Murat Karayalçın

Türk siyasetçi

Murat Karayalçın (26 Ekim 1943, Samsun), Türk siyasetçi. 1993–1994 arasında Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı, 1994-1995 arasında Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı, 1995-1999 arasında CHP Samsun Milletvekili, 1997-1999 arasında TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve 1989-1993 arasında SHP’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görev yaptı.[1]

Murat Karayalçın
Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul İl Başkanı
Görev süresi
18 Aralık 2014 - 27 Aralık 2015
Yerine geldiği Oğuz Kaan Salıcı
Yerine gelen Cemal Canpolat
Sosyaldemokrat Halk Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
24 Mayıs 2002 - 4 Kasım 2008
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen Uğur Cilasun (Vekâleten)
Türkiye Büyük Millet Meclisi
20. Dönem Milletvekili
Görev süresi
8 Ocak 1996 - 18 Nisan 1999
Seçim bölgesi 1995 – Samsun
Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
12 Aralık 1994 - 27 Mart 1995
Başbakan Tansu Çiller
Yerine geldiği Mümtaz Soysal
Yerine gelen Erdal İnönü
Türkiye Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
19 Eylül 1993 - 27 Mart 1995
Başbakan Tansu Çiller
Yerine geldiği Erdal İnönü
Yerine gelen Hikmet Çetin
Sosyaldemokrat Halkçı Parti Genel Başkanı
Görev süresi
11 Eylül 1993 - 18 Şubat 1995
Yerine geldiği Erdal İnönü
Yerine gelen Makam kaldırıldı
2. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı
Görev süresi
26 Mart 1989 - 19 Eylül 1993
Yerine geldiği Mehmet Altınsoy
Yerine gelen Vedat Aydın
Kişisel bilgiler
Doğum 26 Ekim 1943 (80 yaşında)
İlkadım, Samsun, Türkiye
Partisi Sosyaldemokrat Halkçı Parti (1989-1995)
Sosyaldemokrat Halk Partisi (2002-2008)
Cumhuriyet Halk Partisi
(1995-2001, 2008-günümüz)
Evlilik(ler) Neşe Karayalçın
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, University of East Anglia
Mesleği Planlama Uzmanı, Bürokrat, Siyasetçi,

Yaşamı değiştir

1943 yılında Samsun'da dünyaya geldi. Hemşin asıllı olan ailesi Rize'nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Şenyuva köyündendir.[2] Çocukluğu Samsun'da geçen Karayalçın ilk öğrenimine Samsun'da başladı ailesinin Ankara'ya yerleşmesi ile Ankara'da tamamladı. İlk ve Orta öğrenimini Ankara Mimar Kemal İlkokulu ve Ortaokulunda, Lise öğrenimini ise Ankara Gazi Lisesinde yaptı.[3] Bir süre ODTÜ'ye devam ettikten sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümünden 1968 yılında; Birleşik Krallık East Anglia Üniversitesi'nden 'Kalkınma Ekonomisi' dalında yüksek lisans derecesi alarak 1977 yılında mezun oldu.[4]

Devlet Planlama Teşkilatı'nda (DPT) uzman yardımcısı ve uzman olarak çalıştı. 1978-1979 yıllarında Köy İşleri Bakanlığında Müsteşar Yardımcılığı görevini yürüttü. Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliğinin (Kent-Koop) kurucuları arasında yer alan Karayalçın, Kent-Koop'ta sırasıyla mali sekreterlik, genel sekreterlik ve 1981'den 1991 yılına kadar da Genel Başkanlık görevlerini üstlendi. Karayalçın, 1986-1987 yılları arasında Uluslararası İskan Konseyi Yönetim Kurulu üyeliği, 1988-1996 yılları arasında ise Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) Konut Kooperatifleri Komitesinde Yürütme Kurulu üyeliği görevlerinde bulundu.[1] Kurulduğu tarih olan 1988 yılından 1993 yılı Eylül ayına kadar olan Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği'nin Genel Başkanlığı görevlerini sürdürdü.

Ankara şehir yerleşiminin rahatlamasını sağlamak amacıyla öncülüğünü yaptığı uydukent projesi 'Batıkent Projesi'nin Birleşmiş Milletler'in Dünya Konut Yılı nedeniyle açtığı proje yarışmasında birinciliği kazanması üzerine ödülünü 1986 yılı Kasım ayında Londra’da İngiliz Veliaht Prens Charles’dan alan Karayalçın, aynı yıl Nokta Dergisi tarafından yılın iş adamı seçildi.[5] 1987 ve 1991 yıllarında Türkiye'nin dış tanıtımına yaptığı katkılar nedeniyle Türk Tanıtma Vakfı (TÜTAV) Ödülüne, 1993 yılında da Fransız Hükûmeti tarafından Légion d'honneur şövalye nişanına layık görüldü.

