Özel Kuvvetler Komutanlığı
Özel Kuvvetler Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin değişik sınıf ve rütbelerdeki subay, astsubay ve uzman erbaşlardan oluşan, iç ve dış tehditlerin bertaraf edilmesine karşı her türlü arazi ve iklim şartlarında görev yapabilecek nitelikte üst düzey eğitime tabi tutularak yetiştirilmiş seçkin askerlerden oluşan birlik.[8][9] Doğrudan Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak tugay seviyesinde 1992 yılında kurulmuştur.[10] Türk Silahlı Kuvvetleri kıyafet yönetmeliğine göre bordo renkte bere kullanırlar.[11][12]
Özel Kuvvetler Komutanlığı | |
---|---|
Etkin | 1992–günümüz |
Ülke | Türkiye |
Bağlılık | Türk Silahlı Kuvvetleri |
Sınıfı | Kara Kuvvetleri |
Tipi | Özel Kuvvetler |
Görevi | Özel harekât Özel keşif Gayrinizami harp |
Büyüklük | Kolordu |
Parçası | Genelkurmay Başkanlığı |
Karargâh | Gölbaşı, Ankara |
Takma Adı | Bordo Bereliler |
Slogan | "Ülkem, Bayrağım, Onurum" “Zoru başarır, imkânsız zaman alır”[1] |
Renkleri | Bordo |
Marş | Alay Marşı[2] |
Savaşları |
|
Komutanlar | |
Komutan | Tümgeneral Ömer Ertuğrul Erbakan |
Kurmay Başkanı | Tuğgeneral Bülent Akdeniz |
Ünlü komutanları | Engin Alan Servet Yörük Zekai Aksakallı |
Atamalar
değiştirKuvvet komutanlıklarının uygun göreceği miktarda personel Özel Kuvvetler eğitimiyle birlikte atanır. Gerekli sayının tamamlanmaması durumunda komando veya paraşüt kursu almış personel temel Özel Kuvvet kursunu tamamladıktan sonra Özel Kuvvet kadrolarına atanır.[13] Teknik sınıf subay ve astsubaylar Özel Kuvvetler timleri için seçilemez.[14]
Tarihi
değiştirİlk olarak 27 Eylül 1952 yılında "Hususi ve Yardımcı Muharip Birlikleri" adıyla Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Özel Harekât Kuvvetleri ortak eğitimleri ile kurulmuş, 7 Kasım 1953 yılında "Seferberlik Tetkik Kurulu" adını almıştır. 14 Aralık 1970 yılında ise "Özel Harp Dairesi" adını almıştır.[15][16] 14 Nisan 1992 yılında Körfez Savaşı'ndan sonra dış tehlikelerin belirmesi ve Irak'ın kuzeyinden tehditler gelmesi nedeniyle 1992 yılında yerleşkesi ve yapısı değiştirilerek kurulmuştur.[17][18][19][20] İlk olarak tugay seviyesinde daha sonra tümen, ardından 2006 Yüksek Askerî Şûra kararı ile kolordu,[21] 2010 Yüksek Askerî Şûra kararı ile tekrar tümen ve 2016 YAŞ kararlarıyla ile tekrar kolordu yapıldı. Burada görev yapan askerler uzun süre verilen eğitimin sonucunda özel olarak seçilmiştir.
Çuval Olayı'ndan sonra Genelkurmay Harekât Başkanlığından alınarak Genelkurmay II. Başkanı'na bağlanmıştır.
