Viktor Guzev
Viktor Grigoryeviç Guzev (3 Kasım 1939, Voronej, SSCB - 5 Aralık 2021, Sankt-Peterburg, Rusya) - önde gelen Türkçe araştırmacılarındandır. Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Fahri Profesörü, Türkoloji bölümünün profesörü.
Viktor Guzev | |
|---|---|
| Doğum | 3 Kasım 1939 Voronej, SSCB |
| Ölüm | 5 Aralık 2021 Sankt-Peterburg |
| Ödüller | Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı |
| Kariyeri | |
| Dalı | Türkoloji |
Biyografi değiştir
Leningrad Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türk Filolojisi bölümünden mezun oldu. 1965 yılında, Andrey Kononov'un gözetiminde yüksek lisansını tamamladı ve "Eski Anadolu Türkçesi Ses Bilgisi: Kitab-ı Melik Danişmend’in Leningrad Nüshasına Göre" konulu tezini savundu.
1965-1971 yılları arasında SSCB Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü'nün Leningrad şubesinde (Türko-Moğol bölümü) genç araştırma görevlisi olarak çalıştı. 1971'den itibaren kıdemli araştırma görevlisi oldu.
1973 yılından itibaren Leningrad (St. Petersburg) Devlet Üniversitesi'nde çalıştı. 1986'da "Türkçenin Eski Anadolu dilindeki Kelime Değişim Kategorilerinin Fonksiyonel-Semantik Açıdan Sistemi" konulu doktora tezini savundu (akademik derece 24.07.1987 tarihinde verilmiştir).
Çalışmaları değiştir
Guzev'in çalışmalarının odak noktası Türk dil bilgisi teorisidir. Guzev, Türk dil bilgisi üzerine kökleşmiş olan Hint-Avrupa önyargılarını kaldırmayı hedefleyen ve dilbilimsel kavramların açıklığına katkıda bulunan yenilikçi yaklaşımlar sunmuştur. Türk gramatiğiyle ilgili önemli çalışmalarında, dildeki olgulara işlevsel bir yaklaşım benimsemiştir. Bu bağlamda, Guzev'in 180'den fazla bilimsel eseri bulunmaktadır. Aynı zamanda, Rus Türkolojisi tarihi üzerine, özellikle Sergey Malov, Nikolay Baskakov gibi önemli isimler hakkında makaleler yazmıştır.
Guzev, ünlü dilbilimciler Şerba, Melnikov ve Ferdinand de Saussure'un dil ve konuşma sistemi teorilerini temel alarak, kelime yapısı ve kelime değişiklikleri aracılığıyla dış dünyadaki nesnelerin, özelliklerin ve ilişkilerin "ikinci temsil" teorisini geliştirmiştir. Bu teori, birçok bilim adamı tarafından kabul görmüş ve Türkoloji alanında geniş bir kabul görmüştür. Profesör Melnikov'un teorileri ve iş birliklerinin etkisi altında, Guzev, Türk dil bilgisi teorisinin gözlemlerini dilin özgün niteliklerini keşfetme amacıyla şekillendirmiştir.[1]
Rus Bilimler Akademisi'nin Dilbilim Araştırmaları Enstitüsünde gerçekleştirdiği iş birliği neticesinde filoloji ve tarih bilimleri doktoru Burıkin ile beraber çalıştığı sırada eklemeli diller ile ilgili çalışmalar yaptı. Bu çalışmalarıyla Guzev’in sadece çağdaş Türk lehçelerinin yapısını kavramakla yetinmediğini, genel olarak eklemeli dillerin yapısını ve genel dilbilimdeki genel dillerin tipolojisi meselesini çözmeye çalıştı. Yaşamının son yıllarına kadar çalışmaya devam eden V. G. Guzev, özellikle fonksiyonel cümle yapısı konularının incelenmesi için çaba göstermiştir. V . G. Guzev’in tanınmış yabancı Türkologlarla yaptığı önemli çalışmaları bulunmaktadır. Özellikle Profesör Lars Yuhanson’un görüşlerinden etkilenerek Türkçede fiil kipi meselesi üzerinde durdu ve titiz bir araştırma gerçekleştirdi. Çok iyi konuştuğu Almanca ve yayınladığı makaleler sayesinde Guzev, Avrupa’nın önde gelen Alman Türkologlarıyla (Gerhad Dorfer, Peter Zieme, Eva Agnes Csato, Erica Taube) şahsi iş birlikleri yapmayı başarmıştır. Guzev; Taşkent, Semerkant ve Türkistan’da bulunan üniversitelerde birtakım sunumlar yapmış, St. Petersburg, Moskova, Leiptzig, Çimkent, İstanbul, Ankara ve Çeşme’de konferanslara katılmıştır. Ayrıca Türkiye’de “Türk Dilleri Ulusal Kongresi”nde birkaç defa sunum yapmıştır. Her sene danışmanlığını yaptığı öğrencilerden araştırmalarının yüksek kalitede hazırlanmasını sağlayarak çok sayıda lisans ve yüksek lisans tezinin savundurmuştur.
1988'den 2013'e kadar Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Doğu Fakültesi Türk Filolojisi Bölümü başkanıydı.
Ödülleri değiştir
2000 yılından itibaren Türk Dil Kurumu'nun Şeref üyesi idi.[2]
VII. Uluslararası Türk Dili Kurultayı'nda Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı verildi.
Kaynakça değiştir
- ^ Semiz, Kenan (31 Mayıs 2022). "Türk Gramerinin Sıra Dışı Teorisyeni Viktor Grigoryeviç Guzev'in Anısına". Dil Araştırmaları. 16 (30): 291-294. doi:10.54316/dilarastirmalari.1104133. ISSN 1307-7821.
- ^ "Türk Dil Kurumu Şeref Üyeleri – AYK". 19 Ekim 2010. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.