Murat Karayalçın
Murat Karayalçın (1943, Samsun), Türk siyasetçi. 1993–1994 arasında Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı, 1994-1995 arasında Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı, 1995-1999 arasında CHP Samsun Milletvekili, 1997-1999 arasında TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve 1989- 1993 arasında SHP’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görev yaptı[1].
| Murat Karayalçın | |
|---|---|
| |
| Türkiye Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 19 Eylül 1993 – 27 Mart 1995 | |
| Başbakan | Tansu Çiller |
| Yerine geldiği | Erdal İnönü |
| Yerine gelen | Hikmet Çetin |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 12 Aralık 1994 – 27 Mart 1995 | |
| Başbakan | Tansu Çiller |
| Yerine geldiği | Mümtaz Soysal |
| Yerine gelen | Erdal İnönü |
| 2. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı | |
| Görev süresi 26 Mart 1989 – 19 Eylül 1993 | |
| Yerine geldiği | Mehmet Altınsoy |
| Yerine gelen | Vedat Aydın |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 20. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 8 Ocak 1996 – 18 Nisan 1999 | |
| Seçim bölgesi | 1995 – Samsun |
| Sosyaldemokrat Halkçı Parti Genel Başkanı | |
| Görev süresi 11 Eylül 1993 – 18 Şubat 1995 | |
| Yerine geldiği | Erdal İnönü |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Sosyaldemokrat Halk Partisi Genel Başkanı | |
| Görev süresi 24 Mayıs 2002 – 4 Kasım 2008 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Uğur Cilasun (Vekâleten) |
| Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul İl Başkanı | |
| Görev süresi 18 Aralık 2014 – 27 Aralık 2015 | |
| Yerine geldiği | Oğuz Kaan Salıcı |
| Yerine gelen | Cemal Canpolat |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1943 (79-80 yaşında) İlkadım, Samsun, Türkiye |
| Partisi | Sosyaldemokrat Halkçı Parti (1989-1995) Sosyaldemokrat Halk Partisi (2002-2009) Cumhuriyet Halk Partisi (1995-2001, 2009-günümüz) |
| Evlilik(ler) | Neşe Karayalçın |
| Bitirdiği okul | Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, University of East Anglia |
| Mesleği | Planlama Uzmanı, Bürokrat, Siyasetçi, |
YaşamıDeğiştir
1943 yılında Samsun'da dünyaya geldi. Ailesi Rize'nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Şenyuva köyündendir.[2] Çocukluğu Samsun'da geçen Karayalçın ilk öğrenimine Samsun'da başladı ailesinin Ankara'ya yerleşmesi ile Ankara'da tamamladı. İlk ve Orta öğrenimini Ankara Mimar Kemal İlkokulu ve Ortaokulunda, Lise öğrenimini ise Ankara Gazi Lisesinde yaptı[3]. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümünden 1968 yılında; Birleşik Krallık East Anglia Üniversitesi'nden 'Kalkınma Ekonomisi' dalında yüksek lisans derecesi alarak 1977 yılında mezun oldu[4].
Devlet Planlama Teşkilatı'nda (DPT) uzman yardımcısı ve uzman olarak çalıştı. 1978-1979 yıllarında Köy İşleri Bakanlığında Müsteşar Yardımcılığı görevini yürüttü. Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliğinin (Kent-Koop) kurucuları arasında yer alan Karayalçın, Kent-Koop'ta sırasıyla mali sekreterlik, genel sekreterlik ve 1981'den 1991 yılına kadar da Genel Başkanlık görevlerini üstlendi. Karayalçın, 1986-1987 yılları arasında Uluslararası İskan Konseyi Yönetim Kurulu üyeliği, 1988-1996 yılları arasında ise Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) Konut Kooperatifleri Komitesinde Yürütme Kurulu üyeliği görevlerinde bulundu[1]. Kurulduğu tarih olan 1988 yılından 1993 yılı Eylül ayına kadar olan Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği'nin Genel Başkanlığı görevlerini sürdürdü.
Ankara şehir yerleşiminin rahatlamasını sağlamak amacıyla öncülüğünü yaptığı uydukent projesi 'Batıkent Projesi'nin Birleşmiş Milletler'in Dünya Konut Yılı nedeniyle açtığı proje yarışmasında birinciliği kazanması üzerine ödülünü 1986 yılı Kasım ayında Londra’da İngiliz Veliaht Prens Charles’dan alan Karayalçın, aynı yıl Nokta Dergisi tarafından yılın iş adamı seçildi[5]. 1987 ve 1991 yıllarında Türkiye'nin dış tanıtımına yaptığı katkılar nedeniyle Türk Tanıtma Vakfı (TÜTAV) Ödülüne, 1993 yılında da Fransız Hükûmeti tarafından Légion d'honneur şövalye nişanına layık görüldü.
