Eurovision Şarkı Yarışması'nda oylama

Eurovision Şarkı Yarışması'nda, günümüze dek pek çok oylama sistemi kullanılmıştır. Günümüzde, Eurovision Şarkı Yarışması oylaması yüzde elli televoting ve yüzde elli jüri oylamasının kombine edilmesiyle gerçekleştirilir. Her ülke beğendiği on şarkıyı bir-yedi ve sekiz, on, on iki puan ile ödüllendirir. Ülkeler, kendileri için oy kullanamaz.

Günümüzde kullanılan, televoting ve müzik sektörünün profesyonellerinden oluşan jürilerin oylarının yarı yarıya birleştirilmesi ile oluşturulan oylama yönetimi ilk kez 2009 yılında kullanılmıştır. 2009 yılından önce, geçmiş yarışmalardaki jüriler, profesyonellerden değil, olağan insanlardan oluşuyordu. 1998 yılında tele-oylamanın yaygın olarak kullanılmaya başlanmasından sonra jüri, yalnızca teknik sorunlar baş gösterdiğinde aktif olmuştur (örneğin 2003 yılında İrlanda'nın ulusal kanalı RTÉ, tele-oylamada sorun yaşanması üzerine, sonuçları yetiştirmek için bir jüri oylaması gerçekleştirmişti). Oylama, televoting sisteminin yeni kullanılmaya başlandığı yıllarda, yarışma boyunca sürmüyordu. Son şarkı söylendikten sonra, yaklaşık on beş dakika boyunca oylama gerçekleştiriliyordu. Bu sistem 2010 yarışmasında değiştirilmiş ve oylama yarışma boyunca sürmüştür. Ancak 2012 yılında, yeniden eski sisteme geri dönülmüştür.

1956 yarışmasında bölgesel oylama yoktu. Oylar, yarışmanın gerçekleştirildiği ülkeye gelen jüriler tarafından verilmiş ve oylama isimli ayrı bir etkinlik gerçekleştirilmemiş, doğrudan sonuç açıklanmıştı. Sonraki yıllarda ise Avrupa Yayın Birliği telefonla uluslararası oylama sistemini benimsedi. Avrupa Yayın Birliği bu konuda BBC'nin kendi yarışma şarkısını seçerken jürilere telefonla bağlantı kurmasından esinlenmişti. Telefonla oyların alınması geleneği 1993 yılına dek sürdü. 1994 yılında ise ilk kez, oyları açıklayan ülkeye uydu ile görüntülü bağlantı kuruldu.

Oylama, yarışmanın sonunda yaklaşık bir saat sürer. Yarışma kurallarına göre oyların alındığı ülkenin spikerinin oyları Fransızca ya da İngilizce olarak dağıtması gerekir. Yarışmanın ilk yıllarında spikerler oyları sırayla iki dilde de dağıtabiliyorlardı ancak 2004 yılında bu, çeşitli zaman kısıtlamaları nedeniyle yalnızca bir dile indirilmiştir. Oylar Fransızca ya da İngilizce okunur ve eğer İngilizce okunduysa Fransızca, Fransızca okunduysa İngilizce olarak salonda, yarışma sunucuları tarafından tercüme edilir. Katılımcı ülkelerin sayısının artması sebebiyle 2007 yılından beri ilk yedi oy bir tablo olarak gösterilmektedir. Spikerler yalnızca sekiz, on ve on iki puanın hangi şarkıya verildiğini bildirmektedirler. 2008 yarışmasında oylamada kaçıncı ülkede bulunulduğunu gösteren bir çubuk da oylama tablosuna eklenmiştir.

Beraberlik durumunda

değiştir

1969 yarışmasına dek etkinliğin, oylamada beraberlik durumunda ne yapılacağına dair bir kuralı yoktu. 1969 yılında beraberliği bozmak için bir yönteme ihtiyaç olduğu anlaşıldı, çünkü bu yıl, yarışmayı dört ülke birden kazanmıştı (Birleşik Krallık, Fransa, Hollanda ve İspanya). Daha önce böyle bir durumla hiç karşılaşılmadığı için dört ülkeye de galip unvanı verilmişti. Sonraki yıl Avusturya, Finlandiya, İsveç, Norveç ve Portekiz bu durumu protesto etmek amacıyla yarışmadan çekilmişti.

Günümüzde beraberliği bozmak için sırasıyla on iki, on ve sekiz puanlar sayılır. Her kimin daha çok on iki, on ve sekiz puanı varsa, galip unvanı bu ülkeye verilir. Bu işleme "geri sayım" da denir.

Çözüm için geliştirilen bu yöntem ilk kez 1991 yılında kullanılmıştır. Oylama sonunda İsveç ve Fransa'nın puanları 146'da eşitlenmiştir. Her iki ülke de eşit sayıda on iki puan aldığı için on puanlar sayılmış ve ikiye karşı beş on puan ile İsveç'i "Fångad av en stormvind" isimli şarkı ile temsil eden Carola Häggkvist birinci sayılmıştır.

Sıfır puanlar

değiştir

Mevcut puanlama sistemi dahilinde bir şarkının hiçbir oy alamaması nadirdir (örneğin otuz dokuz ülkenin katıldığı ve finalinde yirmi beş ülkenin yarıştığı 2010 yarışmasında oylama rastgele gerçekleştirilseydi, bir ülkenin hiç puan alamaması ihtimali ancak beş yüz otuz milyonda birdi).

