Endülüs Emevî Devleti

İber Yarımadası'nda hüküm sürmüş eski devlet

Endülüs Emevîleri, Abbasilerin, Emevî hanedanına son vermesi ile 10. Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik'in torunu ve Muaviye bin Hişâm'in oğlu Abdurrahman, İspanya'ya giderek burada 756 yılında Endülüs Emevî Devleti'ni kurdu.[1] Abdurrahman, Abbâsîler ile mücadele etti, Franklara karşı başarılar kazandı.

Córdoba
خلافة قرطبة
Khilāfat Qurṭuba
Endülüs Emevi Devleti
756-1031
1000 yılında Endülüs Emevî Halifeliği
1000 yılında Endülüs Emevî Halifeliği
BaşkentCórdoba
Yaygın dil(ler)Arapça
Resmî din
İslam
HükûmetMonarşi
Tarihçe 
• Kuruluşu
756
• III. Abdurrahman'ın Cordoba Halifesi olmasının ilanı
929
• Dağılışı
1031
Yüzölçümü
• Toplam
600000 km2
Öncüller
Ardıllar
Emevî Devleti
Córdoba Krallıkları
Tavaif-ül Mülk
Endülüs Emevilerinin yaptırdığı Kurtuba Camii

Emevîler İspanya'da tam bir İslam egemenliği kurmuşlardı. Ancak zamanla, başa geçen hükümdarlar cihadı bıraktı ve saraylarda sefa sürmeye başladılar.[kaynak belirtilmeli] Taht kavgaları ve sevdaları, kardeş kanının dökülmesi sebebiyle yıkım dönemi başladı. Ülke çevresinde gelişen Hristiyan birlikler zamanla daha fazla güçlendi. Aragon kralı Ferdinand ile Kastilya kraliçesi I. İsabel'in evlenmesi ve ordularını birleştirmesi ile Hıristıyanlar daha da güçlenmiş ve Yahudilerle Müslümanları Endülüs'ten çıkarmışlardır. Kemal Reis komutasında bir donanma ile kurtulan Yahudilerle Müslümanlar gemilerle doğuya getirilmişlerdir.

Endülüs Emevîleri'nin en parlak dönemi III. Abdurrahman (912-961) ve II. Hakem (961-976) zamanlarıdır. III. Abdurrahman, halife unvanını da kullanınca İslam tarihinde aynı anda Abbâsîler, Endülüs Emevîleri ve Fâtımîlerde olmak üzere ilk kez üç halife çıktı.

Kuruluşu Değiştir

Toplumsal yapı Değiştir

Analiz Değiştir

Sanat Değiştir

Halifenin Madinat al-Zahra'dakiler gibi resmi atölyeleri, sarayda kullanılmak veya misafirlere, müttefiklere ve diplomatlara hediye olarak kullanılmak üzere sanatsal üretimi teşvik eden lüks ürünler üretti. Halifenin atölyelerinde üretilen birçok obje daha sonra Avrupa'daki müzelerin ve Hristiyan katedrallerinin koleksiyonlarına girdi.[2] Bu dönemin en ünlü objeleri arasında bitkisel, figüratif ve epigrafik motiflerle oyulmuş fildişi kutular vardır. Hayatta kalan kayda değer örnekler arasında al-Mughira'nın Pyxis'i, Zamora'nın Pyxis'i ve Leyre Sandığı yer alır.[3] Metal işi objeler de üretildi, bunlardan günümüze ulaşan en ünlü parçası, Madinat al'da yapılmış bir geyik şeklinde oyulmuş bronz bir çeşme musluğu olan "Cordoba Geyik". -Zahra ve Cordoba Arkeoloji Müzesi tarafından korunmaktadır. Benzer işçiliğin geyik şeklindeki diğer iki bronz örneği, Madrid'deki Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde ve Doha'daki İslam Sanatları Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.[4][5][6][7] Hilafet'in yıkılmasından sonra fildişi ve ipek eşyaların üretimi büyük ölçüde dururken, daha sonraki dönemlerde deri ve seramik gibi diğer ortamlarda üretim devam etti.

Hükümdarlar listesi Değiştir

Kurtuba Emevî Emirleri Değiştir

Kurtuba Emevî Halifeleri Değiştir

Emevî hanedanı yerine Hammûdiler'in gelmesi:

Emevîler'in tekrar hükümdarlığa geçmesi:

Emevî hâlifelerinin soyağacı Değiştir

 

Soyağacı renk anahtarı Değiştir

  Osman bin Affan, (644–656)
  Emevî Devleti Hâlifeleri, (661–750)

Ayrıca bakınız Değiştir

Kaynakça Değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  2. ^ Catlos, Brian A. (2018). Kingdoms of Faith: A New History of Islamic Spain (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-1-78738-003-5. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". www.metmuseum.org. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  4. ^ "Cervatillo de Madinat al-Zahra - Obras Singulares - Museo arqueológico y etnológico de Córdoba". www.museosdeandalucia.es. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  5. ^ "Fountain spout - Discover Islamic Art - Virtual Museum". islamicart.museumwnf.org. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  6. ^ "Qantara - Spout of a fountain in the form of a stag". web.archive.org. 19 Nisan 2021. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  7. ^ Fabrique. "The Collection". Museum of Islamic Art (İngilizce). 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022.