Hastein
Hastein (Eski Norsça: Hásteinn, ayrıca Hastingus, Anstign, Haesten, Hæsten, Hæstenn veya Hæsting[1] veya namıdiğer Alsting[2] olarak da kayıtlara geçmiştir) 9. yüzyılın sonlarında akınlar yapan kayda değer bir Viking şefidir.
İlk yılları değiştir
Hastein'ın erken yaşamı hakkında çok az şey bilinmektedir. Anglo-Sakson Kroniği'nde Dan olarak tanımlanır.
Hastein, Frank İmparatorluğu'na yapılan çeşitli baskınlarla tanınır. Ayrıca 859'da Akdeniz'de büyük bir baskına öncülük etmiştir.
İspanya ve Akdeniz değiştir
859-862 yılları arasında Hastein, Björn Ironside ile birlikte bir yağma seferine öncülük etmiştir. 62 gemilik bir filo, Akdeniz'deki ülkelere baskın yapmak için Loire'dan yola çıkmıştır.[3]
İlk başta baskın iyi gitmemiş, Hastein 859 yılında Niebla'da Asturyalılar ve daha sonra Endülüs Emevi Devleti Müslümanları tarafından mağlup edilmiştir. Bir caminin de yakıldığı Algeciras'ın yağmalanması ve ardından Afrika'nın kuzey kıyısındaki İdris Halifeliği'ndeki Mazimma, ardından Orihuela, Balear Adaları ve Roussillon'daki Emevi Halifeliği'ne yapılan baskınlar başarılı olmuştur. Nekor ise 8 gün boyunca işgal edilmiştir.
Hastein ve Björn, İtalya'ya geçmeden önce Narbonne, Nîmes ve Arles'ı, ardından Valence'e kadar kuzeyi harap etmeden önce Rhone'un ağzındaki Camargue adasında kışlamışlardır. Burada ise Luni şehrine saldırmışlardır. Luni'nin Roma olduğuna inanan Hastein, kendisini adamlarına kapıya kadar taşıtmıştır ve gardiyanlara ölmek üzere olduğunu ve Hristiyanlığa geçmek istediğini söylemiştir. İçeri girdikten sonra önce kasabanın ayin yapılan kilisesine götürülmüştür ve bu fırsattan istifade ederek yatmış olduğu sedyesinden fırlamış ve adamlarıyla birlikte yağmaya başlamıştır. Başka bir kaynak ise, ölmeden önce din değiştirmek istediğini ve ertesi gün ölüm numarası yaptığını iddia etmektedir. Bu kaynağa göre cesedinin ve cübbe giymiş 50 adamının Lina'ya girmesine izin verilmiştir. Hastein'ın adamları, kılıçlarını cüppelerinin altına gizlemişlerdi ve Hastein şehrin içine girince tabutundan çıkarak, rahibin başını kesmiş ve şehri yağmalamıştır. Ancak bunun doğruluğu tartışmalıdır. Daha sonrasındaysa Hastein ve adamları kıyıdan aşağı inmişler ve Pisa'yı yağmalamışlardır. Ardından Arno Nehri'nden Fiesole'ye ulaşıp talan etmişlerdir. Filo muhtemelen Bizans İmparatorluğu'nun doğu Akdeniz'deki topraklarına da baskın düzenlemiştir.
Loire'a dönüş yolunda, Kuzey Afrika'da durmuştur ve burada Afrikalı köleler (Vikingler tarafından mavi adamlar, 'blámenn' olarak bilinirler, muhtemelen Suslular veya Tuaregler) satın almıştır ve bunları daha sonra İrlanda'da satmıştır. Bir fırtınada 40 gemi kaybettikleri ve topraklarına dönerken Medina-Sidonia yakınlarında Cebelitarık Boğazı'nda 2 gemi daha kaybettikleri düşünülmektedir, ancak yine de kalan 20 gemi ile Loire'a dönmeden önce Pamplona'yı da yağmalamıştır.
Loire ve Seine değiştir
Bretonya'ya geri yerleşen Hastein, 866'da Franklara karşı Bretonya Kralı Salomon ile ittifak kurmuş ve bir Viking-Breton ordusunun parçası olarak Châteauneuf-sur-Sarthe yakınlarında gerçekleşen Brissarthe Savaşı'nda Güçlü Robert'ı öldürmüştür.[4] 867'de Bourges'i yağmalamaya devam etmiş ve bir yıl sonra Orleans'a saldırmıştır. 872 yılına dek barış olsa da, Viking filosunun Maine'e yelken açıp Angers'i işgal etmesi, Frank kralı Dazlak Karl'ın kuşatmaya zorlamış ve Ekim 873'te bir barış daha yapılmıştır.
