Bolu (il)

Türkiye'nin Doğu Marmara Bölgesi'nde bir il

Bolu, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz Bölümü'nde yer alan bir il.

Bolu
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeKaradeniz
İdare
 • ValiErkan Kılıç
Yüzölçümü
 • Toplam8.313 km²
Nüfus
 • Toplam284.789
 • Yoğunluk38/km²
 • Kır
89.432
 • Şehir
195357
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu374
İl plaka kodu14

Bolu ilinin nüfusu 314.802'dir. Bu nüfusun %74,4'ü şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 8.313  km2'dir. İlde km2'ye 38 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez'se 132’dir.) İlde yıllık nüfus %0,42 oranında azalmıştır.[2] İl merkezinin denizden yüksekliği 741 m.'dir.

2020 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 9 ilçesi, 12 belediyesi, bu belediyelerde 93 mahalle ve ayrıca 487 köyü vardır.[2]

Tarihçe değiştir

Bolu yöresine ilk yerleşenlerin Bebrikler olduğu sanılmaktadır. Bebrikya adıyla anıldığı sanılan bu yöreye MÖ 8. yüzyıl sonra batıdan gelen Bithynialılar yerleşti. Daha sonra Bithynia olarak adlandırılan bu topraklardaki başlıca yerleşme yerleri Kienos (daha sonra Prusias, bugün Konuralp) ile Bithynion (bugünkü Bolu)’du. İskender’in ölümünü izleyen dönemde Bolu yöresinde bağımsız Bitinya Krallığı kuruldu.

Roma döneminde Bithynium olarak anılan kente İmparator Claudius’un hüküm sürdüğü yıllarda Claudiopolis adı verildi. M.S. 12. yüzyıl başlarında İmparator Hadrianus’un sevgilisi Antinoos’un doğum yeri olması nedeniyle önem kazanan kent daha sonra Hadrionapolis olarak adlandırılmaya başlandı. Bir piskoposluk merkezi olan ve Bizans döneminde Polis denen kenti, 11. yüzyılda yöreye gelmeye başlayan Türkmenler Bolu olarak adlandırdılar.

Roma döneminde önemi artan Bithynia, Bizans yönetimi altındayken elverişli doğal konumu sayesinde 7. ve 9. yüzyıllardaki Arap akınlarından etkilenmedi. 11. yy’dan sonra Bizanslılar ile Anadolu Selçuklular arasında el değiştiren yöre 13. yüzyılda Anadolu Selçuklularının, daha sonra İlhanlıların eline geçti. Osman Gazi döneminde (1299-1324) Konur Alp tarafından Osmanlı topraklarına katıldı ve sancak merkezi yapıldı. 1324-1692 dönemine Bolu'yu yöneten sancak beyleri arasında Konur Alp, Gündüz Alp, I. Süleyman (Kanuni) ve Zor Mustafa Paşa dikkat çeker.

Bu dönemde, bir ara İsfendiyaroğulları’nın istila ettiği Bolu, 1692'de sancak beyleri yerine atanan Voyvodalarca yönetildi. 1811'de II. Mahmud voyvodalığı kaldırınca, Bolu-Viranşehir adıyla yeniden sancak oldu. 1864 Vilayet Nizamnamesi ile Bolu Sancağı Kastamonu Vilayeti'ne bağlandı. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde Bolu Kastamonu’ya bağlı olduğundan, ilk Bolu Mebusları Kastamonu mebusları arasında yer almıştır. II. Meşrutiyetten (1908) Cumhuriyet dönemine kadar bağımsız sancak olarak yönetilen Bolu, 1923’te Vilayet haline getirildi. Bolu’nun son Mutasarrıfı Ahmet Fahrettin Bey, Bolu’nun ilk valisi oldu. Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.[3]

Coğrafya değiştir

 
Bolu yaylalarından bir görünüm

Türkiye yüzölçümünün %1,015'lik bölümünü kaplayan Bolu İli, 8.276 km² (827.600 Ha.) yüzölçümü ile Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz bölümünde yer alır. İl arazisinin yaklaşık %18’ini tarım alanlar oluşturmaktadır. Orman alanları ise %59’luk bir oran ile Türkiye ormanları içinde %2,55’lik paya sahiptir. Çayır ve meraların kapladığı alan yaklaşık %15’tir. Geriye kalan %8 dolayında alan ise tarım dışı alanlardır.