Belediye Başkanlığı ve Siyasi YaşamıDeğiştir
Gençlik yıllarında Yeniden Milli Mücadele Hareketi'nde yer aldı. Siyasal Bilgiler Fakültesi'ndeki öğrencilik yıllarında sağ öğrencilerin kurduğu Hür Düşünce Kulübü'nde yer aldı. Aynı grubun içerisinde daha sonra rakibi olacak Melih Gökçek'de bulunuyordu. Ağabeyi olan Okay Karayalçın (1939-2023) bu dönemlerde başbakan yardımcılığı yapıyordu.
26 Mart 1989 yerel seçimleri'inde SHP'den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. Bu görevini SHP'nin 11 Eylül 1993'te yapılan 4. Olağan Kurultayında Genel Başkanlığa seçilmesine kadar sürdürdü. 50. Hükümette önce Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı ardından Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı, SHP-CHP birleşmesi için Şubat 1995’de genel başkanlıktan, Mart 1995’te de Hükûmetten ayrıldı. 20. Dönemde CHP Samsun Milletvekili ve TBMM Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı olarak görev yaptı.
18 Nisan seçimleri'nde CHP'den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na adaylığını koydu fakat kazanamadı. 2001 yılında Erdal İnönü’nün ardından CHP’den istifa etti[6]. 2002 yılında Sosyaldemokrat Halk Partisi'nin (SHP) kuruluşunda yer alan Karayalçın, 28 Mart 2004 yerel seçimleri'nde sol partilerin yerel seçimlerde yaptıkları geniş tabanlı ittifakın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı adayı oldu, ancak seçilemedi. 29 Mart 2009 yerel seçimleri'nde CHP'den yeniden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday oldu, ancak kazanamadı.
2000-2001 ve 2012-2014 yılları arasında CHP Parti Meclisi'nde yer aldı. 17 Aralık 2014 tarihinde CHP İstanbul İl Başkanlığına atandı.[7][8] Aralık 2015'te bu görevden ayrıldı.[9]
2016 Ocak ayında yapılan 35. CHP Olağan Kurultayında Divan Başkanlığı yapan Karayalçın[10]; 2017-2020 yılları arasında CHP temsilcisi olarak Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu[11]. Karayalçın, halen CHP Dış Siyaset Danışma Kurulu üyeliği görevini sürdürmektedir[12].
Özel YaşamıDeğiştir
Neşe Karayalçın ile evli olup, bir erkek çocuk babasıdır.
KaynakçaDeğiştir
- ^ a b "Sayın Murat Karayalçın'ın Özgeçmişi (Aralık 1994)". 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ Yener Süsoy, ODTÜ'de bozkurt rozeti taşırdım, Hürriyet, 29 Aralık 2003.
- ^ "Murat Karayalçın". Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Murat Karayalçın". 14 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Murat Karayalçın Kimdir?". 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Erdal İnönü CHP'den koptu". 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "CHP İstanbul İl Başkanlığı'na Murat Karayalçın getirildi". Habertürk. 17 Aralık 2014. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Karayalçın CHP İstanbul İl Başkanlığı görevini devraldı". Hürriyet. 18 Aralık 2014. 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014.
- ^ "Karayalçın özeleştiri yaparak ayrıldı: CHP'nin sol yanı yetersiz kaldı". Cumhuriyet. 26 Aralık 2015. 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Divan Başkanı Murat Karayalçın!". 17 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Murat Karayalçın İş Bankası yönetiminde!". 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "CHP Dış Politika Danışma Kurulu, Kılıçdaroğlu başkanlığında toplandı". 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
Dış bağlantılarDeğiştir
- Murat Karayalçın resmî web sitesi21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hürriyet
- Pd Murat Karayalçın Röportajı (Sayı 8)
- Murat Karayalçın: Muhtarlıktan Cumhurbaşkanlığı’na her türlü göreve hazırım19 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Erdal İnönü |
Türkiye Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı 19 Eylül 1993 - 27 Mart 1995 |
Sonra gelen: Hikmet Çetin |
| Önce gelen: Mümtaz Soysal |
Türkiye Dışişleri Bakanı 12 Aralık 1994 - 27 Mart 1995 |
Sonra gelen: Erdal İnönü |
| Önce gelen: Mehmet Altınsoy |
2. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı 26 Mart 1989 - 19 Eylül 1993 |
Sonra gelen: Vedat Aydın |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Erdal İnönü |
Sosyaldemokrat Halkçı Parti Genel Başkanı 11 Eylül 1993 - 18 Şubat 1995 |
Sonra gelen: Makam kaldırıldı |
| Önce gelen: Makam oluşturuldu |
Sosyaldemokrat Halk Partisi Genel Başkanı 24 Mayıs 2002 - 4 Kasım 2008 |
Sonra gelen: Uğur Cilasun |