Hastein, sonunda Dazlak Karl tarafından defedildiği ve ardından ordusunu kuzeye Seine'ye yerleştirdiği 882 yılına kadar Loire'de kaldı. Franklar Paris'i kuşatana ve kendisinin Picardie'deki toprakları tehdit edilene kadar Loire'de kaldı. Bu noktada İngiltere'ye zenginlik ve yağma arayışında olan birçok tecrübeli Viking'den birisi oldu.
İngiltere değiştir
Hastein, iki büyük bölükten birinin başında 892'de Boulogne'dan İngiltere'ye geçti. Diğer bölükten daha küçük olan bölüğüyle birlikte 80 gemiyle karaya çıktı ve Kent'teki Sittingbourne yakınlarındaki kraliyet Milton Regis köyünü işgal ederken, müttefikleri 250 gemiyle Appledore'a çıkarma yaptı.[5]
Büyük Alfred, Wessex ordusunu, Vikinglerin birleşmelerini engellemek için aralarına yerleştirdi; bunun sonucunda Hastein, iki oğlunun vaftiz edilmesine izin vermek de dahil olmak üzere olan şartları kabul etti ve Kent'i Essex'e gitmek üzere terk etti. Daha büyük olan ordu, 893 baharının sonlarında Hampshire ve Berkshire'a baskın düzenledikten sonra Hastein ile yeniden birleşmeye çalıştı, ancak Farnham'da Alfred'in oğlu Prens Edward komutasındaki bir ordu tarafından yenilgiye uğradı. Hayatta kalanlar, birleşik bir Wessex ve Mercia ordusunun onları Thorney'deki kalelerinden çıkaramamasından sonra, en sonunda Hastein'ın Mersea Adası'ndaki ordusuna ulaştı.[4]
Sonuç olarak, Hastein güçlerini Appledore ve Milton'dan birleştirdi ve onları Essex, Benfleet'teki müstahkem bir yere (İng. burh veya burg, kale veya kalelerle çevrelenmiş yerleşim yeri) çekti. Bu kampı Mercia'ya baskın yapmak için bir üs olarak kullandı. Bununla birlikte, ana kuvveti baskın yaparken, kalede kalanlar, doğu Wessex'in fyrdleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Wessex, kaleyi, gemileri, ganimetleri, kadınları ve çocukları ele geçirdi. Buna Hastein'ın kendi karısı ve oğulları da dahildi.[6] Hastein, ordusunu Essex'in daha doğusundaki Shoebury'deki yeni bir kalede yeniden kurdu ve Doğu Anglia ve York'taki yerleşik Danlardan takviyeler aldı. Kısa bir süre sonra, Anglo-Sakson Kroniği'ne göre Hastein, muhtemelen ailesinin serbest bırakılmasının şartlarını görüşmek üzere Alfred ile görüştü. Bu görüşme sonrasında Hastein'ın iki oğlunu da geri aldı. Anglo-Sakson Kroniği bize bunun, Alfred ve Alfred'in damadı Mercia Lordu Aethelred'in, Hastein'ın Benfleet'e varmasından önce, 893'ün başlarında vaftizlerinde Hastein'ın oğullarına vaftiz babalık yapmış olmaları nedeniyle olduğunu yazar. Kısacası, Alfred oğlanlardan birinin vaftiz babasıyken diğerinin de vaftiz babası Aethelred idi.
Alfred'in stratejisi barış yaratmaksa, kısa bir süre sonra bu bir tür başarısızlıktı, Çünkü Hastein, Thames vadisi boyunca ve oradan da Severn Nehri boyunca ikinci bir yağma hareketi başlattı. Hastein, Aethelred ve Gal krallıklarından desteklenen birleşik bir Mercia ve Batı Sakson ordusu tarafından kovalandı. Sonunda Viking ordusu Buttington'da kapana kısıldı - burası muhtemelen Severn'deki Welshpool, Powys yakınlarındaki Buttington adasıdır- ve daha sonra birkaç hafta sonra gerçekleşen Buttington Savaşı'nda birçok adam kaybettiler ve Shoebury'deki kalelerine geri döndüler.
