Benazir Butto Suikastı
Benazir Butto Suikastı 27 Aralık 2007'de Pakistan'ın Rawalpindi kentinde gerçekleşti. Pakistan'da daha önce iki kez Başbakanlık yapmış (1988–1990; 1993–1996) ve muhalefetteki Pakistan Halk Partisi'nin lideri Benazir Butto, Ocak 2008'de yapılması planlanan seçimler öncesinde kampanya yürütüyordu.[1][2][3] Rawalpindi'deki mitingden sonra kendisine ateş edildi ve vurulmanın hemen ardından bir intihar bombası patlatıldı. Rawalpindi Hastanesinin açıklamasına göre yerel saat ile 18:16'da hayatını kaybettiği açıklandı. Bomba patlamasından en az yirmi üç kişi daha öldü.[4] Butto, iki ay önce sürgünden döndükten sonra en az 180 kişinin ölümüne yol açan benzer bir suikast girişiminden sağ olarak kurtulmuştu.
 | |
| Bölge | Rawalpandi, Pakistan |
|---|---|
| Koordinatlar | 33°36′26″K 73°03′49″D / 33.60722°K 73.06361°D |
| Tarih | 27 Aralık 2007) |
| Hedef | Benazir Butto |
| Ölü | Benazir Butto dahil en az 24 kişi |
| Saldırgan | El-Kaide |
İlk raporlar, şarapnel veya silah tarafından darbe aldığına belirtmesine rağmen[5][6] Pakistan İçişleri Bakanlığı başlangıçta Butto'nun, patlamanın gücüyle başını aracının tavanına çarptığını ve bu nedenle kafatası kırığından hayatını kaybettiğini bildirdi.[7] Butto'nun yardımcıları bu hikâyeyi kabul etmediler ve bunun yerine bomba patlamasından önce iki kurşun sıkıldığını savundular.[8] İçişleri Bakanlığı daha sonra önceki iddiasından geri adım attı.[9]
Mayıs 2007'de Butto, yabancı güvenlik ajansları Blackwater ve İngiliz ArmorGroup firmasından ek koruma talep etmişti. Birleşmiş Milletler'in olayla ilgili raporunda, "Yeterli güvenlik önlemleri alınmış olsaydı Bayan Butto'nun öldürülmesi engellenebilirdi." şeklinde şeklinde bir ibare mevcuttur.[10]
Arka plan değiştir
Butto'nun yolsuzluk davaları Pakistan mahkemeleri ve yabancı mahkemelerde devam ederken, Butto kendi kendini sürgüne yollamıştı.[11] Dubai ve Londra'da sekiz yıl sürgünde kaldıktan sonra Butto , Başkan Pervez Müşerref'le olası bir iktidar paylaşımı mutabakatıyla izin verilen 2008 seçimlerine hazırlanmak için 18 Ekim 2007'de Karaçi'ye döndü.[3][12]
Butto, bu eve dönüş sırasında Karaçi'deki bu suikastten sağ kurtuldu.[3][13][14] 18 Ekim 2007'de Karaçi'deki bir mitinge giderken, uçaktan inip havaalanından ayrıldıktan kısa bir süre sonra iki patlama meydana geldi.[15] Butto bu saldırıdan yara almadı, ancak bu intihar bombalı saldırı sonucu gerçekleşen patlamalarda 139 kişi öldü ve en az 450 kişi yaralandı.
Bombardımandan sonra Butto ve kocası Başkan Müşerreften, bombalar için sinyal bozucular, özel korumalar ve dört polis aracı dahil olmak üzere daha fazla güvenlik istedi. Bu çağrılar daha sonra Müşerref'e yazı yazan üç ABD Senatörü tarafından tekrarlandı. İsrail gazetesi Maariv Butto'nun suikasttan birkaç hafta önce Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı'na (CIA), İngiliz Scotland Yard'a ve İsrail Mossad'a koruma sağlamaları için yardım istediğini bildirdi. İsrail, Pakistan ve Hindistan ile ilişkileri bozmak istemediği için yardım verip vermeyeceğine henüz karar vermemişti.[16] Butto ayrıca hem ABD merkezli Blackwater hem de İngiltere merkezli ArmorGroup şirketinden özel güvenlik desteği almaya çalışmıştı. Ancak Pakistan hükûmeti yabancı güvenlik şirketine vize vermeyi reddetti. Buna rağmen, Amerikalı diplomatlar Butto'ya kendisine yönelik tehditler hakkında gizli ABD istihbaratı sağladı.[17] Suikasttan sonra Başkan Müşerref Butto'nun daha fazla güvenlik alması gerektiğini reddederek, ölümünün öncelikle kendi hatası olduğunu çünkü "gereksiz riskler" aldığını ve mitingden daha çabuk çıkması gerektiğini söyledi.[18]
Suikast değiştir
Benazir Butto, Pakistan Halk Partisi destekçilerinin Rawalpindi kentinde buluştuğu, patlamayla son bulacak mitingde konuşmasını yapıyordu. İlk polis raporunda, Butto'nun kurşun geçirmez beyaz Toyota Land Cruiser'ına tam yola çıkmak üzereyken bir veya daha fazla suikastçı tarafından ateş edildiği belirtildi.[19] Bu olayı daha sonra aracının hemen yanında bomba patlatan bir intihar bombacısı takip etti.[20] Getty Images fotoğrafçısı John Moore'a göre, Butto, destekçilerine el sallamak için aracının sürgülü tavanındaydı ve üç silah atışından sonra tekrar içeri girdi.[6][21]
Ölüm nedeni değiştir
Butto'nun ölüm nedeni çok tartışıldı. Bazı yorumcular, Butto'nun, şayet "silahla öldüyse şehit" olarak kabul edileceğini, ancak bir bomba patlamasından sonra kafasını aracın tavanına vurarak öldüyse şehit sayılmayacağı hakkında tartışma içine girdiler.[22]
Cenazesi değiştir
Butto'nun cenazesi 28 Aralık 2007 günü öğleden sonra gerçekleşti.[3] Pakistan'ın her yerinden destekçileri, eski Başbakan'ın cenaze törenine katılmak için Larkana'ya gitti. Butto aile mezarinda babasının yanına defnedildi.