Ortalama rakım 1000 m, merkez ilçe rakımı ise 725 m civarındadır. Matematiksel konum açısından 30 derece 32 dakika - 32 derece 36 dakika doğu boylamları ile 40 derece 06 dakika - 41 derece 01 dakika kuzey enlemleri arasındadır.

Bolu, Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasındaki geçiş alanında bulunur. Karadeniz kıyısındaki ilçelerde Karadeniz ikliminin özellikleri ağır basarken; iç bölgelere gidildikçe, kıyıya paralel uzanan dağların Karadeniz üzerinden gelen nemli havanın önünü kesmesiyle iklim karasallaşır. Seben, Mudurnu ve Kıbrısçık, Gerede'nin en güneyi ve Dörtdivan'ın güneyinde karasal iklim özellikleri ağır basmaktadır.

Bolu, iklimlerin kesiştiği bir il olmasından ötürü çok çeşitli flora ve fauna özelliklerine sahiptir. Kıyılardaki otsu bitkiler yıl boyu yeşil kalırken; karasal iklimin görüldüğü güney kesimlerde yaz kuraklığı ile sararırlar. Orman oranı açısından en zengin illerimizden biridir. Karadeniz iklimin görüldüğü kıyı bölgelerde kayın ve meşe, yüksek yerlerde göknar ve sarıçam türleri ağır basmaktayken; karasal olan iç bölgelerde antropojen bozkırlar görülür. Karasal yerlerdeki yüksek dağlarda yer yer karaçam ve meşe topluluklarına rastlanmaktadır.

Bolu İl Merkezine göre; Dörtdivan, Yeniçağa ve Gerede İlçeleri doğuda, Mengen kuzeydoğuda, Göynük ve Mudurnu İlçeleri güneybatıda, Seben ve Kıbrıscık İlçeleri ise güneyde yer almaktadır. Bolu’nun, batısında Düzce ve Sakarya, güneybatısında Bilecik ve Eskişehir, güneyinde Ankara, doğusunda Çankırı, kuzeyinde Zonguldak ve kuzey doğusunda Karabük İlleri yer alır. İl sınır uzunluğu 621,4 km.dir.

Düzce’nin 584 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile (09.12.1999 tarih ve 23901 sayılı R.G.) il olarak ayrılmasıyla, Bolu’nun denizle bağlantısı kalmamıştır.

Yönetim değiştir

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[4][5]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Bolu Valisi, 1973-Sürmene doğumlu Erkan Kılıç’dır. 12.5.2022/209 sayılı kararla Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdür Vekili iken atanmıştır.[6]

Bolu Belediye Başkanı, 1973-Bolu doğumlu Tanju Özcan(CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %52,71 oy oranıyla seçilmiştir.[7] Bolu Belediye Başkanı seçilen Tanju Özcan, 2018 yılında seçildiği 27. dönem Bolu milletvekilliğinden istifa etmiştir.[8]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bolu İl Genel Meclisi üye sayısı, 16 AK PARTİ, 5 CHP ve 2 MHP olmak üzere 23’dür. Bolu Belediye meclisi ise 18 CHP ve 13 AK PARTİ olmak üzere 31 üyeden oluşur.[9]

2023 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bolu'nun Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üye sayısı 3'tür: AKP (Yüksel Coşkunyürek), CHP (Türker Ateş) ve MHP (İsmail Akgül)

Nüfus değiştir

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[10])

Bolu ili nüfusu: 324.789'dur. Bu nüfusun %74,484'si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 8.313  km2dir. İlde  km2'ye 39 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkezde 136’dir.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,22 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Gerede (% 5,45)- Merkez ilçe (% -0,20)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 9 İlçe, 12 belediye, bu belediyelerde 93 mahalle ve ayrıca 487 köy vardır.