Belediye Başkanlığı ve Siyasi Yaşamı değiştir

Gençlik yıllarında Yeniden Milli Mücadele Hareketi'nde yer aldı. Siyasal Bilgiler Fakültesi'ndeki öğrencilik yıllarında sağ öğrencilerin kurduğu Hür Düşünce Kulübü'nde yer aldı. Aynı grubun içerisinde daha sonra rakibi olacak Melih Gökçek'de bulunuyordu. Ağabeyi olan Okay Karayalçın (1939-2023) bu dönemlerde başbakan yardımcılığı yapıyordu.

26 Mart 1989 yerel seçimleri'inde SHP'den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. Bu görevini SHP'nin 11 Eylül 1993'te yapılan 4. Olağan Kurultayında Genel Başkanlığa seçilmesine kadar sürdürdü. 50. Hükümette önce Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı ardından Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı, SHP-CHP birleşmesi için Şubat 1995’de genel başkanlıktan, Mart 1995’te de Hükûmetten ayrıldı. 20. Dönemde CHP Samsun Milletvekili ve TBMM Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı olarak görev yaptı.

18 Nisan seçimleri'nde CHP'den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na adaylığını koydu fakat kazanamadı. 2001 yılında Erdal İnönü’nün ardından CHP’den istifa etti.[6] 2002 yılında Sosyaldemokrat Halk Partisi'nin (SHP) kuruluşunda yer alan Karayalçın, 28 Mart 2004 yerel seçimleri'nde sol partilerin yerel seçimlerde yaptıkları geniş tabanlı ittifakın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı adayı oldu, ancak seçilemedi. 3 Aralık 2008 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi'ne geri döndü[7] ve 29 Mart 2009 yerel seçimleri'nde CHP'den yeniden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday oldu, ancak kazanamadı.

2000-2001 ve 2012-2014 yılları arasında CHP Parti Meclisi'nde yer aldı. 17 Aralık 2014 tarihinde CHP İstanbul İl Başkanlığına atandı.[8][9] Aralık 2015'te bu görevden ayrıldı.[10]

2016 Ocak ayında yapılan 35. CHP Olağan Kurultayında Divan Başkanlığı yapan Karayalçın;[11] 2017-2020 yılları arasında CHP temsilcisi olarak Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu.[12] Karayalçın, halen CHP Dış Siyaset Danışma Kurulu üyeliği görevini sürdürmektedir.[13]

Özel Yaşamı değiştir

Neşe Karayalçın ile evli olup, bir erkek çocuk babasıdır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Sayın Murat Karayalçın'ın Özgeçmişi (Aralık 1994)". 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  2. ^ Yener Süsoy, ODTÜ'de bozkurt rozeti taşırdım[ölü/kırık bağlantı], Hürriyet, 29 Aralık 2003.
  3. ^ "Murat Karayalçın". Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  4. ^ "Murat Karayalçın". 14 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  5. ^ "Murat Karayalçın Kimdir?". 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  6. ^ "Erdal İnönü CHP'den koptu". 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023. 
  8. ^ "CHP İstanbul İl Başkanlığı'na Murat Karayalçın getirildi". Habertürk. 17 Aralık 2014. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  9. ^ "Karayalçın CHP İstanbul İl Başkanlığı görevini devraldı". Hürriyet. 18 Aralık 2014. 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014. 
  10. ^ "Karayalçın özeleştiri yaparak ayrıldı: CHP'nin sol yanı yetersiz kaldı". Cumhuriyet. 26 Aralık 2015. 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023. 
  11. ^ "Divan Başkanı Murat Karayalçın!". 17 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  12. ^ "Murat Karayalçın İş Bankası yönetiminde!". 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  13. ^ "CHP Dış Politika Danışma Kurulu, Kılıçdaroğlu başkanlığında toplandı". 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 

Dış bağlantılar değiştir

Siyasi görevi
Önce gelen:
Erdal İnönü
Türkiye Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
19 Eylül 1993 - 27 Mart 1995
Sonra gelen:
Hikmet Çetin
Önce gelen:
Mümtaz Soysal
Türkiye Dışişleri Bakanı
12 Aralık 1994 - 27 Mart 1995
Sonra gelen:
Erdal İnönü
Önce gelen:
Mehmet Altınsoy
2. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı
26 Mart 1989 - 19 Eylül 1993
Sonra gelen:
Vedat Aydın
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Erdal İnönü
Sosyaldemokrat Halkçı Parti Genel Başkanı
11 Eylül 1993 - 18 Şubat 1995
Sonra gelen:
Makam kaldırıldı
Önce gelen:
Makam oluşturuldu
Sosyaldemokrat Halk Partisi Genel Başkanı
24 Mayıs 2002 - 4 Kasım 2008
Sonra gelen:
Uğur Cilasun