Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı, Dışişleri Bakanlığı ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Danışma Kurulunun görüşleri alınarak ilgili bakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının tevcihi ile verilen Türkiye'nin en yüksek üçüncü dereceli devlet nişanıdır.
| Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı | |
|---|---|
 | |
 Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından verilmektedir | |
| Tür | Devlet Nişanı |
| Nitelik | Yabancı akademisyenler ve sanatçılar |
| Gerekçe | "İlim ve sanatta Türkiye'nin uluslararası alanda tanıtılması ve yüceltilmesini sağlayan yabancı kişilere verilir" |
| Durum | Verilmeye devam etmektedir |
| İstatistikler | |
| Kuruluş | 7 Ağustos 1988 |
| İlk veriliş | 8 Haziran 1990  Joseph Jacob Heinotten |
| Son veriliş | 11 Haziran 2014  Feroz Ahmad |
| Toplam veriliş | 55 |
| Öncelik | |
| Sonraki (üst) | Türkiye Cumhuriyeti Cumhuriyet Nişanı |
| Sonraki (alt) | yok |
Nişanın Veriliş Şekli değiştir
İlim ve sanatta Türkiye'nin uluslararası alanda tanıtılması ve yüceltilmesini sağlayan yabancı kişilere verilen madeni altın kaplama semboldür. Bu nişan Dışişleri Bakanlığı ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu'nun görüşleri alınarak ilgili bakanın teklifi ve Cumhurbaşkanı'nın tevcihi ile verilir.[1]
Nişanın şekli değiştir
- Uzun kenarı veya çapı 8,15 cm.dir.
- Gümüş (925 milyem) üzerine beyaz rodaj işlemi (rodyum kaplama) yapılır.
- Kompozisyon ay yıldızın merkezinde Cumhurbaşkanlığı Armasının ortasında bulunan onaltı kollu güneşin yerleştirilmesi ile tamamlanır.
- Kompozisyon üç parçalı ve beyaz minelidir.
- Ağırlık: 65,20 gr (925 milyem) gümüş
Nişana ait rozetin şekli değiştir
- Şekli Cumhurbaşkanlığı Armasında bulunan on altı kollu güneşin aynısıdır.
- Güneşin uzun kollarında kırmızı, kısa kollarında beyaz mine uygulanır.
- Rozet gümüş (925 milyem) madenden üretilir ve beyaz rodaj işlemi (rodyum kaplama) yapılır.
- Ağırlık: 3,13 gr (925 milyem) gümüş.[2]
Nişan'ın tevcih edildiği kişiler değiştir
Veriliş nedenleri değiştir
2008 değiştir
Macaristan’dan Prof. Dr. Andreas Rona-Tas, İsveç’ten Prof. Dr. Lars Johanson ve Rusya Federasyonu’ndan Prof. Dr. Victor Grigorieviç Guzev: Çalışmalarıyla Türk dili, edebiyatı, tarihi ve kültürünün dönemleri ve günümüzdeki kollarıyla bütün olarak araştırılmasına ve yurt dışında tanıtılmasına büyük katkıları olan, Türkçeden hareketle başka diller için de kullanılan teoriler geliştiren, Türk dili ve edebiyatına karşı ön yargıların kırılması için çaba sarf eden, bu alandaki araştırmaların uluslararası saygınlık kazanmasında önemli rol oynayan, yeni akademisyenler yetiştiren, iş birliğine öncülük eden, Türkçenin yurt dışında öğretilmesinde, ülkelerinde Türkoloji geleneklerinin oluşmasında emekleri geçen, çalışmalarıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin bilim ve edebiyatta tanıtılmasını ve yüceltilmesini sağladığı için.
