Martin Bormann
Martin Bormann, (17 Haziran 1900, Wegeleben, Prusya, Almanya - 2 Mayıs 1945, Berlin), NSDAP’nin parti sözcüsü, aynı zamanda Adolf Hitler’in özel sekreteri. Adolf Hitler'in özel sekreteri olarak ülkedeki bilgi akışını ve Hitler'e erişimi kontrol etti. Bunun sonucunda muazzam bir güç elde etti. Diğer birçok NSDAP yetkilisi gibi II. Dünya Savaşı sırasında kendi otoritesini oluşturdu. Otoritesini ülke ve savaşla ilgili karar alma süreçlerine mümkün olduğunca dahil olmak için kullandı. Adolf Hitler'in sözlü emirlerini yazılı emirlere çeviren de çoğunlukla Bormann idi.
| Martin Bormann | |
|---|---|
| |
| Parteikanzlei Başkanı | |
| Görev süresi 12 Mayıs 1941 - 2 Mayıs 1945 | |
| Yerine geldiği | Rudolf Hess (Führer Vekili olarak) |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| NSDAP Başkanı | |
| Görev süresi 30 Nisan 1945 - 2 Mayıs 1945 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Martin Bormann 17 Haziran 1900 Wegeleben, Prusya, Almanya |
| Ölüm | 2 Mayıs 1945 (44 yaşında) Berlin, Almanya |
| Partisi | Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi |
| Evlilik(ler) | Gerda Buch (e. 1929)
|
| Çocuk(lar) |
|
| Ödülleri |     
|
| İmzası | 
|
Hayatı değiştir
Babası Prusya bölgesindeki posta ofisinde yardımcılık yapıyordu. Babasının ölümünden sonra miras olarak kalan çiftliği işletmek için okulu bıraktı. Tarımsal ticaret lisesini bıraktı. I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde, Haziran 1918'de bir topçu olarak 55. Topçu Alayına katıldı. I. Dünya Savaşı'nda sahra topçusu olarak görev aldı. Savaş bittikten sonra çiftliğin bulunduğu Mecklenburg şehrine geri döndü. Burada Rossbach Freikorps'larına katıldı. Kısa zamanda örgüt adına çeşitli olaylara karıştı. Bu olayların hiçbirinden ceza almadan kurtulmayı başardı. Fakat 1924 yılının Mart ayında kendisinin de ilkokul öğretmeni olan Walther Kadow örgütün bütün gizli sırlarını açıklamıştı ve öldürülmesi gerekiyordu. Bormann ve adamları gereken infazı gerçekleştirdi. Olayın farkına varan polis tarafından tutuklandı ve arkadaşı Rudolf Höss'ün (daha sonra Auschwitz toplama kampının komutanı) suç ortağı olarak bir yıl hapis cezası aldı.
Hapishaneden çıktıktan sonra 1927'de NSDAP'ye katıldı ve üç yıl içerisinde önce Türingiya bölgesi basın müdürü, daha sonra da idari menajer oldu. 1928 ve 1930 yılları arasında SA yüksek komuta merkezinde görev aldı. İdari alanda yükselişini devam ettirdi ve 1933 Ekiminde NSDAP'nin parti sözcüsü, 12 Ağustos 1935'te Adolf Hitler'in özel sekreteri oldu. Bir ay sonra Nazi Partisi'nin milletvekili olarak meclisteki yerini aldı. Bu zaman zarfı içerisinde Rudolf Hess'in de özel sekreterliğini yapıyordu. 1937'de Schutzstaffel'e (SS) katıldı.
Yaptığı özel sekreterlik bir türlü yardımcılık gibiydi ve bu yardımcılığı sırasında gerek Hitler'in gerekse Hess'in güvenini fazlasıyla kazanmıştı. Partinin bütün mali işleriyle ilgileniyordu. Hitler'in evi olarak bilinen "Kartal Yuvası" Berghof fikrini Bormann verdi. Berchtesgaden’in böyle bir ev için çok uygun olduğunu düşünüyordu ve aynı zamanda Obersalzberg’deki büyük Nazi kompleksini de işletiyordu.
Bormann, Hitler'in yakın çevresine girdi ve ona her yerde eşlik ederek olaylar ve talepleri hakkında brifingler verdi. Hess'in İngiliz hükûmeti ile barış müzakereleri yapmak için 10 Mayıs 1941'de İngiltere'ye tek başına uçuşunun ardından Bormann, Parteikanzlei (Parti Şansölyeliği) Başkanı unvanıyla Hess'in eski görevlerini üstlendi. Kamu hizmeti atamaları üzerinde nihai onayları verdi, mevzuatı tekrar gözden geçirdi ve 1943'te tüm iç meseleler üzerinde fiilen kontrol sahibi oldu. Bormann, Hristiyan kiliselerine yönelik devam eden zulmün önde gelen savunucularından biriydi ve II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından fethedilen bölgelerde Yahudilere ve Slavlara yönelik sert muameleyi destekledi.
