakan Çetin, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Danışma Kurulu üyesidir.

İlk yılları

değiştir

Hikmet Çetin 1937 yılında Diyarbakır'ın Lice ilçesinde Kürt[1][2] bir aile doğdu. İlköğrenimini Lice'de, ortaöğrenimini Ankara Atatürk Lisesi'nde tamamladı. 1960'ta Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye Bölümü'nden mezun olduktan sonra Devlet Planlama Teşkilatı'nda (DPT) uzman yardımcısı olarak göreve başladı. DPT'de çalıştığı sıralarda incelemeler yapmak üzere ABD dahil birçok ülkeye gönderildi. ABD'de Williams College'de kalkınma ekonomisi üzerine master yaptı. 1968 yılında ABD'de Kaliforniya eyaletinde Stanford Üniversitesi'nde planlama modelleri üzerine araştırma çalışması yaptı. Askerlik görevini 1970 yılında tamamladıktan sonra 1977 yılına kadar DPT'de İktisadi Planlama Dairesi Başkanlığı görevinde bulundu. Bir süre ODTÜ'de yarı-zamanlı hocalık yaptı.

Siyasal yaşamı

değiştir

1977 genel seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) TBMM'ye İstanbul milletvekili olarak girdi ve 1978-1979 yılları arasında devlet bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptı.

29 Kasım 1987'de yapılan genel seçimlerde Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den (SHP) Diyarbakır milletvekili olarak yeniden TBMM'ye seçildi ve meclis grup başkan vekilliği ve genel sekreterlik dahil olmak üzere partide birçok üst düzey görevde bulundu. 20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimlerde 3. kez milletvekili seçildi ve parlamentoya Gaziantep Milletvekili olarak girdi.

20 Kasım 1991 tarihinde Süleyman Demirel'in başkanlığında kurulan DYP-SHP koalisyon hükûmetinde dışişleri bakanı olarak atandı. Tansu Çiller tarafından Haziran 1993'te kurulan 2. DYP-SHP kolisyon hükûmetinde bu görevini muhafaza etti. 27 Temmuz 1994 tarihinde Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etti. Şubat 1995'te CHP ile SHP'nin birleştiği kurultayda CHP genel başkanlığına seçildi, bu görevi aynı yılın eylül ayına kadar devam ettirdi.

1995 genel seçimleri'nde Gaziantep milletvekili seçildi. 16 Ekim 1997'de seçildiği TBMM Başkanlığı görevini 1999 genel seçimleri'ne kadar sürdürdü. Daha sonra Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e dış politika alanında başdanışmanlık yaptı.[3]

2004 Ocak ayında NATO'nun Afganistan'daki Kıdemli Sivil Temsilcisi görevini üstlendi. Bu görevini 2006 Ağustos ayında tamamladı. (CHP) içinde Deniz Baykal'a karşı muhalefette yer alan Çetin, bir süre Mustafa Sarıgül'ün liderliğindeki Türkiye Değişim Hareketi (TDH) içinde yer aldı.

Hikmet Çetin, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Danışma Kurulu üyesidir.

Kaynakça

değiştir
Diplomatik görevi
Önce gelen:
Yeni makam
NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi
19 Kasım 2003 - 24 Ağustos 2006
Sonra gelen:
Daan Everts
Siyasi görevi
Önce gelen:
Mustafa Kalemli
20. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
16 Ekim 1997 - 18 Nisan 1999
Sonra gelen:
Yıldırım Akbulut
Önce gelen:
Murat Karayalçın
Türkiye Başbakan Yardımcısı
27 Mart 1995 - 5 Ekim 1995
Sonra gelen:
Deniz Baykal
Önce gelen:
Safa Giray
Türkiye Dışişleri Bakanı
20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994
Sonra gelen:
Mümtaz Soysal
Önce gelen:
Necmettin Erbakan
Alparslan Türkeş
Türkiye Başbakan Yardımcısı
3 Ekim 1978 - 12 Kasım 1979
Sonra gelen:
Zeyyat Baykara
Turgut Özal
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Deniz Baykal (CHP)
Murat Karayalçın (SHP)
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
18 Şubat 1995 - 9 Eylül 1995
Sonra gelen:
Deniz Baykal