2014 değiştir
- Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri ile modern Türkiye tarihi üzerine çok sayıda kitap, makale ve araştırmaya imza atan, Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Feroz Ahmad (ABD)
- Osmanlı dönemi iktisadi ve toplumsal tarihi ile Anadolu'daki Rum kültürü üzerine çalışan Evangelia Balta (Yunanistan),
- Türkçe, Almanca ve İngilizce dillerinde Osmanlı dönemine ilişkin birçok yayında imzası bulunan, ODTÜ ve Boğaziçi'nin ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde görev yapan Osmanlı tarihçisi Suraiya Faroqhi (Almanya)
- Akademik çalışmaları 16. yüzyıl Osmanlı tarihi üzerine yoğunlaşan, Kanuni Sultan Süleyman dönemine ilişkin çok sayıda makalesi bulunan Şikago Üniversitesi'nde Osmanlı ve İslam Tarihi profesörü olarak görev yapan Cornell Fleischer (ABD),
- Kanada ile Türkiye arasında eğitim alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi, Türkiye'nin ve Türk kültürünün tanıtılması için çeşitli projelere imza atan Feridun Hamdullahpur (Kanada)
- Lefkoşa Kıbrıs Üniversitesi Türkoloji Bölümü kurucusu, Dışişleri Bakanlığı tarafından "Üstün Hizmet Ödülü" ile taltif edilen Türkolog György Hazai (Macaristan)
- Osmanlı-Türk dili, edebiyatı ve sanat tarihi eğitimi alan, Balkanlar'daki Osmanlı mimarisini inceleyen, Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi'nde görev yapan Machiel Kiel (Hollanda)
- Türkçe-Arapça dil ve edebiyatı alanında çalışan, Boşnak edebiyatının Türkçe ile ilişkisi başta olmak üzere, Türk edebiyatı konusunda çok sayıda çalışmaya imza atan Fehim Nametak (Bosna-Hersek)
- Eski Türkçe, Çağatay lehçesi ve Uygurca başta olmak üzere Türk dillerinin grameri ve leksikolojisi üzerine çok sayıda çalışması bulunan Türkolog Dimitry Mihailovic Nasilov 25 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusya Federasyonu),
- Osmanlı-Türk çinileri, Osmanlı Padişahlarının portreleri, Osmanlı dönemi kıyafetleri üzerine çeşitli sergiler düzenleyen, Türk Sanatları Kongresi Uluslararası Komitesi onursal üyesi Julian Raby (ABD)
- Viyana Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Türkoloji / Arabistik bölümü mezunu olan, Osmanlıca ve Türkçenin linguistik yapısına ilişkin birçok esere imza atan Claudia Römer (Avusturya)
- Osmanlı tarihi üzerine çalışan, yayımladığı çok sayıda kitap ve makalenin yanı sıra birçok Türkoloğun yetişmesine de yardımcı olan, Türk Tarih Kurumu şeref üyesi Tadashi Suziki (Japonya)
- Mağrip bölgesinde Osmanlı kültürü, Osmanlı-Mağrip ilişkileri ve Osmanlı-Arap ilişkileri üzerine çok sayıda makale ve kitaba imza atan, Türk Tarih Kurumu şeref üyesi Abdeljelil Temimi (Tunus)
- Uygurca başta olmak üzere Türki diller üzerine uzmanlaşan Abudurexiti Yakufu (Çin Halk Cumhuriyeti)[4]
Nişan Töreni değiştir
Kanuna göre, madalya ve nişanlar, düzenlenen bir törenle, Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanının görevlendireceği bir kişi tarafından beratı ve rozeti ile birlikte hak kazanana, hak kazananın hayatta olmaması halinde madalya ve nişanlar en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, çocukları yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine verilmektedir.[2]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ mevzuat.adalet.gov.tr. "MADALYA VE NİŞANLAR KANUNU". 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ a b "DEVLET MADALYA VE NİŞANLARI YÖNETMELİĞİ". 2013. 22 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022.
Madde 6 –(Değişik : 28/10/2013 - 2013/5544 K.). Devlet nişanları ve verilme usulleri aşağıda gösterilmiştir. C) Liyakat Nişanı: İlim ve sanatta Türkiye Cumhuriyetinin uluslararası alanda tanıtılması ve yüceltilmesini sağlayan yabancı kişilere verilen semboldür. Bu nişan Dışişleri Bakanlığı ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Danışma Kurulunun görüşleri alınarak ilgili bakanın teklifi, Başbakanın onayı ile Cumhurbaşkanının tevcihi ile verilir.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao "Cumhuriyet ve Liyakat Nişanları" (PDF). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 11 Haziran 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Haziran 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "Çankaya Köşkü'nde nişan tevcih töreni". www.aa.com.tr. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022.
- ^ "CUMHURİYET VE LİYAKAT NİŞANLARI" (PDF). Kanat. Bilkent Üniversitesi. 2014. ss. 9-10. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2022.
- ^ "Cumhurbaşkanı Gül, Feroz Ahmad'a Liyakat Nişanı Tevcih Etti". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 19 Ağustos 2014. 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2014.
Dış bağlantılar değiştir
- Madalya ve Nişanlar Kanunu25 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- darphane.gov.tr Madalya ve Nişan Üretimi