 
Ülkelere göre sıfır puan

1967 yılına kadar kullanılan oylama sisteminde ise herhangi bir ülkenin hiç puan alamaması oldukça olağan bir şey olarak nitelendirilebilirdi çünkü her ülke yalnızca üç ülkeye oy verebiliyordu. 1967 yılına dek kullanılan bu sistemde neredeyse her yıl bir ülke sıfır puan ile sonuncu olmuştur.

Bir ülke sıfır puan ile sonuncu olduğunda bu, popüler İngiliz medyasında nul points olarak yer alır (Fransızca olmamasına rağmen Fransızca gibi telaffuz edilir). "Sıfır puan" Fransızcada pas de point ya da zéro point anlamına gelmektedir ancak yarışma sırasında kullanılmazlar. Günümüze dek gerçekleştirilen hiçbir yarışmada sonuncunun ismi anons edilmemiştir.

Aşağıda, günümüzdeki oylama sistemine geçilen 1975 yılından beri sıfır puan ile sonuncu olan ülkelerin bir listesi bulunmaktadır.

Yıl Ülke Şarkıcı Şarkı
1978   Norveç Jahn Teigen "Mil etter mil"
1981 Finn Kalvik "Aldri i livet"
1982   Finlandiya Kojo "Nuku pommiin"
1983   İspanya Remedios Amaya "¿Quién maneja mi barca?"
  Türkiye Çetin Alp & Kısa Dalgalar "Opera"
1987 Seyyal Taner & Grup Lokomotif "Şarkım Sevgi Üstüne"
1988   Avusturya Wilfreid "Lisa Mona Lisa"
1989   İzlanda Daníel Ágúst Haraldsson "Það sem enginn sér"
1991   Avusturya Thomas Forstner "Venedig im Regen"
1994   Litvanya Ovidijus Vyšniauskas "Lopšinė mylimai"
1997   Norveç Tor Endresen "San Fransisco"
  Portekiz Célia Lawson "Antes do Adeus"
1998   İsviçre Gunvor "Lass' ihn"
2003   Birleşik Krallık Gemini "Cry Baby"
2004 (YF)   İsviçre Piero & The Musicstars "Celebrate"
2009 (YF)   Çek Cumhuriyeti Gipsy.cz "Aven Romale"
2015   Avusturya The Makemakes "I Am Yours"
  Almanya Ann Sophie "Black Smoke"
2021   Birleşik Krallık James Newman "Embers"

Nul Points isimli kitabı için yazar Tim Moore, sıfır puan ile sonuncu olan on iki şarkıcı ile röportajlar yaptı. Moore kitabında, bu şarkıcılar için Eurovision skorlarının müzik kariyerlerinde sonun başlangıcına sebep olduğundan söz etmiştir.

2004 yılında yarı-final ve 2008 yılında iki yarı-final sistemine geçilmesi ile birlikte sıfır puan ile sonuncu olma sıklığı giderek azalmıştır. En son 2009 yarışması yarı-finalinde Çek Cumhuriyeti'ni temsil eden Gipsy.cz, "Aven Romale" isimli şarkıyla, sıfır puan ile sonuncu olmuştur.

2003 yılında, Birleşik Krallık'ın sıfır puan ile sonuncu olmasının ardından, sıfır puan ile sonuncu olmuş en iyi şarkıyı seçmek üzere bir anket başlatılmıştır. Anketi, 1983 yılında İspanya adına yarışan Remedios Amaya kazanmıştır. 1988'de Avusturya'yı temsil eden Wilfreid ise anketin sonuncusu olmuştur.

2021 yılında Birleşik Krallık hem jüri oylamasından hem halk oylamasından hiç puan alamayarak sıfır puan ile sonuncu olmuştur.

Blok oylama

değiştir
 
2001-2005 arası blok oylama Derek Gatherer tarafından haritada gösterilmiştir (2006)
  "Pireneler İttifakı"
  "Kısmi Benelüks"
  "Viking Krallığı"
  "Doğu Bloku ülkeleri"
  "Balkan Ülkeleri"

2001 ve 2005 yılları arasındaki sonuçların istatistiksel analizi bölgesel blok oylamaların oluşumunu açığa çıkarmıştır. Blok oylamaya siyasi ittifaklar, kültürel yakınlık ve benzer müzikal zevklerin sebep olup olmadığı tartışma konusudur. Yarışmanın ilk yıllarından beri Birleşik Krallık ve İrlanda, 1997 yılından beri aralıksız olarak on iki puanlarını birbirine veren Yunanistan ve Kıbrıs (2006-2009 yılları arasında ve 2011 yıllarında Kıbrıs yarı-finali geçemediğinden Yunanistan finalde Kıbrıs için oy kullanamamıştır), yarışmanın son beş yılında aralıksız olarak on iki puanlarını birbirine veren Türkiye ve Azerbaycan (2011 yılında Türkiye yarı-finali geçemediğinden Azerbaycan finalde Türkiye için oy kullanamamıştır) buna örnek olarak gösterilebilir. Çoğunlukla birbirlerini yüksek puanlar ile ödüllendiren ülkelerin bir listesi şöyledir:

Eurovision TV'nin eski yönetmeni Bjørn Erichsen'e göre yarışmanın galibini belirleyen politik oylamalar değildir. Erichsen'e göre 2008 yılında tartışmalara sebep olan Rusya'nın ilk galibiyeti katılımcı ülkelerin otuz sekizinin de oyları ile sağlanmıştı.

Kaynakça

değiştir