2023 yılı sonunda Bolu ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus

2022

Nüfus

2023

Fark Nüfus

Artışı %

Belediye

Sayısı

Mahalle

Sayısı

Köy

Sayısı

Köy

Nüfusu

Şehir

nüfusu

Şehirde

oturan %

Alanı

 km2[11]

 km2'ye

düşen kişi

Dörtdivan 6.418 6.703 285 4,35 1 8 24 3.969 2.734 40,79 634 11
Gerede 34.257 36.177 1.920 5,45 1 8 92 11.470 24.707 68,29 1060 34
Göynük 14.434 14.711 277 1,90 1 6 66 10.137 4.574 31,09 1407 10
Kıbrıscık 2.932 2.980 48 1,62 1 2 22 1.893 1.087 36,48 562 5
Mengen 13.578 14.113 535 3,87 2 8 56 6.942 7.171 50,81 874 16
Merkez 219.476 219.913 437 0,20 2 44 112 31.380 188.533 85,73 1616 136
Mudurnu 18.456 18.576 120 0,65 2 12 71 11.093 7.483 40,28 1314 14
Seben 4.648 4.807 159 3,36 1 2 28 2.401 2.406 50,05 683 7
Yeniçağa 6.625 6.809 184 2,74 1 3 16 2.441 4.368 64,15 163 42
Bolu 320.824 324.789 3.965 1,22 12 93 487 81.726 243.063 74,84 8313 39

İlin yıllara göre nüfusları değiştir

Bolu il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1927[12] 218.246 23
  %10     21.929
196.317     %90  
1935[13] 248.027 31 %14 
  %10     25.527
222.500     %90  
1940[14] 257.393 32 %4 
  %10     26.456
230.937     %90  
1945[15] 276.367 33 %7 
  %10     28.144
248.223     %90  
1950[16] 303.111 31 %10 
  %11     31.944
271.167     %89  
1955[17] 318.219 35 %5 
  %13     41.322
276.897     %87  
1960[18] 353.004 37 %11 
  %15     54.136
298.868     %85  
1965[19] 383.939 37 %9 
  %18     70.459
313.480     %82  
1970[20] 403.766 38 %5 
  %21     84.321
319.445     %79  
1975[21] 428.704 39 %6 
  %23     96.780
331.924     %77  
1980[22] 471.751 38 %10 
  %24     113.569
358.182     %76  
1985[23] 504.778 39 %7 
  %28     143.787
360.991     %72  
1990[24] 536.869 38 %6 
  %38     203.122
333.747     %62  
2000[25] 270.654 62 -%50 
  %53     142.685
127.969     %47  
2007[26] 270.417 62 -%0 
  %58     157.938
112.479     %42  
2008[27] 268.882 62 -%1 
  %63     169.486
99.396     %37  
2009[28] 271.545 62 %1 
  %63     170.071
101.474     %37  
2010[29] 271.208 62 -%0 
  %63     169.962
101.246     %37  
2011[30] 276.506 61 %2 
  %63     175.553
100.953     %37  
2012[31] 281.080 61 %2 
  %65     181.613
99.467     %35  
2013[32] 283.496 61 %1 
  %67     190.276
93.220     %33  
2014[33] 284.789 61 %0 
  %69     195.357
89.432     %31  
2015[34] 291.095 60 %2 
  %70     203.696
87.399     %30  
2016[34] 299.896 59 %3 
  %71     213.544
86.352     %29  
2017[34] 303.184 59 %1 
  %72     218.001
85.183     %28  
2018[34] 311.810 59 %3 
  %71     220.274
91.536     %29  
2019[34] 316.126 59 %1 
  %72     226.629
89.497     %28  
2020[34] 314.802 59 -%0 
  %72     227.724
87.078     %28  
2021[34] 320.014 59 %2 
  %73     234.554
85.460     %27  
2022[34] 320.824 59 %0 

Not: 1999 yılında Düzce ilinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Konum değiştir

Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[35] Önceden bağlı olduğu ilçe Alanı km² Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[36] Ulaşan Yollar[36]
Bolu Merkez 1.616 741   / ,   -12,   -06,  
Dörtdivan 1990 Gerede 634 1.168 45   / ,   -12=> 
Gerede Cumh.önce 1.060 1.326 54   / ,   -12,   -04,  
Göynük Cumh.önce 1.407 740 96   -05,   -01
Kıbrıscık 1958 Seben 562 1.139 66   -12=> 
Mengen 1948 Gerede 874 616 56   -03,   ,  
Mudurnu Cumh.önce 1.314 859 52   -06,   -04,   -02
Seben 1946 Merkez 683 759 55   -12=>  => 
Yeniçağa 1990 Gerede 163 1.002 38   / ,   -12,   -03,  
BOLU Cumh.önce 8.313

Özel Gün ve Etkinlikler değiştir

İzzet Baysal Şükran Günleri değiştir

Bolu Valiliği, Bolu Belediye Başkanlığı ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi işbirliği ile, çeşitli sivil toplum örgütlerinin de katılımıyla, her yıl Mayıs ayının 2. haftasında düzenlenen ve bir hafta devam eden günlerdir. Boluluların "Bolu'nun Babası" lütfuna mazhar olmuş Merhum İzzet Baysal, bu günlerde düzenlenen çeşitli sanatsal ve kültürel etkinliklerle anılır.

Aşçılık ve Turizm Festivali değiştir

Bolu'nun Mengen ilçesinde, her yıl Haziran ayında düzenlenmektedir. Türkiye'de tek aşçılık okulunun bulunduğu yer olan Mengen'de düzenlenen festivalde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Köroğlu Yayla Şenlikleri değiştir

Dörtdivan'a bağlı Köroğlu Yaylası'nda her yıl Temmuz ayı içinde düzenlenmekte; halk oyunları gösterileri, yarışmalar, güreş müsabakaları, konserler gibi çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.

Atatürk'ün Bolu'ya Gelişi değiştir

Atatürk'ün Bolu'ya geliş tarihi olan 17 Temmuz 1934 yılından beri her yıl aynı gün düzenlenmektedir. Atatürk'ün Bolu'ya gelişi, çeşitli sanatsal, kültürel ve sportif etkinliklerle kutlanmaktadır.

Etkinlik ve Günlerin Takvimi değiştir

  • İzzet Baysal Günleri: Mayıs ayı 2. haftası (Bolu)
  • Akşemsettin Anma Günü: Mayıs ayı son Pazar günü (Göynük)
  • Babahızır Anma Günü: Haziran ayı son Pazar günü (Mengen)
  • Şair Dertli Anma Günü: Temmuz ayı içinde (Yeniçağa)
  • Şeyh-ül Ümran Günü: Temmuz ayı 1. Pazar günü (Mudurnu)
  • Tekke Ümmi Kemal Günü: Temmuz ayı ilk Cuma günü (Bolu)
  • Hayrettin-i Tokadi Günü: Temmuz ayı 3. Pazar günü (Bolu)
  • Atatürk’ün Bolu’ya Gelişi: 17 Temmuz (Bolu)
  • Ahilik Kültür Haftası: Ekim Ayı 2. haftası (Mudurnu)

Festival ve Şenlikler değiştir

  • Karagöl Şenlikleri: Haziran ayı içinde (Kıbrıscık)
  • İpekyolu Kültür Festivali: Haziran ayı içinde (Mudurnu)
  • Aşçılık ve Turizm Festivali: Haziran ayı 3. hafta sonu (Mengen)
  • Dörtdivan Şenlikleri: Temmuz ayı içinde (Dörtdivan)
  • Sarıalan Yayla Şenliği: Temmuz ayı 2. hafta sonu (Bolu)
  • Yamaç Paraşütü Festivali: Temmuz ayı 3. hafta sonu (Abant/Mudurnu)
  • Esentepe Yağlı Güreşleri: Temmuz ayı içinde (Gerede)
  • Elma Festivali: Ekim ayı ilk haftası (Seben)
  • Bolu Beyaz Et Festivali: Temmuz Ayı içinde (Bolu)
  • Marka Şehir Bolu ve Uluslararası Köroğlu Festivali Eylül-Ekim (Bolu)[37]

Bunlar dışında Bolu merkez ve ilçelerindeki yaylaların hemen hemen hepsi, yaz aylarında kendi yaylalarında yayla bayramları düzenlemektedir.