Ölümü ve cesedinin bulunması değiştir
1 Mayıs'ta, saat 11:00 civarında, Bormann, Sovyet kuşatmasından kurtulmak isteyen gruplardan birinin üyesi olarak, SS doktoru Ludwig Stumpfegger, Hitler Gençliği lideri Artur Axmann ve Hitler'in pilotu Hans Baur ile Führerbunker'i terk ettiler. Yanında Hitler'in vasiyetinin bir kopyasını taşıyordu. Partinin birçok üyesi Tiger tankı arkasında çömelerek, Weidendammer Köprüsünden Spree Nehrini geçmeye çalıştılar. Bormann, Stumpfegger ve diğer birkaç kişi, sonunda üçüncü denemede nehri geçtiler. Bormann, Stumpfegger ve Axmann diğerlerini bırakarak ters yönde gitmeye karar verdiler. Lehrter istasyonu Demiryolu boyunca yürüdüler. Bir Kızıl Ordu devriyesi ile karşılaştılar. Axmann daha sonra geri döndüğünde Bormann ve Stumpfegger'in cesetlerini gördü.
İlerleyen yıllarda, CIA ve Batı Almanya Hükûmeti de dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlar, başarısızlıkla Bormann'ı bulmaya çalıştılar.[1] 1964 yılında Batı Almanya hükûmeti, Bormann'ın yakalanmasını sağlayacak bilgi için 100.000 Alman markı ödül sundu.[2] Avustralya, Danimarka, İtalya ve Güney Amerika dahil olmak üzere tüm dünyada görüldüğü bildirildi.[3][4] Otobiyografisinde, Nazi istihbarat subayı Reinhard Gehlen, Bormann'ın bir Sovyet casusu olduğunu iddia ederek Moskova'ya kaçtığını belirtti.[5] Nazi avcısı Simon Wiesenthal ise, Bormann'ın Güney Amerika'da yaşadığına inanıyordu.[6] Batı Alman hükûmeti, Bormann'a koyduğu ödül avını 1971 yılında sona erdirdiğini ilan etti.[7]
Ölümü konusunda çeşitli fikirler olsa da gerçek daha sonra ortaya çıktı. Hitler'in özel şoförü Erich Kempka'ya göre Martin Bormann Sovyet hatlarını geçmeye çalışırken tank ateşi ile öldü. Hitler Gençliği (Hitlerjugend) lideri Artur Axmann'a göre ise Bormann intihar etmişti.
1963 yılında, Albert Krumnow adında emekli bir posta işçisi, 8 Mayıs 1945 tarihinde, Sovyet askerlerin emri ile Lehrter istasyonu yakınındaki demiryolu köprüsü yakınında bulunan iki cesedi gömdüğü gerekçesi ile polise haber verdi. Cesetlerinden biri Wehrmacht üniforması giymiş ve diğerinin ise üstünde sadece iç çamaşırı olduğunu söyledi.[8] Axmann ve Krumnow tarafından belirtilen yerlerde 20-21 Temmuz 1965 tarihlerinde yapılan kazılarda cesetleri arama çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı.[9]
Artur Axmann, Bormann'ın intiharı ile ilgili haklı çıktı. 7 Aralık 1972 tarihinde, Krumnow'un onları gömdüğünü iddia ettiği Lehrter İstasyonu'nun yapımı sırasında inşaat işçileri, iki adet ceset buldu.[10] Yapılan Otopsi sırasında iki cesedinde iskeletlerinin çenelerinde cam kırıklarının[11] olduğu ve siyanür içerek öldüğü saptandı. Cesetlerden birinin Hitler’in doktoru Ludwig Stumfegger’e ait olduğu belirlendi. 1973 başlarında yüz kimliklerinin doğrulanması aşamasında testler yapılmıştır. Kısa bir süre sonra, Batı Alman hükûmeti, Bormann'ın öldüğünü ilan etti. Aile durumda daha fazla adli inceleme olması gerektiğini belirtip, cesedinin yakılmasına izin vermedi.
1998 tarihinde yapılan genetik testin sonucunda, kafatası ve kemiklerin Martin Bormann'a ait olduğu tespit edildi. Teste, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde, Adli Bilimler Profesörü Wolfgang Eisenmenger önderlik etti.[12] Akrabalarından birinden alınan dokudan kullanılarak yapılan DNA testleri sayesinde, Bormann'ın kafatası olduğu belirlenmiştir. Bormann'ın kalıntıları yakıldı ve külleri 16 Ağustos 1999 tarihinde Baltık Denizi'ne dağıtıldı.[12]
Kaynakça değiştir
- Özel
- ^ Whiting 1996, ss. 127, 144.
- ^ Whiting 1996, s. 144.
- ^ Hamilton 1984, s. 94.
- ^ Whiting 1996, ss. 98-99, 101.
- ^ Whiting 1996, ss. 162-164.
- ^ Levy 2006, s. 165.