Tepkiler değiştir
Pakistan hükümeti değiştir
Devlet televizyonuna göre Müşerref, patlama haberini aldıktan sonra kabine toplantısı düzenledi. Daha sonra millete hitap ederek, "Bu sorunu çözene ve tüm teröristleri ortadan kaldırana kadar dinlenmeyeceğiz. Ulusun ilerlemesinin tek yolu bu, aksi takdirde ilerlememizin önündeki en büyük engel bu olacak. "[23] Televizyonda yayınlanan bir konuşmasında Cumhurbaşkanı Müşerref, Butto'nun öldürülmesini alenen kınadı ve tüm ulusal bayrakların yarıya indirildiği üç günlük bir yas dönemi ilan etti.[24] Pakistan'ın Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi, Butto'nun ölümünü "ulusal bir trajedi" olarak nitelendirdi ve "... önemli, çok önemli birini kaybettik ve vurgulamak isterim, liberal liderlerimizdendi" dedi.[25]
Uluslararası tepki değiştir
Butto suikastı, Pakistan'ın bölgesel komşuları Afganistan, Çin,[26] Hindistan,[27] Bangladeş ve İran[23] üyeleri tarafından geniş çapta kınandı.[25] Hindistan Başbakanı Manmohan Singh, Hint-Pakistan iyileştirme çabalarına övgüde bulundu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acil bir toplantı yaptı ve suikastı oybirliğiyle kınadı.
Kaynakça değiştir
- ^ "Bhutto 'wounded in suicide blast'". BBC News. 27 Aralık 2007. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Pakistan's Former Prime Minister Benazir Bhutto Assassinated". VOA News. Voice of America. 27 Aralık 2007. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008.
- ^ a b c d "Benazir Bhutto killed in attack". BBC News. 27 Aralık 2007. 28 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Bhutto exhumation OK, Pakistan official says". CNN. 29 Aralık 2007. 29 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2008.
- ^ Ahmed (28 Aralık 2007). "Pakistan: Al-Qaida Behind Bhutto Killing". San Francisco Chronicle. 14 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ a b "Benazir Bhutto assassinated". CNN. 28 Aralık 2007. 28 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Bhutto died after hitting sun roof". CNN. 28 Aralık 2007. 29 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ "Bhutto death explanation 'pack of lies'". Herald Sun. Agence France-Presse. 31 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ Press Trust of India (1 Ocak 2008). "Pak Govt makes U-turn on cause of Bhutto's death". The Times of India. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ "Could the U.S. Have Prevented Benazir Bhutto's Death?". The Atlantic. 26 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011.
- ^ Talpur (10 Aralık 2007). "Pakistan's fragile future". Press & Sun Bulletin. George Troyano. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2017. (archive subscription needed)
- ^ "Supporters flock to Karachi for Bhutto's return". CBC News. 17 Ekim 2007. 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ Gall (19 Ekim 2007). "Bomb Attack Kills Scores in Pakistan as Bhutto Returns". The New York Times. 11 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Death toll rises in Bhutto attack". CNN. 19 Ekim 2007. 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ Narayana (27 Aralık 2007). "Chronology: Attacks in Pakistan since July 2007". Reuters. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ Julian (28 Ekim 2007). "Israel, US, Britain Ignored Bhutto Appeals for Protection". Arutz Sheva. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ Sherwell (30 Aralık 2007). "Bhutto 'blocked from hiring US bodyguards'". The Daily Telegraph. Londra. 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2007.
- ^ "Musharraf: Bhutto Knew Of Risks". 60 Minutes. 6 Ocak 2008. 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ Moreau (28 Aralık 2007). "Can Musharraf Survive?". Newsweek. 29 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ Kamal (27 Aralık 2017). "Benazir Bhutto killed in suicide bomb attack". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ Moore (27 Aralık 2007). "The Assassination of Benazir Bhutto" (Multimedia). The New York Times. 29 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2007.
- ^ Shah, Saeed (29 Aralık 2007). "Blame game begins amid fury". The Globe and Mail. 31 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2007.
- ^ a b "Reactions to Bhutto assassination". BBC News. 27 Aralık 2007. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ Qayum (27 Aralık 2007). "'Musharraf Condemns Bhutto's Killing, Announces 3-Day Mourning". Bloomberg. 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ a b "Bhutto's death heightens democracy concerns". CNN. 28 Aralık 2007. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Global outrage over assassination". Al Jazeera. 27 Aralık 2007. 28 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ Chaudhury (27 Aralık 2007). "India expresses shock, horror at Bhutto's assassination". Hindustan Times. 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.