Panayırlar değiştir

Bolu'da, Temmuz-Ağustos ayları içinde yaklaşık 1 ay boyunca devam eden panayır düzenlenmekte iken, depremden sonra panayır kaldırılmış, sadece lunapark eğlencesi devam etmektedir. Bazı ilçelerde de her yıl düzenli olarak panayırlar açılmaktadır. Bolu'nun olduğu kadar Türkiye'nin de en ünlü panayırları arasında yer alan Gerede Panayırı bunların en önemlisidir. Gerede Panayırı her yıl Eylül ayının üçüncü cuma günü başlamaktadır.[37]

 
Sisli bir günün sabahı, Bolu kırsalından bir kare.

Spor değiştir

2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Boluspor, 1.Ligde 9. olmuştur. BAL 'daki takımı Yeniçağaspor küme düşmüştür. Voleybol Kadınlar liglerinde 2 takımı ligde kalmıştır. Basketbol erkeler 2.ligde Boluspor 5. olmuştur. Hentbol erkeler 1.liginde Seben Gençlik 5.olurken, kadın 1.ligindeki Bolu Belediyespor küme düşmüştür.

Futbol Türkiye Kupası 'nda, Yeniçağaspor 1.turda elenirken, Boluspor, son 16 turunda Galatasaray 'a elenmiştir. Hentbol Türkiye Kupası'nda Seben Gençlik Spor, 2.tur grubunda elenmiştir.

Bolu'nu önemli spor tesisleri: Bolu Atatürk Stadyumu (8.881), Merkez Karaçayır Spor Salonu (3.000), Karaçayır Kapalı Yüzme Havuzu-y.olimpik (250) ve Kartalkaya, Dorukkaya, Esentepe Aykut Kayak merkezleri.

Bolu'da Yerel Medya değiştir

Bolu Yerel TV Kanalları

  • Köroğlu TV

Bolu Yerel Radyo Kanalları[38]

  • Yankı FM (91.0)
  • Köroğlu FM (93.7)
  • Bolu Polis Radyosu (97.1)
  • Radyo 14 (92.3)

Bolu Yerel Gazeteleri

  • Bolu Gazetesi
  • Bolu Köroğlu Gazetesi
  • Bolu Express Gazetesi
  • Bolu Gündem Gazetesi
  • Bolu Olay Gazetesi
  • Bolu Takip Gazetesi
  • Bolunun Sesi Gazetesi
  • Gerede Haber Gazetesi
  • Gerede MedyaTakip Gazetesi
  • Sonsöz Bölge Gazetesi
  • Gerede Gazetesi (Mercan Medya)
  • Mudurnu Haber Gazetesi

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  2. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Güncel Nüfus Değerleri isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996)
  4. ^ "Özel İdare". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  5. ^ "İl Özel İdaresi Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.t. 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  6. ^ "Resmi Gazete" (PDF). 
  7. ^ "Başkan Özgeçmiş". 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  8. ^ "Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan Milletvekilliğinden İstifa Etti". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  9. ^ "Mahalli İdareler Seçimi". biruni.tuik.gov.tr/. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  13. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  15. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  17. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  18. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  19. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  32. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  33. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  34. ^ a b c d e f g h
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Bolu Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bolu Nüfusu". nufusune.com. 
    • "Bolu Nüfusu". nufusubu.com. 
  35. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  36. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
  37. ^ a b "2023 Gerede Panayırı tarihleri belli oldu". 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  38. ^ "Bolu Radyoları Listesi | canliradyodinle.fm". Radyo Dinle | canliradyodinle.fm. 

Dış bağlantılar değiştir