- ^ Whiting 1996, s. 191.
- ^ Lang 1979, s. 417.
- ^ Lang 1979, ss. 421-422.
- ^ Whiting 1996, ss. 217-218.
- ^ Lang 1979, s. 432.
- ^ a b Miller 2006, s. 154.
- Genel
- Bartrop, Paul R.; Dickerman, Michael, (Ed.) (2017). The Holocaust: An Encyclopedia and Document Collection. 1. Sanda Barbara; Denver: ABC-CLIO. ISBN 978-1-4408-4083-8.
- Beevor, Antony (2002). Berlin: The Downfall 1945. New York: Viking-Penguin. ISBN 978-0-670-03041-5.
- Bullock, Alan (1999) [1952]. Hitler: A Study in Tyranny. New York: Konecky & Konecky. ISBN 978-1-56852-036-0.
- Evans, Richard J. (2005). The Third Reich in Power. New York: Penguin Group. ISBN 978-0-14-303790-3.
- Evans, Richard J. (2008). The Third Reich at War. New York: Penguin Group. ISBN 978-0-14-311671-4.
- Fest, Joachim C. (1970). The Face of the Third Reich: Portraits of the Nazi Leadership. New York: Pantheon. ISBN 978-0-394-73407-1.
- Hamilton, Charles (1984). Leaders & Personalities of the Third Reich, Vol. 1. San Jose, CA: R. James Bender Publishing. ISBN 0-912138-27-0.
- "Hitler's last days: Preparations for death". Security Service (MI5). 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Joachimsthaler, Anton (1999) [1995]. The Last Days of Hitler: The Legends, the Evidence, the Truth. Trans. Helmut Bögler. Londra: Brockhampton Press. ISBN 978-1-86019-902-8.
- Karacs, Imre (4 Mayıs 1998). "DNA test closes book on mystery of Martin Bormann". The Independent. Londra: Independent Print Limited. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography. New York: W.W. Norton & Co. ISBN 0-393-06757-2.
- Lang, Jochen von (1979). The Secretary. Martin Bormann: The Man Who Manipulated Hitler. New York: Random House. ISBN 978-0-394-50321-9.
- Le Tissier, Tony (2010) [1999]. Race for the Reichstag: The 1945 Battle for Berlin. Barnsley, South Yorkshire: Pen and Sword. ISBN 978-1-84884-230-4.
- Levy, Alan (2006) [1993]. Nazi Hunter: The Wiesenthal File (Revised 2002 bas.). Londra: Constable & Robinson. ISBN 978-1-84119-607-7.
- Longerich, Peter (2012). Heinrich Himmler: A Life. Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-959232-6.
- McGovern, James (1968). Martin Bormann. New York: William Morrow & Company. OCLC 441132.
- Miller, Michael (2006). Leaders of the SS and German Police, Vol. 1. San Jose, CA: R. James Bender. ISBN 978-93-297-0037-2.
- Moll, Martin (2016). Spencer C. Tucker (Ed.). World War II: The Definitive Encyclopedia and Document Collection [5 volumes]. 1. Santa Barbara; Denver: ABC-CLIO. ISBN 978-1-4408-4593-2.
- Mosse, George (2003). Nazi Culture: Intellectual, Cultural and Social Life in the Third Reich. Madison, WI: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-19304-1.
- Overy, Richard (2005) [2004]. The Dictators: Hitler's Germany and Stalin's Russia. Londra: Penguin. ISBN 978-0-14-191224-0.
- Rees, Laurence (writer, director) Kershaw, Ian (writer, consultant) (2012). The Dark Charisma of Adolf Hitler (television documentary). Birleşik Krallık: BBC. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Sereny, Gitta (1996) [1995]. Albert Speer: His Battle With Truth. New York: Vintage. ISBN 978-0-679-76812-8.
- Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-62420-0.
- Speer, Albert (1971) [1969]. Inside the Third Reich. New York: Avon. ISBN 978-0-380-00071-5.
- Tofahrn, Klaus W. (2008). Das Dritte Reich und der Holocaust (Almanca). Frankfurt am Main: Peter Lang. ISBN 978-3-631-57702-8.
- "Traueranzeigen: Martin Bormann" (Almanca). Westfälische Rundschau. 15 Mart 2013. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Trevor-Roper, Hugh (2002) [1947]. The Last Days of Hitler. Londra: Pan Books. ISBN 978-0-330-49060-3.
- Whiting, Charles (1996) [1973]. The Hunt for Martin Bormann: The Truth. Londra: Pen & Sword. ISBN 0-85052-527-6.
Dış bağlantılar değiştir
| Vikisöz'de Martin Bormann ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Martin Bormann ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Martin Bormann: "The Brown Eminence"8 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by the Holocaust Education & Archive Research Team
| Parti siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Adolf Hitler |
NSDAP Başkanı 30 Nisan 1945 – 2 Mayıs 1945 |
Sonra gelen: Yok |