2004 yılında Almanya'da yapılan Dünya Özel Kuvvetler Şampiyonası'nda, yirmi altı özel kuvvet birliği arasında birinci olmuşlardır.[22][23][24] Özel Kuvvetler Komutanlığı Karargâhının adı 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin ardından P. Asb. Kd. Bçvş. Ömer Halisdemir olarak değiştirilmiştir.[25]
Harekâtları
değiştir- 1998 yılında Türkiye KDP'ye Şemdin Sakık'ın teslim edilmesi için talepte bulunmuş olumsuz yanıt alınması üzerine özel kuvvet timi Irak'a sızarak operasyonla ele geçirmiş ve ülkeye getirmişlerdir.[26][27]
- 1999 yılında Kenya Yunanistan Büyükelçiliği'nde bulunan Abdullah Öcalan'ın uçakla Hollanda'ya kaçacağının istihbaratının alınmasının ardından kiralanan uçağa benzer bir uçak kullanılarak Nairobi Havalimanına iniş yapılmış ve özel kuvvet timi tarafından yakalanarak Türkiye'ye getirilmiştir.[28][29]
- 2014 yılında 49 konsolosluk çalışanının IŞİD tarafından Musul'da rehin alınmasının ardından MİT ile ortak operasyon yürüterek rehinelerin kurtarılmasında görev almışlardır.[30]
- 2017 yılında Suriye'ye yönelik harekâtın başlamasıyla bölgeye sızarak keşif faaliyetlerinde bulunmuşlar ve Özgür Suriye Ordusu ile birlikte operasyonlara katılarak destek vermişlerdir.[31][32]
- 10-14 Şubat 2021'de Irak'ın kuzeyi Gara'ya düzenlenen Pençe Kartal 2 operasyonunda hava harekâtı sonrası helikopterle bölgeye indirilen unsurlar teroristlere ait barınak karargah ve mühimmat depolarını imha etmişlerdir. Ayrıca 48 terorist ölü, 2 terörist de sağ olarak ele geçirilmiştir. Operasyonlarda 3 özel kuvvet personeli hayatını kaybetmiştir.[33][34][35]
Görevi
değiştirKomutanlığın asli görevleri olası bir savaş durumunda halkı örgütlemek ve yetiştirmek, diğer askerî birliklerin imkân ve kabiliyetini aşan özel operasyonları gerçekleştirmektir. Özel Kuvvet personeli harekât ortamına hızlı şekilde girerek önemli bir kuvvet çarpanı olarak görev yaparlar.[36] Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan alınan bilgiler doğrultusunda terör örgütlerinin yönetici kadrolarına ve sınır ötesindeki kritik noktalarına karşı özel harekât terminolojisinde doğrudan eylem olarak geçen baskınlar gerçekleştirirler.[37][38][39] Savaş şartlarının sürdüğü ülkelerde elçiliklerin korunmasında ve herhangi bir saldırı durumunda bölgenin savunmasında, personelin tahliye edilmesinde o ülkenin dilini bilen ve bölgede tecrübesi olan dış görev timi görevlendirilir.[40][41] Bordo Bereliler aynı zamanda devlet büyüklerinin yakın koruma görevini de yerine getirirler. Başta Genelkurmay başkanı olmak üzere kuvvet komutanlarının ve yüksek rütbeli generallerin koruma ve güvenlik görevlerini üstlenirler. Dost ve müttefik ülkelerin ordularına eğitim, yardım ve destek faaliyeti yürütürler.[42][43] Harekât düzenlenecek bölgelere önceden sızarak kritik tesis ve birimlerin işaretlenip etkisiz hâle getirilmesini ve düşman topraklarda keşif ve istihbarat toplayarak dost kuvvetlerin daha rahat hareket etmesine imkân sağlarlar.[44] Ayrıca yüksek riskte düşman topraklarından esir kurtarma operasyonu yürütmekle görevlidirler.[45]
Muharebe Arama Kurtarma Alay Komutanlığı
değiştirÖzel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı MAK Alay Komutanlığı, terörle mücadelede 90'lı yıllarda çok etkin faaliyet göstermiştir. Muharebe sahasında düşen uçakların pilotları ile düşman gerisinde esir/rehin kalmış TSK personelini aramak ve kurtarmakla görevlidir. Ayrıca MAK Alay Komutanlığı, barış şartlarında teröristle mücadelede ağırlıklı olarak operasyonel görev alan birliklerden birisidir.[46] MAK teriminin İngilizcesi; ''CSAR'' olmasına rağmen, Alay'ın rolleri Hava Kuvvetleri CSAR görevlerinden ibaret değildir. Alay, rehine kurtarma ve terörle mücadele'ye odaklanmıştır. Dünya çapında muadili 1. Sınıf Özel harekat kuvvetleri olarak bilinen Delta Force, GROM, JTF2, 22. Special Air Service ile benzer roller üstlenmiştir. Mustafa Levent Göktaş, döneminin Alay komutanı olarak bu birimde terörle mücadelede çok üstün başarılar göstermiş, çok sayıda operasyona katılmıştır.