Bu olay anallarda şu şekilde geçmektedir;
..haftalar geçtikten sonra, bazı putperestler [Vikingler] açlıktan öldü, ancak bazıları, o zamana kadar atlarını yediler, kaleden ayrıldı ve nehrin doğu kıyısındakilerle savaşa katıldı. Ancak binlerce pagan öldürüldüğünde ve diğerlerinin hepsi kaçtığında, Hristiyanlar [İngilizler] ölüm yerinin efendileriydi. Bu savaşta en asil Ordheah ve kral 'thegn'lerinin (anglosaksonlar zamanında ingiltere’de askerlik hizmeti karşılığında kral tarafından toprak verilen hür vatandaşlar) çoğu öldürüldü ...
893 yazının sonlarında, Hastein'ın adamları yeniden saldırdı. Bütün ganimetlerini, kadınlarını ve gemilerini Doğu Anglia'dan Chester'daki harap olmuş Roma kalesine taşıdılar. Plan, tahkimatları yeniden inşa etmek ve onu kuzey Mercia'ya baskın yapmak için bir üs olarak kullanmaktı. Ancak, Mercialıların başka fikirleri vardı, kaleyi kuşattılar ve yakıp yıkma taktiği uygulamışlardır. Bölgedeki tüm tarlalar yakılmış, büyükbaş hayvanlar öldürülmüştür.
Sonbaharda kuşatma altındaki ordu Chester'dan ayrıldı, Galler'in güneyine yürüdü ve 894 yazına kadar Galler krallıkları Brycheiniog, Gwent ve Glywysing'i talan etti. 894 sonbaharında ordu, gemilerini Thames Nehri'nden Lea Nehri üzerindeki yeni bir kaleye çekti. 895 yazında Alfred, Wessex ordusuyla geldi ve Lea'nın akışını nehrin her iki tarafında birer kale ile engelledi. Danimarkalılar kamplarını terk ettiler, kadınlarını Doğu Anglia'ya geri gönderdiler ve Midlands boyunca Severn'deki (şimdi Bridgnorth'un bulunduğu yer) bir alana büyük bir yürüyüş daha yaptılar ve tüm yolu düşman güçler tarafından peşlendiler. Ordu nihayet Doğu Anglia, Northumbria'ya dağılıncaya kadar 896 baharına kadar orada kaldılar ve Anglo-Sakson Kroniği'ne göre, parası olmayanlar ise bir şekilde gemiler bulup denizden güneye, Seine'ye gittiler.
Mirası değiştir
O yıllarda yaşlı bir adam olan Hastein, 896 yılı civarında tarihten kayboldu. İngiltere'ye gelmeden birkaç sene evvel "Loire ve Somme'un şehvetli ve korkunç eski savaşçısı" olarak tanımlanıyordu. Avrupa ve Kuzey Afrika'daki birçok krallıkta düzinelerce şehre baskın düzenleyen, tüm zamanların en kötü şöhretli ve başarılı Vikinglerinden biriydi.
Bir süre Kanal Adaları'nı elinde tutan Jarl Hasting ile özdeşleştirildi.
Bazı bilim adamları, İngiltere'deki Sussex'in Hastings bölgesinin Hastein'ın bir atası tarafından kurulmuş olabileceğini öne sürdüler.[7]
Kurgusal temsiller değiştir
Crusader Kings II isimli bilgisayar oyunu için olan Old Gods adlı genişleme paketi, Hastein olarak oynamayı mümkün kılmaktadır.
Crusader Kings III, Hastein'ı oynamaya teşvik edilen karakterlerden biri olarak önermektedir ve çok yönlülüğü nedeniyle oyunun oyuncu kitlesi tarafından en iyi bilinen karakterlerden biridir.
Kaynakça değiştir
- ^ Ullidtz, Per (2014). 1016 - the Danish conquest of England. 1. edition. Kbh.: Books on Demand. ISBN 978-87-7145-720-9. OCLC 900333952.
- ^ Transactions of the Royal Historical Society : sixth series : XIII. Royal Historical Society. Cambridge: Cambridge University Press. 2003. ISBN 0-521-83076-1. OCLC 54840916.
- ^ John., Haywood, (1995). The Penguin historical atlas of the Vikings. Penguin Books. ISBN 978-0-14-051328-8. OCLC 1026722600.
- ^ a b Downing), Kendrick, T. D. (Thomas. A history of the Vikings. ISBN 978-1-4351-4641-9. OCLC 855363761. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Stenton, F. M. (2001). Anglo-Saxon England (3. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-280139-2. OCLC 48092348.
- ^ Walker, Ian W. (2000). Mercia and the making of England. Stroud, Gloucestershire: Sutton. ISBN 0-7509-2131-5. OCLC 46959873.
- ^ Chevallier, C (2021). "The Frankish Origin of the Hastings Tribe". Sussex Archaeological Collections (İngilizce). 104: 5662. doi:10.5284/1085790. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.