Vikipedi

Herodot Tarihi

Histories (Yunanca:Ἱστορίαι; Tarih olarak da bilinir[1]), Herodot'un Batı edebiyatı'nda tarihin kurucu eseri olarak kabul edilir.[2] MÖ 430'da klasik Yunanca İyonik lehçesi ile yazılan Histories, Yunanistan, Batı Asya ve Kuzey Afrika o zamanda bilinen eski geleneklerin, siyasetin, coğrafyanın ve çeşitli kültürlerin çatışmalarının bir kaydı olarak hizmet eder. Tamamen tarafsız bir kayıt olmasa da, Batı'nın bu meselelerle ilgili en önemli kaynaklarından biri olmaya devam eder. Üstelik Batı dünyasında tarihin tür ve incelemesini (tarihsel kayıtların ve kayinamelerin önceden var olmasına rağmen) kurmuştur.

Historiae

Tarihler aynı zamanda 5. yüzyılda Pers İmparatorluğu'nun yükselişinin ve Pers İmparatorluğu ile Yunan şehir devletleri arasında Greko-Pers Savaşları'nın olayları ve nedenlerinin ilk hesaplarından biri olarak durur. Herodot, çatışmayı bir yanda kölelik güçleri (Persler), diğer yanda özgürlük (Atinalılar ve işgalcilere karşı birleşen Yunan şehir devletlerinin konfederasyonu) arasındaki bir çatışma olarak tasvir eder. "Tarihler" bir noktada, geleneksel olarak dokuz Muses olarak adlandırılan modern baskılarda görünen dokuz kitap'a bölündü.

Tarihçi Barry S. Strauss, Herodotus tarafından yazılan "Tarihler"in mirası hakkında şunları yazar:

« O sadece şimdiye kadar yazmış en büyük hikaye anlatıcılarından biridir. Herodot'a tarihin babası diyenlerin sebeplerinden biri de anlatı yeteneğidir. Şimdi bu unvan onun fazlasıyla hak ettiği bir unvan. MÖ beşinci yüzyılda yaşayan bir Yunan olan Herodot, bir yol göstericiydi. Yunanistan'dan İran'a, Mısır'ın kumlarından İskit bozkırlarına ve Lidya nehirlerinden Sparta'nın kuru tepelerine kadar insan meseleleri üzerine araştırma yapmak için Doğu Akdeniz'i ve ötesini gezdi. "Araştırma" kelimesinin Yunancası, "tarih" kelimemizin geldiği historia'dır... Herodot büyük bir tarihçidir. Modern bilimin ölçütlerine göre değerlendirildiğinde, çalışmaları çok iyi sonuç verir. Ama o bir tarihçiden daha fazlasıdır. Üç büyük temaya sahip bir filozoftur: Doğu ve Batı arasındaki mücadele, özgürlüğün gücü ve imparatorlukların yükselişi ve düşüşü. Herodot, okuyucuyu Pers İmparatorluğu'nun yükselişinden Yunan bağımsızlığına karşı yürüttüğü haçlı seferine ve Helenik özsavunma hareketlerinden Atina'yı kendi başına yeni bir imparatorluğa dönüştürecek olan sınırların aşılmasına kadar götürüyor. Bir yanda kader ve tanrılar, diğer yanda bireyin fark yaratma yeteneği arasında değişen evrenden atoma gider. Bir de yazılarının saf anlatı gücü var... Yaşlı usta bizi geri çağırıp duruyor.[3] »

Yazma motivasyonuDüzenle

Herodot, antik dünya çevresinde kapsamlı bir şekilde seyahat ettiğini, neredeyse tamamı Pers İmparatorluğu topraklarını kapsayan kitabı için röportajlar yaptığını ve hikayeler topladığını iddia eder. "Tarihler"in başında Herodot, onu yazma nedenlerini şöyle sıralar:

« Burada Halikarnaslı Herodot'un yaptığı araştırmanın sonuçları sunulmaktadır. Amaç, insani olayların izlerinin zamanla silinmesini engellemek ve hem Yunanlılar hem de Yunan olmayanlar tarafından üretilen önemli ve dikkat çekici başarıların ününü korumak; ele alınan konular arasında özellikle Yunanlılar ve Yunan olmayanlar arasındaki düşmanlıkların nedeni yer almaktadır.  »
(Herodotus, The Histories )

ÖzetDüzenle

 
Lidya Kralı Candaules, karısını gizlice Gyges'e gösterir…, William Etty tarafından yapılmış tablosu (1830)

Kitap I (Clio)Düzenle

(Şablon:Herodotus–7)

  • Candaules korumasına Gyges karısının çıplak vücudunu nasıl gösterdi? Keşfedince, Gyges'e Candaules'u öldürmesini ya da ölümle yüzleşmesini emretti.[1]
  • Gyges krallığı Candaules'dan nasıl aldı (Şablon:Herodotus–13)
  • Şarkıcı Arion'un yunus'a binmesi

(Şablon:Herodotus–24)

  • Solon'un Kroisos'un Tellus dünyanın en mutlu insanı olduğu sorusuna verdiği yanıt

(Şablon:Herodotus–33)

  • Kroisos'un oğlunu Atys, koruma çabaları, oğlunun kazara ölümü Adrastus

(Şablon:Herodotus–44)

  • Kroisos'un kehanet testi (Şablon:Herodotus–54)
  • Kroisos'un Persliler'e (belirsizliğiyle ünlü) saldırması gerekip gerekmediğine ilişkin Delphi Oracle'ın yanıtı: "Saldırırsanız, büyük bir imparatorluk düşer".
  • Peisistratos' Atina'nın tiranı olarak iktidardan yükselir ve düşer

(Şablon:Herodotus–64)

 
Edwin Long'un 1875 "Babil Evlilik Pazarı"nın Herodot tarafından "Tarihler"in 1. Kitabında anlatıldığı şekliyle yorumlanması

İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın. Yunan ve olmayanların yarattığı harikalar isimsiz kalmasın. Amacım bir de bunlar neden savaşırlardı, anlaşılsın. Herodot Kliodan alıntı.

Ayrıca bakınızDüzenle

KaynakçaDüzenle

  1. ^ a b Herodotus (1987). The History, translated by David Gren. University of Chicago Press. 0-226-32770-1. pp. 37-38.
  2. ^ Arnold, John H. (2000). History: A Very Short Introduction. Oxford University Press. 17. 0-19-285352-X.
  3. ^ Barry S. Strauss (14 June 2014), "One of the Greatest Storytellers Who Ever Lived,"[1] June 2014, tarihinde offtheshelf.com sitesinde Hata: bilinmeyen arşiv URL arşivlendi' Off the Shelf.
  4. ^ Fehling, Detlev (1989). "Some demonstrably false source citations". Herodotus and His 'Sources' . Francis Cairns, Ltd. 50–57. 0-905205-70-7.
    Lindsay, Jack (1974). "Helen in the Fifth Century". Helen of Troy Rowman and Littlefield. 133–134. 0-87471-581-4
  5. ^ Herodotus. The Histories. Translated by A. D. Godley, Harvard University Press, 1920, http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0126:book=1:chapter=94.

Dış kaynaklarDüzenle

  • Herodot (Tr.çev.:Perihan Kuturman) (1973) Herodot Tarihi, İstanbul:Hürriyet Yayınları
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Herodot_Tarihi&oldid=26092769" sayfasından alınmıştır