[47] MAK Alay Komutanlığı'nın personelinin eğitimi Özel Kuvvetler ve MAK kursu'nun yanı sıra detaylı olarak rehine kurtarma, sızma, kapalı alanlarda muharebe (CQB), istihbarat toplama, önemli kuvvet komutanlarını koruma, askeri serbest paraşütçülük, kurbağaadam ve kapalı devre dalışı konularında eğitim almış ve odaklanmış olup, Terörle mücadele kapsamında Yüksek Değerli Hedefleri yakalama operasyonlarında da görev almıştır. Ergenekon davalarında birçok suçlamaya maruz kalan birlik, 2014'te lağv edilerek dağıtılmıştır.[48] Özel Kuvvetler MAK Alay komutanlığı 2000'li yıllarda kurulup, günümüzde de aktif olarak Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı faaliyet gösteren Muharebe Arama Kurtarma(yeni adıyla Personel Kurtarma) ile karıştırılmamalıdır.[49][50][51] MAK Alay Komutanlığı'nın, Yüksek Değerli Hedefleri yakalamak veya etkisiz hale getirmek için yaptığı baskınlar gibi terörle mücadele ve rehine kurtarma görevleri, yetenekleri ve misyonu halen Özel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı timler tarafından yürütülmektedir.[52][53][54][55][56]
Eğitim
değiştirTürk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay ve uzman erbaşlar arasından gönüllü olan personel eğitime başvurabilir.[57] Yurt içi, yurt dışı ve ihtisas eğitim olmak üzeri 3 ayrı dalda 47 ders eğitimi görürler. Yurt içinde 72 hafta temel nitelikli kurslar gören askerler yurt dışında gönüllülük esasına göre 10 ila 52 hafta arasında eğitime tabi tutulurlarak 3,5 - 5[58] yıl içinde özel timlerde görev yapabilecek seviyeye gelirler.[59][60] Kazandırılan yeteneklerden bazıları şunlardır;[61][62][63]
- Gayrinizami Harp ve Çeşitli Özel Harp Türleri
- Özel Operasyonlar
- Özel Keşif ve Sızma[64]
- Direkt Görev Harekâtı[65]
- Su üstü ve Su altı Harekâtı[66]
- Statik Paraşüt ve HALO/HAHO (Gece ve Gündüz atlayışı)[67][68]
- Meskun Mahallerde Teröristle Mücadele (CQB/CQC Harekâtı)
- Hayati İdame ve İşkence-Sorgu'ya dayanma
- Pusu, Baskın, Sabotaj, Kaçma-Kurtulma
- Yakın Dövüş, VIP Koruma ve Taktik atış
- Uzman Nişancılık
- İstihbarat ve Yabancı dil
- Derin kar, şiddetli soğuklarda[69] ve çöl sıcağında harekât
- Sıhhiye
- Bomba İmha
- Güven atışı
- Savaş Beden Eğitimi
- Psikolojik Harekât, Halka yardım, Halkla ilişkiler
- Hedef tarifi, Ateş tanzimi, Hasar Tespiti
- İlk ve Acil yardım, Cerrahi Teknisyen
- Tahrip teknikleri, Mayın ve bubi tuzakları[70]
Özel Kuvvetler Komutanlığı'na yeni katılacak personelin yemin töreni sırasında bulunan birliğe "şahit timi" adı verilir.[71]
Bağlı birimler
değiştirÖzel Kuvvetler komutanları
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "O emri, her komutan veremez". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Bordo Bereliler Diyarbakır Sur'a girdi".
- ^ "Cerablus'a Fırat Kalkanı harekâtı: IŞİD bölgeden temizlendi". NTV. 25 Ağustos 2016. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Bordo bereliler sınırda". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "İşte 'Bordo Bereliler' hakkında her şey!". 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Bordo Bereliler Kimdir?". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "TSK üniformalarında yeni dönem başladı! Harici kıyafette şapka yerine bere dönemi". Haberler. 1 Şubat 2020. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
- ^ "TSK'da yeni bir dönem başladı". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Bordo Bereli eğitimleri". 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mevzuat Bilgi Sistemi". www.mevzuat.gov.tr. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Efsane gerçekmiş!". 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "Genelkurmay 'yok' denilen özel kuvvetleri ayrıntılarıyla anlattı". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Onlar TSK'nın bel kemiği". sabah. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2012.
- ^ Tolga Karel (25 Haziran 2004). "Bordo Berelilere ödül". Radikal. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Uğur Ergan (22 Haziran 2004). "Bordo Berelilerin zaferi". Hürriyet. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Genelkurmay Başkanlığı". www.tsk.mil.tr. 23 Haziran 2004. 17 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.
- ^ "Özel Kuvvetler Komutanlığı'na Şehit Ömer Halisdemir'in Adı Verildi". İstanbul: haberler.com. 15 Temmuz 2017. 15 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ Barış Gündoğan (14 Şubat 2020). "Terörist başının Kenya'da paketlenip Türkiye'ye getirilmesinin üzerinden 21 yıl geçti". Ankara: Anadolu Ajansı. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Son dakika... Teröristlerin telsiz ağı çökertildi! Avcı kolu 3 şehit verilen tepeyi kuşattı! Gara'ya TSK 'Pençe'si". Sabah. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "Pençe Kartal-2 harekatında 3 asker şehit oldu". TRT Haber. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "Bakan Akar: Gara'da 13 vatandaşımız şehit". Anadolu Ajansı. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ FIRAT, Hande. "Hürriyet, efsane Bordo Berelilerin eğitim merkezinde". Hürriyet. 22 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "MİT ve Özel Kuvvetler sahada! Karayılan ve Bayık paketlenecek". www.yeniakit.com.tr. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ "Orayı artık bordo bereliler koruyacak! / Elçilikleri Artık Bordo Bereliler Koruyacak". Ankara: HaberTürk. 22 Eylül 2014. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ Muammer Tan (9 Kasım 2012). "Bordo Bereliler Göz Kamaştırdı". İstanbul: Anadolu Ajansı. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Bordo Bereliler sızdı terör üssü düştü". Haber7.com. 13 Ekim 2019. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Düşman hattında pilot kurtarma tatbikatı". MSN.com. 3 Temmuz 2018. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Genelkurmay Başkanlığı.'Özel Kuvvetler Komutanlığı; Gizli ve İllegal Bir Yapılanma Olmadığı Gibi,..." Haberler.com. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Levent Göktaş kumpası da çöktü!". Sözcü. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "10 gündür yaşananları çok önceden gören askerlerin başına ne geldi". odatv. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Özel Kuvvetler MAK'a ne oldu? - Memurlar.Net - Forum". forum.memurlar.net. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Dağ 2'ye rekor seyirci". Yeni Çağ Gazetesi. 15 Aralık 2016. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Dağ 2 filmi konusu ve oyuncuları… Dağ 2 filmi nerede çekildi?". Sözcü. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Gara'ya nasıl bir operasyon düzenlendi? Bu operasyonun özellikleri, riskleri ne? Emekli askerlere göre neden başarılı? İşte cevaplar". Independent Türkçe. 15 Şubat 2021. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
- ^ "Farklı ülkelerin komandolarınca düzenlenen "nokta operasyonları"nın kimi başarıya ulaştı, kimi facia ile sonlandı". Independent Türkçe. 19 Şubat 2021. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Özel Kuvvetler'den El Bab'da operasyon: DEAŞ'ın emiri yakalandı". CNN Türk. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Bordo Bereliler'den nefes kesen operasyon! O alçak yakalandı". Sözcü. 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ Gzt (2 Mayıs 2017). "Bordo Berelilerden özel operasyon: TAK'ın başındaki isim yakalandı". Gzt. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Bordo bereli nasıl olunur? Kimler bordo bereli olabilir?". Sabah. 1 Kasım 2018. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "Bordo Bereli eğitimleri". 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TSK'nın göz bebeği bordo bereliler". Sabah. 24 Temmuz 2015. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "PKK'nın Korkulu Rüyası Oldular: Kimdir Bu Bordo Bereliler". haberler.com. 11 Eylül 2015. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "Bordo bereliler yemin etti". Sabah. 22 Mart 2019. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Özel Kuvvetler'in zorlu eğitimi". Anadolu Ajansı. 12 Mart 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ "Özel Kuvvetler'den gece şartlarında paraşütle sızma atlayışı". Anadolu Ajansı. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ "Ankara'da 'Türkiye- Cezayir Birleşik Özel Kuvvetler Eğitimi'". DHA | Demirören Haber Ajansı. 16 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ "Bordo Bereli eğitim safhaları". 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bordo berelilerin paraşüt eğitiminden özel görüntüler". Anadolu Ajansı. 25 Temmuz 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "İsimsiz kahramanlar Kış Tatbikatı'nda". TRT Haber. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ "Efsaneleşen 'Bordo Bereliler' ve bilinmeyen özellikleri". TGRT Haber. 1 Ocak 2018. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bordo bereliler yemin etti". Anadolu Ajansı. 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021.
- ^ "5.Özel Kuvvet Tugayı". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Muharebe Arama Kurtarma". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ "Doğal Afet Arama Kurtarma". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ "Okul Komutanlığı".
- ^ "Destek Kıtaları Komutanlığı". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ "Seferberlik Tetkik Kurulu". 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- YouTube'da video (TSK'nın Özel Kuvvetler Komutanlığı tanıtım videosu)
- Bordo Bereliler tarihi 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Özel Kuvvetler Komutanlığı tanımı27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bianet